Ο Λορέντζος Μαβίλης (1860-1912) θεωρείται ο μεγαλύτερος σονετογράφος της Ελλάδας. Σκοτώθηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους. (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Πολλές πληροφορίες για το σονέτο δίνει το σχετικό άρθρο του Λεξικού Λογοτεχνικών Όρων και η σελίδα των Ψηφίδων για την Ελληνική Γλώσσα. Εδώ σημειώνονται μερικά βασικά χαρακτηριστικά του:

1. Μορφή και Στίχοι

  • Το σονέτο αποτελείται από 14 στίχους.
  • Συνήθως χωρίζεται σε δύο τετράστιχες και δύο τρίστιχες στροφές.

2. Μέτρο: συνήθως χρησιμοποιείται ιαμβικός στίχος στην ελληνική ποίηση.

3. Έχει ομοιοκαταληξία.

Συνεχίστε την ανάγνωση

πηγή εικόνας: Εφημερίδα των Συντακτών

 

Η μελέτη των παρακάτω ποιημάτων, που έχουν παρεμφερές θέμα, θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής και της μοντέρνας ποίησης.

Συνεχίστε την ανάγνωση

πηγή: liberal.gr

 

Μερικοί ορισμοί για την Ποίηση

 

Ποίηση είναι δύναμη της ψυχής, δια της οποίας πλάθομεν εις την φαντασίαν μας και εκφράζομεν ακολούθως τα πλαθόμενα με τρόπον γοητευτικόν και όχι συνήθη […]. Η ψυχική τούτη δύναμη του ανθρώπου ημπορεί να ενεργήση διαφοροτρόπως…».

Ανδρέας Λασκαράτος, Δοκίμιον Ποιητικής στο Σάτιρα και Πολιτική στη Νεώτερη Ελλάδα, σελ. 120]

 

Ο Ίταλο Καλβίνο ήταν πεπεισμένος ότι η πεζογραφία δεν διαφέρει από την ποίηση, γιατί και οι δύο γραφές αναζητούν «μια έκφραση αναγκαία, μοναδική, πυκνή, λακωνική και αξιομνημόνευτη».

Μπορεί να συσχετιστεί η προηγούμενη άποψη με τη σκέψη του Μαλαρμέ, ο οποίος υπογράμμιζε την προσπάθεια της ποίησης να καταλήξει σε μια καθολική λέξη-έννοια μέσα σε πολλές λέξεις.

[Χλόη Μουρίκη, Το Δέντρο, 214-5, σ.149]

Συνεχίστε την ανάγνωση

Γρηγοριάδης Θεόδωρος (πηγή: Βιβλιονέτ)

 

 

Σύντομο σχόλιο

Στο διήγημα αυτό, που εκτυλίσσεται σε ένα μοναχικό, απομονωμένο και ζοφερό σκηνικό (Οι Αγροτικές Φυλακές. […] Γκρίζο χώμα, ακαλλιέργητο, κάτι παλιά εργοστάσια επεξεργασίας μετάλλων είχαν αφήσει πίσω τους ερείπια και μολυσμένα υπεδάφη. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις μοναχικές…), ένας άνθρωπος που εξέτισε την ποινή του για τον φόνο της γυναίκας του αποφυλακίζεται και βρίσκει τον γιο του να τον περιμένει έξω από τη φυλακή. Ο γιος δεν τον υποδέχεται εγκάρδια· άλλωστε, δεν έχει διάθεση να σταθεί στο εξής δίπλα στον άνθρωπο που σκότωσε τη μητέρα του. Αυτό φαίνεται από τους έντονους προβληματισμούς του νέου (Πώς να ’ταν άραγε αυτός που είχε αρνηθεί να τον δει είκοσι ολόκληρα χρόνια; Και γιατί έπρεπε να τον δει; Να τον φορτωθεί;) και τα σχέδιά του να τον αφήσει μόνο του στη νέα του ζωή, τα οποία δηλώνονται με διαδοχικές υποτακτικές (Τουλάχιστον ας τον κατέβαζε μέχρι την πόλη κι ας τον άφηνε στην καινούρια του ζωή, όση του απέμενε).Συνεχίστε την ανάγνωση

Θεοτόκης Κωνσταντίνος, 1872-1923 (πηγή: Βιβλιονέτ)

 

Φανερά κοινωνικά ενδιαφέροντα και προεκτάσεις έχει και η πεζογραφία του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (1872-1923). […] Στα διηγήματα που γράφει γύρω στα 1900 υπάρχει […] το ηθογραφικό πλαίσιο, το πιο ισχυρό συστατικό τους ωστόσο είναι ο ρεαλισμός. ένα δυο από τα καλύτερα (Πίστομα, Ακόμα;) είναι τόσο σύντομα που καταντούν “δραματικά στιγμιότυπα, με ασθματικά συμπυκνωμένη δράση”1. […]

