από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αρχαία Ελληνικά Γ΄ λυκείου – αδίδακτο (3) – Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα 2, 2, 13-14

Ζακ-Λουί Νταβίντ (1787), Ο Θάνατος του Σωκράτη (πηγή: Wikimedia Commons)

 

Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα 2, 2, 13-14

Ο Σωκράτης, απευθυνόμενος στον γιο του Λαμπροκλή, εξηγεί πώς αντιμετωπίζονται όσοι δείχνουν αχαριστία στους γονείς τους. Αμέσως πριν ο νέος έχει διαβεβαιώσει τον Σωκράτη ότι θέλει να έχει φιλικές σχέσεις με τους γείτονες και με τους ανθρώπους με τους οποίους ταξιδεύει ή τους οποίους συναντά.

Εἶτα τούτων μὲν ἐπιμελεῖσθαι παρεσκεύασαι, τὴν δὲ μητέρα τὴν πάντων μάλιστά σε φιλοῦσαν οὐκ οἴει δεῖν θεραπεύειν; Οὐκ οἶσθ᾽ ὅτι καὶ ἡ πόλις ἄλλης μὲν ἀχαριστίας οὐδεμιᾶς ἐπιμελεῖται οὐδὲ δικάζει, ἀλλὰ περιορᾷ τοὺς εὖ πεπονθότας χάριν οὐκ ἀποδόντας, ἐὰν δέ τις γονέας μὴ θεραπεύῃ, τούτῳ δίκην τε ἐπιτίθησι καὶ ἀποδοκιμάζουσα οὐκ ἐᾷ ἄρχειν τοῦτον, ὡς οὔτε ἂν τὰ ἱερὰ εὐσεβῶς θυόμενα ὑπὲρ τῆς πόλεως τούτου θύοντος οὔτε ἄλλο καλῶς καὶ δικαίως οὐδὲν ἂν τούτου πράξαντος; Καὶ νὴ Δία ἐάν τις τῶν γονέων τελευτησάντων τοὺς τάφους μὴ κοσμῇ, καὶ τοῦτο ἐξετάζει ἡ πόλις ἐν ταῖς τῶν ἀρχόντων δοκιμασίαις. Σὺ οὖν, ὦ παῖ, ἐὰν σωφρονῇς, τοὺς μὲν θεοὺς παραιτήσῃ συγγνώμονάς σοι εἶναι, εἴ τι παρημέληκας τῆς μητρός, μή σε καὶ οὗτοι νομίσαντες ἀχάριστον εἶναι οὐκ ἐθελήσωσιν εὖ ποιεῖν, τοὺς δὲ ἀνθρώπους φυλάξῃ μή σε αἰσθόμενοι τῶν γονέων ἀμελοῦντα πάντες ἀτιμάσωσιν, εἶτα ἐν ἐρημίᾳ φίλων ἀναφανῇς. Εἰ γάρ σε ὑπολάβοιεν πρὸς τοὺς γονέας ἀχάριστον εἶναι, οὐδεὶς ἂν νομίσειεν εὖ σε ποιήσας χάριν ἀπολήψεσθαι.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αρχαία Ελληνικά Γ΄ λυκείου (9) – 6η ενότητα, Ο πρωταγόρειος μύθος: το δώρο του Δία, η πολιτική αρετή ως κοινή και αναγκαία ιδιότητα των ανθρώπων

Ο Ερμής του Πραξιτέλους, που βρέθηκε στο Ηραίο της Ολυμπίας το 1877. Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας. (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Κείμενο αναφοράς: Πλάτων, Πρωταγόρας, 322a-323a

 

Βασικά σημεία

1. Ανάπτυξη πολιτισμού.

2. Γίνεται χωρίς πολιτική τέχνη;

3. Ο Δίας βάζει το χέρι του.

4. Ο Πρωταγόρας ανακεφαλαιώνει -συμπεράσματα.

5. Γλωσσικές επιλογές.

