1. Ένα κείμενο για το μέλλον -της επιστήμης, της παιδείας, του ανθρώπου- οδηγεί γρήγορα σε αμηχανία. Εκτός του ότι αυτές οι έννοιες χρειάζεται ίσως να ορισθούν από την αρχή, το μέλλον έχει πια συνδεθεί υπό τύπον απειλής με συγκεκριμένες ημερομηνίες. Χθες ήταν το 1992, που ευτυχώς πέρασε χωρίς να το αντιληφθούμε. Τώρα είναι το 2000 – αυτό, φοβούμαι, οπωσδήποτε θα το αντιληφθούμε: Πέραν των λογής συγκλίσεων αλλάζει η χιλιετηρίδα, και αυτή η αλλαγή ασφαλώς θα συνοδεύεται από βεγγαλικά, διαγγέλματα πολιτικών, τηλεοπτικά αφιερώματα και τηλεπαιχνίδια. Ερώτηση: Πόσα μηδενικά έχει το 2000; Η σωστή απάντηση θα συνοδεύεται από δώρα πραγματικής αξίας όσης και ο αριθμός των μηδενικών. Πραγματικής αξίας με την έννοια: Τα έχει ανάγκη κανείς; Έχει ανάγκη ο άνεργος την ηλεκτρική σκούπα, ο έγκλειστος στη μοναξιά των μεγαλουπόλεων το δωρεάν ταξίδι σε μια άλλη μεγαλούπολη, έχει ανάγκη η «σεμνή και τραγική παρθένα, που λεγόταν Πουλχερία» τα καλλυντικά; Για άλλα πράγματα έπρεπε να έχομε ανάγκη. Για την ανάσα της φύσης, για τον έρωτα και την ανθρώπινη αλληλεγγύη, για τα σπουδαία της τέχνης και τον πολιτισμού. Φοβούμαι ότι δεν έχομε τόση ανάγκη από το μέλλον όση από το παρόν. Το παρόν είναι που κάνει το μέλλον να μας φοβίζει.
Γιώργος Γραμματικάκης, Ανορθόδοξος δεκάλογος -και ένα υστερόγραφο