Ο Θεοτόκης έχει καθαρή φλέβα λογοτεχνική, η εγκεφαλική σύλληψη ορισμένων προσώπων του, ακριβώς χάρη σ’ αυτό το γνήσιο λογοτεχνικό τάλαντο, δεν ξεφτίζει σε άδεια σχήματα. Η γλώσσα του αντιπροσωπεύει μια υστερότερη φάση στο δρόμο που άνοιξαν οι πρώτοι δημοτικιστές πεζογράφοι (ο Εφταλιώτης, ο Καρκαβίτσας), καθαρή, γνήσια, πέρα ως πέρα προσεγμένη δημοτική, στην οποία μερικοί κερκυραίικοι ιδιωματισμοί δίνουν απλώς μια συμπαθητική απόχρωση. Πιστός πάντα στον αρχικό του ρεαλισμό ο Θεοτόκης δεν πορεύτηκε, σαν τον Χατζόπουλο, το δρόμο προς το συμβολισμό στην πεζογραφία, κι έτσι το ύφος του μένει πάντα σε σαφή και καθαρά πλαίσια.

Λίνος Πολίτης, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1998 (7η έκδ.), 257-259.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Ο Θανάσης Βαλτινός γεννήθηκε στο Καστρί Κυνουρίας, το 1932. Από το 1950 ζει στην Αθήνα. Σπούδασε κινηματογράφο. Έχει γράψει σενάρια για τον κινηματογράφο, διηγήματα και μυθιστορήματα. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. (πηγή: Βιβλιονέτ)

 

 

Βαλτινός Θ., Φουραντάν

«Ο Θανάσης Βαλτινός είναι ο μέγας πυκνωτής των ιστοριών. Μέσα σε ελάχιστες σελίδες, με ολιγόλεκτες αράδες, καταφέρνει να αφηγηθεί ιστορίες πλούσιες σε νόημα και σημασία. Μάστορας του μίνιμουμ, καταβυθισμένος στην καθημερινότητα αλλά και στην Ιστορία, με κεφαλαίο ιώτα, ο Βαλτινός χαρτογραφεί πεισματικά το χάος της ελληνικής πραγματικότητας, στήνει με ασπρόμαυρες στιγμιαίες λήψεις, με πολαρόιντ, σε αχανείς χώρους, εκθέσεις που, σαν εγκαταστάσεις του μεγάλου εικαστικού ιστοριοδίφη Christian Boltanski (1944), φωτίζουν το σκοτεινό ορυχείο του χρόνου»

[πηγή: Λογοτεχνία, Φάκελος εκπαιδευτικού, σελ.36-37]

Συνεχίστε την ανάγνωση

Γεώργιος Ροϊλός (1867-1928), Οι ποιητές (π. 1919). Λάδι σε μουσαμά, 130 εκ. x 170 εκ. Βρίσκεται στη συλλογή του Φιλολογικού Συλλόγου “Παρνασσός”. Μεγάλοι ποιητές της γενιάς του 1880. Στα δεξιά της σύνθεσης απεικονίζεται ο Α. Προβελέγγιος να διαβάζει κάποιο ποίημά του, ενώ από τα αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται οι Γ. Στρατήγης, Γ. Δροσίνης, I. Πολέμης, K. Παλαμάς και Γ. Σουρής. (πηγή: Wikimedia Commons)

 

 

Λογοτεχνία Γ΄ λυκείου

 

Τρόπος εξέτασης

Το τρίτο θέμα σχετίζεται με το λογοτεχνικό κείμενο και αφορά στην παραγωγή ερμηνευτικού σχολίου, με το οποίο επιδιώκεται οι υποψήφιοι/ες, αφενός να αναπτύσσουν κρίσιμα θέματα/ερωτήματα που πραγματεύεται το λογοτεχνικό κείμενο, αξιοποιώντας συνδυαστικά κειμενικούς δείκτες ή και στοιχεία συγκειμένου, αφετέρου να τοποθετούνται/ ανταποκρίνονται στα θέματα/ερωτήματα αυτά, τεκμηριώνοντας τις προσωπικές τους θέσεις. Η προβλεπόμενη έκταση της απάντησης μπορεί να κυμαίνεται από 100 έως 200 λέξεις. Το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 15 μονάδες.

Συνεχίστε την ανάγνωση