Η σύνδεση των προτάσεων

 

Η πρόταση

Είναι ένα σύνολο λέξεων, συντακτικά οργανωμένο και με απαραίτητο όρο το ρήμα, που εκφράζει μόνο ένα νόημα, συνήθως σύντομα διατυπωμένο. [Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής]

 

Σε κάθε περίσταση που μιλάμε ή γράφουμε:

• δημιουργούμε ένα μικρό ή μεγάλο σύνολο προτάσεων που είναι σχετικές μεταξύ τους ως προς το νόημα και
  
• οργανώνουμε το σύνολο αυτό με κάποιον τρόπο που να φανερώνει το νόημα και να δείχνει τις σχέσεις που τις συνδέουν.

 

Ένα σύνολο από προτάσεις, που είναι σχετικές μεταξύ τους ως προς το νόημα, μπορούν:

• Eίτε να παρατίθενται απλώς η μια κοντά στην άλλη χωρίς συνδετικές λέξεις τότε έχουμε σχήμα ασύνδετο.
• Eίτε να παρατάσσονται η μια μετά την άλλη ως ισότιμα στοιχεία του λόγου και να συνδέονται με τους παρατακτικούς συνδέσμους τότε έχουμε παρατακτική σύνδεση
  
• Eίτε να πλέκονται αξεδιάλυτα μεταξύ τους, έτσι ώστε κάποιες προτάσεις να μεταβάλλονται σε μέρη μιας άλλης πρότασης και να συνδέονται με αυτήν με διάφορες συνδετικές λέξεις (π.χ. με τους υποτακτικούς συνδέσμους αλλά και με αναφορικές λέξεις, ερωτηματικές αντωνυμίες και μόρια) τότε έχουμε υποτακτική σύνδεση
  

H υποτακτική σύνδεση μπορεί να είναι η πιο κατάλληλη για να εκφράσει σύνθετες λογικές συσχετίσεις και, συνήθως, δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται για λόγο περισσότερο οργανωμένο και επεξεργασμένο.

 

✽

 

Δείτε στον παρακάτω εννοιολογικό χάρτη τους τρεις τρόπους σύνδεσης των προτάσεων, τους συνδέσμους, τις αντωνυμίες και τα επιρρήματα που συνήθως χρησιμοποιούνται και σχετικά παραδείγματα:

 

 

 

Παρατακτικά μπορούν να συνδέονται μεταξύ τους:

• είτε κύριες προτάσεις με άλλες κύριες προτάσεις
• είτε δευτερεύουσες προτάσεις με άλλες δευτερεύουσες προτάσεις

Με υποτακτική σύνδεση μπορούν να συνδέονται:

• μία ή περισσότερες δευτερεύουσες προτάσεις με μία κύρια πρόταση
• μία ή περισσότερες δευτερεύουσες προτάσεις με μία άλλη δευτερεύουσα πρόταση.