από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σταύρος Λυγερός, Η εξέγερση του Πολυτεχνείου (ΙV)

Το τανκ λίγο πριν μπει στο Πολυτεχνείο (πηγή: Η Καθημερινή)

 

Η εισβολή του τανκ

Έτσι, πριν τα μεσάνυκτα της Παρασκευής προς το Σάββατο 17 Νοεμβρίου 1973 άρχισε η δεύτερη φάση της επιχείρησης καταστολής. Δεκάδες άρματα μάχης και ένοπλα τμήματα καταδρομέων κινήθηκαν προς το Πολυτεχνείο. Για περισσότερες από δύο ώρες τα οδοφράγματα κρατούσαν τα τεθωρακισμένα μακριά από το Πολυτεχνείο. Όλο εκείνο το διάστημα λάμβαναν χώρα σε δεκάδες σημεία της πόλης σκληρές οδομαχίες πάνοπλων αστυνομικών και ΚΥΠατζήδων με διαδηλωτές οπλισμένους με οικοδομικά υλικά. Ο ραδιοσταθμός του Πολυτεχνείου έκανε συνέχεια εκκλήσεις για ιατρικό και φαρμακευτικό υλικό, καθώς και για ασθενοφόρα: «Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο. Κάνουμε έκκληση σ’ όλους τους γιατρούς της Αθήνας να σπεύσουν αμέσως. Να σπεύσουν αμέσως. Να σπεύσουν αμέσως στα νοσηλευτικά ιδρύματα. Υπάρχει απόλυτη ανάγκη χειρουργείων. Υπάρχει απόλυτη ανάγκη χειρουργείων. Αυτή τη στιγμή πληροφορούμεθα ότι αστυνομικοί πυροβολούν τα λάστιχα των αυτοκινήτων και ρίχνουν δακρυγόνα σε ασθενοφόρα. Αυτό το καταδικάζει κάθε άνθρωπος. Είναι εγκληματικό, είναι απάνθρωπο. Τα αυτοκίνητα έρχονται να σώσουν αγωνιστές, να σώσουν ανθρώπους που θυσιάζουν το αίμα τους, που το αίμα τους τιμιέται με τον αγώνα τους. Ο αγώνας τους είναι ιερός. Θυσιάζονται για να αποτινάξουν τον αμερικανικό ζυγό…».Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σταύρος Λυγερός, Η εξέγερση του Πολυτεχνείου (ΙΙΙ)

πηγή: Αντιδικτατορικός αγώνας, Ιστορία και Μνήμη: ιστότοπος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

 

 

Η πρώτη φάση της επιχείρησης καταστολής

Η πρωτοφανής μαχητικότητα τόσο των φοιτητών όσο και του πλήθους των διαδηλωτών έξω από το Πολυτεχνείο, που με την πάροδο τον ωρών πολλαπλασιαζόταν την Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 1973, καθιστούσε πλέον προφανές ότι πλησίαζε η ώρα της σύγκρουσης. Οι υπολογισμοί και οι προσδοκίες των Παπαδόπουλου και Μαρκεζίνη είχαν διαψευστεί ολοκληρωτικά από τα γεγονότα. Η μετεξέλιξη της κατάληψης σε λαϊκή εξέγερση άλλαξε ριζικά τα δεδομένα. Το πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει εκείνη την Παρασκευή ο δικτάτορας ήταν πολύ πιο καυτό και άμεσο από τον ελιγμό πολιτικοποίησης του καθεστώτος. Η λαϊκή εξέγερση, εάν δεν καταστελλόταν με τα όπλα, απειλούσε με τρόπο άμεσο να ανατρέψει τη δικτατορία και να βάλει τη χώρα σε ένα είδος επαναστατικής κατάστασης, παρόλο που οι εξεγερμένοι ήταν άοπλοι.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σταύρος Λυγερός, Η εξέγερση του Πολυτεχνείου (ΙΙ)