 

Ανάπτυξη

1. Ο άνθρωπος αξιοποιεί αμέσως τα θεϊκά δώρα και ο πολιτισμός κάνει την εμφάνισή του: πίστη στους θεούς και λατρεία, δημιουργία γλώσσας, κατασκευή σπιτιών κλπ. σηματοδοτούν τα πρώτα φανερώματα του πολιτισμού.

Η σειρά με την οποία αναφέρονται οι πολιτισμικές κατακτήσεις του ανθρώπου δεν είναι χρονική αλλά αξιολογική, κατιούσας κλίμακας. Έτσι, προτάσσονται η θρησκεία και η γλώσσα (πνευματικός πολιτισμός) και ακολουθούν κατασκευές και επινοήσεις για την ικανοποίηση των βιοτικών αναγκών του ανθρώπου (υλικός πολιτισμός). Η σειρά είναι κατιούσα, αφού αρχίζει με το πνευματικά υψηλότερο, τη θρησκεία, και τελειώνει με το υλικά κατώτερο και πλέον αυτονόητο, την τροφή. Για τον λόγο αυτόν άλλωστε τα επιρρήματα «πρῶτον» και «ἔπειτα» πρέπει να τα εννοήσουμε με αξιολογική και διαιρετική σημασία και όχι χρονική.1

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Λογοτεχνία γ΄ λυκείου (6) – Παραδοσιακή και μοντέρνα ποίηση

πηγή εικόνας: Εφημερίδα των Συντακτών

 

Η μελέτη των παρακάτω ποιημάτων, που έχουν παρεμφερές θέμα, θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής και της μοντέρνας ποίησης.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Λογοτεχνία γ΄ λυκείου (5) – Βασικές έννοιες της ποίησης

πηγή: liberal.gr

 

Μερικοί ορισμοί για την Ποίηση

 

Ποίηση είναι δύναμη της ψυχής, δια της οποίας πλάθομεν εις την φαντασίαν μας και εκφράζομεν ακολούθως τα πλαθόμενα με τρόπον γοητευτικόν και όχι συνήθη […]. Η ψυχική τούτη δύναμη του ανθρώπου ημπορεί να ενεργήση διαφοροτρόπως…».

Ανδρέας Λασκαράτος, Δοκίμιον Ποιητικής στο Σάτιρα και Πολιτική στη Νεώτερη Ελλάδα, σελ. 120]

 

Ο Ίταλο Καλβίνο ήταν πεπεισμένος ότι η πεζογραφία δεν διαφέρει από την ποίηση, γιατί και οι δύο γραφές αναζητούν «μια έκφραση αναγκαία, μοναδική, πυκνή, λακωνική και αξιομνημόνευτη».

Μπορεί να συσχετιστεί η προηγούμενη άποψη με τη σκέψη του Μαλαρμέ, ο οποίος υπογράμμιζε την προσπάθεια της ποίησης να καταλήξει σε μια καθολική λέξη-έννοια μέσα σε πολλές λέξεις.

[Χλόη Μουρίκη, Το Δέντρο, 214-5, σ.149]

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αρχαία Ελληνικά Γ΄ λυκείου (8) – 5η ενότητα, Ο πρωταγόρειος μύθος: η κλοπή της φωτιάς – έντεχνη σοφία και λόγος

Η Ανάγκη και οι Μοίρες (πηγή: Wikipedia)

 

Kείμενο αναφοράς: Πλάτων, Πρωταγόρας, 321b-322a

 

Βασικά σημεία
1. Το σφάλμα του Επιμηθέα και τα αποτελέσματά του.
2. Η επέμβαση του Προμηθέα και η τιμωρία του.
3. Η πολιτική τέχνη.
4. Σύμβολα.
5. Γλωσσικές επιλογές.

 

Ανάπτυξη

1. Ο Επιμηθέας, μοιράζοντας τις ιδιότητες στα ζωντανά πλάσματα, άφησε τελευταίο τον άνθρωπο, με αποτέλεσμα, όταν ήρθε η ώρα να προικίσει με ιδιότητες και αυτόν, να συνειδητοποιήσει ότι δεν του είχε απομείνει τίποτε να δώσει.

