Θεματικός Κύκλος: Φροντίζω το Περιβάλλον

Τίτλος Προγράμματος: “Η θάλασσα είναι ζωή”

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Η θάλασσα είναι ζωή» είναι ένα πρόγραμμα της Παιδικής Helmepa, η οποία από το 1993 προσφέρει στην εκπαιδευτική κοινότητα αυτό το περιβαλλοντικό πρόγραμμα με σκοπό την ενημέρωση και δραστηριοποίηση παιδιών ηλικίας 5-12 ετών της χώρας για το θαλάσσιο περιβάλλον και το περιβάλλον γενικότερα, μέσω της εθελοντικής καθοδήγησης των Εκπαιδευτικών τους. Στόχος του προγράμματος με τίτλο «Η θάλασσα είναι ζωή» είναι να ενισχύσει τη γνώση της εκπαιδευτικής κοινότητας για τους ωκεανούς, να την ενθαρρύνει να αναλάβει ενεργό ρόλο σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο για την επίτευξη του Στόχου 14: «Ζωή κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας» για τη βιώσιμη ανάπτυξη και να αναδείξει την αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπου και θάλασσας. Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση, η υπεραλίευση και άλλες περιβαλλοντικές προκλήσεις  απαιτούν άμεση εξεύρεση λύσεων και πρέπει όλοι με τις πράξεις μας να δείξουμε τι μέλλον θέλουμε για τις επόμενες γενιές και σε τι κατάσταση πρέπει να είναι οι θάλασσες και οι ωκεανοί για να μπορούν να υποστηρίξουν αυτό το μέλλον.

Εργαστήρι 1^ο

Ξεκινήσαμε το ταξίδι μας στον κόσμο της θάλασσας μιλώντας αρχικά για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Τι περιλαμβάνει το θαλάσσιο οικοσύστημα; Ποιοι οργανισμοί ανήκουν σε αυτό; Εξηγήσαμε με απλά λόγια στα παιδιά και παρακολουθήσαμε σχετικό βίντεο.

Μάθαμε μέσα από παιδική εγκυκλοπαίδεια και βίντεο πληροφορίες για διάφορα είδη που ζουν στη θάλασσα (καρχαρίας, φάλαινα, δελφίνι, χταπόδι κ.α.). Ενδεικτικά:

• περιήγηση στον κόσμο της θάλασσας https://www.youtube.com/watch?v=MqfjwxKmcH4
• μαθαίνω για τον καρχαρία  https://www.youtube.com/watch?v=gpgHYYLBqtY
• μαθαίνω για τα δελφίνια   https://www.youtube.com/watch?v=rTgbhKewf6w

Δημιουργήσαμε κατασκευή  «πεινασμένοι καρχαρίες»

Εργαστήρι 2^ο

Αναφερθήκαμε στις 5 ζώνες βάθους της θάλασσας και επισημάναμε ότι επικρατούν διαφορετικές συνθήκες στα διάφορα βάθη της θάλασσας. Παρατηρήσαμε την αφίσα της Παιδικής Helmepa και παρακολουθήσαμε αντίστοιχο βίντεο.

Μάθαμε για τα Λιβάδια Ποσειδωνίας (τα γνωστά σε όλους μας φύκια) και πόσο ωφέλιμα είναι για τις θάλασσές μας και τους οργανισμούς που ζουν σε αυτές αλλά και για τον πλανήτη μας καθώς μας προσφέρουν οξυγόνο. Παρακολουθήσαμε σχετικό βίντεο.

Πραγματοποιήσαμε πείραμα φωτοσύνθεσης που μας προτείνει η Παιδική Helmepa για να κατανοήσουμε πώς η Ποσειδωνία μας προσφέρει οξυγόνο, καθώς οι θάλασσες μας προσφέρουν πάνω από το 50% του οξυγόνου που αναπνέουμε, χάρη στη φωτοσύνθεση των φυτών που ζουν μέχρι και 200μ. βάθος, όπου φτάνουν οι ακτίνες του ήλιου. Έτσι, γεμίσαμε 2 διάφανα βάζα με νερό και τοποθετήσαμε μέσα φύλλα. Το ένα το τοποθετήσαμε στο προαύλιο του σχολείου μας για να το βλέπει ο ήλιος και το άλλο μέσα στο ντουλάπι, όπου δεν θα το βλέπει ο ήλιος. Μετά από αρκετές ώρες παρατηρήσαμε ότι το ποτήρι που είχαμε έξω στον ήλιο είχε φυσαλίδες κάτω από το φύλλο, οι οποίες δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα της φωτοσύνθεσης. Όπως μας λέει η Παιδική Helmepa, τα φυτά παράγουν οξυγόνο όταν εκτίθενται στο φως του ήλιου, το οποίο διαφεύγει ως φυσαλίδες. Αντίθετα, το βάζο που ήταν κλεισμένο στο ντουλάπι δεν είχε καθόλου φυσαλίδες.

