Archive for Φεβρουάριος, 2009

Τabula rasa και α-νόητα νοήματα »

Aναδημοσιεύω από την εφ. Το Βήμα το ομότιτλο άρθρο του Γιώργη Γιατρομανωλάκη, ομ. καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέα:” Πριν από λίγες ημέρες επισκέφτηκα το Λύκειο Αξιού στη Θεσσαλονίκη συμμετέχοντας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΕΚΕΒΙ «Συγγραφείς στα Σχολεία». Όταν τελείωσε η πολλαπλώς ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη λογοτεχνία, την Παιδεία αλλά και την πολιτική, μια μαθήτρια της Β΄τάξης με πλησίασε και μου είπε χωρίς περιστροφές: «Θέλω με όλη μου την καρδιά να σπουδάσω Φιλολογία, όμως πόσα χρόνια πιστεύετε πως θα χρειαστούν για να διοριστώ; Έχετε να μου προτείνετε κάτι άλλο;». Δεν είχα και φοβάμαι πως κανείς υπουργός Παιδείας ούτε και κάποιος σοφός σύμβουλός του έχει να προτείνει κάτι άλλο. Η Έφη θα λάβει τη δέουσα απάντηση στα επόμενα χρόνια, είτε ακολουθήσει την καρδιά της είτε αναζητήσει να κάνει κάτι διαφορετικό. Η συμμαθήτριά της Χρύσα ασχολείται με τη μουσική, αλλά τα μαθήματά της δεν έχουν καμιά σχέση με τα δικά της ενδιαφέροντα. Πρέπει να δοκιμάσει να βρει μόνη τον δρόμο της, πράγμα πολύ δύσκολο, ή πρέπει να αφήσει αυτό που αγαπά και να ψάξει για «κάτι άλλο». Πάντα χωρίς βοήθεια. Ο Χρήστος γράφει στίχους και ζωγραφίζει (οι τοίχοι της σχολικής βιβλιοθήκης έχουν διακοσμηθεί από αυτόν), αλλά ούτε κι αυτός έχει κάποια βοήθεια. Βρίσκεται έξω από το εκπαιδευτικό σύστημα. Οι τρεις παραπάνω περιπτώσεις δεν είναι μοναδικές. Χιλιάδες δεκαεξάχρονα σε όλα τα λύκεια της χώρας, προικισμένα παιδιά και ταλαντούχα, «άγρια» αλλά ευγενικά, ώριμα μέσα στα άγουρα νειάτα τους, προσδοκούν να «περάσουν» σε κάποια σχολή πιστεύοντας πως έτσι θα πραγματοποιήσουν τις επιθυμίες τους. Λίγα παιδιά θα καταφέρουν να ακολουθήσουν τον δρόμο της καρδιάς τους, ακόμη λιγότερα θα μπορέσουν να αναπτύξουν τις δεξιότητες και το ταλέντο τους. Η μοίρα τους είναι κοινή, όλα είναι εναντίον τους και είναι φυσικό να τους φταίνε όλα. Είναι επομένως λογικό να αντιδρούν και οι αντιδράσεις τους είναι κατανοητές ακόμη και στην ακρότητά τους. Όμως ποιος μπορεί να συγχωρέσει μια Πολιτεία που όχι μόνο δεν βοηθά τα παιδιά της, αλλά τουναντίον τα εμποδίζει μέσα στην εγγενή της στρεβλότητα και μιζέρια; Τριάντα τόσα χρόνια τώρα αυτή η Πολιτεία «επανιδρύει» τον εαυτό της και μαζί την Παιδεία, τον πολιτισμό, την οικονομία, το σύστημα υγείας κ.λπ. Γράφει, σβήνει, κενό. Αιωνίως tabula rasa.
