Στο παρακάτω βίντεο ο πολύ γνωστός γλωσσολόγος Νόαμ Τσόμσκι καταθέτει ενδιαφέρουσες απόψεις για μερικές πτυχές της εκπαίδευσης. Ακολουθεί η απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης του Τσόμσκι, που τη βρήκα στο μπλογκ της Τίνας Νάντσου Πειράματα Φυσικής με απλά υλικά.
Ας αναρωτηθούμε, ποιος είναι ο σκοπός ενός εκπαιδευτικού συστήματος;
Φυσικά, υπάρχουν έντονες αντιθέσεις πάνω στο θέμα.
Feynman και Ηλιόπουλος το 1980 στο Κολυμπάρι Χανίων (πηγή: το μπλογκ της Τίνας Νάντσου Πειράματα Φυσικής με απλά υλικά)
Σάββατο 29 Ιουνίου 1980, Royal Olympic Hotel
Αγαπημένες Γκουήνιθ και Μισέλ (και Καρλ;)
Αυτή είναι η τρίτη μου μέρα στην Αθήνα. Σας γράφω καθισμένος δίπλα στην πισίνα του ξενοδοχείου, με το χαρτί στα γόνατά μου επειδή τα τραπέζια είναι πολύ ψηλά και οι καρέκλες πολύ κοντές.
Το ταξίδι δεν είχε καθυστέρηση, δεν ήταν όμως άνετο. Το αεροπλάνο απ’ τη Νέα Υόρκη για την Αθήνα ήταν φίσκα – όλες οι θέσεις ήταν γεμάτες. Με προϋπάντησαν ο καθηγητής Ηλιόπουλος, ένας φοιτητής κι ο ανεψιός του που ήταν στην ηλικία του Καρλ.
Richard Feynman (1918-1988)
Η απομίμηση της επιστήμης
Στον Μεσαίωνα κυκλοφορούσαν όλων των ειδών οι ανόητες ιδέες —για παράδειγμα, ότι ένα κομμάτι από κέρατο ρινόκερου αυξάνει την αντρική σεξουαλική ικανότητα. (Μια άλλη ανοησία της ίδιας εποχής ήταν τα καπέλα που φοράμε σήμερα —και τούτο εδώ μού πέφτει λίγο μεγάλο.) Πιο μετά ανακαλύψαμε μια μέθοδο για να διαχωρίζουμε τις ιδέες: θα έπρεπε να δοκιμάζουμε μια ιδέα για να δούμε αν επαληθεύεται, και, αν όχι, να την απορρίπτουμε. Και, όπως είναι φυσικό, αυτή η μέθοδος οργανώθηκε και συνέστησε την επιστήμη. Αναπτύχθηκε μάλιστα με τέτοια επιτυχία ώστε σήμερα να ζούμε σε μια επιστημονική εποχή· έχουμε δε φτάσει στο σημείο να δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι κάποτε υπήρξαν θεραπευτές-μάγοι.
Γρ. Ξενόπουλος (1867-1951)
Διάπλαση των παίδων
Μαθητάκος ήμουν, όταν μια θεία μου, έτσι για δώρο στα γενέθλιά μου, μ’ έγραψε συνδρομητή στη “Διάπλαση των παίδων” …
Θυμάμαι ακόμα και τώρα το χτυποκάρδι μου, όταν ξεκίνησε από τη γειτονιά μου για να πάω στα γραφεία της Διαπλάσεως και να γνωρίσω από κοντά τον Φαίδωνα, τον Ανανία, τη Μάρθα, την οικογένεια της Διαπλάσεως, όπως την ξέραμε και όπως τη σκιτσάριζε ο Αντώνης Βώττης, που στην ουσία ήταν ένας και μόνο, ο Γρηγόρης ο Ξενόπουλος. Η καρδιά μου φτερούγιζε περίεργα έτσι καθώς ανέβαινα τρία-τρία τα ξύλινα σκαλιά του παλιού μεγάρου της οδού Ευριπίδου, όπου ήταν τα γραφεία της Διαπλάσεως. Σκοτεινή ήταν, θεοσκότεινη η είσοδος, σκοτεινά ήταν και τα σκαλιά, που τα έκανε ακόμα πιο σκοτεινά το σκούρο γκρενά χρώμα των τοίχων. Σε αυτούς τους γκρενά τοίχους είχαν χαράξει με σουγιαδάκι τα διάφορα κακομαθημένα διαπλασόπουλα τα ψευδώνυμά τους.
Richard Feynman (1918-1988)
Μάγοι και ταχυδακτυλουργοί
Τα μαγικά, και γενικά όλα τα κόλπα των φακίρηδων και των ταχυδακτυλουργών που σύχναζαν σε πανηγύρια και λούνα παρκ, σαγήνευαν τον πατέρα μου. Πάντα ήθελε να ανακαλύπτει τι κρυβόταν πίσω από αυτά. Όταν ήταν μικρός, η κωμόπολη όπου ζούσε, το Πάτσογκ του Λονγκ Άιλαντ, γέμισε κάποτε με αφίσες οι οποίες ανακοίνωναν την άφιξη ενός μεγάλου μάγου ικανού να διαβάζει τη σκέψη των άλλων. Οι αφίσες έλεγαν ότι μερικοί ευυπόληπτοι πολίτες (ο δήμαρχος, ο δικαστής και ο διευθυντής της τράπεζας) θα έκρυβαν κάπου ένα πεντοδόλαρο, και ο μάγος θα το έβρισκε.