Εργαστήρι 3ο

Αναφερθήκαμε στην τροφική αλυσίδα. Κάθε θαλάσσιος οργανισμός αποτελεί μέρος μιας τροφικής αλυσίδας, όπου αν ένας κρίκος χαθεί κινδυνεύει όλη η αλυσίδα και διαταράσσεται η ισορροπία της φύσης. Πηγή ενέργειας όλων των τροφικών αλυσίδων είναι ο Ήλιος, ο οποίος αποτελεί πηγή ενέργειας για τα θαλάσσια φυτά για να φτιάξουν την τροφή τους με φωτοσύνθεση. Το φυτοπλαγκτόν με τη σειρά του αποτελεί τροφή για μικρούς θαλάσσιους οργανισμούς, οι οποίοι αποτελούν τροφή για μεγαλύτερα ζώα της θάλασσας.

Τα παιδιά δραματοποίησαν την τροφική αλυσίδα, την αποτύπωσαν σε φύλο εργασίας και επιπλέον μιλήσαμε για τον κίνδυνο διατάραξης της τροφικής αλυσίδας εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η υπεραλίευση και το παράνομο ψάρεμα.

Δημιουργήσαμε πολύχρωμα ψαράκια, που αποτελούν μέρος της τροφικής αλυσίδας.

Εργαστήρι 4ο

Από τι κινδυνεύουν οι θάλασσές μας και οι οργανισμοί που ζουν σε αυτές; Από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και κυρίως από τη μόλυνση των θαλασσών με σκουπίδια. Παρατηρούμε σχετικά βίντεο και συζητάμε.

Παίζουμε το παιχνίδι «Ψάρεμα σκουπιδιών»!! Στον βυθό της θάλασσας ζουν πολλοί θαλάσσιοι οργανισμοί αλλά δυστυχώς και πολλά σκουπίδια. Τα παιδιά αναλαμβάνουν να ψαρέψουν τα σκουπίδια που βρίσκονται στον βυθό με ένα καλάμι ψαρέματος και να τα τοποθετήσουν στον σωστό κάδο. Ταυτόχρονα, παρατηρούμε την αφίσα της Παιδικής Helmepa και αναφερόμαστε στον χρόνο που χρειάζονται τα διάφορα σκουπίδια να διαλυθούν στη θάλασσα. Στο τέλος, διαπιστώνουμε ότι αν οι άνθρωποι ήταν πιο προσεκτικοί, τα σκουπίδια αυτά θα βρίσκονταν στην ανακύκλωση και θα γινόντουσαν κάτι καινούριο, ενώ τώρα μολύνουν το περιβάλλον.

Εργαστήριο 5ο

Παρακολουθούμε βίντεο σχετικά με τα μικροπλαστικά και τον κίνδυνο που διατρέχουν όχι μόνο οι θαλάσσιοι οργανισμοί αλλά κι εμείς οι άνθρωποι από αυτά.

Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον καθαρό και τον μολυσμένο με σκουπίδια βυθό.

Σκεφτόμαστε να γράψουμε ένα γράμμα για να το δώσουμε σε φίλους μας με συμβουλές για το πώς μπορούν να διατηρούν την παραλία καθαρή τώρα που θα πηγαίνουν στη θάλασσα για μπάνιο.

Εργαστήριο 6^ο

Σε συνέχεια της συζήτησής μας για τους θαλάσσιους οργανισμούς που κινδυνεύουν από την ανθρώπινη δραστηριότητα εστιάζουμε στη θαλάσσια χελώνα καρέτα-καρέτα και μαθαίνουμε πληροφορίες γι’ αυτήν. Μαθαίνουμε για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, όχι μόνο η θαλάσσια χελώνα αλλά και όλοι οι θαλάσσιοι οργανισμοί.

Πώς θα ήταν αν συναντούσαμε μια θαλάσσια χελώνα; Τι θα την ρωτούσαμε; Τι θα θέλαμε να μάθουμε γι’ αυτήν; Τα παιδιά σκέφτονται ερωτήσεις σαν μικροί δημοσιογράφοι. Στη συνέχεια, ηχογραφούμε τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις της χελώνας και φτιάχνουμε ένα μικρό βιντεάκι.

Εργαστήριο 7^ο

Μιλήσαμε για τον γλάρο της Παιδικής Helmepa και το μήνυμα που θέλει να περάσει στους ανθρώπους για τη μείωση των σκουπιδιών και των πλαστικών στη θάλασσα.

Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον γλάρο και γράφουν το σύνθημα: «ΟΧΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ»

Δημιουργούμε ομαδική εργασία.