Το όραμα του νέου υπουργού να αποδεσμεύσει το σχολείο από τις εξετάσεις είναι ένα παμπάλαιο αίτημα. Ευχόμαστε καλή επιτυχία αλλά φοβούμαστε πως (παρά τις καλές προθέσεις) άλλο ένα «όραμα» θα πάει χαμένο. Πρέπει, είπε ο υπουργός, να αναβαθμίσουμε την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση κ.λπ. και «κυρίως» να αποσυνδέσουμε το σχολείο «από ένα εξεταστικό σύστημα το οποίο και άδικο είναι και παρέχει μόνο μία ευκαιρία στους υποψήφιους σπουδαστές και φοιτητές». Όμως το πρόβλημά μας είναι το «άδικο εξεταστικό σύστημα» ή το παντελώς άδικο, ανορθολογικό και αντιπαραγωγικό εκπαιδευτικό μας σύστημα; Το ζήτημα είναι να δοθούν πολλές ευκαιρίες στους υποψηφίους ή να δοθεί η ευκαιρία και τα μέσα σε όλα τα παιδιά να σπουδάσουν ό,τι καθένα τους επιθυμεί, και κυριότατα να τους δοθεί η ευκαιρία να βρουν δουλειά, αφού τελειώσουν; Και τι στην ευχή σημαίνει αυτή η «αποσύνδεση» του σχολείου από τις εξετάσεις; Θα περιορισθεί λ.χ. αυτή η εκπαιδευτική μονοκαλλιέργεια (ας μου επιτραπεί) όπου όλοι πρέπει τα μάθουν όλα είτε το θέλουν είτε όχι; Θα εξακολουθήσουν τα αναλυτικά προγράμματα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση να θυμίζουν σταχανοβισμό, όπου καλός καθηγητής είναι εκείνος που καλύπτει ή ξεπερνά τη «νόρμα» αδιαφορώντας για την ποιότητα;
Ας παρακάμψει ο υπουργός τη γεμάτη φοβίες ΟΛΜΕ και ας επισκεφθεί έναν οποιονδήποτε σύλλογο καθηγητών της επικράτειας για να μάθει από πρώτο χέρι πως τα «πλάνα» και οι «νόρμες» της ύλης σκοτώνουν την εκπαίδευση. Η μάθηση δεν μπορεί να είναι ποσοτική, ή μόνο ποσοτική. Τη λογοτεχνία δεν τη διδασκόμαστε ποσοτικά, ούτε μαθαίνουμε τη γλώσσα με κουτάκια πολλαπλών ερωτήσεων. Η εκπαίδευση δεν αρχίζει, ούτε τελειώνει με τις εξετάσεις. Όλες οι βαθμίδες, όλα τα προγράμματα πρέπει να έχουν συνοχή. Εχουν τα σημερινά; Τέλος, αυτή η όποια και όποτε έρθει «αποσύνδεση» των δαιμονικών εξετάσεων από το αγαθό σχολείο θα γίνει τζάμπα; Με τις αρχές της γνωστής μας «δωρεάν Παιδείας»;Ο νέος υπουργός Παιδείας ευαγγελίζεται έναν «ανοιχτό διάλογο» για την Παιδεία από «μηδενική βάση», tabula rasa, όπως είπε. Ομως αυτός ο «αποξεσμένος πίνακας, η άγραφη πλάκα», σύμφωνα με το λεξικό Μπαμπινιώτη, δεν σημαίνει «μηδενική βάση»! Δηλώνει «νου θεωρούμενο άγραφο, κενό», χωρίς εντυπώσεις και εμπειρίες. Το παλίμψηστο της Παιδείας μας γράφεται και ξαναγράφεται επί δεκαετίες, αλλά (ιδού το θαύμα) παραμένει κενό, άδειο από νόημα και σκέψη. Ό,τι α-νόητο γράφεται σήμερα, σβήνεται αύριο και ξαναγράφεται με άλλα λόγια. Άδειος νους. Τabula rasa! Στο μεταξύ η Έφη, η Χρύσα και ο Χρήστος παραμένουν στο κενό.”

Διαχρονικά τα ”Ιδιαίτερα” μαθήματα »

Διαβάζω κι αντιγράφω από μαθητικό blog: «Θα ήθελα να σας εκφράσω με μεγάλη θλίψη ένα γεγονός το οποίο συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό στο σχολείο μας το οποίο είναι και παράνομο. Γιατί ορισμένοι καθηγητές που διδάσκουν στο ΓΕ.Λ μας (…) κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα σε μαθητές του σχολείου μας; Το θεωρείτε αυτό σωστό; Ας μου απαντήσει κάποιος καθηγητής.» Όρθή η απορία, αλλά το «σπορ» κρατά από παλιά, όπως μας υπενθυμίζει Σιγίλλιο (=διαταγή) του 1691 του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Καλλίνικου του Β΄ προς τους καθηγητές της Πατριαρχικής Σχολής Κωνσταντινουπόλεως, που λέει: «Προσέχειν δε όλως εαυτοίς εντέλλεται ειλικρινώς και απροσωπολήπτως μη ετεροζύγοις πως ποιείν τας διδόσεις των μαθημάτων, αλλ’ ούτε τινός μεν εν κρύπτω διδάσκειν των μαθητών, τινάς δε μόνον εν τη κοινή ακροάσει τούτο γαρ παράλογον αν είη, φαΰλον τε και επίψογον έργον και σκανδάλων ου μικρών παραίτιον αλλ’ ισοπάλως πως και ισοστάθμως, οσίως τε και ανεπιλήπτως κοινή ν την διδασκαλίαν προβάλλεσθαι, καθώς ευάρεστόν εστί θεώ και ανθρώποις», όπως δημοσιεύθηκε στο Δελτίο ΟΛΜΕ τ. 553, Δεκέμβριος 1982. Ως εκ τούτο, άστα να πάνε…και απορία ψάλτου βηξ!

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια γυμνάζουν και κάνουν καλό στην υγεία! »

Έλληνες και ξένοι επιστήμονες και ειδικοί συμφωνούν ότι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια κάνουν καλό στην υγεία! Λόγου χάρη στον εικονικό κόσμο τού Second Life οι παίκτες έχουν τη δυνατότητα να υποδυθούν ρόλους, οι οποίοι πολύ συχνά δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματική τους ζωή. Έτσι, ένας εργαζόμενος της γενιάς των 700 ευρώμπορεί να μεταμορφωθεί σε έναν μεγαλοδικηγόρο, με πολλές υποθέσεις και μισθό 2000 ευρώ, γεγονός, όπως λένε οι ειδικοί, τους δίνει τη δυνατότητα να απαλλαγούν έστω και προσωρινά- από το άγχος της καθημερινότητας? Θετικές επιδράσεις των ηλεκτρονικών παιχνιδιών παρατηρούνται σε διάφορους τομείς όπως στην εκπαίδευση ή την ιατρική. Για παράδειγμα, υπάρχουν παιχνίδια στον χώρο της διανοητικής υγείας που απευθύνονται στους ηλικιωμένους. Τα χρησιμοποιούν για να κρατήσουν το μυαλό σε εγρήγορση, για να αποφύγουν εκφυλιστικές ασθένειες, όπως είναι το Αλτσχάιμερ. Μέχρι και θεραπεία στην παχυσαρκία προσφέρουν τα βιντεοπαιχνίδια! Έρευνα του Ινστιτούτου Ανθρωπίνων Επιδόσεων του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ έδειξε ότι τα παιδιά που έπαιζαν μπόοουλινγκ με τα νέου τύπου ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα οποία απαιτούν δράση και κίνηση, έκαιγαν κατά 451% περισσότερες θερμίδες από εκείνα που απλώς πατούσαν τα πλήκτρα του υπολογιστή.Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η κατάχρηση μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα, μια κι όπως συμβαίνει σε πολλά πράγματα, έτσι και στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, η κατάχρηση κρύβει σοβαρούς κινδύνους, τους οποίους πρέπει να λάβουν υπ΄ όψιν τους τόσο οι παίκτες όσο και οι γονείς στην περίπτωση των ανήλικων παιδιών. Περισσότερα εδώ.

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση