Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που αφοσιώνεται στη μελέτη της ανάπτυξης, των διαταραχών και των διαφοροποιήσεων (αποκλίσεων) της ανθρώπινης επικοινωνίας. Οι Λογοθεραπευτές αξιολογούν τις διαστάσεις του λόγου, της ομιλίας, τις γνωστικές – επικοινωνιακές ικανότητες και τις δεξιότητες κατάποσης των παιδιών και των ενηλίκων. Σχηματίζουν διαγνωστικές προτάσεις και οργανώνουν το αποτελεσματικότερο θεραπευτικό πρόγραμμα ανάλογα με τη διαταραχή. Τα θεραπευτικά προγράμματα είναι εξατομικευμένα για κάθε ασθενή.
Ειδικότερα ασχολείται με τις διαταραχές:
- Λόγου (προφορικού και μη)
- Ομιλίας
- Επικοινωνίας
- Φωνής
- Σίτισης και κατάποσης
Οι λογοθεραπευτές παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες σε άτομα με τις ακόλουθες διαταραχές:
- Αναπτυξιακές διαταραχές ομιλίας
- Αρθρωτικές διαταραχές
- Φωνολογικές διαταραχές
- Δυσαρθρία
- Διαταραχές στη ροή της ομιλίας (τραυλισμός, ταχυλαλία)
- Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές
- Ειδική Γλωσσική Διαταραχή
- Γλωσσικές δυσκολίες που οφείλονται σε νοητική υστέρηση
- Βαρηκοΐα – κώφωση
- Διαταραχές χρήσης της γλώσσας- Πραγματολογικές Διαταραχές (Αυτισμός, Σύνδρομο Asperger, Σημασιολογική – Πραγματολογική διαταραχή)
- Μαθησιακές δυσκολίες
- Διαταραχές στη σίτιση και κατάποση (δυσφαγία)
- Διαταραχές φωνής
- Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες
- Χειρουργικές επεμβάσεις κεφαλής και τραχήλου (λαρυγγεκτομή)
- Νευρογενείς διαταραχές και σύνδρομα
- Εγκεφαλικά επεισόδια – αφασίες
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
Σκοπός της Λογοθεραπείας είναι:
- Η πρόληψη
- Η πρόγνωση
- Η διάγνωση
- Η θεραπεία/αποκατάσταση
- Η επιστημονική μελέτη των διαταραχών του λόγου, της ομιλίας, της φωνής, της σίτισης και της επικοινωνίας.
- Ενημέρωση του ευρύ κοινού, επαγγελματιών εκπαίδευσης και υγείας σχετικά με την επιστήμη της Λογοθεραπείας.
ΤΙ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ – ΠΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΕΙ:
1) συμπεριφορά
Γενική εικόνα παιδιού, διάθεση – συνεργασία, συναίσθημα, συγκέντρωση προσοχής, υπερκινητικότητα, βλεμματική επαφή, κοινωνικότητα, στερεοτυπίες – εμμονές, μη – λεκτική επικοινωνία.
2) ψυχολογικός τομέας
Αξίες, ενδιαφέροντα, έλεγχος εαυτού, λήψη ρόλου, κοινωνική ενσωμάτωση, διαπροσωπικές δραστηριότητες, αυτοέκφραση, δραστηριότητες αντιμετώπισης
3) κατανόηση λόγου
Εντολές (απλές, σύνθετες, αρνητικές).
Έννοιες: ποσότητα, χρόνος, χώρος, μέγεθος, αντίθετα.
Χρώματα, σχήματα, σωματογνωσία, περιβαλλοντικό – οπτικό βοήθημα.
4) έκφραση
Σύνταξη: μήκος προτάσεων, ποιότητα προτάσεων), (χρήση επιθέτων. Επιρρημάτων, ρημάτων, αντωνυμιών, προθέσεων) (συμφωνία όρων: Υ-Ρ-Α ή ουσιαστικό – επίθετο, αριθμητικά), (χρήση κατάλληλων λέξεων και ερωτηματικών) (χρήση άρθρου και αρνητικών μορίων).
Μορφολογία: λειτουργικές λέξεις, πτώση, αριθμός, πρόσωπο, χρήση κατάλληλων ρημάτων.
Λεξιλόγιο: ενεργητικό – παθητικό, ορισμός λέξεων, ανάκληση λέξεων.
Περιγραφή εικόνας
5) πραγματολογία
Χαιρετισμός, βλεμματική επαφή, αναζητάει – περιγράφει γεγονότα, περιμένει τη σειρά του, παραμένει στο θέμα, αναζητά δραστηριότητα, κάνει διάλογο.
6) γνωστικός τομέας
Μνήμη (ακουστική/οπτική αριθμών, λέξεων, εικόνων).
Κατηγοριοποίηση – διαφοροποίηση – γενίκευση – λειτουργικότητα, «τέταρτο περισσεύει», επίλυση προβλημάτων, σειροθέτηση, προβολικό – συμβολικό παιχνίδι.
7) άρθρωση
Ακουστική διαφοροποίηση, Άρθρωση: (ήχου, συλλαβής, λέξης, φράσης) Φωνολογική Δομή: (συμπλέγματα, αντικαταστάσεις, μεταθέσεις, παραλήψεις, κ.λπ.)
8) φωνή
Ποιότητα, ένταση, ρινοφωνία, προσωδιακά στοιχεία: (ρυθμός, έμφαση, τόνος, χροιά κ.λ.π.), αναπνοή.
8) ροή ομιλίας
Τραυλισμός – κομπιάσματα – τικ, βραδύ – ταχυλαλία, διαδοχοκίνηση.
9) στοματοπροσωπικό σύστημα
Πρόσωπο: Συμμετρία, Α/Δ πρόπτωση.
Σιαγόνα: Εύρος κίνησης, συμμετρία, δυνατότητα κίνησης.
Χείλια: Εύρος κίνησης (χαμογελάει, στέλνει φιλάκι με τα χείλια, φουσκώνει μπαλόνι), συμμετρία, Α/Δ χαλάρωση, δυνατότητα κλεισίματος, επαρκής δύναμη, σχιστεία, σιελόρροια.
Γλώσσα: Χρώμα επιφάνειας, δυνατότητα κίνησης ( πάνω, κάτω, πλάγια, έξω, πίσω), ταχύτητα κίνησης, επαρκής δύναμη, χαλινός(κοντός ή κανονικός)
Υπερώα: Σκληρή, μαλακή, σχιστεία, συμμετρία, αντανακλαστικό εξεμέσεως, διάρκεια φώνησης, συμμετρία ουρανίσκου, γενική εικόνα στόματος (δόντια φάρυγγας).
Επιμέλεια κειμένου: Μίχα Ασημίνα – Λογοθεραπεύτρια
