Μπορείτε να θυμηθείτε τον εαυτό σας στα 17;
Ναι.Στα 17 ήμουν τελειόφοιτος στο Βαρβάκειο.Ήταν ένα πρότυπο δημόσιο σχολείο εξαιρετικής ποιότητας. Οι μαθητές μπαίνανε με εξετάσεις και οι καθηγητές μας ήταν μεγάλες φυσιογνωμίες. Ο Τόγκας στα Μαθηματικά, ο Μάζης στη Φυσική –αυτοί που γράψανε τα αντίστοιχα βιβλία μετά.
Έχετε καλές αναμνήσεις;
Κοιτάξτε, ήταν ένα σχολείο στο οποίο υφιστάμεθα φοβερή πίεση λόγω του ανταγωνισμού. Χαρακτηριστικά σας λέω ότι κάθε χρόνο έφευγαν από το σχολείο οι δύο τελευταίοι μαθητές –ό,τι βαθμό και να ‘χανε πάρει. Και έρχονταν στη θέση τους δυο αριστούχοι από άλλα σχολεία.
Τρομακτικό! Σαν να μιλάμε για πρωτάθλημα Α’ Εθνικής…Εσείς κινδυνέψατε ποτέ να φύγετε;
Όχι, εγώ ήμουν από τους πρώτους.Χάσατε κανέναν φίλο σας που ήταν απ’ τους τελευταίους;Όχι.Η παρέα μου εμένα δεν ήταν ούτε από τους πρώτους αλλά ούτε και από τους τελευταίους.Ήταν οι «μάγκες» ας πούμε.
Α, ανήκατε στους «μάγκες»;
(γελάει) Ναι.Κοιτάξτε, εγώ είχα αρχίσει από μικρός να ασχολούμαι με την πολιτική.Στα 17 μου οργανώθηκα στην ΕΠΟΝ που ήταν μια παράνομη οργάνωση, η οποία διατηρούσε έναν συνωμοτικό χαρακτήρα.Ήμασταν οργανωμένοι σε τριάδες.
Και τι κάνατε στις τριάδες;
Μελετούσαμε μαρξισμό, κατεβαίναμε σε πορείες…Ας πούμε, στις διαδηλώσεις για το Κυπριακό οργανώναμε τους συμμαθητές μας για να κατέβουν.Εγώ κάποτε παρέσυρα τον Μιχάλη Σταθόπουλο (τον μετέπειτα Πρύτανη και Υπουργό Δικαιοσύνης) και μερικούς άλλους συμμαθητές μου και βγάλαμε μια σχολική εφημερίδα.
Είχε κάτι επαναστατικό;
Όχι, ίσα-ίσα. Θυμάμαι ότι το κύριο άρθρο που είχα γράψει εγώ ήταν υπέρ της ανάγκης να εντείνουμε τις προσπάθειές μας ενόψει των εισαγωγικών εξετάσεων για το Πανεπιστήμιο!(γέλια).Μόλις είδε την εφημερίδα ο γυμνασιάρχης μας, ο μακαρίτης ο Γερακιός, σούφρωσε τα φρύδια του, έπιασε εμένα και τον Σταθόπουλο από τα αυτιά και μας κοπάνησε τα κεφάλια μεταξύ μας.Μετά μας έδωσε και δύο τεράστια χαστούκια. «Θωρηκτό Ποτέμκιν θέλετε να το κάνετε εδώ μέσα;» μας είπε.
Τι είχε δει και αντέδρασε έτσι;
Τίποτα. Φαντάζομαι ότι θεώρησε την ίδια την έκδοση μιας εφημερίδας επικίνδυνη.Ότι θα φτιάχναμε, ας πούμε, ένα Σοβιέτ των μαθητών.
Κάνατε καμιά πιο ανατρεπτική πράξη;
Υπήρξε μια πράξη για την οποία τιμωρήθηκα χωρίς να την έχω κάνει.Τότε είχαν απαγχονίσει οι Εγγλέζοι τον Καραολή και τον Δημητρίου, δύο ήρωες του Κυπριακού αγώνα.Κατέβηκαν λοιπόν όλα τα σχολεία της Αθήνας σε μια τεράστια διαδήλωση και βεβαίως είχαμε πάει και όλοι εμείς.Ένας όμως συμμαθητής μας, ο οποίος ήταν γενικά το καρφί της τάξης και ο γλείφτης των καθηγητών, προτίμησε να πάει στο σχολείο (παρεμπιπτόντως να σας πω ότι αυτός ο συμμαθητής ανήκε στην χριστιανική οργάνωση «Ζωή», αργότερα έγινε συμβολαιογράφος, έφαγε όλα τα χρήματα των πελατών του στο καζίνο και τέλος το ‘σκασε στη Βραζιλία…Και ήταν το «καλό παιδί» της τάξεως!).Αυτός λοιπόν πήγε για μάθημα, που σημαίνει ότι αυτομάτως όλοι οι υπόλοιποι πήραν απουσία.Την άλλη μέρα τα παιδιά αποφάσισαν να τον τιμωρήσουν με «σύννεφο».Του έριξαν ένα παλτό από πάνω, ώστε να μη βλέπει, και μετά πέσανε όλοι πάνω του και τον βαράγανε.
