από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Νεοελληνική Λογοτεχνία Β΄ Γυμνασίου – Ένας αριθμός

Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ (1860 – 1904). Πηγή: Βικιπαίδεια

 

Άντον Τσέχωφ, Ένας αριθμός

 

Βασικά σημεία

 

1. Τα πρόσωπα

(α) Ο αφηγητής και ο χαρακτήρας του
Ο αφηγητής είναι παράλληλα και ο πρωταγωνιστής του διηγήματος. Είναι ο πατέρας που έχει αναθέσει τη μόρφωση των παιδιών του σε μια δασκάλα, την δεσποινίδα Ιουλία. Η αφήγησή του ξεκινά τη στιγμή που την προσκαλεί, για να της πληρώσει τους μισθούς της. Από τα πρώτα του λόγια, θα σχημάτιζε κανείς την εντύπωση ότι πρόκειται για άνθρωπο που σκέφτεται τις ανάγκες των συνανθρώπων του:

Κάθισε να κάνουμε το λογαριασμό, της είπα. Θα ‘χεις ανάγκη από χρήματα και συ ντρέπεσαι να ανοίξεις το στόμα σου…

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (13) – Η Βυζαντινή εποποιία

Νόμισμα που απεικονίζει στη δεξιά πλευρά τον Νικηφόρο Β΄ Φωκά και τον θετό γιο του, μετέπειτα αυτοκράτορα Βασίλειο Β΄ (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

 

Η Βυζαντινή εποποιία

Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας

 

1.Αγώνες με τους Άραβες

Ο ακόλουθος πίνακας στηρίχθηκε στις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου και στους πίνακες των σελ. 143-4:

 

Αυτοκράτορας Δραστηριότητα Χρονολογία
 Ρωμανός Α΄ Λακαπηνός

(920-944)

 Κατάκτηση συριακής Έδεσσας 944
 Ρωμανός Β΄

(959-963)

 Ανάκτηση Κρήτης 961
 Νικηφόρος Β΄ Φωκάς

(963-969)

 Ανάκτηση Κύπρου & Συρίας 965
 Ιωάννης Α΄ Τζιμισκής

(969-976)

 Ανάκτηση Παλαιστίνης 975
 Βασίλειος Β΄

(976-1025)

 Υποταγή της Βουλγαρίας 1018

 

2. Αγώνες με τους Βούλγαρους

(α) τσάρος Συμεών: ποια τα κύρια γεγονότα της βασιλείας του;

  • σπουδαγμένος στην Πόλη (ελληνομαθής) ονειρευόταν μια βουλγαροβυζαντινή αυτοκρατορία. [Ο Συμεών βασίλεψε από το 893 ως το 927 και κατάφερε να επεκτείνει σημαντικά το βουλγαρικό κράτος (δες και τον χάρτη στη σελ.25 του βιβλίου)]
  • πολιόρκησε δύο φορές την Πόλη (913 και 924).
  • απέδωσε στον εαυτό του τον τίτλο βασιλεύς Ρωμαίων και Βουλγάρων. 

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Κ.Π. Καβάφης, στιγμιότυπα από τη ζωή του

Κ. Π. Καβάφης (1863-1933)

 

Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ένας ποιητής

Είναι νέος, αλλ’ όχι εις την πρώτην νεότητα. Βαθειά μελαχροινός ως γηγενής της Αιγύπτου, με μαύρον μουστακάκι, με γυαλιά μύωπος, με περιβολής αλεξανδρινού κομψευομένου, αγγλίζουσαν ελαφρότατα, και με φυσιογνωμίαν συμπαθή, η οποία όμως εκ πρώτης όψεως δεν λέγει πολλά πράγματα. Υπό το εξωτερικόν εμπόρου, γλωσσομαθούς κ’ ευγενεστάτου και κοσμικού, κρύπτεται επιμελώς ο φιλόσοφος και ο ποιητής. Η ομιλία του η ζωηρά, η σχεδόν στομφώδης και υπερβολική, και οι τρόποι του οι πάρα πολύ αβροί, και όλες εκείνες οι ευγένειές του και οι τσιριμόνιες, εκπλήττουν κάπως ένα Αθηναίον, συνειθισμένον με την σεμνήν απλότητα και την δειλήν αφέλειαν και την αγαθήν αδεξιότητα των λογίων μας. Ο κ. Καβάφης, υπό την έποψιν αυτήν, είναι ο αντίπους του κ. Πορφύρα. Πρέπει να τον γνωρίσει κανείς αρκετά, δια να πεισθή ότι είναι ο ίδιος άνθρωπος που έγραψε τα ωραία εκείνα ποιήματα. Διότι σιγά-σιγά θ’ αναγνωρίση, ότι αυτά που λέγει ο αλεξανδρινός έμπορος με τόσον παράξενον τρόπον, είναι γεμάτα γνώσιν και παρατήρησιν, και κάπου-κάπου θα συλλάβη και μερικά αστραπάς των μαύρων ματιών, από τα γυαλιά, που διανοίγουν ολόκληρον κόσμον, και προδίδουν –δόξα σοι ο Θεός!– τον άνθρωπον της ευρείας σκέψεως και της καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας…