Τις πρωϊνές ώρες της 21ης Φλεβάρη τουλάχιστον 4.000 φοιτητές κατέλαβαν το κτίριο της Νομικής – Ήταν το πρώτο οργανωμένο χτύπημα κατά της χούντας και ο προάγγελος του αιματοβαμμένου Νοέμβρη του ’73 (πηγή: protothema.gr)

 

 

Η πρώτη εισβολή στο Πολυτεχνείο

Η αποτυχία του καθεστώτος να εκτονώσει το φοιτητικό κίνημα, η τάση αυτονόμησης μεγάλης μερίδας καθηγητών, η νίκη του φοιτητικού κινήματος στο μέτωπο του Καταστατικού Χάρτη, σε συνδυασμό με την ολοένα και μεγαλύτερη αγωνιστική του ανέλιξη, όξυναν τη βασική αντίφαση της πολιτικής του Παπαδόπουλου στον φοιτητικό χώρο, που σ’ εκείνη τη συγκυρία είχε αποκτήσει αποφασιστική σημασία. Η ολοένα και μεγαλύτερη λαϊκή συμπαράσταση στον αγώνα των φοιτητών, σε συνδυασμό με την κλιμακούμενη πολιτική ένταση, ως αποτέλεσμα των φοιτητικών κινητοποιήσεων, όξυναν το δίλημμα της χούντας.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σταύρος Λυγερός, Η εξέγερση του Πολυτεχνείου (Ι)

Ο χώρος έξω από το υπό κατάληψη Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο την 16η Νοεμβρίου (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Η προκήρυξη φοιτητικών εκλογών

Το φθινόπωρο του 1972, όταν μετά τις θερινές διακοπές άνοιξαν τα πανεπιστήμια, το δικτατορικό καθεστώς αντιμετώπισε ένα σοβαρό πρόβλημα τακτικής. Η ανάπτυξη του φοιτητικού κινήματος την άνοιξη του 1972 είχε δείξει ότι η κινητοποίηση για ελεύθερες φοιτητικές εκλογές θα εντεινόταν στο νέο ακαδημαϊκό έτος, εφόσον οι διορισμένοι στα Διοικητικά Συμβούλια δεν εφάρμοσαν τη δικαστική εντολή για διενέργεια εκλογών.

Έπρεπε, λοιπόν, να δώσουν ένα τέλος στη συνεχιζόμενη εκκρεμότητα, με την “εκλογή” νέων Διοικητικών Συμβουλίων, έτσι ώστε από τη μια να εκτονώσουν τη φοιτητική πίεση και από την άλλη να κάνουν το πρώτο βήμα στη θεμελίωση ενός ελεγχόμενου φοιτητικού συνδικαλισμού. Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Βύρων Σταματόπουλος, σε ομιλία του στην Πάτρα, ήταν ξεκάθαρος: «Η διαδικασία των αρχαιρεσιών σας αυτή καθ’ εαυτή σημαίνει συμμετοχήν σας εις την συνταγματικήν καθόλου διαδικασία της Πολιτείας μας», προσθέτοντας ότι οι “εκλεγμένοι” εκπρόσωποι «θα είναι συνεργάτες των πανεπιστημιακών αρχών και της κυβερνήσεως, θα είναι ένας σπόνδυλος, εις την όλην λειτουργία του μηχανισμού της νέας Δημοκρατίας, η οποία βρίσκεται εν εξελίξει από της επαναστάσεως της 21 Απριλίου και εντεύθεν».Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αλέκος Σακελλάριος, “Μπράβο, Κολονέλλο”

Εμπρός της Ελλάδος παιδιά. Έγχρωμη λιθογραφία 100×70 εκ. Έργο φιλοτεχνημένο από τον Κώστα Γραμματόπουλο. Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. Πηγή: φωτογραφικό αρχείο ιστοσελίδας Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού

 