Θεματικός Κύκλος: Φροντίζω το Περιβάλλον

Τίτλος Προγράμματος: Προστάτεψε το δάσος – Είναι πηγή ζωής

Το παρόν πρόγραμμα ανήκει στη θεματική « Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου. Σύμφωνα με την σύγχρονη οπτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, η οποία αναγνωρίζεται ως Εκπαίδευση για την Αειφορία, το περιβάλλον δεν αντιμετωπίζεται απλώς ως πηγή γνώσης αλλά γίνεται κατανοητό ως σύστημα ισορροπιών και σχέσεων και ο κεντρικός στόχος της είναι ο ενεργός πολίτης.

Βασικός σκοπός του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση, η εκπαίδευση και η αλλαγή συμπεριφοράς των μαθητών/τριών σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον και συγκεκριμένα στο δασικό οικοσύστημα. Τα δάση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, ξηρασίες, κατολισθήσεις και άλλα ακραία γεγονότα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα δάση μετριάζουν την κλιματική αλλαγή μέσω δέσμευσης άνθρακα, συμβάλλουν στην ισορροπία οξυγόνου, διοξειδίου του άνθρακα και υγρασίας στον αέρα.

Εργαστήριο 1^ο

Ξεκινήσαμε λέγοντας στα παιδιά ότι θα συζητήσουμε για το δάσος. Τι είναι το δάσος; Τα παιδιά έδωσαν τις απαντήσεις τους: «Είναι η φύση», «Εκεί ζουν ζώα», «Έχει δέντρα και χορτάρια». Είπαμε αρχικά ότι ένα δάσος έχει πολλά δέντρα και άλλα φυτά και είναι το σπίτι πολλών ζώων και ότι σιγά σιγά θα το εξερευνήσουμε και μαζί. Είδαμε κάποια αρχικά βίντεο με δάση για να πάρουν τα παιδιά μια πρώτη εικόνα.

Στη συνέχεια, παίξαμε ένα παιχνίδι. Δώσαμε στα παιδιά τα γράμματα με τη λέξη δάσος και καθώς έπαιζε η μουσική τα παιδιά τριγυρνούσαν στο χώρο. Όταν σταματούσε η μουσική τα παιδιά έπρεπε να μπουν στη σειρά για να σχηματίσουν τη λέξη.

Στη συνέχεια, σε φύλλο εργασίας σχημάτισαν τη λέξη δάσος και ζωγράφισαν.

Συζητήσαμε τι μας προσφέρει ένα δάσος και είδαμε σχετικό εποπτικό υλικό.

Εργαστήριο 2^ο

Όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο εργαστήριο, το δάσος αποτελεί το σπίτι πολλών ζώων. Ποια ζώα είναι αυτά; Συζητήσαμε, είδαμε εποπτικό υλικό και παρακολουθήσαμε σχετικό βίντεο.

Στη συνέχεια, φτιάξαμε μικρές αλεπουδίτσες και κουκουβάγιες που ζουν στο δάσος.

Παίξαμε μουσικο-κινητικό παιχνίδι «Βόλτα στο δάσος»

Τι συνέβη όμως μια μέρα στο σπίτι των ζώων, το δάσος; Διαβάζουμε το παραμύθι της Στέλλας Βλαχοπούλου «Το καμένο δάσος» και κάνουμε μια πρώτη συζήτηση με τα παιδιά για τις πυρκαγιές που απειλούν τα δάση!

Εργαστήριο 3^ο

Σε συνέχεια της προηγούμενης συζήτησής μας για τις φωτιές στο δάσος, παρατηρήσαμε εποπτικό υλικό σχετικά με το δάσος. Είδαμε φωτογραφίες με καταπράσινα δάση, δάση που καίγονται και τέλος καμένα δάση. Τα παιδιά ομαδοποίησαν τις εικόνες και συζητήσαμε τα συναισθήματα που τους προκαλούνται κάθε φορά. Το πράσινο δάσος μας κάνει να αισθανόμαστε χαρά, το δάσος που καίγεται λύπη και φόβο ενώ το καμένο δάσος μα φαίρνει συναισθήματα λύπης.

Παίζουμε μουσικο-κινητικό παιχνίδι. Όταν ακούγεται η χαρούμενη μουσική τα παιδιά πάνε στο πράσινο δάσος και παίζουν. Όταν ακούγεται η μουσική του φόβου, ξεσπά πυρκαγιά και τα παιδιά τρέχουν να σωθούν. Όταν ακούγεται η λυπημένη μουσική τα παιδιά κάνουν βόλτα στο καμένο δάσος και τους προκαλούνται δυσάρεστα συναισθήματα.

