Ο Μαρτίνος Λούθηρος (Martin Luther, 1483– 1546) ήταν Γερμανός μοναχός, ιερέας, καθηγητής, θεολόγος, ηγέτης της εκκλησιαστικής μεταρρύθμισης του 16ου αιώνα στη Γερμανία, και θεμελιωτής των χριστιανικών δογμάτων και πρακτικών του Προτεσταντισμού. [πηγή: Βικιπαίδεια]

Βασικά σημεία

1. Η κρίση στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και οι ανθρωπιστές

(α) ποια φαινόμενα δείχνουν την κρίση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας το Μεσαίωνα;

• ηθική διαφθορά του κλήρου: οι ανώτεροι κληρικοί ζουν πολυτελώς, ενώ οι κατώτεροι είναι παραμελημένοι και αμαθείς.
• οι πιστοί αναστατώνονται από τους πολέμους, τις επιδημίες και τις προφητείες για τη συντέλεια του κόσμου, ενώ η ιδέα του θανάτου και της σωτηρίας της ψυχής διαρκώς τους κυνηγά.
• η Εκκλησία εκμεταλλεύεται τους φόβους των πιστών, πουλώντας συγχωροχάρτια, τα οποία -υποτίθεται- εξασφαλίζουν άφεση αμαρτιών.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Η Φλωρεντία, πόλη στην Τοσκάνη της Ιταλίας, από όπου θεωρείται πως εξαπλώθηκε το πολιτιστικό ρεύμα της Αναγέννησης. (πηγή: Βικιπαίδεια)

Βασικά σημεία

1. Τι είναι η Αναγέννηση;

(α) το νόημα του όρου

Ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό και πνευματικό κίνημα του 15ου και 16ου αι. που ξεκίνησε από την Ιταλία και διαδόθηκε σε όλη τη δυτική Ευρώπη. Χαρακτηρίζεται από την εντατική μελέτη των συγγραφέων και καλλιτεχνών της κλασικής αρχαιότητας (Ελλήνων και Ρωμαίων). Οι αξίες της κλασικής αρχαιότητας έδωσαν το κίνητρο για μια σπουδαία ανάπτυξη των επιστημών, των τεχνών, της πολιτικής και της εκπαίδευσης στην Ευρώπη. Η Αναγέννηση αποτελεί το μεταβατικό τμήμα από τον Μεσαίωνα στη Νεότερη εποχή.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Οι διαδρομές του δρόμου του Μεταξιού (πηγή: Βικιπαίδεια)

Οι ανακαλύψεις

Βασικά σημεία

1. Τα κίνητρα και οι προϋποθέσεις

(α) τα κίνητρα

Οι λόγοι που ώθησαν τους Ευρωπαίους να ταξιδέψουν σε μακρινούς τόπους ήταν:

• κυρίως οικονομικοί: έψαχναν για χρυσό, καρυκεύματα και αρώματα.
• πολιτικοί: οι φιλοδοξίες των ηγεμόνων
• επιστημονικοί: η περιέργεια
• θρησκευτικοί: η διάδοση του Χριστιανισμού.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Τελετή της περιβολής: αντίγραφο από χειρόγραφο των ετών 1373-1376 [πηγή: Wikipedia]

Η φεουδαρχία στη Δυτική Ευρώπη

Βασικά σημεία

1. Συνθήκες διαμόρφωσης

(α) η οικονομία τον Μεσαίωνα:

Την εποχή εκείνη ο πλούτος προερχόταν από τη γεωργική παραγωγή. Η οικονομία δηλαδή ήταν κατά βάση αγροτική.

 Συνεχίστε την ανάγνωση

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και οι βόρειοι γείτονές της λίγο πριν από τη μετανάστευση των λαών [πηγή: Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία, Β΄ Γυμνασίου, σελ.22 (εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων)]

Οι συνέπειες της μετανάστευσης των γερμανικών φύλων για την Ευρώπη

Βασικά σημεία

1. Η μεγάλη μετανάστευση των λαών

(α) οι Βάρβαροι και η προέλευσή τους

Ο όρος Βάρβαροι, που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι, αναφέρεται σε διάφορα γερμανικά φύλα και στους Ούννους (ασιατικός λαός), που εισέβαλλαν κατά περιόδους στα ρωμαϊκά εδάφη. Οι Ούννοι τελικά διασκορπίστηκαν, ενώ τα γερμανικά φύλα έκαναν μόνιμες εγκαταστάσεις μέσα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι οποίες εξελίχθηκαν σε βασίλεια.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Βασικά σημεία

1. Οι Έλληνες υπό βενετική κυριαρχία

Συνθήκες διαβίωσης

Στις βενετοκρατούμενες περιοχές επιβλήθηκε το φεουδαρχικό σύστημα, που κατά τόπους συνάντησε αντιδράσεις του πληθυσμού.

Ωστόσο, η Βενετία επέτρεπε τη μετακίνηση υπόδουλων για σπουδές σε ιταλικές πόλεις. Έτσι, αρκετοί Επτανήσιοι, Κρητικοί και Κύπριοι σπούδασαν σε ιδρύματα της Φλωρεντίας, της Πάδοβας και της ίδιας της Βενετίας.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Ο Χριστός Παντοκράτωρ, τμήμα από βυζαντινό ψηφιδωτό της Δέησης στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, 1261 (πηγή: Βικιπαίδεια)

Εικαστικές Τέχνες και Μουσική

Βασικά σημεία

1. Αρχιτεκτονική

(α) βασικές αρχιτεκτονικές μορφές:

• βασιλική με τρούλο,
• σταυροειδής με τρούλο· παραλλαγές: αγιορείτικος τύπος (με τρεις κόγχες) και πεντάτρουλος.
• οκταγωνικός (11^ος κεξ.)

Συνεχίστε την ανάγνωση

Μικρογραφία χειροσίφωνα υγρού πυρός από το έργο Πολιορκητικά του Ήρωνος του Βυζάντιου, 10ος αι. (πηγή: Βικιπαίδεια)

Επιστήμη και Τεχνολογία

Βασικά σημεία

1. Επιστήμες

Τα επιστημονικά πεδία που κυρίως αναπτύχθηκαν στο Βυζάντιο ήταν το Δίκαιο, η Ιατρική, η Αστρονομία, τα Μαθηματικά και η Γεωγραφία. Οι φυσικές επιστήμες δεν καλλιεργήθηκαν ιδιαίτερα λόγω της επίδρασης της θρησκείας στη σκέψη και στη ζωή των Βυζαντινών. Συνεχίστε την ανάγνωση

Μικρογραφία σε χειρόγραφο. Αναπαράσταση βυζαντινού παλατιού. (© Σύνοψις Ιστοριών Ιωάννου Σκυλίτζη, Ισπανία, Μαδρίτη, Εθνική Βιβλιοθήκη) [πηγή: ιστοσελίδα Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Ερευνών]

Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο

Βασικά σημεία

1. Η οικογενειακή ζωή

(α) τα έθιμα του γάμου στη βυζαντινή κοινωνία

• Ο γάμος επιτρεπόταν από την εφηβική ηλικία.
• Πριν τον γάμο γινόταν ο αρραβώνας και υπογραφόταν το προικοσύμφωνο.
• Υπήρχε η συνήθεια του γαμήλιου γλεντιού.
• Το διαζύγιο επιτρεπόταν, αν και η Εκκλησία είχε αντιρρήσεις.

Συνεχίστε την ανάγνωση