9.4 Άνθρωπος και φυσικό περιβάλλον

 

Σχεδιάγραμμα του μαθήματος

 

Βασικά σημεία
Το πρόβλημα: οικολογική κρίση (α) καταστροφή του όζοντος, φαινόμενο θερμοκηπίου, ρύπανση αέρα, νερού και στεριάς, εξαφάνιση ειδών, εξάντληση φυσικών πόρων.

(β) «ρηχή» οικολογία: διορθωτικές παρεμβάσεις χωρίς αλλαγή του υπάρχοντος τρόπου ανάπτυξης (μείωση ρύπανσης, συγκράτηση της αύξησης του πληθυσμού, προστασία των έμβιων ειδών, συντηρητική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων ⇨ όλα επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία).

      «βαθιά» οικολογία: συνολική αλλαγή της στάσης απέναντι στη φύση (από το ανδροκρατικό μοντέλο κυριαρχίας στο φεμινιστικό μοντέλο ηπιότητας και ευαισθησίας).

Ανθρώπινες αξίες και περιβάλλον (α) φαίνεται ανέφικτη η ριζική μεταβολή του μοντέλου ανάπτυξης. Είναι άλλωστε πιθανό να αλλάξουν οι αντιλήψεις μας για τη σοβαρότητα του περιβαλλοντικού προβλήματος, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα αλλάξει υποχρεωτικά και η συμπεριφορά μας απέναντι στη φύση.

(β) βασικό πρόβλημα φαίνεται να είναι ο ανθρωποκεντρισμός: δίνουμε προτεραιότητα στα συμφέροντα του ανθρώπου και αδιαφορούμε για τις επιπτώσεις της δραστηριότητάς μας στη φύση (κλασική αντίληψη).

(γ) τις τελευταίες δεκαετίες ακούγεται όλο και περισσότερο η ανάγκη να επεκταθεί η ηθική σκέψη στις σχέσεις ανθρώπου και φύσης και να μην μένει μόνο στις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Η Πνύκα μπροστά με την Ακρόπολη στο βάθος

 

 

Βιβλίο 2, Κεφάλαιο 4, §§ 37-43

Ερμηνευτικά σχόλια

 

1. Οι προτάσεις των ολιγαρχικών στους Σπαρτιάτες και οι εντολές των εφόρων

(α) θέτουν τους εαυτούς τους και τις περιοχές τους στη διάθεση των Σπαρτιατών.

(β) ζητούν να παραδώσουν οι δημοκρατικοί στους Σπαρτιάτες τις περιοχές που είχαν καταλάβει, δηλαδή τον Πειραιά και τη Μουνιχία.

Προφανώς, οι ολιγαρχικοί ελπίζουν ότι με τον τρόπο αυτό θα κατασταλεί το αντιστασιακό κίνημα των δημοκρατικών και ότι στη νέα κατάσταση που θα προκύψει οι Σπαρτιάτες, ως ολιγαρχικοί, θα ευνοήσουν πάλι την ολιγαρχική παράταξη στην Αθήνα.

Οι εντολές των εφόρων προς τον Παυσανία είναι ξεκάθαρες: συνδιαλλαγή με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Συνεχίστε την ανάγνωση

 

6.4 Πρακτικές εφαρμογές του ηθικού προβληματισμού

 

Βασικά σημεία
Ευθανασία (α) ορισμός: σκόπιμη πρόκληση θανάτου, σχετικά ή εντελώς ανώδυνου, σε άνθρωπο που πάσχει από ανίατη αρρώστια ή βρίσκεται στο στάδιο της επιθανάτιας αγωνίας με σκοπό την απαλλαγή του από αυτή. [Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής].

(β) εκούσια και ακούσια, ενεργητική και παθητική ευθανασία. [περισσότερες πληροφορίες σε αυτή την ιστοσελίδα]

Αντίλογος
Επιλογές i. χριστιανική θρησκεία: «ου φονεύσεις». i. υπάρχει όμως και το «αγάπα τον πλησίον σου»: δεν είναι αγάπη και ενδιαφέρον να γλιτώσουμε κάποιον από το μαρτύριο;
ii. καντιανή ηθική: η αυτοκτονία απαγορεύεται, γιατί δεν μπορεί να γίνει κατηγορική προσταγή. ii. στα πλαίσια της καντιανής ηθικής φαίνεται ότι η ευθανασία δεν επιτρέπεται, γιατί πολλοί δεν θα ήθελαν να ισχύει ως καθολικός νόμος η ελεύθερη επιλογή του τερματισμού της ζωής. Από την άλλη όμως, η εντολή του Καντ να μεταχειριζόμαστε τους ανθρώπους ως σκοπούς (και όχι ως μέσα) δεν μας υποχρεώνει να σεβαστούμε την ελευθερία της βούλησης και της αξιοπρέπεια του πάσχοντος, αν ο ίδιος επιδιώκει την ευθανασία, και να του εξασφαλίζουμε έναν ήρεμο και ανώδυνο θάνατο;
iii. ωφελιμισμός: εξετάζεται η ωφέλεια που προκύπτει. Και ο ασθενής και οι συγγενείς ανακουφίζονται, παρόλη τη στεναχώρια λόγω της απώλειας του αγαπημένου προσώπου. Επομένως, η ευθανασία δικαιολογείται.

 

 Συνεχίστε την ανάγνωση