από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία A΄ Γυμνασίου (15) – Επανάληψη: από την Εποχή του Χαλκού στα τέλη της Αρχαϊκής Εποχής

Παρακάτω θα βρείτε μία χρονογραμμή, που θα σας βοηθήσει να ξαναθυμηθείτε και να τοποθετήσετε πιο καθαρά στον άξονα του χρόνου τα βασικά σημεία των ενοτήτων που μελετήσατε ως τώρα. Τα κείμενα είναι παρμένα κυρίως από το σχολικό βιβλίο, ενώ μερικά στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο Ελληνική Ιστορία της Εκδοτικής Αθηνών. Φυσικά, περιλαμβάνουν πολύ βασικές πληροφορίες και δεν εξαντλούν το αναφερόμενο θέμα· περισσότερα θα διαβάσετε στο βιβλίο και στα σχεδιαγράμματα των αναρτήσεων του ιστολογίου.

Όπως θα παρατηρήσετε, κάποιες χρονολογίες σημειώνουν φαινόμενα που εξελίχθηκαν στη διάρκεια δεκαετιών ή και αιώνων· αυτό έγινε καθαρά για τις ανάγκες κατασκευής της χρονογραμμής και για τηρηθεί η σειρά των ενοτήτων που υιοθετεί το σχολικό εγχειρίδιο.

 

♦

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Νίκος Δήμου, Το κρύο και η ζέστη (μια χριστουγεννιάτικη εμπειρία)

Για όλους -εκτός από τα παιδιά- γιορτή σημαίνει ανάμνηση. Τα παιδιά, βέβαια, παρελθόν δεν έχουν -έχουν το ζωντανό παρόν. (Όσο για το μέλλον, το έχουν κι αυτό, αλλά δεν το ξέρουν. Και, ίσως, καλύτερα.)

Εμείς, όμως, παρελθόν. Κάθε χρόνο και πιο φορτωμένο. («Θυμάσαι τα Χριστούγεννα του ’73;» «Θυμάσαι την Πρωτοχρονιά του ’65;»)

Αυτές τις θυμήθηκα τα Χριστούγεννα του ’59. Είχε χιονίσει πολύ αυτό τον χρόνο στο Μόναχο -λευκές παραμονές, κατά πως πρέπει. Ξαφνικά ζωντάνεψαν πάλι όλες οι γλυκερές καρτ ποστάλ -παιδάκια με κόκκινες μύτες και μάλλινες σκούφιες, έλκηθρα, χιονισμένα έλατα στις πλατείες, χωριουδάκια θαμμένα στο χιόνι με φωτισμένα παράθυρα και δραστήριες καμινάδες.

Ένα Adventskranz με αναμμένα κεριά

Για μένα όμως ήταν κακή χρονιά: πένθη, πικροί χωρι­σμοί, ατυχίες -έτσι όπως καμιά φορά έρχονται όλα μαζί τα δυσάρεστα. Μπήκε ο Δεκέμβρης, έκανα πως δεν έβλε­πα, πως δεν άκουγα και, κυρίως, πως δεν θυμόμουν. Κυ­ριακή άναψαν οι Γερμανοί κι άλλο κεράκι στο στεφάνι της Advent. Στο τέταρτο κερί, πανικός. Αχ! αυτές οι μέρες της υποχρεωτικής, της αναγκαστικής χαράς -πόσο σκληρές είναι γι’ αυτούς που δεν καταφέρνουν να πιάσουν την εθνική (κατά κεφαλήν) νόρμα ευτυχίας…

Ήμουν λοιπόν μόνος. Όχι μονάχα από τις περιστάσεις. Ήμουν θεληματικά, πεισματικά μόνος. Προτάσεις φίλων, προσκλήσεις, εκδρομές -τίποτα. Εξαφανίστηκα. Κι έμει­να παραμονή Χριστουγέννων στη σοφίτα μου (έκτος όρο­φος, σε μεταπολεμική φτηνοπολυκατοικία χωρίς ασανσέρ) να κοιτάω τον κεκλιμένο τοίχο.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αντιγόνη, η πρώτη αναρχική

Περί αναρχίας.