ειμαρμένη: για τους αρχαίους η ειμαρμένη είναι αναπότρεπτη, ισχυρότερη και από τους θεούς δύναμη που από τα πριν ορίζει τη μοίρα του ανθρώπου.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ λυκείου (7) – Βασικά είδη προλόγου και επιλόγου

πηγή: liberal.gr

 

Βασικά είδη προλόγου

 

Στόχοι του προλόγου είναι:
(α) να εισαγάγει στο θέμα του κειμένου, να δώσει διευκρινιστικές πληροφορίες για τη συνέχεια και
(β) να προκαλέσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

 

1. Παραγωγικός

Ξεκινά από μια γενική ιδέα ή έννοια και σταδιακά οδηγεί στο υπό συζήτηση θέμα. Ιδανικός για κείμενα που θέλουν να δώσουν ευρεία προοπτική πριν μπουν στο κυρίως θέμα.

 

2. Επαγωγικός

Αντίστροφος του παραγωγικού: ξεκινά από συγκεκριμένα παραδείγματα, γεγονότα ή εμπειρίες και οδηγεί σε μια γενική θέση σχετική με το θέμα.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ λυκείου (6) – Φάκελος Υλικού, Ενότητα 3η: Σχέσεις αλληλεπίδρασης στον χώρο της εκπαίδευσης (κείμενα, ασκήσεις, σχεδιαγράμματα θεμάτων)

 

πηγή: Daynight.gr

 

Κείμενο: Μια εκπαίδευση για την Ανθρωπότητα

Πλαγιότιτλοι

1. Η εκπαίδευση, που στοχεύει στην ανάπτυξη όλων των προδιαθέσεων του ανθρώπου, τον διαμορφώνει απόλυτα.

2. Η εκπαίδευση πρέπει να σχεδιάζεται με βάση τη μελλοντική κατάσταση του ανθρώπου.

3. Η εκπαίδευση πρέπει να έχει κοσμοπολίτικο προσανατολισμό και να αποβλέπει στο παγκόσμιο καλό.

 

Θέματα για άσκηση

1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε με βάση το κείμενο τις παρακάτω προτάσεις, γράφοντας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό ή Λάθος:

  • Κάθε άνθρωπος είναι δημιούργημα της εκπαίδευσής του.
  • Ο άνθρωπος δεν είναι φυσικά προγραμματισμένος να εξελιχθεί.
  • Η αποτελεσματική εκπαίδευση πρέπει να διαμορφώνεται με βάση τις απαιτήσεις του μέλλοντος.
  • Οι γονείς και οι πρίγκιπες επιθυμούν έναν κοσμοπολίτικο προσανατολισμό στην εκπαίδευση.
  • Το παγκόσμιο καλό μπορεί να βλάψει το ατομικό καλό.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σταύρος Λυγερός, Η εξέγερση του Πολυτεχνείου (ΙV)

Το τανκ λίγο πριν μπει στο Πολυτεχνείο (πηγή: Η Καθημερινή)

 

