Με αφορμή την πολυσυζητημένη ταινία «Maria» με πρωταγωνίστρια την Αντζελίνα Τζολί όπου η ηθοποιός υποδύεται τη μεγαλύτερη ντίβα της όπερας, τη Μαρία Κάλλας, όπως ήταν τις τελευταίες ημέρες της ζωής της, καταλαβαίνουμε για μία ακόμα φορά πως η λάμψη του αστεριού της Μαρίας Κάλλας παραμένει εκθαμβωτική, απασχολώντας ακόμα και σήμερα, 47 χρόνια μετά το θάνατό της, όχι μονάχα τους λάτρεις της όπερας, αλλά όλο τον κόσμο.
-Σε όλη την διάρκεια της εγκυμοσύνης της, η μητέρα της έπλεκε ρουχαλάκια για τον γιο που περίμενε για να αποκαταστήσει το τραύμα από τον γιο που είχε νωρίτερα χάσει, όταν γεννήθηκε η Μαρία αρνήθηκε να την πάρει στην αγκαλιά της για 4 ολόκληρες μέρες! Η προβληματική σχέση με τη μητέρα της διατηρήθηκε σε όλη της τη ζωή. « Ο πατέρας μου έλεγε πως τραγουδούσα ήδη στην κούνια, βγάζοντας κορόνες ασυνήθιστες για ένα νεογέννητο. Η μητέρα μου, μόλις αντιλήφθηκε τα μουσικά μου χαρίσματα, αποφάσισε να με κάνει παιδί-θαύμα, δε θυμάμαι μια κούκλα ή ένα αγαπημένο παιχνίδι αλλά τα τραγούδια που έπρεπε να προβάρω και να ξαναπροβάρω για τις επιδείξεις στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς… έμαθα ότι με αγαπούσαν μόνο όταν τραγουδούσα… Θα έπρεπε να υπάρχει νόμος που να εμποδίζει τόσο φιλόδοξες μητέρες…δεν είναι σωστό να στερείς από ένα παιδί τα παιδικά του χρόνια…»
-Παντρεύεται τον 52χρονο Ιταλό βιομήχανο τούβλων Μενεγκίνι, 30 χρόνια μεγαλύτερός της, οι δικοί του δεν την ήθελαν, έρωτας; πατρική φιγούρα; επένδυση σε μια πολλά υποσχόμενη καλλιτέχνιδα; ποιος ξέρει, στάθηκε μάνατζερ της, αλλά και στενός κορσές, δεσμοφύλακας. Η Μαρία «άνθιζε» το καλοκαίρι, λάτρευε τον ήλιο και τη θάλασσα. Έλεγε πως αν υπήρχε άλλη ζωή, θα ήθελε να επιστρέψει σαν ψάρι ή σαν γλάρος ή καλύτερα «σαν γλάρος, με φωνή αηδονιού. Οι γλάροι έχουν άσχημη φωνή». Μια μέρα ήταν με μια φίλη της στη Βενετία, στη διάσημη παραλία του Lido, είχε βάψει τα μαλλιά της ξανθά για έναν ρόλο και τα είχε κάνει πλεξούδα και έμοιαζε πολύ νεότερη. Την πλησίασε ένας πολύ όμορφος νεαρός για να την καλέσει σε ένα πάρτι, η Μαρία κολακεύτηκε πολύ, συστήθηκε μόνο με το μικρό της όνομα και δέχτηκε πρόθυμα «Θα ήθελα πολύ να έρθω…αλλά…δεν ξέρω αν θα μου επιτρέψει ο πατέρας μου. Θα πρέπει να τον ρωτήσω», και κοίταξε προς την κατεύθυνση όπου ο Μενεγκίνι κοιμόταν του καλού καιρού σε μια σεζ-λονγκ. «Εντάξει», είπε ο νεαρός που βέβαια δεν την είχε αναγνωρίσει «ρώτα τον πατέρα σου. Το πάρτι θα είναι πολύ καθώς πρέπει». Μόλις απομακρύνθηκε, είπε στη φίλη της «Το βλέπεις; Με κάλεσε επειδή του άρεσα, με βρήκε ελκυστική, όχι επειδή είμαι η Κάλλας», ο αιώνιος διχασμός της: από τη μια η ανασφαλής παχουλή μυωπική Μαρία, από την άλλη η Ντίβα!
