Σκευοφύλακα στην παλαιά εκκλησιαστική τάξη έλεγαν αυτόν που κατείχε την τρίτη θέση στην πεντάδα του δεξιού χορού μεταξύ του δεύτερου, του Σακελλάριου και του τετάρτου, του Χαρτοφύλακα. Στεκόταν μπροστά στο Σκευοφυλάκιο, όταν λειτουργούσε ο Αρχιερέας και έδινε ό,τι ζητούνταν, κάποιο σκεύος, βιβλίο, κεριά κ.α. Αργότερα ο τίτλος αυτός μετέπεσε σε κύριο όνομα και επίθετο σε πολλά μέρη της Ελλάδας, ιδιαίτερα όμως στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες.
Δυο επώνυμοι με αυτό το όνομα ήταν ο Στέλιος Σκευοφύλακας από τους σημαντικότερους παίκτες της ΑΕΚ κατά τη δεκαετία του 1960 και ο Σκευοφύλαξ Ζερβός (εδώ ως κύριο όνομα, τον φώναζαν Σκεύο), Καθηγητής της Γυναικολογίας και πατέρας της τηλεϊατρικής στην Ελλάδα.
Υπάρχει και ένας τρίτος, Σκευοφύλακα έλεγαν τον έφεδρο στρατιώτη του τεθωρακισμένου άρματος που εισέβαλε στο Πολυτεχνείο, τον περίφημο “πορτάκια”.
«Θυμάμαι στο στρατόπεδο κάποιοι είχαν ραδιοφωνάκια και ακούγαμε στα κρυφά τον σταθμό του Πολυτεχνείου. «Οι κομμουνιστές καίνε την Αθήνα……παλιο-κουμμούνια… θα καλοπεράσετε!» λέγαμε». Ο κόσμος φώναζε «είμαστε αδέλφια, είμαστε αδέλφια». Εγώ ήθελα να τους φάω. Τους έβλεπα σαν παράσιτα»!
H ώρα έχει πάει 2 το πρωί. «Φτάνοντας μπροστά στην πόρτα, έστριψα το άρμα προς το Πολυτεχνείο, με γυρισμένο το πυροβόλο προς τα πίσω. Δεκάδες φοιτητές κρέμονταν από τα κάγκελα, ενώ εκατοντάδες βρίσκονταν στον προαύλιο χώρο. Έδειχναν πανικόβλητοι… θυμάται τα φοβισμένα πρόσωπα τους «Και εγώ, να σκεφτείς ότι τους έβλεπα σαν μαμούνια που ήθελα να τα φάω»!
Πίσω από την πύλη είναι σταθμευμένο ένα αυτοκίνητο Μερτσέντες που μπλοκάρει το άνοιγμά της. Ο επικεφαλής των τεθωρακισμένων αρμάτων εκνευρίζεται: «Τσογλάνια, ρεζιλεύετε το στράτευμα!» και δίνει σήμα για την επέλαση του άρματος.
« Στο προαύλιο του Πολυτεχνείου ήταν πολλοί χτυπημένοι, θυμάμαι ότι είδα πολλούς τραυματίες, ενώ τρεις-τέσσερις ήταν σωριασμένοι κάτω, ακίνητοι. Δεν ξέρω αν ήταν νεκροί. Δεν κοίταξα να δω.
Κάποια στιγμή ένας φοιτητής όρμησε κατά πάνω μου και μου είπε: «Τι κατάλαβες τώρα που μπήκες;». Αφήνιασα. Έβγαλα το πιστόλι και προτάσσοντάς το γύρισα και του είπα ουρλιάζοντας: «Σκάσε, ρε κωλόπαιδο, μη σε καθαρίσω». Αυτός ο φοιτητής δεν ξέρει πόσο τυχερός στάθηκε εκείνη τη στιγμή… Αν έλεγε μια κουβέντα παραπάνω, θα τον σκότωνα! Τέτοιος ήμουν».
Όταν επέστρεψε στο Γουδί, στη βάση των Τεθωρακισμένων, ο κ. Σκευοφύλαξ έγινε δεκτός με ζητωκραυγές. Ήταν το τιμώμενο πρόσωπο, «έγινα ήρωας. Οι στρατιωτικοί μου έδιναν συγχαρητήρια. Τότε αισθανόμουν ότι ήμουν κάποιος, ότι έκανα κάτι καλό, κάτι μεγάλο. Είχα γίνει ο ήρωας που διέλυσε τους εχθρούς της πατρίδας, τα «παλιοκουμμούνια». Αυτά μου έλεγαν, αυτά πίστευα. Ένιωθα περήφανος».
Το φρόνημά του θα κλονισθεί, όταν θα δει τον «εθνοσωτήρα» Παπαδόπουλο να ανατρέπεται από τον Ιωαννίδη. «Τότε μέσα μου κάτι άλλαξε. Αυτοί που τον παρουσίαζαν σαν θεό, τώρα τον έβριζαν. «Μα είναι τόσο πουλημένοι όλοι τους;» αναρωτήθηκα. Αυτοί πάνε όπου φυσάει ο βοριάς. «Πουλημένα τομάρια» είπα μέσα μου.
Ο κ. Σκευοφύλαξ μίλησε μόνο μια φορά, στην περίφημη συνέντευξη που έδωσε στο ΒΗΜΑ το 2003 από όπου και τα αποσπάσματα.
Όλα αυτά τα χρόνια θα κάνει μια ήρεμη ζωή. Σπίτι – δουλειά, δουλειά – σπίτι. Ποτέ δεν θα μιλήσει για το Πολυτεχνείο. Μόνο μία φορά το επώνυμό του τον έφερε σε δύσκολη θέση. «Στη δουλειά κάποιος άκουσε πώς με λένε και ρώτησε αν έχω κάποια σχέση με τον «πορτάκια» του Πολυτεχνείου. «Ξάδελφός μου είναι, μακρινός. Σκοτώθηκε σε τροχαίο» απάντησα.
Είμαι ένα άνθρωπος που δεν υπήρξε ποτέ 20 χρονών. Ο έφεδρος στρατιώτης A. Σκευοφύλαξ σκοτώθηκε σε τροχαίο! Οι φίλοι μου δεν ξέρουν ποιος είμαι ούτε κανείς στη γειτονιά. Μόνο η γυναίκα μου το ξέρει. Της το είπα ύστερα από χρόνια. Στα παιδιά μου δεν το είπα ακόμη».
« Στο μεροκάματο η ζωή μου άλλαξε 180 μοίρες. Έκανα όποια δουλειά μπορείς να φανταστείς. Εργάτης κατάλαβα ότι δεν μπορώ να έχω τα ίδια συμφέροντα με τους εργοδότες. Εγώ που έμαθα να μισώ τους κομμουνιστές, ψήφισα δύο φορές KKE »!
Δεν θα ξεχάσει τη φοιτήτρια που τραυματίστηκε κατά την εισβολή του τανκ, την καθηγήτρια σήμερα του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρία Πέπη Ρηγοπούλου. «Θα ήθελα να τη δω, να της πω… Δεν τολμάω όμως. Τα λόγια δεν σβήνουν τις πράξεις»
Ο άνθρωπος που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου θα πει για τους «νέους που τους ἔλεγαν αλήτες»: «Είχαν μεγάλη ψυχή, ήταν παλικάρια».
Στην ταράτσα ανάμεσα στους “αλήτες”, Νίκος Ξυλούρης και Σταύρος Ξαρχάκος
