Βιβλίο 2, Κεφάλαιο 4, §§ 37-43

Ερμηνευτικά σχόλια

 

1. Οι προτάσεις των ολιγαρχικών στους Σπαρτιάτες και οι εντολές των εφόρων

(α) θέτουν τους εαυτούς τους και τις περιοχές τους στη διάθεση των Σπαρτιατών.

(β) ζητούν να παραδώσουν οι δημοκρατικοί στους Σπαρτιάτες τις περιοχές που είχαν καταλάβει, δηλαδή τον Πειραιά και τη Μουνιχία.

Προφανώς, οι ολιγαρχικοί ελπίζουν ότι με τον τρόπο αυτό θα κατασταλεί το αντιστασιακό κίνημα των δημοκρατικών και ότι στη νέα κατάσταση που θα προκύψει οι Σπαρτιάτες, ως ολιγαρχικοί, θα ευνοήσουν πάλι την ολιγαρχική παράταξη στην Αθήνα.

Οι εντολές των εφόρων προς τον Παυσανία είναι ξεκάθαρες: συνδιαλλαγή με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

 

2. Ο Θρασύβουλος αξιολογεί την διακυβέρνηση των ολιγαρχικών

Ο Θρασύβουλος με ηρεμία και στέρεα επιχειρήματα αποδεικνύει ότι οι Αθηναίοι ολιγαρχικοί απέτυχαν παταγωδώς να κυβερνήσουν την πόλη τους. Φάνηκαν κατώτεροι από τους δημοκρατικούς συμπολίτες τους και ως προς τη δικαιοσύνη και ως προς την ανδρεία και ως προς την εξυπνάδα και ως προς τις συμμαχίες (δες και το σχόλιο του βιβλίου § 40, σελ.121). Η συμβουλή που τους απευθύνει είναι να πάψουν να φέρονται αλαζονικά και να σκεφτούν καλύτερα τις δυνατότητές τους.

 

3. Αποκατάσταση της Δημοκρατίας

(α) οι Αθηναίοι επαναφέρουν το δημοκρατικό πολίτευμα, τους παλιότερους νόμους και εκλέγουν άρχοντες.

(β) λίγο αργότερα (401 π.Χ.) οι δημοκρατικοί εξουδετερώνουν νέα προσπάθεια των ολιγαρχικών της Ελευσίνας για κατάληψη της εξουσίας στην Αθήνα. Στη συνέχεια, ορκίζονται να ζήσουν με ομόνοια και να μην κρατούν κακία στους πολιτικούς αντιπάλους (μὴ μνησικακήσειν). Μια σημαντική απόφαση, που βάζει τέλος στον κύκλο της βίας και καλεί τους πολίτες να ξεχάσουν τα παλιά μίση.

 

❦