Δίας και Θέτις (1811): πίνακας του Γάλλου ζωγράφου Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ. Φιλοξενείται στο Μουσείο Γκρανέ (Musée Granet) στο Αιξ-αν-Προβάνς (Γαλλία). [πηγή: Βικιπαίδεια]

 

Α 494-612, Σκηνές από τον Όλυμπο

 

Βασικά σημεία:

1. Σκηνές και περιεχόμενο.

2. Το αποτέλεσμα της συνάντησης Θέτιδας-Δία.

3. Ανθρωπομορφισμός.

4. Γιατί η Ήρα είναι με το μέρος των Αχαιών;

Συνεχίστε την ανάγνωση

Επιτύμβιο ανάγλυφο του Δεξίλεω, 394 π.Χ. Αθήνα, Μουσείο Κεραμεικού (πηγή: Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα)

 

Ενότητα 2η: Θυσία για την πατρίδα

 

Μερικές πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του

Ο Λυσίας ήταν ρήτορας και λογογράφος. Η νεότερη έρευνα τοποθετεί τη γέννησή του γύρω στο 445 π.Χ. Γίνεται αναφορά σε αυτόν στον Φαῖδρο του Πλάτωνα, ενώ στην Πολιτεία δίνονται πληροφορίες για την οικογένειά του. Ο πατέρας του Κέφαλος καταγόταν από τις Συρακούσες και ζούσε στην Αθήνα ως μέτοικος. Μετά τον θάνατό του πατέρα τους ο Λυσίας και οι αδερφοί του πήγαν στους Θουρίους -πανελλήνια αποικία στην Κάτω Ιταλία-, όπου ο Λυσίας διδάχτηκε τη ρητορική από τον Τεισία. Μετά τη Σικελική Εκστρατεία εκδιώχθηκαν ως φιλικά προσκείμενοι στην Αθήνα και επέστρεψαν στην Αθήνα ως μέτοικοι.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Πηνελόπη (1519) από τον ιταλό ζωγράφο και γλύπτη Domenico Beccafumi (1484-1551)

 

α 362-497, στο παλάτι του Οδυσσέα· πρώτη εμφάνιση της Πηνελόπης

 

Βασικά σημεία:

1. Η στάση του Τηλέμαχου.

2. Ο χαρακτηρισμός των προσώπων του έπους (ηθογράφηση).

3. Η κατάσταση στην Ιθάκη και στο παλάτι του Οδυσσέα.

Συνεχίστε την ανάγνωση

α 174-361, διάλογος Αθηνάς και Τηλέμαχου

 

Βασικά σημεία:

1. Ποιος ο σκοπός της συνάντησης Αθηνάς και Τηλέμαχου;

2. Οι συμβουλές της Αθηνάς.

3. Ενανθρώπιση και επιφάνεια της Αθηνάς.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Kauffmann Angelica, Η Αφροδίτη παρακινεί την Ελένη να ερωτευτεί τον Πάρη (1790)

 

Ενότητα 1η:  Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας

 

Συμπληρωματικό υλικό για τον συγγραφέα και το έργο του

Ο Ηρόδοτος γεννήθηκε στην Αλικαρνασσό της Μ. Ασίας. Η γέννηση του τοποθετείται γύ­ρω στο 484 π.Χ. Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς στη μελέτη του Περὶ τοῦ Θουκυδίδου χαρακτῆρος τοποθετεί τη γέννηση του Ηροδότου «λίγο πριν από τους Περσικούς πολέμους».

Συνεχίστε την ανάγνωση

 

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (Ανθολόγιο κειμένων)

 

Διδακτέα ύλη

Σε αυτόν τον σύνδεσμο μπορείτε να δείτε την ύλη από το ηλεκτρονικό έγγραφο (στη σελ. 32) του Υπουργείου Παιδείας.

Από το διδακτικό βιβλίο «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου» των Ν. Μπεζαντάκου, Β. Χαραλαμπάκου κ.ά, δεν θα διδαχθούν οι ενότητες 3, 5, 7 και 12. Οι υπόλοιπες ενότητες θα διδαχθούν δύο (2) ώρες την εβδομάδα κατά την περίοδο Σεπτέμβριος – 15 Μαρτίου.

