Oι Τούρκοι το έλεγαν “σεϊτάν παπόρ” = διαβολοκάραβο!, το θωρηκτό «Αβέρωφ», το πιο σύγχρονο πλοίο της ανατολικής Μεσογείου, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο μαζί με τον ελληνικό στόλο κράτησαν στη Σμύρνη και τη Δαμασκό 250.000 πάνοπλους Τούρκους στρατιώτες, που ουδέποτε κατάφεραν να φθάσουν στα πεδία των μαχών του.
Το θωρηκτό νίκησε ουσιαστικά μόνο του σε δύο ναυμαχίες (Έλλης και Λήμνου) τον τουρκικό στόλο με αποτέλεσμα τα πλοία τους να παραμείνουν μέσα στα Δαρδανέλια για όλη τη διάρκεια του πολέμου. Τα πλοία μας με το «Αβέρωφ» μπροστά, απελευθέρωσαν Λέσβο, Λήμνο, Ικαρία, Αϊ-Στράτη, Θάσο ακόμα και το Άγιο Όρος.
Η ναυπήγηση του κόστισε 23.650.000 δρχ, τα 8 εκατομμύρια από την κληρονομιά του Γ. Αβέρωφ και τα υπόλοιπα από το Δημόσιο ταμείο, δηλ. πάνω κάτω με 15 εκατομμύρια η Ελλάδα διπλασίασε την έκταση της και μετέτρεψε το Αιγαίο σε ελληνική θάλασσα, την γαλάζια πατρίδα μας, το πλοίο, η πιο επιτυχημένη επένδυση στην ιστορία της!
Φωτο: στο ανίκητο πλοίο, το μοναδικό με εκκλησάκι στο κατάστρωμα, καθ’ όλη τη διάρκεια των πολέμων, επέβαινε στρατιωτικός ιερέας, τρίτος στην ιεραρχία, και λειτουργούσε Κυριακές και γιορτές. Στο παρεκκλήσι του Αι Νικόλα τελέσθηκαν ακόμα και γάμοι και βαπτίσεις παιδιών ομογενών κατά την παραμονή του στην Βόρεια Αφρική!
Επειδή το πλοίο θεωρείται Ελληνικό έδαφος, το θωρηκτό θρύλος είναι ίσως το μόνο κομμάτι ελληνικής επικράτειας που δεν έχει υποστείλει ποτέ την Ελληνική σημαία, στην Κατοχή έφυγε με άλλα πλοία για την Μέση Ανατολή, όλα διαλύθηκαν εκτός από το «Αβέρωφ». Στο είδος του, θωρακισμένο καταδρομικό, αποτελεί το μοναδικό στον κόσμο που διατηρείται ως σήμερα, είχε πάντα Άγιο, τον Αι Νικόλα !
Το «Αβέρωφ» δεν ήταν απλά ένα πολεμικό πλοίο…’Ηταν το Έθνος ολόκληρο!
Δημήτρης Τριάντος