Η εισβολή του τανκ

Έτσι, πριν τα μεσάνυκτα της Παρασκευής προς το Σάββατο 17 Νοεμβρίου 1973 άρχισε η δεύτερη φάση της επιχείρησης καταστολής. Δεκάδες άρματα μάχης και ένοπλα τμήματα καταδρομέων κινήθηκαν προς το Πολυτεχνείο. Για περισσότερες από δύο ώρες τα οδοφράγματα κρατούσαν τα τεθωρακισμένα μακριά από το Πολυτεχνείο. Όλο εκείνο το διάστημα λάμβαναν χώρα σε δεκάδες σημεία της πόλης σκληρές οδομαχίες πάνοπλων αστυνομικών και ΚΥΠατζήδων με διαδηλωτές οπλισμένους με οικοδομικά υλικά. Ο ραδιοσταθμός του Πολυτεχνείου έκανε συνέχεια εκκλήσεις για ιατρικό και φαρμακευτικό υλικό, καθώς και για ασθενοφόρα: «Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο. Κάνουμε έκκληση σ’ όλους τους γιατρούς της Αθήνας να σπεύσουν αμέσως. Να σπεύσουν αμέσως. Να σπεύσουν αμέσως στα νοσηλευτικά ιδρύματα. Υπάρχει απόλυτη ανάγκη χειρουργείων. Υπάρχει απόλυτη ανάγκη χειρουργείων. Αυτή τη στιγμή πληροφορούμεθα ότι αστυνομικοί πυροβολούν τα λάστιχα των αυτοκινήτων και ρίχνουν δακρυγόνα σε ασθενοφόρα. Αυτό το καταδικάζει κάθε άνθρωπος. Είναι εγκληματικό, είναι απάνθρωπο. Τα αυτοκίνητα έρχονται να σώσουν αγωνιστές, να σώσουν ανθρώπους που θυσιάζουν το αίμα τους, που το αίμα τους τιμιέται με τον αγώνα τους. Ο αγώνας τους είναι ιερός. Θυσιάζονται για να αποτινάξουν τον αμερικανικό ζυγό…».Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σταύρος Λυγερός, Η εξέγερση του Πολυτεχνείου (ΙΙΙ)

πηγή: Αντιδικτατορικός αγώνας, Ιστορία και Μνήμη: ιστότοπος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

 

 

Η πρώτη φάση της επιχείρησης καταστολής

Η πρωτοφανής μαχητικότητα τόσο των φοιτητών όσο και του πλήθους των διαδηλωτών έξω από το Πολυτεχνείο, που με την πάροδο τον ωρών πολλαπλασιαζόταν την Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 1973, καθιστούσε πλέον προφανές ότι πλησίαζε η ώρα της σύγκρουσης. Οι υπολογισμοί και οι προσδοκίες των Παπαδόπουλου και Μαρκεζίνη είχαν διαψευστεί ολοκληρωτικά από τα γεγονότα. Η μετεξέλιξη της κατάληψης σε λαϊκή εξέγερση άλλαξε ριζικά τα δεδομένα. Το πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει εκείνη την Παρασκευή ο δικτάτορας ήταν πολύ πιο καυτό και άμεσο από τον ελιγμό πολιτικοποίησης του καθεστώτος. Η λαϊκή εξέγερση, εάν δεν καταστελλόταν με τα όπλα, απειλούσε με τρόπο άμεσο να ανατρέψει τη δικτατορία και να βάλει τη χώρα σε ένα είδος επαναστατικής κατάστασης, παρόλο που οι εξεγερμένοι ήταν άοπλοι.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σταύρος Λυγερός, Η εξέγερση του Πολυτεχνείου (ΙΙ)

Τις πρωϊνές ώρες της 21ης Φλεβάρη τουλάχιστον 4.000 φοιτητές κατέλαβαν το κτίριο της Νομικής – Ήταν το πρώτο οργανωμένο χτύπημα κατά της χούντας και ο προάγγελος του αιματοβαμμένου Νοέμβρη του ’73 (πηγή: protothema.gr)

 

 

Η πρώτη εισβολή στο Πολυτεχνείο

Η αποτυχία του καθεστώτος να εκτονώσει το φοιτητικό κίνημα, η τάση αυτονόμησης μεγάλης μερίδας καθηγητών, η νίκη του φοιτητικού κινήματος στο μέτωπο του Καταστατικού Χάρτη, σε συνδυασμό με την ολοένα και μεγαλύτερη αγωνιστική του ανέλιξη, όξυναν τη βασική αντίφαση της πολιτικής του Παπαδόπουλου στον φοιτητικό χώρο, που σ’ εκείνη τη συγκυρία είχε αποκτήσει αποφασιστική σημασία. Η ολοένα και μεγαλύτερη λαϊκή συμπαράσταση στον αγώνα των φοιτητών, σε συνδυασμό με την κλιμακούμενη πολιτική ένταση, ως αποτέλεσμα των φοιτητικών κινητοποιήσεων, όξυναν το δίλημμα της χούντας.Συνεχίστε την ανάγνωση