από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Μαριούπολη: Αχ, πατρίδα μου γλυκιά…
Μαριούπολη Οδησσός

Η θέση της Μαριούπολης στην Αζοφική Θάλασσα (πηγή: dreamstime.gr)

 

14/9/1997 

Όταν τον 9ο αιώνα π.Χ. κάποιοι ανήσυχοι Ίωνες από τη Μίλητο άραζαν τα ξύλινα πλοία τους στη βόρεια ακτή του Εύξεινου Πόντου και ίδρυαν δύο πόλεις-αποικίες, την Τίρα και την Ολίβια, δεν φαντάζονταν τι σπόρο ελληνικό έριχναν στις εκβολές του ποταμού Βορυσθένη, του σημερινού Δνείπερου. Μπορεί οι αυτόχθονες κάτοικοι της περιοχής να ήταν «βάρβαροι», Σκύθες, Κολχοί και αργότερα Τάταροι, αλλά η κλειστή θάλασσα που τη λέμε και «Μαύρη» ήταν επί αιώνες κάτω από τον έλεγχο των Ελλήνων, με πόλεις-αποικίες που έφεραν τα ονόματα Θεοδοσία, Παντικάπαιον, Χερσόνησος (η σημερινή Σεβαστούπολη), Ευπατορία, Ηράκλεια και πολλές άλλες. Βάλτε κοντά σ’ αυτές, ή μάλλον απέναντι από αυτές, στη νότια ακτή του Εύξεινου, τις πανάρχαιες ελληνικές πόλεις του Πόντου, Τραπεζούντα, Σαμψούντα, Αμισό, Σινώπη, Κερασούντα, δείτε στον χάρτη και το Βυζάντιον, την πόλη που ίδρυσαν οι Μεγαρείς τον 7ο αιώνα π.Χ. στον Βόσπορο, τη μετέπειτα Κωνσταντινούπολη, και θα δείτε τι υπήρξε για τον ελληνισμό αυτή η θάλασσα.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ λυκείου (6) – Ερίκ-Εμανουέλ Σμιτ, Η Αγία Έρημος (παράλληλο για τον “Βίο και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά”)

Ο νυχτερινός ουρανός, όπως φαίνεται από την Λευκή Έρημο της Αιγύπτου (πηγή: Ναυτεμπορική)

 

Ερίκ-Εμανουέλ Σμιτ, Η Αγία Έρημος

(Απόσπασμα από το μυθιστόρημα Νύχτα φωτιάς)

 

Αν και επίπεδη, η έρημος μας ανύψωνε στους ουρανούς. Τα άστρα έλαμπαν τόσο χαμηλά που θα μπορούσα να τα μαζέψω. Κρέμονταν σαν μεγάλα λα­μπερά μήλα έτοιμα να τα πιάσεις σε εκείνον τον οπωρώνα ονόματι Χογκάρ [1].

Τη νύχτα η Σαχάρα παίρνει μορφή γιορτής. Ενώ με τον ήλιο επιβάλλει τον ασκητισμό, με το σκοτάδι γίνεται πλούσια, γενναιόδωρη, ανατολίτικη, σπάταλη, αφειδώλευτη, μέσα σε ένα όργιο κοσμημάτων κατασκευασμένων από τον πιο τρελό κοσμηματοπώλη: κολιέ, καρφίτσες, διαδήματα με διαμά­ντια, χρυσές αλυσίδες και βραχιόλια από σπίθες. Χιλιάδες άστρα κοσμούν το σκρίνιο από μπλε σκούρο βελούδο, ενώ η ασημένια σελήνη κυριαρχεί, όπως η βασίλισσα του χορού, διαχέοντας γύρω την αυτοκρατορική της λαμπρότητα.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Χρήστος Γιανναράς – Μια μαρτυρία για τα Δεκεμβριανά

Χρήστος Γιανναράς [πηγή: Βικιπαίδεια]

 