Με το χαμόγελο στα χείλη

πάν’ οι φαντάροι μας μπροστά…

Κι έτσι ήταν, δηλαδή… πραγματικά «με το χαμόγελο στα χείλη» ξε­κίνησαν εκείνο το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου τα ελληνικά νιάτα, για να γράψουν με τη λόγχη τους μια από τις πιο ένδοξες σελίδες της Ιστο­ρίας μας, στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας. Με το χαμόγελο στα χείλη έφυγαν αυτοί που έφυγαν για το μέτωπο. Με το χαμόγελο στα χείλη έμειναν κι αυτοί που έμειναν πίσω, στα μετόπισθεν. Βασικό όπλο στον πόλεμο του ’40 το χαμόγελο! Με το χαμόγελο αντιμετώπισαν όλοι οι Έλληνες τον μαυροπουκάμισο καραγκιόζη του Παλάτσο ντε Βενέτσια, που μέσα στη χοντροκέφαλα του είχε δημιουργηθεί η πεποίθηση ότι ο πόλεμος στην Ελλάδα δεν θα ήταν παρά ένας διασκεδαστικός περίπατος για τους κοκορόφτερους φασίστες του.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αλέκος Σακελλάριος, Οι φάρσες μέσα στην Κατοχή

Αλέκος Σακελλάριος (1913–1991). Πηγή: ert.gr

 

Ο Δημήτρης Χορν δεν ήταν πάντα ένας σοβαρός, κομψός και γκρίζος κύριος, όπως είναι σήμερα. Κάποτε -δεν λέμε πότε- ήταν ένα τρελόπαιδο, που το έλεγαν Τάκη και που ήταν έτοιμο, πάντοτε, να πάρει μέρος σε κάθε είδους τρέλα της εύθυμης και νεανικής τότε συντροφιάς.

Πρώτος και καλύτερος στις φάρσες, δεν άφηνε σε χλωρό κλαρί τους φίλους του, μια κι είχε την ευχέρεια να τους ξεγελάει με τις εκπληκτικές μιμήσεις που έκανε. Θυμάμαι μια φορά που πήρε τους πιο πολλούς από τους θεατρικούς συγγραφείς σαν Θόδωρος Συνοδινός -ο Συνοδινός ήταν τότε πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων θεατρικών Συγ­γραφέων- και τους κάλεσε, επειγόντως, στα γραφεία της Εταιρείας, για ένα «πολύ σοβαρό» ζήτημα. Οι περισσότεροι την έπαθαν. Και θα την πάθαινα φυσικά κι εγώ, αν στο τέλος του τηλεφωνήματος δεν ξεκαρδιζόταν στα γέλια.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αλέκος Σακελλάριος, Ιστορίες της Κατοχής

Χαρακτικό του Τάσσου για το μπλόκο της Κοκκινιάς (17 Αυγούστου 1944). Πηγή: Wikipedia

 

Εφιαλτικές ήταν τότε οι κατοχικές νύχτες που περνάγαμε οι Αθη­ναίοι με την απειλή των «μπλόκων».

Τι ήταν, όμως, τα «μπλόκα»; Οι παλιότεροι θα τα θυμούνται, ασφαλώς. Κάθε λίγο και λιγάκι οι Ναζί απομόνωναν μια συνοικία -έκαναν μπλόκο-, μάζευαν είκοσι, τριάντα, πενήντα ανύποπτους άνδρες, που τους μετέφεραν σαν όμηρους για τα θηριώδη αντίποινα που έκαναν σε περιπτώσεις σαμποτάζ.