Η επανάληψη λεξιλογικών, ετυμολογικών και γραμματικοσυντακτικών φαινομένων συνιστάται να γίνει στο πλαίσιο της διδασκαλίας του κειμένου του Αρριανού Αλεξάνδρου Ανάβαση, το οποίο θα διδαχθεί κατά την περίοδο “16 Μαρτίου – Μάιος”.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Ο συγγραφέας Λουκιανός από τα Σαμόσατα της Συρίας (125-180 π.Χ.) [πηγή: Βικιπαίδεια]

 

Ενότητα 4η   Ένα ταξίδι επιστημονικής φαντασίας

 

Συμπληρωματικά υλικό για τον συγγραφέα και το έργο του

Τις περισσότερες πληροφορίες για τον βίο του Λουκιανού τις αντλούμε μέσα από το ίδιο το έργο του. Γεννήθηκε γύρω στο 120 μ.Χ. στα Σαμόσατα της Κομμαγηνής. Ο ίδιος αναφέρει ότι ήταν Σύρος. Το σχετικό λήμμα στο λεξικό Σούδα παρέχει την πληροφορία ότι ο Λουκιανός εργάστηκε ως δικηγό­ρος στην Αντιόχεια της Συρίας και αργότερα στράφηκε «ἐπὶ τὸ λογογραφεῖν». Ταξίδεψε σε πνευματι­κά κέντρα και παρακολούθησε μαθήματα ρητορικής. Καθώς ωρίμαζε, αναζητούσε νέους τρόπους έκ­φρασης και αυτές οι αναζητήσεις αποτυπώνονται στο έργο του. Χαρακτηριστικό δείγμα αυτών των αναζητήσεων αποτελούν οι διάλογοί του, στους οποίους συνδύασε στοιχεία των πλατωνικών διαλόγων με τις μενίππειες σάτιρες, τους μίμους και τη Νέα Κωμωδία. Ο Λουκιανός έζησε μακρό βίο, όπως δια­φαίνεται μέσα από δικά του σχόλια σε έργα του. Δεν ξέρουμε πότε πέθανε, αλλά από το έργο του Ἀλέ­ξανδρος συνάγεται ότι ζούσε μετά τον θάνατο του Μάρκου Αυρηλίου (180 μ.Χ.).

Συνεχίστε την ανάγνωση

Η Κάαμπα, ο ιερότερος τόπος του Ισλάμ, (αλ Κάμπα, που σημαίνει «ο κύβος»)
είναι οικοδόμημα μέσα στο τζαμί Μασγίντ αλ-Χαράμ στη Μέκκα. [πηγή: Βικιπαίδεια]

 

Η εξάπλωση των Αράβων

 

Βασικά σημεία

 

1. Ίδρυση και αρχές του Ισλάμ

(α) ο ιδρυτής του Ισλάμ:

Ιδρυτής του Ισλάμ ήταν ο Μωάμεθ, ένας Άραβας έμπορος και οδηγός καραβανιών. Στα ταξίδια του γνώρισε και επηρεάστηκε από τον Ιουδαϊσμό και τον Χριστιανισμό. Στη συνέχεια, δίδαξε τη δική του εκδοχή για την πίστη, που έγινε γρήγορα μια νέα μονοθεϊστική θρησκεία με το όνομα Ισλάμ. Ο Μωάμεθ εκδιώχθηκε από την πόλη του, τη Μέκκα, το 622 και κατέφυγε στη Μεδίνα. Το έτος αυτό ονομάστηκε Εγίρα και είναι η αρχή του αραβικού ημερολογίου.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Δείτε ένα σύντομο βίντεο για τα στερεότυπα σχετικά με τα ανδρικά και γυναικεία επαγγέλματα

 

Ρατσισμός 

Ορισμός: η αντίληψη εκείνων που πιστεύουν ότι η δική τους φυλή είναι ανώτερη από τις άλλες που η φύση τις έχει καταδικάσει σε κληρονομική κατωτερότητα• (πρβ. φυλετικές διακρίσεις): […] || Kοινωνικός ρατσισμός (για ανάλογη αντίληψη και συμπεριφορά σε βάρος κοινωνικών ομάδων που μειονεκτούν ή διαφέρουν). H λέξη προέρχεται από την ιταλική λέξη razz(ismo) (< ιταλ. razza

[πηγή: Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής]

 

Μορφές 

Φυλετικός ρατσισμός

– εθνικισμός (η αντίληψη ότι το έθνος στο οποίο ανήκει κάποιος είναι ανώτερο από τα υπόλοιπα· οι υπόλοιποι λαοί οφείλουν την εξέλιξη του πολιτισμού στο έθνος αυτό· η άνιση μεταχείριση μειονοτήτων ή άλλων εθνικών ομάδων: τσιγγάνων κλπ.).

– η αντιμετώπιση των έγχρωμων (η αντίληψη ότι όσοι ανήκουν στη μαύρη φυλή είναι κατώτεροι άνθρωποι).

– η στάση απέναντι στους μετανάστες (εκμετάλλευση των ανθρώπων που αναζητούν καλύτερη ποιότητα ζωής σε άλλη χώρα).