«Το να θάψει η Αντιγόνη τον Πολυνείκη είναι μία παράβαση πολύ χειρότερη από την απαγόρευση του Κρέοντα. Η Αντιγόνη κάτω από αυτή την οπτική είναι ένα μαρτύριο ευαισθησίας και αίρεσης σε κάθε εποχή. Και στον καιρό μας αναβιώνει αγνή και ατόφυα στο Μπακούνιν. Και στους αγνούς αναρχικούς των Εξαρχείων. Όσους αγνούς…
[…]
Φαντασθείτε ότι μέσα στο κράτος υπάρχουν χιλιάδες Αντιγόνες. Όπως κάλλιστα ημπορεί να συμβαίνει. Φανταστείτε ότι η κάθε μία για το δικό της διαφορετικό αίτημα με την υπέρτερη ποιότητα, την ασύμμετρη πάντα και την αντιθετική προς το θετικό δίκαιο του ανθρώπου που από τη φύση του αναγκαία είναι ανευέλικτο και περιοριστικό, καταστρατηγεί το νόμο του Κρέοντα. Ποιο θα είναι τότε το αποτέλεσμα για τις κοινωνίες;

Το αποτέλεσμα θα είναι να διαλύεται το κράτος των ανθρώπων εν ονόματι του κόσμου των αγγέλων. Μία παραφροσύνη, δηλαδή, μία καταστροφή, και μία αταξία, που μεταβάλλει την κοινωνία σε ουτοπία και ζούγκλα. Γιατί ζητεί να επιβάλλει τη χωρίς όρια βούληση του ατόμου για ελευθερία απέναντι στη μέσα σε όρια πάντοτε δυνατότητα κινήσεων του συνόλου. Του κράτους δηλαδή.

Το δίκαιο των ανθρώπινων νόμων δεν είναι να μας χαρίζουν το μεγαλύτερο καλό. Αλλά να μας φυλάγουν μέσα στο μικρότερο κακό. Ο νόμος των ανθρώπων δε φιλοδοξεί να μου προσφέρει τον παράδεισο. Του στέκεται αρκετό να αποτρέψει την κόλαση να γκρεμιστεί απάνω μου.»

Δημήτρης Λιαντίνης

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Γιατί βαζουμε εργασίες στο σπίτι;
  • Ποιος είναι ο σκοπός της μελέτης στο σπίτι;
    Βοηθά τα παιδιά :
    Να εδραιώσουν γνώσεις και δεξιότητες που έχουν ήδη κατακτήσει μέσα στην τάξη. Η εξάσκηση και η επανάληψη είναι απαραίτητες προκειμένου να υπάρξει μάθηση.
    Να μάθουν να χρησιμοποιούν πηγές (π.χ. εγκυκλοπαίδεια)
    Να αναπτύξουν εξατομικευμένες στρατηγικές μελέτης
    Να αναπτύξουν δεξιότητες αυτό-οργάνωσης και διαχείρισης του χρόνου. Οι δεξιότητες αυτές δε χρησιμεύουν μόνο στο σχολείο, αλλά και σε όλες τις πλευρές της ζωής.
    Να ανακαλύψουν βαθύτερα τον εαυτό τους. Μαθαίνουν τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους, παλεύουν με τις δυσκολίες τους και αντλούν ικανοποίηση από τα επιτεύγματά τους.
    Με την αυτόνομη μελέτη τα παιδιά να αποκτήσουν ανεξαρτησία, αυτοπειθαρχία και αίσθημα ευθύνης. Αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο όφελος της μελέτης, ισάξιο των γνώσεων που αποκομίζει κανείς μέσα από αυτήν.
    Να δίνουν νόημα στον ελεύθερο χρόνο, αφιερώνοντάς στην ατομική μελέτη ή σε κάποιο χόμπι τους. Μία ζωή όλο παιχνίδι και διασκέδαση θα ήταν βαρετή!
    Να δημιουργούν γέφυρα ανάμεσα στο σχολείο και το σπίτι. Αποτελεί μία αφορμή για την καλλιέργεια δεσμών επικοινωνίας ανάμεσα στο γονέα και το δάσκαλο, που αποτελούν τους βασικούς υποστηρικτές του παιδιού στη μαθησιακή του πορεία.