Κάλλας και Μενεγκίνι
-Στη Μαρία πιστώνεται η πιο εντυπωσιακή φυσική μεταμόρφωση στον καλλιτεχνικό χώρο. Την απόφαση να αδυνατίσει και να γίνει κομψή (το 1954, έχασε 30 κιλά μέσα σε λίγες εβδομάδες) την πήρε μετά το προσβλητικό σχόλιο που έγραψε διάσημος Ιταλός κριτικός μετά την παράστασή της “Αίντα” του Βέρντι (όπου παίζουν και ελέφαντες) “Σε κάποια στιγμή δεν μπορούσα να ξεχωρίσω το πόδι του ελέφαντα από αυτό της κ. Κάλλας”. Στυλιστικό της πρότυπο η Όντρεϊ Χέπμπορν, σε αυτή προσπαθεί να μοιάσει. Οι ειδικοί λένε ότι οι εξαντλητικές δίαιτες αδυνάτισαν την φωνή της, στην ουσία μεσουράνησε για μια δεκαετία, μεταξύ 1950-1962, μετά, άρχισαν να γράφονται οι πρώτες αρνητικές κριτικές, παρόλο που το κοινό εξακολουθούσε να την αποθεώνει .
-Μόλις αδυνάτισε, κομψή όσο ποτέ, γνωρίζει τον Ωνάση. Ζευγάρι έγιναν στην περίφημη κρουαζιέρα με την θαλαμηγό “Χριστίνα” στα νησιά του Αιγαίου, μαζί τους οι Τσόρτσιλ, Λιζ Τέιλορ και άλλοι, γράφει ο Μενεγκίνι στο ημερολόγιό του. « Χθες το βράδυ πήγα για ύπνο γύρω στα μεσάνυχτα, η Μαρία μου είπε. Άντε πήγαινε εσύ, εγώ θα μείνω εδώ. Γύρω στις δύο άκουσα την πόρτα της καμπίνας να ανοίγει. Σκέφτηκα πως ήταν η Μαρία αλλά ήταν η Τίνα, η γυναίκα του Ωνάση, κλαίγοντας με λυγμούς. Μπατίστα είμαστε και οι δυο δυστυχισμένοι, η Μαρία σου είναι κάτω στο σαλόνι στην αγκαλιά του άντρα μου, σου την πήρε!»
Μαζί πέρασαν και από το Φανάρι για να τους ευλογήσει ο Πατριάρχης Αθηναγόρας θεωρώντας τους ήδη ζευγάρι (το πιο διάσημο των Ελλήνων), ο καρπός του έρωτα τους γεννιέται στις 30 Μαρτίου 1960, πεθαίνει λίγες ώρες μετά από αναπνευστικά προβλήματα, είχε ήδη βαπτιστεί στον αέρα Όμηρος Lengrini, το ψευδώνυμο που επιλέχθηκε για το πιστοποιητικό θανάτου, αντίγραφό του βρέθηκε στο σπίτι της Μαρίας, τάφηκε στο κοιμητήριο Μπρέσο του Μιλάνου. Κανένας ποτέ δεν μίλησε ξανά για το άτυχο γεγονός.
Μια γυναίκα δύο άνδρες, Ωνάσης και Μενεγκίνι πριν βγουν τα μαχαίρια.
-Το “κασέ” της πρωτοφανές για την Ελλάδα, 5.000 δολάρια για κάθε παράσταση, σύνολο 15.000 δολάρια για τις 3 παραστάσεις, 21, 24 και 28 Αυγούστου 1960. Τελικά το ποσό αποτέλεσε τη βάση για την θεσμοθέτηση των Υποτροφιών Μαρίας Κάλλας.
Η παράσταση της 21ης Αυγούστου αναβλήθηκε λόγω νεροποντής, στις 24, Τετάρτη βράδυ η Επίδαυρος ακούει, επιτέλους, το «Casta Diva» διά χειλέων Κάλλας, ενώ ταυτόχρονα δυο λευκά περιστέρια αφήνονται να πετάξουν. Αποθέωση! Παρών και ο πατέρας της Γιώργος Καλογερόπουλος!
«Σπάνια είσοδος ηθοποιού στη σκηνή καθηλώνει τόσο τον θεατή, οι χιλιάδες των θεατών γίνονται δύο μόνο μάτια, μια ανάσα, που κρέμονται απ’ την παραμικρή κίνησή της» γράφει ο Μάριος Πλωρίτης δύο μέρες μετά!
Την Παρασκευή, η δεύτερη παράσταση. Η Κάλλας τραγουδάει με 38,5 πυρετό, ανακοινώνεται στο κοινό και την χειροκροτούν για να την εμψυχώσουν. Την άλλη μέρα το πρωί καλούν ΩΡΛ για να της δώσει θεραπεία και να δώσει και την τρίτη παράσταση, δεν τα καταφέρνει, ματαιώνεται κάτι που γίνεται αφορμή για σχόλια. Ο ΩΡΛ γράφει επιστολή στον Τύπο ισχυριζόμενος πως με τη θεραπεία θα μπορούσε να τραγουδήσει ρίχνοντάς της την ευθύνη για τη ματαίωση. Η Κάλλας καταφεύγει στη «Χριστίνα», τη θαλαμηγό του Ωνάση, ο μαέστρος Σεραφίν την επέπληξε για την κοσμική ζωή που έκανε!