Είχε κυκλοφορήσει, ακόμα, και η φήμη ότι πολλοί από αυτούς που μάζευαν στα «μπλόκα» τους έστελναν στη Γερμανία ή για να δουλέψουν σαν εργάτες ή για να τους κλείσουν σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως, όπου, μαζί με τους Εβραίους, τους έριχναν σε φούρνους και τους «έκα­ναν σαπούνια». Κι είναι μυστήριο πώς έφτασαν στην κατεχόμενη Αθήνα όλες αυτές οι φρικιαστικές πληροφορίες, οι περισσότερες από τις οποίες τόσο τραγικά επιβεβαιώθηκαν, όταν τέλειωσε ο πόλεμος.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αλέκος Σακελλάριος, Η πρώτη μου επιθεώρηση

Ο Αλέκος Σακελλάριος (7 Νοεμβρίου 1913 – 28 Αυγούστου 1991) ήταν θεατρικός συγγραφέας, στιχουργός, δημοσιογράφος και σκηνοθέτης. Πηγή της φωτογραφίας: www.sansimera.gr

 

 

Στο θέατρο «Περοκέ» ανέβασα την πρώτη με την επιθεώρηση. Την έλεγαν «Σβούρα» και την είχα γράψει σε συνεργασία με τον Μήτσο Βασιλειάδη για το θίασο Σταύρου Ιατρίδη, Αριστείδη Χρυσοχόου, στον οποίο πρωταγωνιστούσε η Φωφώ Λουκά και η Σωτηρία Ιατρίδου. Τη μουσική έχει γράψει ο Κώστας Γιαννίδης και διηύθυνε και την ορχήστρα του θεάτρου «Περοκέ».Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η πρώτη εκτέλεση του Ολυμπιακού Ύμνου

Το εξώφυλλο του Ολυμπιακού Ύμνου, 1896 (πηγή: Wikimedia Commons)

 

Στο παρακάτω απόσπασμα από τα απομνημονεύματά του ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943) αναφέρεται στη σύνθεση και στην πρώτη εκτέλεση του Ολυμπιακού Ύμνου. Επίσης, σημειώνει κάποιες λεπτομέρειες για το παρασκήνιο των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων και για τη γνωριμία του με τον συνθέτη Σπύρο Σαμάρα (1861-1917). Τηρήθηκε η ορθογραφία και η στίξη του πρωτότυπου.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ντίνος Χριστιανόπουλος, Καθηγητής θρησκευτικών (παράλληλο για το “Όνειρο στο κύμα” του Παπαδιαμάντη)

 

Ο κ. Τιμόθεος, γόνος βυζαντινής οικογένειας που ανά­γονταν στους τελευταίους Κομνηνούς, συμμαθητής και μάλιστα συγκάτοικος με τον πατριάρχη Αθηναγόρα όταν σπούδαζαν στη Χάλκη, δε ντρέπονταν να γυρνάει στους δρόμους με ξηλωμένο παλτό. Ο πατέρας μου, απλοϊκός άνθρωπος, σκανδαλίζονταν κάθε φορά που τον έβλεπε, και δεν μπορούσε να το χωνέψει, πώς ένας τόσο σπου­δαίος γυμνασιάρχης γυρνούσε σα σελέμης. Και καλά αυτός —αμ οι κόρες του; δεν μπορούσαν να του ράψουν ένα κου­μπί; Η μάνα μου όμως, που τον ήξερε καλά από την Πόλη, έλεγε πως τέτοιος ήταν ανέκαθεν. Δεκαεφτά χρονώ, λέει, είχε γίνει καλόγερος και πήγαινε για δε­σπότης, αλλά αρρώστησε βαριά και μπήκε στο νοσοκο­μείο. Εκεί ερωτεύτηκε μια νοσοκόμα, που του έχυνε το τσουκάλι. Πετάει, που λες, ο καλός σου, τα ράσα και μια και δυο την παντρεύεται με φουσκωμένη κοιλιά. Τέσσε­ρα χρόνια έζησαν στεφανωμένοι, πέντε παιδιά πρόλαβαν κι έκαναν. Κι απάνω στον πέμπτο, η νοσοκόμα του άφη­σε χρόνους. Ύστερα απ’ αυτά ο Τιμόθεος παραμέλησε εντελώς τον εαυτό του. Ούτε για φαΐ νοιάζονταν ούτε για ντύσιμο, ένας θεός ξέρει πώς μεγάλωσαν αυτά τα παι­διά.

Συνεχίστε την ανάγνωση