Θυμάμαι πόσο ανησυχούσα γι’ αυτόν, τον αγαπημένο μου κατηχητή [σημ.: μιλά για τον πτυχιούχο Νομικής και φοιτητή Θεολογίας, Κωνσταντίνο Μουρατίδη], τις μέρες που ακολούθησαν την απελευθέρωση και κατέληξαν στα Δεκεμβριανά. Δεν είχα σαφή εικόνα για το τι γινόταν, υπήρχε όμως μια διάχυτη εντύπωση πως άρχισε εκτεταμένη αλληλοσφαγή -εντύπωση που την έτρεφαν καθημερινά περιστατικά. Από τον Οκτώβρη κιόλας του ’44, κάθε νύχτα η γειτονική μας Φωκίωνος Νέγρη αντηχούσε από λαχανιασμένη κυνηγητά, βλαστήμιες με τα χωνιά ανάμεσα σε κομμουνιστές και στους “εθνικόφρονες”, συχνά και πυροβολισμούς. Το πρωί πηγαίνοντας για το σχολειό ψάχναμε για κάλυκες από τις σφαίρες και βρισκόμασταν πολλές φορές μπροστά σε λίμνες από αίμα, σκόρπια μυαλά και τούφες μαλλιά, ενώ τα πτώματα τα είχαν εξαφανίσει. Έτυχε μια φορά να δω και φόνο μπροστά στα μάτια μου: Ένα θεόρατο παλικάρι -γιος του Μαρέντη, που είχε γραφείο κηδειών στο Λυσσιατρείο- προχωρούσε πενήντα μέτρα μπροστά από μένα στην οδό Σικίνου. Τον πυροβόλησαν πισώπλατα, λύγισε και σωριάστηκε στον δρόμο. 1944 -ήμουν εννέα χρονώ.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Χρήστος Γιανναράς, Μια μαρτυρία για την Κατοχή

Χρήστος Γιανναράς [πηγή: Βικιπαίδεια]

 

Τρίτη τάξη του δημοτικού σημαίνει για μένα: χειμώνας του ‘43-’44. Πάντα Κατοχή και στέρηση –πείνα. Ο φούρνος μας μοίραζε με το δελτίο αντί για ψωμί ένα περίεργο κατασκεύασμα από καλαμποκάλευρο, κολλημένο σε τσιγαρόχαρτο για να μην τρίβεται. Το λέγαμε «μπομπότα». Μας έδιναν και στο σχολειό ένα άθλιο συσσίτιο: κουρκούτι, που με φοβερή δυσκολία το καταπίναμε, και πατάτες βραστές μέσα σε λίγο λάδι ταγγιασμένο. Γεύσεις ανεξάλειπτες για μια ολόκληρη ζωή.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Παιδεία, εκπαίδευση, φιλοσοφία: μερικές απόψεις του Πλούταρχου

Προτομή που πιστεύεται ότι απεικονίζει τον Πλούταρχο (σύγχρονο έργο)

 

Τα κείμενα που ακολουθούν προέρχονται από το βιβλίο του Sir Richard Livinstone Η Αποστολή της Ελλάδας (εκδ. Θύραθεν, 2001). Πρόκειται για αποσπάσματα από έργα του Πλούταρχου (γεννήθηκε στη Χαιρώνεια Βοιωτίας το 45 μ.Χ. και πέθανε στους Δελφούς το 120 μ.Χ. –εδώ περισσότερες πληροφορίες) και περιέχουν γνώμες του συγγραφέα για τη σημασία της παιδείας και της εκπαίδευσης, αλλά και ιδέες για τη χρησιμότητα της φιλοσοφίας. Αν και διατυπώθηκαν πριν από σχεδόν 2000 χρόνια, νομίζω ότι δύσκολα κάποιος σύγχρονος θεωρητικός της εκπαίδευσης θα διαφωνούσε με τις θέσεις αυτές. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Τόλης Καζαντζής, Παραλειπόμενα της Ιστορίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Γιώργος Θεοτοκάς και Γιώργος Σεφέρης

 

Αιθέρια αερικά «εποχής», με καλοτυλιγμένα κι ευκίνητα κορμιά σε μουσελίνες, με μπουκετάκι «μιγκέ» στο ντεκολτέ τους, εκεί ακριβώς που αρχινάει η σκιερή χαράδρα των τροφαντών μαστών, περιφέρονται -ίδιες «Ατθίδες αύρες»*- μέσα στη νοσταλγικά διατηρημένη «ανατολίτικη» ατμόσφαιρα του σαλονιού πετώντας πού και πού, εμβόλιμα, κάποιο χαριτωμένο, γαργα­λιστικό γαλλικό. Προσφέρουνε, υπό τους ήχους του ταγκό, «μαρασκινό», μέσα σε κείνα τα λιλιπούτεια -επάργυρα- κολονάτα ποτηράκια, στους νέους της συντροφιάς, με το νωχελικό και ατημέλητό τους κάθι­σμα και τα καλοζυγισμένα -αεράτα- τους κοστούμια σε χρώμα σαμπανί από «σαντακρούτα»*.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Γιώργος Ιωάννου, Τα λεμόνια ήταν ακριβά (μια ιστορία της Κατοχής)

