1919 -2023, 104 χρόνια από την τελευταία φορά που λειτούργησε η Αγια-Σοφιά, υπεύθυνος ο παπα-Λευτέρης Νουφράκης από τις Αλώνες Ρεθύμνου, ο στρατιωτικός ιερέας της Β’ Ελληνικής Μεραρχίας, μια από τις δύο που συμμετείχαν στο εκστρατευτικό σώμα στην Ουκρανία. Η Μεραρχία στάθμευσε για λίγο στην Κωνσταντινούπολη που βρισκόταν τότε υπό “συμμαχική επικυριαρχία” στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την απόφαση την είχε ήδη πάρει, την ανακοινώνει σε μια ομάδα αξιωματικών, τον ταξίαρχο Φραντζή, τον ταγματάρχη Λιαρομάτη, τον λοχαγό Σταματίου και τον υπολοχαγό Νικολάου καθώς αγνάντευαν μαζί από το πλοίο τον Παρθενώνα του Νεότερου Ελληνισμού, αποφασιστικός και κατηγορηματικός – Αν δεν έρθετε εσείς, θα πάω μοναχός μου! Μόνο ένα ψάλτη θέλω, εσύ Λιαρομάτη, θα μου κάνεις τον ψάλτη;
Ένας Ρωμιός της Πόλης, ο Κοσμάς, με την βάρκα του, τους μεταφέρει από το πλοίο στην προκυμαία και τους οδηγεί από το συντομότερο δρόμο στην Αγια-Σοφιά. Η πόρτα ήταν ανοιχτή λες και τους περίμενε. Ο Τούρκος φύλακας κάτι πήγε να πει στη γλώσσα του όμως τον καθήλωσε στη θέση του ο Ταξίαρχος. Ο παπα-Λευτέρης ψιθύρισε με συγκίνηση: “Εισελεύσομαι εις τον οίκον σου, προσκυνήσω προς Ναόν Αγίον σου εν φόβω…”. Προχωρεί γρήγορα, δεν χρονοτριβεί. Εντοπίζει το χώρο στον οποίο βρισκόταν το Ιερό, βρίσκει ένα τραπεζάκι, ανοίγει την τσάντα του, βάζει το πετραχήλι του και αρχίζει – Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. – Αμήν, αποκρίνεται ο Ταγματάρχης, χρέη νεωκόρου εκτελεί ο υπολοχαγός. Η Αγια-Σοφιά ξαναλειτουργεί!, ύστερα από 466 ολόκληρα χρόνια ακούγεται ξανά το “Τη Υπερμάχω Στρατηγώ…”!
Η Εκκλησία αρχίζει να γεμίζει με Τούρκους που παρακολουθούν σιωπηλοί μη μπορώντας να πιστέψουν στα μάτια τους! Οι ώρες δύσκολες, αλλά και ανεπανάληπτες! Ο παπα-Νουφράκης συνεχίζει. Βγάζει από τη τσάντα ένα μικρό Αγιο Ποτήριο, ένα δισκάριο, ένα μαχαιράκι, ένα μικρό πρόσφορο κι ένα μικρό μπουκαλάκι με νάμα. Με κατάνυξη κάνει την προσκομιδή, το ” Πιστεύω “, το λέει ο Ταξίαρχος. Στο μεταξύ η Αγια-Σοφιά έχει γεμίσει και με Έλληνες της Πόλης που δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους! Η Λειτουργία φτάνει στο ιερότερο σημείο της. Ο παπα-Λευτέρης με πάλλουσα από τη συγκίνηση φωνή λέει: “Τα σα εκ των Σω, Σοι προσφέρομεν……”. Οι αξιωματικοί γονατίζουν, ο ταγματάρχης ψέλνει το “Σε υμνούμεν, Σε ευλογούμεν, Σοι ευχαριστούμεν…. Ακολουθεί το ” Μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε” και οι αξιωματικοί κοινωνούν. Η Θεία Λειτουργία ολοκληρώθηκε, ένα όνειρο γενεών έχει γίνει πραγματικότητα!
Ο παπα-Λευτέρης λέει στον υπολοχαγό: ” Μάζεψε τα γρήγορα όλα και βάλτα μέσα στην τσάντα”. Οι Τούρκοι έτοιμοι να τους επιτεθούν, ένας Τούρκος αξιωματούχος εμφανίζεται με την ακολουθία του και τους λέει: “Ντουρούν χέμεν = αφήστε τους να περάσουν, εκείνη τη στιγμή αυτό επέβαλαν τα συμφέροντα της πατρίδας του, δεν ξεχνά ότι στ’ ανοιχτά της Πόλης βρίσκονται δύο ετοιμοπόλεμες Ελληνικές Μεραρχίες ! Ο παπα-Νουφράκης βγαίνει από την Αγια-Σοφιά, ένας μεγαλόσωμος Τούρκος τον ακολουθεί, σηκώνει ένα ξύλο και ορμά για να τον χτυπήσει, ο παπάς σκύβει, ο Τούρκος τον βρίσκει στον ώμο, πριν του δώσει το τελειωτικό χτύπημα, ο ταγματάρχης και ο λοχαγός τον αφοπλίζουν! Τελικά τρέχουν όλοι προς την βάρκα, ο Κοσμάς μαζεύει τα σχοινιά και αρχίζει να κωπηλατεί. Σε λίγο βρίσκονται πάνω στο πολεμικό τους πλοίο, ασφαλείς και θριαμβευτές.
Ακολουθεί διπλωματικό επεισόδιο, ο Ελευθέριος Βενιζέλος επιπλήττει γραπτώς τον παπα-Λευτέρη αλλά ταυτόχρονα φροντίζει να επικοινωνήσει μαζί του και ” συνεχάρη τον πατριώτη ιερέα, που έστω και για λίγη ώρα ζωντάνεψε τα πιο ιερά όνειρα του Έθνους μας”. Την ιστορία περιγράφει ο κ. Αντώνης Στιβακτάκης όπως του τα διηγήθηκε με δάκρυα στα μάτια ο παππούς του, στην ίδια μεραρχία με τον ηρωικό παπά!
Στο έπος του 1940, ο παπά Λευτέρης ενώ είχε βγει στην σύνταξη, πήγε εθελοντής! Πέθανε την επόμενη χρονιά στην Αθήνα, ύστερα από κρυοπαγήματα που υπέστη στην Αλβανία!
Δεν υπάρχει καμία προτομή του στο χωριό του τις Αλώνες ή έστω στην πόλη του Ρεθύμνου ή έστω στον περίβολο της Αρχιεπισκοπής Κρήτης ή έστω σε κάποια πλατεία της Ελλάδας. Κανένας δρόμος, έστω και ο πιο ασήμαντος, δεν φέρει το όνομά του, καμία αναφορά στα πλαίσια της εθνικής μας ιστορίας!
Σημ. Η Αγία Σοφία χτίστηκε σε χρόνο ρεκόρ σε 5 χρόνια, ο Άγιος Πέτρος στην Ρώμη χρειάστηκε 150 χρόνια, κόστισε 537.330 χρυσές λίρες = 1 τρις δολάρια, είχε 1000 κληρικούς, 75 θυρωρούς, χωρούσε 23.000 πιστούς, χωράνε μέσα το Άγαλμα της Ελευθερίας και όλη η Παναγία των Παρισίων χωρίς το καμπαναριό, έχει επιζήσει όλων των σεισμών ακόμα και τα 7.5 Ρίχτερ του 1999, μόλις 21 χιλ. από το περίφημο ρήγμα της Ανατολής !”
Δημήτρης Τριάντος
