Μια εισαγωγή για την ποίηση και την προσέγγισή της

(μέρος 2ο)

 

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971)

 

Απόψεις του Γιώργου Σεφέρη

Οι Δοκιμές του Σεφέρη (πρώτη έκδοση 1944, τρίτη έκδοση σε δύο τόμους με φιλολογική επιμέλεια του Γ.Π. Σαββίδη, Ίκαρος 1974) είναι από τα σημαντικότερα κείμενα όχι μόνο για την ποίηση αλλά για την πνευματική ζωή του νέου Ελληνισμού γενικότερα. Τις κυριότερες απόψεις του για την ποίηση θα τις βρούμε στο διάλογο που άρχισε με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο το 1938. Στο διάλογο (που εξελίσσεται σε μονόλογο) ο Σεφέρης σαν τεχνίτης-ποιητής, δηλαδή σαν πρακτικός άνθρωπος –homo faber- προσπαθεί να περιφρουρήσει την τέχνη του από την εισβολή των θεωρητικών με «συμπαραστάτισσα από την υπερήφανη φιλοσοφία» ζητούν να χαράξουν τα όρια και να καθορίσουν τους νόμους σε μια τέχνη που τους είναι ξένη.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Στο βιβλίο του Νεοελληνική Ποίηση, κείμενα, ερμηνεία, θεωρία ο φιλόλογος Κώστας Μπαλάσκας προτάσσει μια εισαγωγή, στην οποία ανθολογεί απόψεις σπουδαίων ποιητών και ενός κριτικού λογοτεχνίας για την ποίηση και την προσέγγισή της. Επειδή θεωρώ ότι οι απόψεις αυτές είναι πολύ βοηθητικές για όσους μελετούν ή διδάσκουν ποίηση, έκρινα σκόπιμο να την παρουσιάσω εδώ. Η εισαγωγή είναι κάπως εκτεταμένη, γι’ αυτό τη χώρισα σε δύο μέρη. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.

Συνεχίστε την ανάγνωση

 

Βιογραφία του Κωνσταντίνου Καβάφη

 

Γεραντίδου Μαρία

Νταβίτκοβα Εληονώρα

 

O Κωνσταντίνος Kαβάφης, γιος του Πέτρου-Ιωάννη Ιωάννου Καβάφη και της Χαρίκλειας Γεωργάκη Φωτιάδη, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 29 Απριλίου 1863. Oι γονείς του ήταν Kωνσταντινουπολίτες και ο Φαναριώτης προπάππος του Πέτρος Kαβάφης (1740-1804) διετέλεσε Γραμματέας του Oικουμενικού Πατριαρχείου.

Συνεχίστε την ανάγνωση

cavafy19

Βασικά χαρακτηριστικά του έργου του

Κύριο γνώρισμα του Καβάφη είναι ο πρωτοποριακός χαρακτήρας της γραφής του, που έγκειται στη χρήση ιδιότυπων εκφραστικών τρόπων, όπως της ειρωνείας, της πεζολογίας, της δραματικότητας, του ρεαλισμού κ.ά. Η συνηθέστερη πηγή έμπνευσής του είναι η ιστορία, από την οποία δανείζεται ποικίλα προσωπεία για να διατυπώσει γενικότερους προβληματισμούς για τον Άνθρωπο. Ιδιαίτερα έλκεται από τις εποχές παρακμής, που του δίνουν αφορμή για να σαρκάσει για τη ματαιότητα των ανθρωπίνων, αλλά και να προβάλει την τραγική διάσταση της ανθρώπινης φύσης, ιδιαίτερα όταν μέσα στον άνθρωπο συγκρούονται αντίθετες έννοιες, όπως το χρέος και η αδυναμία, η αξιοπρέπεια και η ροπή προς το «κακό», η επιθυμία και η «κοινωνική ηθική», το «ναι» και το «όχι» κ.ά.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Το διήγημα πήρε το βραβείο εκδ. Καστανιώτη το 2004, στο διαγωνισμό “Οι Ολυμπιακοί΄αγώνες στην Ελλάδα”

 

 

Αντώνης Καναβούρας, Η χορηγία

 

Η ιδέα ήταν απλή. Διαβολικά απλή. Μεγαλειώδης! Έστησα την μπίζνα σε μία εβδομάδα. Τον περισσότερο χρόνο τον έφαγα στις νομικούρες. Ξέρετε δα τι φασαρία είναι να ιδρύσεις ανώνυμο εταιρεία. Β.Υ.Τ.Ε S.A.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Solomos_portrait_3

Ο ποιητής των υπέροχων αποσπασμάτων και των σκόρπιων στίχων έχει μια προνομιακή θέση στα νεοελληνικά γράμματα. Μας έδωσε δείγματα ποιητικής συνείδησης και στοχασμού, αλλά προ πάντων τέχνης, που δεν επαναληφτήκανε –και που δεν έπρεπε να επαναληφτούν, γιατί κάθε επανάληψη είναι φανερό σημάδι παρακμής του πνεύματος, που ακατάπαυτα προχωρεί κι ανανεώνεται με τον τριπλό ρυθμό που πριμιτιβισμού*, της ακμής και της παρακμής.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Η χρυσή σφραγίδα του ποιητή με το μονόγραμμα στο κέντρο είχε γραμμένη περιμετρικά τη φράση
“VERUM AMO VERUM VOLO” (= Την αλήθεια αγαπώ, την αλήθεια θέλω). πηγή: Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα

 

Στο κείμενο που ακολουθεί ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Κώστας Καιροφύλας (1881-1961, για τη ζωή και το έργο του διαβάστε περισσότερα εδώ κι εδώ) δίνει μερικές πληροφορίες για την προσωπική ζωή του Διονύσιου Σολωμού. Πρόκειται για δημοσίευμα της αθηναϊκής εφημερίδας Ελεύθερον Βήμα και είναι πιθανόν απόσπασμα (δείτε και την υποσημείωση 5) από το βιβλίο Ο άγνωστος Σολωμός που, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στη βάση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), είχε εκδώσει ο Καιροφύλας το 1911. Φωτοτυπία του δημοσιεύματος μπορείτε να δείτε εδώ.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Γρ. Ξενόπουλος (1867-1951)

 

Διάπλαση των παίδων

 

Μαθητάκος ήμουν, όταν μια θεία μου, έτσι για δώρο στα γενέθλιά μου, μ’ έγραψε συνδρομητή στη “Διάπλαση των παίδων” …

Θυμάμαι ακόμα και τώρα το χτυποκάρδι μου, όταν ξεκίνησε από τη γειτονιά μου για να πάω στα γραφεία της Διαπλάσεως και να γνωρίσω από κοντά τον Φαίδωνα, τον Ανανία, τη Μάρθα, την οικογένεια της Διαπλάσεως, όπως την ξέραμε και όπως τη σκιτσάριζε ο Αντώνης Βώττης, που στην ουσία ήταν ένας και μόνο, ο Γρηγόρης ο Ξενόπουλος. Η καρδιά μου φτερούγιζε περίεργα έτσι καθώς ανέβαινα τρία-τρία τα ξύλινα σκαλιά του παλιού μεγάρου της οδού Ευριπίδου, όπου ήταν τα γραφεία της Διαπλάσεως. Σκοτεινή ήταν, θεοσκότεινη η είσοδος, σκοτεινά ήταν και τα σκαλιά, που τα έκανε ακόμα πιο σκοτεινά το σκούρο γκρενά χρώμα των τοίχων. Σε αυτούς τους γκρενά τοίχους είχαν χαράξει με σουγιαδάκι τα διάφορα κακομαθημένα διαπλασόπουλα τα ψευδώνυμά τους.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Κ. Π. Καβάφης (1863-1933)

 

Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ένας ποιητής

Είναι νέος, αλλ’ όχι εις την πρώτην νεότητα. Βαθειά μελαχροινός ως γηγενής της Αιγύπτου, με μαύρον μουστακάκι, με γυαλιά μύωπος, με περιβολής αλεξανδρινού κομψευομένου, αγγλίζουσαν ελαφρότατα, και με φυσιογνωμίαν συμπαθή, η οποία όμως εκ πρώτης όψεως δεν λέγει πολλά πράγματα. Υπό το εξωτερικόν εμπόρου, γλωσσομαθούς κ’ ευγενεστάτου και κοσμικού, κρύπτεται επιμελώς ο φιλόσοφος και ο ποιητής. Η ομιλία του η ζωηρά, η σχεδόν στομφώδης και υπερβολική, και οι τρόποι του οι πάρα πολύ αβροί, και όλες εκείνες οι ευγένειές του και οι τσιριμόνιες, εκπλήττουν κάπως ένα Αθηναίον, συνειθισμένον με την σεμνήν απλότητα και την δειλήν αφέλειαν και την αγαθήν αδεξιότητα των λογίων μας. Ο κ. Καβάφης, υπό την έποψιν αυτήν, είναι ο αντίπους του κ. Πορφύρα. Πρέπει να τον γνωρίσει κανείς αρκετά, δια να πεισθή ότι είναι ο ίδιος άνθρωπος που έγραψε τα ωραία εκείνα ποιήματα. Διότι σιγά-σιγά θ’ αναγνωρίση, ότι αυτά που λέγει ο αλεξανδρινός έμπορος με τόσον παράξενον τρόπον, είναι γεμάτα γνώσιν και παρατήρησιν, και κάπου-κάπου θα συλλάβη και μερικά αστραπάς των μαύρων ματιών, από τα γυαλιά, που διανοίγουν ολόκληρον κόσμον, και προδίδουν –δόξα σοι ο Θεός!– τον άνθρωπον της ευρείας σκέψεως και της καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας…

από το ιστορικό άρθρο του Γρ. Ξενόπουλου, το πρώτο που γράφηκε για τον Καβάφη, 

δημοσιευμένο στα «Παναθήναια» στις 30 Νοεμβρίου 1903.

 

Συνεχίστε την ανάγνωση