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Νεοελληνική Λογοτεχνία Β΄ Γυμνασίου – Νίκος Κάσδαγλης, Τόκιο

 

 

Νίκος Κάσδαγλης, Τόκιο

 

Βασικά σημεία 

 

1. Ενότητες

Στο απόσπασμα μπορούμε να διακρίνουμε δύο ενότητες:

(α) από το αεροδρόμιο στο ξενοδοχείο: εδώ ο συγγραφέας επιμένει στην οργάνωση, τη μεθοδικότητα και την ευγένεια με την οποία οι υπάλληλοι εξυπηρετούν τους ταξιδιώτες. Τονίζεται επίσης το κόστος ορισμένων υπηρεσιών (το ταξί) και η ερημιά που επικρατεί στην πόλη, παρόλο που το Τόκιο είναι πολυάνθρωπη σύγχρονη πρωτεύουσα. Η περιορισμένη νυχτερινή ζωή κάνει εντύπωση στον συγγραφέα, αφού έρχεται από μια χώρα που η νυχτερινή ζωή είναι έντονη.

Η Ιαπωνία είν’ εντυπωσιακή, κι η αίσθηση αυτή ξεκινάει από τ’ αεροδρόμιο, μόλις φτάνεις. […] Πρώτη εμπειρία: στην Ιαπωνία μην περιμένεις να σε ρωτήσουν. Πρέπει να ζητήσεις κάτι, για να ενδιαφερθούν. […]

(β) στο εστιατόριο: είναι η εκτενέστερη ενότητα του αποσπάσματος. Εδώ ο συγγραφέας υπογραμμίζει τις ιδιαιτερότητες της γιαπωνέζικης κουζίνας, αλλά και την προσεκτική περιποίηση του πελάτη.

Στο ξενοδοχείο αλλάζω τα βρεμένα ρούχα μου, κάνω κι ένα ζεστό μπάνιο, καλού κακού. Δεν έχω φάει μετά το πλούσιο πρωινό, και πεινάω σαν λύκος. Στο ξενοδοχείο έχει δυο παραδοσιακά εστιατόρια, ένα δυτικό, και την καφετερία. Θα φάω γιαπωνέζικα, να δω πώς είναι. […] Μια δεύτερη εμπειρία: στην Ιαπωνία έχει περισσότερη σημασία ο τρόπος που θα σε σερβίρουν, από το ίδιο το φαΐ.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σοφοκλής, Αντιγόνη (3) – Πάροδος, στ. 100-161

Η Ιοκάστη κατηγορεί τους γιους της (χαλκογραφία του Velyn Philippus, 1816)
πηγή: Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα

 

Πάροδος

Δομή

 

Α΄ Σύστημα

Στροφή α΄ (στ.100-116)           

– Ο χορός χαιρετίζει τον ήλιο που ανατέλλει. Η καινούρια ημέρα φέρνει την απαλλαγή της πόλης από τον κίνδυνο.

– Αποχώρηση του στρατού των Αργείων.

 

Αντιστροφή α΄ (στ.117-133)

– Επίθεση των Αργείων εναντίον της Θήβας.

– Απόκρουση της επίθεσης με τη βοήθεια του Δία και τιμωρία της «ὕβρεως».