από το ιστορικό άρθρο του Γρ. Ξενόπουλου, το πρώτο που γράφηκε για τον Καβάφη, 

δημοσιευμένο στα «Παναθήναια» στις 30 Νοεμβρίου 1903.

 

✽

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (12) – Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους

Άγαλμα των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Σόφιας (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους 

 

Βασικά σημεία:

 

1. Η πορεία εκχριστιανισμού των Μοραβών

(α) ο Ραστισλάβος και το Βυζάντιο:

Ο ηγεμόνας των Σλάβων της Μοραβίας, για να αποφύγει τον κίνδυνο των Γερμανών και των Βουλγάρων, αναζήτησε έναν ισχυρό σύμμαχο. Για να εξασφαλίσει τη βοήθεια της  Κωνσταντινούπολης, θέλησε να αναθέσει τον εκχριστιανισμό του λαού του σε βυζαντινούς ιερείς. 

 

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (13) – Πέρσες και Έλληνες: δύο κόσμοι συγκρούονται

Πέρσης και Έλληνας οπλίτης μάχονται. Παράσταση σε αττική κύλικα του 5ου π.Χ. αι. (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Πέρσες και Έλληνες: Δύο κόσμοι συγκρούονται

 

⇒ Πολύ χρήσιμη για την μελέτη των Περσικών πολέμων είναι αυτή η εφαρμογή του Φωτόδεντρου, που περιέχει διαδραστικούς χάρτες, χρονογραμμή και επεξηγηματικά κείμενα. Αξίζει τον κόπο να της ρίξετε μια ματιά! 

 

Βασικά σημεία της ενότητας 

 

1. Περσικό κράτος

(α) ποιος θεωρείται ο ιδρυτής του και πώς διοικούνταν το κράτος; 

Ιδρυτής θεωρείται ο Κύρος Α΄ (645-602 π.Χ.). Το τεράστιο περσικό κράτος ήταν χωρισμένο σε μεγάλες περιφέρειες (σατραπείες), τις οποίες διοικούσαν οι σατράπες.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (12) – Οι πανελλήνιοι δεσμοί

Το θέατρο και ο ναός του Απόλλωνα στους Δελφούς (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

 

Οι πανελλήνιοι δεσμοί

 

Βασικά σημεία

 

Η ενότητα των Ελλήνων

Οι αρχαίοι Έλληνες απλώθηκαν και ίδρυσαν πόλεις σε πολλά σημεία της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, αλλά δε συγκρότησαν ενιαίο κράτος, όπως είναι τα σημερινά κράτη, δηλαδή με ενιαίο στρατό, ένα διοικητικό και εκπαιδευτικό σύστημα, μία κυβέρνηση, που εδρεύει στην πρωτεύουσα κλπ. Αντίθετα, έζησαν χωρισμένοι σε πόλεις που η καθεμιά ήταν (με τη γύρω περιοχή) και ένα ξεχωριστό κράτος, με δικό του τρόπο διοίκησης (κυβέρνηση), δικούς του νόμους, δικό του στρατό κλπ.