Εγώ που ξέρω πρόσωπα και πράγματα σ’ αυτή τη μουχλιασμένη πόλη και που προπάντων δεν ξεχνώ, όποτε περνώ απ’ την πιο κεντρική λεωφόρο, κοιτάζω πάντα σ’ ένα σπίτι γωνιακό, να δω αν φαίνονται ακόμα τα σημάδια, εκεί στον τρίτο όροφο κοντά στο δεύτερο μπαλκόνι. Είναι τώρα κάτι μπαλώματα στον τοίχο αδιόρατα σχεδόν, σουβάδες κάπως πιο καινούριοι, που όμως κανένα βάψιμο δεν έχει καταφέρει να τους αφομοιώσει εντελώς με την παλιά επιφάνεια. Σίγουρο πως οι σημερινοί ένοικοί του δεν έχουνε ιδέα για τους λεκέδες αυτούς, ίσως να μην τους έχουνε προσέξει κιόλας. Άλλωστε, αμφιβάλλω ζωηρά, αν υπάρχει άλλος κανείς, που να θυμάται τίποτε για το μπαλκόνι αυτό. Και φοβούμαι πως, όταν οι λεκέδες εξαφανιστούν, κάτι θα γίνει.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Καλοκαίρι 1941· η κατάσταση στην Ελλάδα

Μάιος 1941. Επίσκεψη ανώτατων αξιωματικών του γερμανικού στρατού κατοχής στην Ακρόπολη. Μόνο στους πρώτους οκτώ μήνες της Κατοχής, 120.000 Γερμανοί επισκέφθηκαν την Ακρόπολη

 

Απόσπασμα από το βιβλίο του ιστορικού Χάγκεν Φλάισερ Στέμμα και Σβάστικα, Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης 1941-1944.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Κ. Μπαλάσκας, Μια εισαγωγή για την ποίηση και την προσέγγισή της (2)

Μια εισαγωγή για την ποίηση και την προσέγγισή της

(μέρος 2ο)

 

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971)

 

Απόψεις του Γιώργου Σεφέρη

Οι Δοκιμές του Σεφέρη (πρώτη έκδοση 1944, τρίτη έκδοση σε δύο τόμους με φιλολογική επιμέλεια του Γ.Π. Σαββίδη, Ίκαρος 1974) είναι από τα σημαντικότερα κείμενα όχι μόνο για την ποίηση αλλά για την πνευματική ζωή του νέου Ελληνισμού γενικότερα. Τις κυριότερες απόψεις του για την ποίηση θα τις βρούμε στο διάλογο που άρχισε με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο το 1938. Στο διάλογο (που εξελίσσεται σε μονόλογο) ο Σεφέρης σαν τεχνίτης-ποιητής, δηλαδή σαν πρακτικός άνθρωπος –homo faber- προσπαθεί να περιφρουρήσει την τέχνη του από την εισβολή των θεωρητικών με «συμπαραστάτισσα από την υπερήφανη φιλοσοφία» ζητούν να χαράξουν τα όρια και να καθορίσουν τους νόμους σε μια τέχνη που τους είναι ξένη.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Κ. Μπαλάσκας, Μια εισαγωγή για την ποίηση και την προσέγγισή της (1)

Στο βιβλίο του Νεοελληνική Ποίηση, κείμενα, ερμηνεία, θεωρία ο φιλόλογος Κώστας Μπαλάσκας προτάσσει μια εισαγωγή, στην οποία ανθολογεί απόψεις σπουδαίων ποιητών και ενός κριτικού λογοτεχνίας για την ποίηση και την προσέγγισή της. Επειδή θεωρώ ότι οι απόψεις αυτές είναι πολύ βοηθητικές για όσους μελετούν ή διδάσκουν ποίηση, έκρινα σκόπιμο να την παρουσιάσω εδώ. Η εισαγωγή είναι κάπως εκτεταμένη, γι’ αυτό τη χώρισα σε δύο μέρη. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.

Συνεχίστε την ανάγνωση