 
Β΄ Σύστημα

Στροφή β΄ (στ.134-146)

– Κατακεραύνωση του Καπανέα και φυγή των Αργείων.

– Μονομαχία-αλληλοκτονία Ετεοκλή και Πολυνείκη.

 

Αντιστροφή β΄ (στ.147-161)

– Υποδοχή της Νίκης. Προτροπή για ευχαριστίες στους θεούς και για πανηγυρισμούς.

– Αναγγελία της εισόδου του νέου βασιλιά, του Κρέοντα.

Σύντομα ερμηνευτικά σχόλια

 

Η πάροδος εξυπηρετεί τις εξής σκοπιμότητες:

1. Γίνεται έμμεση αναφορά στο χρόνο της δράσης, που είναι βέβαια το ξημέρωμα· [σκηνοθετική οδηγία]. Ο χορός υποδέχεται με αγαλλίαση τη νέα ημέρα (ανατολή = αισιοδοξία), η οποία διώχνει μακριά τη βαριά σκιά του πολέμου («Ω! ηλιαχτίδα… φώτισες πια…»). 

2. Γίνεται σύνδεση με το παρελθόν.

Περιγράφεται συνοπτικά η έφοδος, η μάχη και η φυγή των Αργείων καθώς και η μονομαχία των δύο αδελφών, που οδήγησε στο τραγικό τους τέλος χωρίς, όμως, να εξαίρεται η στάση του ενός και να καταδικάζεται η στάση του άλλου. Η αναφορά, πάντως, του ονόματος του Πολυνείκη μέσα στο κλίμα γενικής χαράς σημειώνει κάπως την απερισκεψία του («ο Πολυνείκης… που πήρε αέρα από φιλόνικα μισόλογα…»).

3. Υπογραμμίζεται το μοτίβο «ὕβρεως» και τιμωρίας («ο Δίας απεχθάνεται τα λόγια τα παχιά του κομπασμού»).

4. Υπογραμμίζεται το κλίμα γενικής χαράς («τώρα πια η Νίκη μας ήρθε… στο νωπό τον πόλεμο ρίξαμε λησμονιά. Στους ναούς… να χυθούμε κι ίσαμε το ξημέρωμα να στήσουμε χορό…»): Ο πανηγυρικός τόνος της παρόδου έρχεται σε αντίθεση με το βαρύ κλίμα του προλόγου και εκτονώνει συναισθηματικά τους θεατές.

5. Γίνεται σύνδεση με τα επόμενα.

Με το κλείσιμο της παρόδου ο κορυφαίος του χορού αναγγέλλει την άφιξη του Κρέοντα.

 

❦

 

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (14) – Τα Γράμματα και η Τέχνη στην Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ.)

Προτομή του Ομήρου. Ρωμαϊκό αντίγραφο ενός χαμένου πρωτότυπου του 2ου π.Χ. αι. (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Τα Γράμματα

 

Βασικά σημεία

 

1. Έπος

Ηρωικό Διδακτικό (διδακτική ποίηση)
(α) σπουδαιότερος ποιητής: Όμηρος Ησίοδος
(β) θέμα: τα θαυμαστά κατορθώματα των προγόνων – η δημιουργία του Κόσμου και η επικράτηση των θεών του Ολύμπου
– συμβουλές για τη ζωή και την ηθική των ανθρώπων.
(γ) γνωστότερα έργα: Ιλιάδα, Οδύσσεια Θεογονία, Έργα και Ημέραι

 Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Νεοελληνική Λογοτεχνία Β΄ Γυμνασίου – Γρηγόριος Ξενόπουλος, Κάποια Χριστούγεννα

Γρ. Ξενόπουλος (1867-1951)