– ο αντισημιτισμός (η πίστη πως οι Εβραίοι εκμεταλλεύονται οικονομικά τον κόσμο).

 

Κοινωνικός ρατσισμός

– διακρίσεις σε βάρος περιθωριακών κοινωνικών ομάδων (ναρκομανών, αποφυλακισμένων, φορέων – ασθενών με ΑΙDS κ.λπ.), 

– καχυποψία απέναντι σε αλλόδοξους (θρησκευτικός ρατσισμός),

– ο διαχωρισμός των επαγγελμάτων σε ανώτερα και υποδεέστερα, 

– η στάση απέναντι στα άτομα με ειδικές ανάγκες,

– η υποτίμηση της γυναίκας, κυρίως στις υπανάπτυκτες χώρες.  

 

Αίτια 

 

Πολιτικά

– οι πολεμικές αναμετρήσεις, 

– οι εδαφικές διεκδικήσεις ή/και η υποδούλωση, η καταπίεση και η εκμετάλλευση κάποιου λαού από κάποιον άλλο, 

– η παραβίαση των δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων δημιουργεί κλίμα ρατσισμού και μίσους.

 

Κοινωνικά

– ο θρησκευτικός φανατισμός, 

– η εκπαίδευση, η άγνοια ή η ελλιπής ενημέρωση για τους άλλους λαούς, 

– η ανεργία, 

– ο υψηλός αριθμός μεταναστών σε κάποιο κράτος δημιουργεί αισθήματα ανασφάλειας, υποθετικής απειλής από τους ξένους 

κλπ. 

 

Ψυχολογικά 

– η δυσκολία να αποδεχθεί ή να εξοικειωθεί κανείς με το  διαφορετικό,

– η δυσκολία να αμφισβητήσει κάποιος τους θεσμούς της κοινωνίας στην οποία ανήκει

 κλπ.

 

Τρόποι αντιμετώπισης

(α) πλατιά και βαθιά εθνική μόρφωση,

(β)  συστηματική επαφή με την ιστορία και τον πολιτισμό των άλλων λαών, 

(γ) αναμόρφωση των σχολικών αναλυτικών προγραμμάτων με έμφαση στο μάθημα της ιστορίας (π.χ. στην Ελλάδα, συστηματικότερη μελέτη των βαλκανικών λαών: ίσως με κοινά βιβλία ιστορίας, λογοτεχνίας κλπ.),

(δ) γνωριμία των άλλων χωρών μέσα από σχολικές εκδρομές, προβολές, ανταλλαγές μαθητών κλπ.,

(ε) πρωτοβουλίες των κρατών για συνεργασίες σε πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό κλπ. επίπεδο (π.χ. οργάνωση συνεδρίων, κοινών εκθέσεων έργων τέχνης),

(στ) συνειδητοποίηση ότι οι λαοί έχουν πολύ περισσότερα κοινά στοιχεία από διαφορές

κλπ.

 

 

Πώς μπορούν οι φορείς να βοηθήσουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ);

– Διευκολύνοντας τη μετακίνησή τους στην πόλη: διαμορφώνοντας τα πεζοδρόμια, ώστε να μπορούν εύκολα να ανεβαίνουν τα καροτσάκια· κατασκευάζοντας ειδικές ράμπες στα σχολεία, στις δημόσιες υπηρεσίες, στα άλλα κτήρια και στα καταστήματα, στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (λεωφορεία, τρένα, μετρό κλπ.).

– Υποστηρίζοντας με χρηματοδοτήσεις, προσωπικό και εξοπλισμό ιδρύματα που παρακολουθούν την κατάσταση της υγείας ΑΜΕΑ ή φροντίζουν τέτοια άτομα.

– Ιδρύοντας ειδικά σχολεία για την επαγγελματική κατάρτιση των ατόμων αυτών: ειδίκευση σε αντικείμενο που αρέσει ή ταιριάζει στο κάθε ΑΜΕΑ.

– Ιδρύοντας κέντρα απασχόλησης για την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου: αθλητικά, πολιτιστικά (ζωγραφική, μουσική, λογοτεχνία κλπ.).

– Προσφέροντας κατάλληλες θέσεις εργασίας σε υπηρεσίες, οργανισμούς, εταιρείες, όπως π.χ. στα τηλεφωνικά κέντρα, στους χώρους υποδοχής και ενημέρωσης, στην εξυπηρέτηση πολιτών ή πελατών, σε θέσεις που απαιτούν αποκλειστικά χρήση υπολογιστή κλπ.