Ο σκηνογράφος Διονύσης Φωτόπουλος βοηθός στην παράσταση του Τσαρούχη και του Φωκά θυμάται : Η Νόρα χρειαζόταν ένα σπαθάκι, ψάξαμε και βρήκαμε άριστους τεχνίτες και ύστερα το ισοβάρισα σωστά, γιατί η Κάλλας έπρεπε να το πετά και να καρφώνεται στο έδαφος. «Τι ωραίο μαχαίρι, μπράβο Διονυσάκη!» και μου χάιδεψε τα μαλλιά. Όταν το πέταξε στην πρόβα, το σπαθάκι καρφώθηκε με την πρώτη κάνοντας ένα ντιννν! νιώσαμε περήφανοι, μα η Κάλλας φώναζε «ma non poso, non poso» «δεν μπορώ, δεν μπορώ», το σπαθάκι έδινε λάθος τόνο και την εμπόδιζε να ξεκινήσει την άρια. Ο Φωκάς κουρασμένος, τότε, καθώς ήταν, είπε το περιβόητο «Νον πόσι και μη σώσει!». Φήμες ήθελαν να έχει ζητήσει να ψεκαστούν όλα τα δέντρα ώστε να ψοφήσουν τα τζιτζίκια και να μην παρεμβάλλονται στη φωνή της!
-6 Αυγούστου 1961, ξαναεπιστρέφει με την “Μήδεια” στην κατάμεστη από 17.000 χιλιάδες θεατές Επίδαυρο, στον χώρο σταθμεύσεως καταμετρήθηκαν 120 πούλμαν, 80 λεωφορεία, 70 οχήματα ξένων αποστολών, 2.250 αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσεως, 60 δίτροχα! Την άκουσαν να εξομολογήται: «Είμαι ευτυχισμένη», η ψυχική της γαλήνη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί απόλυτη αν σε μια στιγμή δεν διέκοπτε τη δοκιμή για να ζητήσει να απομακρυνθούν μερικοί φωτογράφοι που επεδίωκαν κυρίως να φωτογραφίσουν…. τα πόδια της. “Ή θα κάνουμε δουλειά ή θα κοροϊδεύουμε. Άντε από δω….βγάζετε φωτογραφίες κι από κάτω γράφετε ό,τι θέλετε” .
Η νέα τότε μεσόφωνος Κική Μορφονιού έπαιζε στην παράσταση και αφηγείται: « Δεν θα ξεχάσω τη γενική πρόβα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το βουβό της κλάμα, είδα το πρόσωπο της να συσπάται βλέποντας τον αγαπημένο της Ιάσωνα να παντρεύεται μία άλλη. Παρασύρθηκα κι εγώ από αυτόν τον πνιγμένο κλαυθμό, άρχισα να δακρύζω. Και τότε μου λέει: “Κική, για έναν νέο καλλιτέχνη το κλάμα είναι επικίνδυνο!. Όταν κλαις ή συγκινείσαι πολύ σφίγγονται οι χορδές και μπορεί να κάνει κακό στη φωνή σου! Σκεφτείτε, έλεγχε εγκεφαλικά ακόμα και το κλάμα της!»
Η Μαρία, ο σκηνοθέτης Αλέξης Μινωτής, ο Κωστής Μπαστιάς Διευθυντής της Λυρικής Σκηνής και ο μαέστρος της ορχήστρας, σκηνογράφος ο Γιάννης Τσαρούχης, αποκαλούσε την Κάλλας: «η πιο μεγάλη μαζί με τον Ελ Γκρέκο»….
–Τελευταία της συναυλία στη Σεούλ, στις 29 Νοεμβρίου 1975, τα 3 τελευταία χρόνια πριν τον θάνατό της απομονωμένη από τον κόσμο, στο διαμέρισμά της, στο Παρίσι, κοιμόταν σχεδόν 20 ώρες την ημέρα, όταν ήταν ξύπνια ή έβλεπε τηλεόραση ή άκουγε τις παλιές ηχογραφήσεις της.