Γιατί όμως ένα δάσος καίγεται; Κάποιες λίγες φορές οφείλεται σε φυσικούς παράγοντες (π.χ. κεραυνός) αλλά τις περισσότερες φορές οι φωτιές ξεκινούν από ανθρώπινο λάθος (πεταμένα τσιγάρα, φωτιά που ανάβουμε για να κάψουμε ξερά χόρτα, πεταμένα σκουπίδια και γυαλιά, κλπ).

Παρακολουθούμε βίντεο της wwf σχετικά με το πρόβλημα και τα αίτια των πυρκαγιών.

Εργαστήριο 4^ο

Διαβάζουμε μια μικρή ιστορία με δύο φίλους που πάνε για πικ νικ στο δάσος και ψήνουν για να φάνε. Δεν σβήνουν όμως καλά τη φωτιά που άναψαν και έτσι προκαλείται φωτιά στο δάσος.

Συζητάμε τι πρέπει να κάνουμε οι άνθρωποι για να μην έχουμε πυρκαγιές. Αναφερόμαστε στην πρόληψη και εξηγούμε τι σημαίνει.

Παρακολουθούμε σχετικό βίντεο της wwf.

Δημιουργούμε ομαδική εργασία με ένα πράσινο δάσος και ένα καμένο δάσος.

Εργαστήριο 5^ο

Παρακολουθούμε βίντεο της wwf με τους 12 άθλους του Παντελή Πουαρό, ο οποίος παίρνει τα μέτρα του για να αποφευχθούν οι πυρκαγιές.

Αναφερόμαστε για μια ακόμα φορά στην ΠΡΟΛΗΨΗ και αποφασίζουμε να φτιάξουμε ένα μικρό βιντεάκι, όπου τα παιδιά δίνουν συμβουλές στους ανθρώπους για να μην έχουμε φωτιές. Ηχογραφούμε τα μηνύματα και τα ζωγραφίζουμε για να φτιάξουμε το βιντεάκι μας!

Εργαστήριο 6^ο

Στο εργαστήριο αυτό μιλήσαμε για την ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ  που είναι υπέυθυνη για την κατάσβεση των πυρκαγιών. Ποιον αριθμό καλούμε αν χρειαστούμε βοήθεια; Πώς μας προσφέρουν βοήθεια οι πυροσβέστες; Μέσω ξηράς αλλά και αέρα με πυροσβεστικά ελικόπτερα και αεροπλάνα. Παρακολουθούμε σχετικά βίντεο.

Διαβάζουμε το παραμύθι της Σοφίας Ζαραμπούκα «Η μεγάλη φωτιά» που περιγράφει τις συνήθειες δυο πυροσβεστών.

Τα παιδιά σε φύλλο εργασίας αποτυπώνουν τις φάσεις του δάσους πριν τη φωτιά, κατά τη διάρκεια της φωτιάς, αμέσως μετά τη φωτιά και ένα χρόνο μετά (πηγή: https://dreamkindergarten.blogspot.com/2014/06/blog-post_27.html)

Εργαστήριο 7^ο

Στο τελευταίο εργαστήριο μας επισκέφθηκαν εθελοντές πυροσβέστες από τον Σύλλογο Πυροπροστασίας Δασών Λουτρακίου-Περαχώρας.

Πιο αναλυτικά υπάρχουν πληροφορίες για την επίσκεψη στον σύνδεσμο https://blogs.sch.gr/1niploutr/?p=761

Τέλος, φτιάξαμε και τα δικά μας αναμνηστικά καπελάκια του πυροσβέστη!!!

Τίτλος προγράμματος: «Η Ζωή Χωρίς Σκουπίδια: μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση», QualityNet Foundation

Ο δικός μας τίτλος: Η φύση, το μεγάλο μας σπίτι

Το φυσικό περιβάλλον αποτελούσε πάντα πηγή έμπνευσης και δημιουργίας, συμβάλλοντας θετικά στη ζωή των ανθρώπων. Το πρόγραμμα έχει σκοπό να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αποκτήσουν αξίες και στάσεις που θα συμβάλλουν στη δημιουργία νέων προτύπων συμπεριφοράς, ατόμων, ομάδων, κοινωνιών προς το περιβάλλον.

Το παρόν εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει μία σειρά εργαστηρίων, μέσω των οποίων οι μαθητές με βιωματικό τρόπο κατανοούν την έννοια «περιβάλλον» (φυσικό και τεχνητό) και τους τρόπους με τους οποίους ο άνθρωπος αλληλεπιδρά με αυτό και μπορεί να συμβάλλει στην προστασία του. Μέρος των εργαστηρίων αφορά τη σημασία της ανακύκλωσης, της εξοικονόμησης ενέργειας, της προστασίας από καταστροφές και αλόγιστες συμπεριφορές -δραστηριότητες  που υποβαθμίζουν ή απειλούν το φυσικό περιβάλλον και τι μπορεί να γίνει για την αντιμετώπισή τους.