– Αξιοποιώντας χρηματοδοτήσεις από ευρωπαϊκά προγράμματα για τη βοήθεια νέων επαγγελματιών (δες την αφίσα στη σ.60 του βιβλίου σου).

 

 

Περίληψη 

Παρακάτω αναφέρονται τα βήματα που ακολουθούμε, για να γράψουμε μια επιτυχημένη περίληψη:

– Μελετούμε προσεκτικά το κείμενο.

– Για κάθε παράγραφο δίνουμε ένα πλαγιότιτλο που περιέχει τη βασική ιδέα της παραγράφου. Αν οι παράγραφοι είναι μεγάλες, μπορούμε να δώσουμε περισσότερους πλαγιότιτλους, για να καλύψουμε τις βασικές ιδέες.

– Ξεκινούμε την περίληψη αναφέροντας το θέμα του κειμένου (μπορούμε να προσθέσουμε το όνομα του συντάκτη και το είδος του κειμένου π.χ. άρθρο, δοκίμιο, ομιλία κλπ.) και στη συνέχεια γράφουμε τους πλαγιοτίτλους προσαρμόζοντάς τους στο ύφος της περίληψής μας.

– Συνδέουμε τις περιόδους τής περίληψης με κατάλληλη λέξη ή φράση που εξασφαλίζει τη συνοχή του κειμένου (διαρθρωτική λέξη ή φράση), π.χ.: αρχικά, στη συνέχεια, έπειτα, πρώτον, δεύτερον, παράλληλα, ταυτόχρονα, τέλος, καταλήγοντας, κλείνοντας το κείμενο κλπ.

– Χρησιμοποιούμε ύφος τυπικό και πληροφοριακό. Αποφεύγουμε να σχολιάζουμε τις απόψεις του συντάκτη και να χρησιμοποιούμε αυτούσιες φράσεις του πρωτότυπου κειμένου.

Εφαρμογή στο κείμενο 3 του σχολικού βιβλίου (σ.48): Διακρίσεις σε βάρος των γυναικών

 

Πλαγιότιτλοι Περίληψη
§ 1 Οι νέες γυναίκες που αναζητούν εργασία είναι πιθανό να βιώσουν αρνητικές εμπειρίες.

§ 2 Σύμφωνα με μία προκατάληψη οι γυναίκες μπορούν να ασκήσουν κάποια επαγγέλματα, αλλά δεν μπορούν να αναλάβουν διευθυντικές θέσεις.

§ 3 Οι προκαταλήψεις σε βάρος των μαύρων υποχωρούν, ενώ σε βάρος των γυναικών είναι ακόμη αποδεκτές.

§ 4 Παρόλο που οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες στις ΗΠΑ, ελάχιστες κατέχουν υψηλές θέσεις σε εταιρείες, οργανώσεις, στην κυβέρνηση ή στα δικαστήρια.

Η Σίρλει Τσίζχολμ στο λόγο της αναφέρεται στις διακρίσεις σε βάρος των γυναικώνΑρχικά, λέει πως μια νέα γυναίκα είναι πιθανό να βιώσει αρνητικές εμπειρίες κατά την αναζήτηση εργασίας, γιατί σύμφωνα με μία προκατάληψη στις γυναίκες ταιριάζουν κάποια επαγγέλματα, αλλά δεν μπορούν να αναλάβουν διευθυντικές θέσεις. Θεωρεί ότι οι προκαταλήψεις σε βάρος των μαύρων υποχωρούν, ενώ σε βάρος των γυναικών είναι ακόμη αποδεκτές και, κλείνοντας το λόγο της, επισημαίνει πως, παρόλο που οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες στις ΗΠΑ, ελάχιστες κατέχουν υψηλές θέσεις σε εταιρείες, οργανώσεις, στην κυβέρνηση ή στα δικαστήρια.

 

 ❦

Ανάγλυφο τοπογραφικό σχέδιο της Αθήνας και των τειχών της κατά τους κλασικούς χρόνους (πηγή: ιστοσελίδα Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών)

 

 

Η πόλη-κράτος και η εξέλιξη του πολιτεύματος

 

Βασικά σημεία

 

1. Συστατικά στοιχεία της πόλης-κράτους: 

– στόχος της ήταν η καλή ζωή των πολιτών (Αριστοτέλης)

– κέντρο ήταν το ἄστυ, με τα σπίτια και τα καταστήματα, που χτιζόταν γύρω από την ακρόπολη.

– οι ναοί και τα δημόσια κτίρια χτίζονταν στην ακρόπολη.

– κάποιες πόλεις είχαν τείχη.

– οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι κατοικούσαν και εργάζονταν στο ύπαιθρο της πόλης-κράτους.

Συνεχίστε την ανάγνωση