Από το 1896 ο Γρηγόριος Ξενόπουλος ανέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της έκδοσης του μακροβιότερου και γνωστότερου περιοδικού για παιδιά Η Διάπλασις των παίδων, κατά τη δεύτερη περίοδο κυκλοφορίας του. Από τότε η πενηντάχρονη ενασχόλησή του με το περιοδικό λειτούργησε σε μεγάλο βαθμό ως δημιουργική πρόκληση για το συγγραφέα, ο οποίος ανανέωσε την ύλη και εμπλούτισε το περιοδικό με νέες στήλες, με πιο αντιπροσωπευτική τη μόνιμη στήλη «Αθηναϊκές επιστολές» που έγραφε ο ίδιος με την υπογραφή «Σας ασπάζομαι, Φαίδων». Οι επιστολές αυτές αποτελούσαν ένα πρωτότυπο είδος χρονογραφήματος-σχολίου για παιδιά και νέους, με προσωπικό ύφος και με ιδιαίτερα αφηγηματικά χαρακτηριστικά. Αναφέρονταν κυρίως σε θέματα της πολιτικής, της κοινωνικής και της πολιτιστικής επικαιρότητας, και αποτελούσαν έναν ξεχωριστό τρόπο επικοινωνίας ανάμεσα στον κόσμο των ενηλίκων και στο παιδικό αναγνωστικό κοινό.

βιβλίο του καθηγητή, σελ.46

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Πανελλήνιες Εξετάσεις 2019 – Νεοελληνική Γλώσσα (ενδεικτικές απαντήσεις)

Παρακάτω θα βρείτε τις οδηγίες/ενδεικτικές απαντήσεις που έστειλε σήμερα το πρωί η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων στους βαθμολογητές των εξεταστικών κέντρων “φυσικώς αδυνάτων” (όσων δηλαδή εξετάζονται προφορικά) για τη βαθμολόγηση των υποψηφίων στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας.

Οι αριθμοί μέσα στις παρενθέσεις δηλώνουν τις μονάδες που πρέπει να δώσει ο βαθμολογητής στις σωστές απαντήσεις. Υπενθυμίζω ότι ο βαθμολογητής δεν περιμένει να δει (ή να ακούσει) τις συγκεκριμένες διατυπώσεις, αλλά εκτιμά κατά πόσο ο υποψήφιος έχει κατανοήσει το θεματικό κέντρο (του κειμένου, της παραγράφου κλπ.) και το αποδίδει με στρωτό λόγο. Και στην παραγωγή λόγου (Γ1) δεν ήταν φυσικά ανάγκη να αναπτυχθούν όλες οι προτεινόμενες ιδέες, αλλά κάποιες από αυτές ή άλλες εξίσου εύστοχες. Σημειώστε την επισήμανση της Επιτροπής στο τέλος, ότι μετρά υπέρ του υποψηφίου η ποικιλία των ιδεών και η επαρκής τεκμηρίωση.

Εδώ και εδώ μπορείτε να δείτε φωτογραφίες των οδηγιών και εδώ τα θέματα από τον ιστότοπο του Υπουργείου. 

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Πανελλήνιες Εξετάσεις 2018 – Νεοελληνική Γλώσσα (ενδεικτικές απαντήσεις)

Αναρτώ εδώ τις ενδεικτικές απαντήσεις για τη βαθμολόγηση των υποψηφίων στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, που έστειλε η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων σήμερα το πρωί στους βαθμολογητές. Να λάβετε υπόψη ότι οι οδηγίες είναι ενδεικτικές, δηλαδή σε κάποιες ερωτήσεις (π.χ. Γ1) ο υποψήφιος μπορούσε να αναπτύξει άλλους θεματικούς άξονες. Επίσης, προσέξτε πολύ τις παρατηρήσεις, όπου υπάρχουν, καθώς και τις βασικές επισημάνσεις στο τέλος.

Εδώ και εδώ μπορείτε να δείτε φωτογραφίες των οδηγιών και εδώ τα θέματα από τον ιστότοπο του Υπουργείου.

Καλή επιτυχία και καλό κουράγιο για τη συνέχεια!

 

Συνεχίστε την ανάγνωση