Φάπες;
Όχι, μιλάμε για ξύλο κανονικό.Μπουνιές, κλωτσιές και λοιπά…Είχε ανοίξει η μύτη του.Εγώ κατά σύμπτωση δεν ήμουν εκεί, είχα έρθει λίγο αργότερα. Και μπαίνει μέσα στην τάξη ο Μάζης, ο οποίος ήταν απίθανος Φυσικός αλλά πολύ σκληρός άνθρωπος, και λέει:«Εσύ, εσύ, εσύ κι εσύ» και δείχνει κι εμένα «θα τιμωρηθείτε».Πάω να του πω κάτι, «Σκασμός!» μου λέει, «να φέρεις αύριο τους γονείς σου!».Πάω σπίτι και το λέω στον πατέρα μου.Ο πατέρας μου ήταν ένας στρατιωτικός με πολύ αυστηρή νοοτροπία.«Κοίταξε να δεις» μου λέει, «ορθώς κινητοποιηθήκατε για το Κυπριακό, κακώς αυτός ο αλήτης πρόδωσε την τάξη, κακώς τον δείρατε, αλλά αυτό που μ’ ενοχλεί πάρα πολύ είναι ότι μου λες ψέματα.Διότι δεν είναι δυνατόν να κάνει λάθος ο καθηγητής σου».Εγώ στεναχωρέθηκα πάρα πολύ, σε σημείο να ψυχρανθώ με τον πατέρα μου. Πέρασαν οι μήνες και σε μία εκδρομή,λίγο πριν τελειώσει το σχολείο, πάω και βρίσκω τον Μάζη.«Κύριε Μάζη» του λέω, «θέλω να σας ευχαριστήσω γιατί αν έμαθα κάτι στη Φυσική, το έμαθα από σας. Γιατί όμως με τιμωρήσατε τότε;Σας διαβεβαιώ ότι εγώ δεν ήμουν εκεί». Και μου λέει: «Άκου να δεις Πάγκαλε! Ό,τι γίνεται σε αυτή την τάξη ή το έχεις οργανώσει εσύ ή το έχεις εγκρίνει.Το αν ήσουν ή δεν ήσουν εκεί δε μ’ ενδιαφέρει καθόλου!».(γέλια)Λοιπόν, αυτό με κυνηγάει σ’ όλη μου τη ζωή.
Τι εννοείτε;
Το ότι πολύ συχνά προκύπτει ένα θέμα, μια δύσκολη κατά σταση, και γυρνάνε όλοι σε μένα και μου λένε «Εσύ φταις!».Και λέω «Ρε παιδιά, εγώ δεν έκανα τίποτα!».
Για πείτε μας ένα παράδειγμα.
Α, πολλές κομματικές εξελίξεις τέτοιου είδους. Είμαι σίγουρος, ας πούμε ότι όταν ο κύριος Σημίτης με έδιωξε το 2000 από την κυβέρνηση για το ασφαλιστικό θέμα, ήταν πεπεισμένος ότι εγώ οργάνωνα την εναντίον του εξέγερση του εργατικού κινήματος, καθώς και μιας ολόκληρης πτέρυγας του κόμματος. Ήταν λάθος του. Εγώ δεν είχα κάνει ποτέ καμία τέτοια κίνηση.
Του το είπατε, όπως το είπατε στον κύριο Μάζη, κάποια στιγμή αργότερα;
Όχι, γιατί δεν πρόλαβα. Με απέλυσε από ένα νησί στο οποίο βρισκόταν, όταν διάβασε μια συνέντευξή μου στο «Έθνος»,όπου έλεγα να αποσυρθεί το νομοσχέδιο Γιαννίτση.Με απέλυσε ραδιοφωνικά, χωρίς καν να με δει και να μιλήσει μαζί μου.Και έβαλε στη θέση μου τον κύριο Βενιζέλο, ο οποίος την ίδια μέρα είχε γράψει στον «Ελεύθερο Τύπο» τα ίδια ακριβώς που είχα πει κι εγώ!Μάλιστα, μετά από κάποιες μέρες συναντώ τον Νίκο τον Θέμελη και του λέω:«Δε μου λες;Ο άνθρωπος επικοινωνεί με το μυαλό του;Καλά να με διώξει για να χτυπήσει την αντίδραση κατά του νομοσχεδίου –αυτό το αντιλαμβάνομαι.Αλλά να βάλει στη θέση μου τον Βενιζέλο,ο οποίος λέει τα ίδια με μένα;».
Τι σας απάντησε;
Μου είπε «Μα ο Σημίτης δε διαβάζει “Ελεύθερο Τύπo” το πρωί!»(γέλια)Οπότε κι εγώ δεν είπα τίποτα στον Σημίτη.

Ολόκληρη η (απολαυστική) συνέντευξη του Θ. Πάγκαλου στους “δημοσιογράφους” του μαθητικού περιοδικού Schooligans εδώ. Περισσότρερα για τους “μαθητές του τελευταίου θρανίου” ή schooligans εδώ.