Έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα διαδικτυακών συναντήσεων και τηλεκπαίδευσης, ήρθε η ώρα να χτυπήσει ξανά το σχολικό κουδούνι. Η επιστροφή στη σχολική τάξη αντικρίζεται με ανυπομονησία από μαθητές και γονείς. Ωστόσο, παρά την ανυπομονησία για την επιστροφή στη σχολική τάξη, η επιστροφή στο σχολείο έπειτα από δύο μήνες, δεν παύει να είναι μια αλλαγή. Η δίμηνη παραμονή στο σπίτι, απ’ όπου πραγματοποιούνταν η εκπαιδευτική διαιδκασία, δημιούργησε μια νέα ρουτίνα η οποία τώρα ανατρέπεται. Η μετάβαση από τη μια ρουτίνα σε μια άλλη μπορεί να επιφέρει αντίσταση στην προσαρμογή και να προκαλέσει άγχος.
Ξεκινώντας λίγες μέρες πριν το άνοιγμα του σχολείου, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να προετοιμαστούν.
- Μιλάμε για το σχολείο. Ρωτάμε τα παιδιά πώς αισθάνονται για το άνοιγμα των σχολείων, τι τους είχε λείψει περισσότερο και τι όχι. Μέσα από την κουβέντα για το σχολείο, αναφερόμαστε και στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Με τον τρόπο αυτό, υπενθυμίζεται πως δεν αλλάζει μόνο ο τρόπος με τον οποίο διεξάγεται το μάθημα, αλλά ολόκληρη η καθημερινότητα και οι κανόνες της και θα υπάρχει ένα διαφορετικό πρόγραμμα που πρέπει να ακολουθηθεί.
- Σταδιακή επιστροφή στις σχολικές ρουτίνες. Η αναφορά στο καθημερινό πρόγραμμα δεν είναι αρκετή από μόνη της. Για την ομαλότερη επιστροφή στο σχολικό ωράριο, οι ώρες ύπνου των παιδιών μπορεί να ξεκινήσει να μοιάζει με το ωράριο κατά τις σχολικές ημέρες. Για παράδειγμα, τις τελευταίες μέρες τα παιδιά μπορούν να κοιμούνται λίγο νωρίτερα και να ξυπνούν νωρίτερα. Μόλις ξυπνήσουν μπορούν να ξεκινήσουν να ακολουθούν τη ρουτίνα των σχολικών ημερών, π.χ. πρωινό, πλύσιμο δοντιών, ντύνομαι μόνος μου, κ.λ.π.
- Μιλάμε για το άνοιγμα του σχολείου εν μέσω κορωνοϊού. Υπενθυμίζουμε την παρούσα κατάσταση και τα μέτρα πρόληψης που θα ισχύουν στα σχολεία. Μιλάμε για τον κορωνοϊό ελεύθερα. Επιτρέπουμε στα παιδιά να ρωτήσουν ό,τι θέλουν και απαντάμε με ειλικρίνεια, αλλά και ψυχραιμία.
- Τσεκάρουμε την συναισθηματική κατάσταση των παιδιών. Η περίοδος που διανύουμε δεν είναι εύκολη για κανέναν και τα παιδιά δεν εξαιρούνται. Ρωτάμε αν υπάρχει κάτι που τα αγχώνει. Επικυρώνουμε τα συναισθήματά τους, καθώς η ύπαρξη αρνητικών συναισθημάτων είναι φυσιολογική και υγιής! Προσπαθούμε να μάθουμε ποια είναι η πηγή του συναισθήματος που εκδηλώνεται και μιλάμε σχετικά με αυτήν. Συζητάμε για τους φόβους τους και πιθανές ανησυχίες τους σχετικά με την υγεία. Σκοπός είναι να καθησυχάσουμε τα παιδιά και να τα βοηθήσουμε να αισθανθούν ασφάλεια, χωρίς όμως να πούμε ψέματα. Ενθαρρύνοντας τα παιδιά να μιλήσουν ανοιχτά για τα συναισθήματά τους, τα βοηθάμε να τα κατανοήσουν καλύτερα. Με αυτό τον τρόπο, μπορούν στη συνέχεια να εστιάσουν στις λύσεις, οι οποίες θα τα κάνουν να αισθανθούν καλύτερα.