Ήξεραν φυσικά ότι ανήκαν σε έναν λαό, αφού μιλούσαν όλοι, με κάποιες διαφορές, την ίδια γλώσσα και λάτρευαν τους ίδιους θεούς. Ήδη από την αρχαϊκή εποχή η ονομασία Έλληνες χρησιμοποιείται για να δηλώσει όσους μιλούν τα ελληνικά.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (11) – Η Αθήνα

Ο Θησέας σκοτώνει τον Μινώταυρο
(πηγή: Wikimedia Commons)

 

Η Αθήνα

Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία

 

Βασικά σημεία

 

1. Συνοικισμός

(α) με ποιες εργασίες ασχολούνταν συνήθως οι κάτοικοι της Αττικής; 

– γεωργία (στις πεδιάδες)

– κτηνοτροφία (στα ορεινά) 

– ναυτιλία και το εμπόριο (στις παραθαλάσσιες περιοχές).Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (11) – Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ΄ και η αυγή της Νέας Εποχής

Χρυσός σόλιδος με τη Θεοδώρα στη μία όψη. Στην άλλη όψη τα τέκνα της, η Θέκλα δεξιά και ο Μιχαήλ Γ’ αριστερά. Επιγραφές ΘΕΟDORA DESPYNA / MIXAHL S ΘEKLA. [πηγή: Βικιπαίδεια]

 

Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ΄ και η αυγή της Νέας Εποχής

 

Βασικά σημεία:

 

1. Ίδρυση της Σχολής της Μαγναύρας

(α) ο ιδρυτής και ο διευθυντής της σχολής:

Η Σχολή της Μαγναύρας ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του καίσαρα Βάρδα και τη διεύθυνσή της ανέλαβε ο Λέων Φιλόσοφος ή Μαθηματικός. Η φήμη του είχε φτάσει μέχρι τη Βαγδάτη και είχε απορρίψει πρόσκληση του χαλίφη Μαμούν να διδάξει στους τόπους των Αράβων.

(β) τα αντικείμενα που διδάσκονταν στη σχολή:

Φιλοσοφία, γεωμετρία, αστρονομία, γραμματική.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σοφοκλής, Ἀντιγόνη (2) – Πρόλογος, στ. 1-99


Αντιγόνη (1882) από τον Φρέντερικ Λέιτον (1830-1896)
Άγγλο ζωγράφο και γλύπτη

 

Πρόλογος, στ. 1-17 

Μετάφραση

Μετάφραση (με ελάχιστες τροποποιήσεις) της Στέλλας Μπαζάκου–Μαραγκουδάκη.

Αρχαία Ελληνική Τραγωδία. Σοφοκλής, Αντιγόνη. Αθήνα: Dian Books.

 

Ἀντιγόνη
Καλή μου, αγαπημένη μου Ισμήνη, αδελφή μου,
ποιο τάχα απ’ τον Οιδίποδα κακό δε ρίχνει ο Δίας
στις δυο μας που απομείναμε μες στη ζωή μονάχες;
Τίποτα δεν υπάρχει πια, κατάρα και οδύνη,
ντροπή ή και ατίμωση, που εγώ να μην το βλέπω
μες στις δικές σου συμφορές και μέσα στις δικές μου.
Και τί ‘ναι πάλι η προσταγή που λεν πως μόλις τώρα
ο στρατηγός μας έβγαλε για τους πολίτες όλους;
Ξέρεις; Το έχεις ακουστά; Ή δεν καταλαβαίνεις
πως συμφορές ορμήσανε απ’ τους εχθρούς στους φίλους;

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου (6) – Ενότητα 6η

Michelangelo Caravaggio, Νάρκισσος, λάδι σε μουσαμά (1594-1596) Galleria Nazionale d’Arte Antica, Ρώμη. [πηγή: Wikimedia Commons]

 

Ενότητα 6η Η ομορφιά δεν είναι το παν

 

Συμπληρωματικό υλικό για τον συγγραφέα και το έργο του

Υπάρχουν πολλές απόψεις σχετικά με την ιστορικότητα του Αισώπου. Η πρώτη αναφορά σε μύθους που σκοπό έχουν να διασαφηνίσουν κάτι ή να στηρίξουν ένα επιχείρημα βρίσκεται στον Ησίο­δο (Ἔργα καὶ Ἡμέραι, στ. 202-212), όπου παρουσιάζεται ο μύθος του αηδονιού που υποτάσσεται στη δύναμη του γερακιού. Τέτοιου τύπου ιστορίες άρχισαν να αποδίδονται στον Αίσωπο τον 5ο και τον 4ο αι. π.Χ. (βλ. ενδεικτικά Αριστοφάνης, Σφῆκες, στ. 566: οἱ δὲ λέγουσιν μύθους ἡμῖν, οἱ δ’ Αἰσώπου τι γέλοιον).

Συνεχίστε την ανάγνωση