9.4 Άνθρωπος και φυσικό περιβάλλον
Σχεδιάγραμμα του μαθήματος
Βασικά σημεία | |
Το πρόβλημα: οικολογική κρίση | (α) καταστροφή του όζοντος, φαινόμενο θερμοκηπίου, ρύπανση αέρα, νερού και στεριάς, εξαφάνιση ειδών, εξάντληση φυσικών πόρων.
(β) «ρηχή» οικολογία: διορθωτικές παρεμβάσεις χωρίς αλλαγή του υπάρχοντος τρόπου ανάπτυξης (μείωση ρύπανσης, συγκράτηση της αύξησης του πληθυσμού, προστασία των έμβιων ειδών, συντηρητική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων ⇨ όλα επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία). «βαθιά» οικολογία: συνολική αλλαγή της στάσης απέναντι στη φύση (από το ανδροκρατικό μοντέλο κυριαρχίας στο φεμινιστικό μοντέλο ηπιότητας και ευαισθησίας). |
Ανθρώπινες αξίες και περιβάλλον | (α) φαίνεται ανέφικτη η ριζική μεταβολή του μοντέλου ανάπτυξης. Είναι άλλωστε πιθανό να αλλάξουν οι αντιλήψεις μας για τη σοβαρότητα του περιβαλλοντικού προβλήματος, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα αλλάξει υποχρεωτικά και η συμπεριφορά μας απέναντι στη φύση.
(β) βασικό πρόβλημα φαίνεται να είναι ο ανθρωποκεντρισμός: δίνουμε προτεραιότητα στα συμφέροντα του ανθρώπου και αδιαφορούμε για τις επιπτώσεις της δραστηριότητάς μας στη φύση (κλασική αντίληψη). (γ) τις τελευταίες δεκαετίες ακούγεται όλο και περισσότερο η ανάγκη να επεκταθεί η ηθική σκέψη στις σχέσεις ανθρώπου και φύσης και να μην μένει μόνο στις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους. |