- Είμαστε διαθέσιμοι. Κάποιες φορές μπορεί να υπάρχει ένα συγκεκριμένο ζήτημα για το οποίο τα παιδιά θα ήθελαν να μιλήσουν, αλλά δεν το κάνουν. Εκμεταλλευόμαστε όλες τις ευκαιρίες για επικοινωνία ή τις δημιουργούμε εμείς κατά τη διάρκεια ευχάριστων δραστηριοτήτων, όπου τα παιδιά αισθάνονται μεγαλύτερη άνεση να ανοιχτούν. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί κατά της διάρκεια μιας βόλτας ή μιας ευχάριστης δραστηριότητας που γίνεται μαζί με τον γονέα
- Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως, παρά την όλη χαρά για το σχολείο, η αλλαγή της ρουτίνας συχνά μπορεί να μην είναι ευχάριστη. Είναι πιθανό να χρειαστεί ένα χρονικό διάστημα για την επαναπροσαρμογή στο σχολικό ωράριο και τους περιορισμούς που αυτό επιβάλλει. Θυμόμαστε να δείχνουμε υπομονή και κατανόηση, καθώς όλη αυτή η αβεβαιότητα γίνεται αντιληπτή από τα παιδιά.
Είναι φυσιολογικό να αναμένουμε και να βλέπουμε κάποιες διακυμάνσεις στη συμπεριφορά, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες που επιβάλλει η περίοδος αυτή. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, οι οποίες μπορεί να μαρτυρούν ότι ένα παιδί βιώνει έντονο στρες. Μερικές ενδείξεις μπορεί να αποτελούν όταν η συμπεριφορά του παιδιού είναι έντονα διαφορετική από τη συνηθισμένη, εάν η διαφορά αυτή παρατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα (κάθε μέρα για τουλάχιστον δυο εβδομάδες) και εάν η συμπεριφορά αυτή παρατηρείται σε διαφορετικά περιβάλλοντα (όχι μόνο στο σπίτι, αλλά και στο σχολείο, με φίλους και σε όποιο διαφορετικό περιβάλλον εκτίθεται σταθερά). Οι συμπεριφορές αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ευερεθιστότητα, απόσυρση από άλλοτε ευχάριστες δραστηριότητες, συχνό κλάμα, απρόσμενα εκδηλούμενος φόβος και σταθερή έκφραση ανησυχίας, έντονη σχολική άρνηση, συχνή εκδήλωση σωματικών συμπτωμάτων (πονοκέφαλος, ναυτία) και μεγάλες αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και τις συνήθειες ύπνου (υπερβολική κατανάλωση τροφής/ύπνος ή αποφυγή κατανάλωση τροφής/αϋπνία).
Από την στιγμή που υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να μας βοηθήσουν σε δύσκολες στιγμές, μπορούμε πάντοτε να συμβουλευτούμε ειδικούς, οι οποίοι γνωρίζουν πώς να παρέχουν βοήθεια-πόσο μάλλον σε μια τόσο στρεσογόνο περίοδο, όσο αυτή που διανύουμε. Σε αυτή την περίπτωση, οι γονείς μπορούν να θυμούνται πως η σχολική δομή προσφέρει την υπηρεσία του ψυχολόγου, όπου μπορούν να συζητήσουν οποιοδήποτε θέμα μπορεί να τους απασχολεί σε σχέση με τα παιδιά.
Καλή χρονιά και καλή αρχή σε όλους!
Χάιδω Βασιλάκη
Ψυχολόγος