-Τρεις δυνατές φιλίες με τρεις μεγάλους Ιταλούς σκηνοθέτες, Βισκόντι, Παζολίνι και Τζεφιρέλι, ο τελευταίος είναι ο μόνος Ιταλός που έχει χρίσει Ιππότη η Βρετανική Βασιλική οικογένεια! αγαπημένος και στην Ελλάδα από τη σειρά του « Ο Ιησούς από την Ναζαρέτ» τη σκηνοθέτησε στην “ Τόσκα ” στη σκηνή του Κόβεντ Γκάρντεν, ενώ γύρισε για να την τιμήσει την ταινία Callas Forever (2002). Προκάλεσε μεγάλο θόρυβο όταν κατηγόρησε δημόσια τη φίλη της πιανίστρια Βάσω Δεβετζή ότι τη δηλητηρίασε (επισήμως πέθανε από καρδιακή ανακοπή) για να οικειοποιηθεί την περιουσία της, την είχε απομονώσει από τους πάντες, δίνοντας της συνέχεια αμφεταμίνες και υπνωτικά χάπια για να κοιμάται , οι κληρονόμοι της Δεβετζή (κατ’ αυτόν) εκποίησαν τα αξίας £1 million κοσμήματα της στον οίκο Sotheby’s, σε ατέρμονες συζητήσεις μαζί του ποτέ δεν του είχε εκφράσει την επιθυμία να αποτεφρωθεί, αυτό ζήτησε η Δεβετζή για να καλύψει τα ίχνη του δηλητηρίου, νεκροψία δεν έγινε ποτέ, αποτέφρωση express μόλις 4 μέρες μετά τον θάνατό της! Από τις πιο τραγελαφικές στιγμές, το 1979, ο τότε υπουργός Πολιτισμού κάποιος Νιάνιας, παρουσία της δημόσιας τηλεόρασης σκορπίζει την τέφρα της στο Αιγαίο, όπως υποτίθεται (σύμφωνα με την Δεβετζή) ήταν η επιθυμία της, επιλέγοντας τα ανοικτά της Αίγινας (άλλο Σαρωνικός κόλπος και άλλο Αιγαίο Πέλαγος), εκεί λοιπόν φυσάει ο άνεμος, οι στάχτες επιστρέφουν και πασπαλίζουν τους επισήμους που άλλοι έφτυναν άλλοι σκουπιζόντουσαν με μαντήλια, στο βίντεο του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου της ΕΡΤ οι αντίστοιχες σκηνές κομμένες, ευτυχώς για να μην διαταράσσεται η γαλήνη της ψυχής της!.
-Όταν πέθανε, 16 Σεπτεμβρίου 1977, στην ηλικία των 54 ετών, χάθηκε η τελευταία Βασίλισσα της Σκηνής, πάνω από 200 βιβλία έχουν γραφτεί γι’ αυτή, «η μοναδική καλλιτέχνιδα που κατάφερε να επισκιάσει σκηνοθέτη, Διευθυντή ορχήστρας ακόμα και το συνθέτη!” , με δέος την ενσάρκωσαν επίσης Φέι Ντάναγουεϊ, Φανί Αρντάν, Μόνικα Μπελούτσι, Μαρίνα Αμπράμοβιτς, Μαρία Ναυπλιώτου. «Μπορεί στο μέλλον να υπάρξει και άλλη φωνή σαν την δική της αλλά ερμηνεύτρια που να συγχρονίζει τόσο τέλεια φωνή, έκφραση προσώπου και χέρια δεν πρόκειται να υπάρξει, αχ αυτά τα χέρια της!»
“Πήγαινε στο λουτρό, όταν αισθάνθηκε οξύ πόνο στο στήθος. Έπεσε στο δάπεδο καλώντας την καμαριέρα της, που τη βοήθησε να γυρίσει στο κρεβάτι, αλλά ήταν πλέον πολύ αργά. Όταν εναπόθεσε το σώμα της, ήταν νεκρή, αλλά στο πρόσωπό της δεν διακρινόταν ο παραμικρός συσπασμός, ήταν ωραία ακόμα και στον θάνατο”
-Στο τελευταίο Φεστιβάλ της Βενετίας η Αντζελίνα Τζολί αποθεώθηκε ενσαρκώνοντας τη ντίβα κατά την τελευταία εβδομάδα της ζωής της, ζώντας απομονωμένη με τον μπάτλερ και την οικονόμο της στο Παρίσι έχοντας να βρεθεί μπροστά σε κοινό για τεσσεράμισι χρόνια.
Στο βίντεο η Μαρία στο Κόβεντ Γκάρντεν τραγουδά Κάρμεν, απολαύστε φωνή και συσπάσεις προσώπου και να θυμάστε, όλα απολύτως ελεγχόμενα!
L’amour! L’amour! L’amour! L’amour!
Η αγάπη, η αγάπη, η αγάπη, η αγάπη
L’amour est enfant de Bohême,
Η αγάπη είναι μποέμικο παιδί,
Il n’a jamais jamais connu de loi,
που ποτέ ποτέ δεν γνώρισε νόμο!