Richard Feynman (1918-1988)
Στο ακόλουθο απόσπασμα από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Σίγουρα θα αστειεύεστε, κύριε Φάινμαν ο γνωστός φυσικός συμμετέχει με όρεξη (αρχικά -μετά αλλάζει η διάθεσή του!) στις επιτροπές κρίσης σχολικών εγχειριδίων, ενώ οι αντιπρόσωποι των ενδιαφερόμενων εκδοτικών οίκων προσπαθούν με ζήλο να τον περιποιηθούν, όσο μπορούν καλύτερα…
 |
| Richard Feynman |
Στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο Σίγουρα θα αστειεύεστε, κύριε Φάινμαν ο Αμερικανός Richard Feynman (1918–1988), ένας από τους σημαντικότερους θεωρητικούς φυσικούς (Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1965), αφηγείται πολλά επεισόδια από τη ζωή του και την επαγγελματική του σταδιοδρομία. Σε ένα ιδιαιτέρως ενδιαφέρον σημείο παρουσιάζει τον απολογισμό της διδακτικής του εμπειρίας στη Βραζιλία, όπου είχε κληθεί να διδάξει για ένα έτος. Κάνει μερικές πολύ διεισδυτικές παρατηρήσεις για τη νοοτροπία των φοιτητών και το εκπαιδευτικό σύστημα που, όταν δεν είναι καλά σχεδιασμένο, καλλιεργεί μια επιφανειακή προσέγγιση της ύλης, αναγκάζοντας τους φοιτητές να απομνημονεύουν γνώσεις, χωρίς όμως να έχουν κατανοήσει σε βάθος τι ακριβώς γνωρίζουν και ποια η χρησιμότητα των γνώσεων αυτών. Ας δούμε όμως την κατάσταση, όπως την αφηγείται ο ίδιος:
Ο Αύγουστος της Πρίμα Πόρτα, μια από τις διασημότερες απεικονίσεις του πρώτου αυτοκράτορα της Ρώμης. Βρέθηκε στη Βίλλα της συζύγου του, Λιβίας (Μουσεία Βατικανού).
Η Ρωμαϊκή ειρήνη
Η Αυτοκρατορία ως νέο πολιτειακό σύστημα
Το 30 π.Χ. ο Οκταβιανός υποτάσσει την Αίγυπτο και στη συνέχεια του απονέμονται πολλοί τίτλοι –πέρα από τον τίτλο του Αυγούστου- και αξιώματα: είναι αρχηγός του στρατού και ρυθμιστής της δικαιοσύνης. Παράλληλα, παίρνοντας το αξίωμα του ποντίφικα (αρχιερέα), γίνεται ρυθμιστής και της θρησκευτικής ζωής. Παρόλο που τυπικά τα παραδοσιακά όργανα διακυβέρνησης (συνελεύσεις, Σύγκλητος, αξιωματούχοι) υπάρχουν, γίνεται ο ίδιος απόλυτος κυρίαρχος του πολιτεύματος και καθιερώνει ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης, την Αυτοκρατορία. Οι διάδοχοί του (δες τον πίνακα στη σελ. 139 του βιβλίου) συνεχίζουν να κυβερνούν με βάση το μοντέλο του Οκταβιανού, ολοένα αυξάνοντας τη δύναμή τους.
Δάμων, Φιντίας και Διονύσιος, 1826, έργο με το οποίο ο 24χρονος τότε Ελουά Φερόν κέρδισε στη Γαλλία το πρώτο “Βραβείο της Ρώμης” (πηγή: Wikimedia Commons)
Ενότητα 13η Δάμων και Φιντίας
Μερικές πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του
Ο ιστοριογράφος Διόδωρος Σικελιώτης γεννήθηκε στο Αγύριο της Σικελίας γύρω στο 90 π.Χ. Υλικό για τον βίο του αντλούμε από το ίδιο το έργο του. Έτσι, πληροφορούμαστε ότι επισκέφθηκε την Αίγυπτο για σπουδές κατά την 180ή Ολυμπιάδα (60-56 π.Χ.). Εκτός από την ελληνική γλώσσα γνώριζε και τη λατινική, και έτσι μπόρεσε να συλλέξει πολύτιμο υλικό για το έργο του μελετώντας αρχεία στις βιβλιοθήκες της Ρώμης.
βιβλίο του καθηγητή, σελ.76-77
Η πρόταση
Είναι ένα σύνολο λέξεων, συντακτικά οργανωμένο και με απαραίτητο όρο το ρήμα, που εκφράζει μόνο ένα νόημα, συνήθως σύντομα διατυπωμένο. [Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής]