Ομιλία
Την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου συναντηθήκαμε στο νηπιαγωγείο με θέμα τη σημασία του παιχνιδιού και τη συμβολή του γονέα στη γλωσσική ανάπτυξη.
Την εισήγηση ξεκίνησε ο κ. Μιχάλης Χαβιάρας, Λογοθεραπευτής.
Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά εξερευνούν και κατανοούν τον κόσμο γύρω τους, προσαρμόζονται σε αυτόν και αναπτύσσουν δεξιότητες που συμβάλλουν στην ψυχοκινητική τους εξέλιξη. Συνεπώς, το παιχνίδι αποτελεί το κύριο και ιδανικό μέσο για την ενίσχυση της επικοινωνίας, της αλληλεπίδρασης και του λόγου.
Από τους πρώτους μήνες της ζωής ενός βρέφους, εκείνο παρατηρεί τις κινήσεις των χεριών μας, του προσώπου μας, ακούει τους ήχους που παράγουμε και προσπαθεί να τους μιμηθεί. Σε αυτήν την ηλικία αναπτύσσονται οι προγλωσσικές δεξιότητες, δηλαδή η βλεμματική επαφή, η συγκέντρωση-προσοχή, η μίμηση και η εναλλαγή σειράς που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη του λόγου.
Σταδιακά, καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, το παιχνίδι τους εξελίσσεται και γίνεται όλο και πιο σύνθετο, και, κατ΄ επέκταση, αναπτύσσουν ακόμα περισσότερες δεξιότητες.
Το λειτουργικό παιχνίδι επίσης, μπορεί να συμβάλει στην εκμάθηση νέου λεξιλογίου (π.χ. μέρη σώματος, ρούχα, ρήματα κ.α.).
Ακόμη, τα παιχνίδια κατασκευών, όπως τουβλάκια, legos, ζωγραφική, σετ τρένου, αεροπλάνου, παζλ, ενσφηνώματα κ.ά., μπορούν να γίνουν ένα χρήσιμο εργαλείο μάθησης. Παίζοντας με αυτά το παιδί, γνωρίζει χρώματα, χωρικές έννοιες (π.χ. «βάλε πάνω/δίπλα»), χρονικές έννοιες (π.χ. «βάλε πρώτα το κόκκινο τουβλάκι και μετά το μπλε»), έννοιες μεγέθους (π.χ. «δώσε το μεγάλο κομμάτι), σχέσεις μέρους-όλου και αριθμούς (π.χ. μετρώντας τα κομμάτια του παζλ). Επιπροσθέτως, ενισχύεται η κατανόηση και εκτέλεση εντολών (π.χ. «πάρε/δώσε τουβλάκι») και διευρύνονται η προσοχή και η δεξιότητα επίλυσης προβλημάτων (π.χ. παρατηρώντας το σχήμα και το μέγεθος κάθε κομματιού και επιλέγοντας το κατάλληλο για να ολοκληρωθεί η κατασκευή).
Σημαντικό ρόλο έχει το συμβολικό, φαντασιακό παιχνίδι και το παιχνίδι ρόλων, όπως για παράδειγμα κουζινικά, κουκλόσπιτο, κουκλοθέατρο, εργαλεία, φάρμα, γκαράζ κ.ά.. Το παιχνίδι ρόλων απαιτεί φαντασία και βοηθά τα παιδιά να ενισχύσουν τον προφορικό τους λόγο (π.χ. λεξιλόγιο, γραμματική και σύνταξη, αφηγηματικός λόγος) μέσα από την δημιουργία διαλόγων και ιστοριών κατά την υπόδυση ρόλων. Παράλληλα, βάζει τα παιδιά στη διαδικασία να αλληλεπιδρούν κοινωνικά, να κατανοούν την οπτική των άλλων, να χειρίζονται καταστάσεις και να επιλύουν προβλήματα οξύνοντας έτσι την κριτική τους σκέψη, καθώς και να εξωτερικεύουν και να ελέγχουν τα συναισθήματα τους, να παίρνουν πρωτοβουλίες και να κάνουν διαλόγους, διαμορφώνοντας το ύφος τους ανάλογα με το πρόσωπο που απευθύνονται.
Ο ρόλος που διαδραματίζουν οι γονείς στο παιχνίδι των παιδιών τους, μέσα από την ενθάρρυνση και την παρουσία τους, είναι υψίστης σημασίας. Ο γονιός είναι εκείνος που αποτελεί την κυριότερη πηγή ερεθισμάτων ομιλίας και έκφρασης στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού.
Συμπερασματικά
- Η γλωσσική ανάπτυξη επηρεάζεται σημαντικά από το παιχνίδι και την αλληλεπίδραση με τους γονείς.
- Τα παιδιά και οι γονείς έχουν διαφορετική αντίληψη του χρόνου, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα των αλληλεπιδράσεών τους.
- Οι γονείς πρέπει να προσπαθούν να αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο παιχνιδιού στα παιδιά, ξεπερνώντας εμπόδια όπως η εργασιακή κόπωση και το άγχος.
- Η υποστήριξη των γονέων και η προώθηση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής είναι κρίσιμη για την ενίσχυση της γλωσσικής ανάπτυξης των παιδιών.
Ευχαριστώ πολύ τον κο. Χαβιάρα Μιαχάλη που δέχθηκε την πρόσκλησή μου καθώς και τους γονείς που μας τίμησαν με την παρουσία και τη συμμετοχή τους.