από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Α΄ λυκείου (6) – Κλασική εποχή

Ο Παρθενώνας από τα βορειοδυτικά. [πηγή: Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα]

 

Κλασική εποχή (480-323 π.Χ.)

 

Βασικά σημεία

 

1. Μετά τους Περσικούς πολέμους (σ. 98)

(α) ποιο αποτέλεσμα είχε στη νοοτροπία των αρχαίων Ελλήνων η έκβαση των Περσικών πολέμων;

– αναπτύχθηκε αυτοπεποίθηση, η αίσθηση της αυτάρκειας αλλά και της υπεροχής απέναντι στους «βαρβάρους».

(β) ποιες ήταν οι σημαντικότερες ελληνικές πόλεις και ποια η σχέση μεταξύ τους;

– η Αθήνα και η Σπάρτη· γύρω τους συνασπίστηκαν οι περισσότερες ελληνικές πόλεις-κράτη. Επειδή Αθήνα και Σπάρτη είχαν αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, ο ελληνικός κόσμος χωρίστηκε σε δύο μεγάλους συνασπισμούς, που βρίσκονταν σε μόνιμη σχεδόν αντιπαλότητα. Η σημαντικότερη σύγκρουση των δύο πόλεων και των συμμάχων τους ήταν ο Πελοποννησιακός πόλεμος, που κράτησε από το 431 ως το 404 π.Χ.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ιστορία Α΄ λυκείου (5) – Αρχαϊκή εποχή

Διακόσμηση κεραμικού με το αλφάβητο (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα)

 

Αρχαϊκή εποχή (750-480 π.Χ.)

 

Βασικά σημεία

 

1. Κύρια χαρακτηριστικά

  • απαρχές της οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής εξέλιξης του ελληνικού κόσμου.
  • σχηματισμός πόλεων-κρατών
  • Β΄ ελληνικός αποικισμός
  • εμφάνιση της φιλοσοφικής σκέψης
  • Περσικοί πόλεμοι

 

2. Η γένεση της πόλης-κράτους (σ. 84-85)

– ποια τα συστατικά στοιχεία της πόλης-κράτους;

i. το άστυ (η πόλις): η πυκνοκατοικημένη περιοχή, όπου ήταν και η έδρα της κυβέρνησης.

ii. η ύπαιθρος χώρα: η ευρύτερη περιοχή γύρω από το άστυ, όπου υπήρχε η καλλιεργήσιμη γη, τα βοσκοτόπια και τα χωριά.

iii. οι πολίτες (όσοι συμμετείχαν στα κοινά) και το πολίτευμα (ο τρόπος άσκησης της εξουσίας, ο τρόπος διακυβέρνησης).

iv. οι βασικές επιδιώξεις: ελευθερία, αυτονομία και αυτάρκεια.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Τα fake news στην αρχαία Ρώμη

Όπως θέλει ο θρύλος, που αποτυπώθηκε και στην κλασσική ταινία Quo Vadis (1951) με τον Πίτερ Ουστίνοφ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο Νέρων για να διασκεδάσει έβαλε φωτιά στην αρχαία Ρώμη και εκστασιασμένος με το θέαμα από τις φλόγες που καταβρόχθιζαν τα κτίρια της Αιώνιας Πόλης έπαιζε τη λύρα του. Όμως εκείνο το μακρινό 64 π.Χ. ο Νέρωνας, όπως αναδεικνύουν οι πηγές δεν βρισκόταν καν στη Ρώμη, αλλά στο Άντιουμ, ενώ και η αρχαιολογική σκαπάνη έχει αποδείξει πως και η πυρκαγιά προκλήθηκε από τυχαία αιτία.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Δύο συνεντεύξεις της Έντιθ Χολ για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό

πηγή της εικόνας: ιστοσελίδα της εφημερίδας Η Καθημερινή

 

Έντιθ Χολ: Οι κλασικοί άλλαξαν τις ζωές μας

Συνέντευξη: Ξένια Τούρκη

 

Μπορούμε να βρούμε απαντήσεις για το ποιοι είμαστε και για το πώς μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα, μέσα από τη μελέτη των κλασικών, υποστηρίζει η ακαδημαϊκός και συγγραφέας, σίγουρη πως ο Αριστοτέλης δίνει μαθήματα ζωής.

 

Γιατί πιστεύετε πως οι κλασικοί είναι τόσο σημαντικοί;

Υπάρχουν έξι μεγάλες αλλαγές στην ανθρώπινη ιστορία. Η γνωσιακή επανάσταση όπου ο άνθρωπος βγήκε από την περίπου ζωική κατάσταση, η αγροτική επανάσταση όπου έκτισε μόνιμους οικισμούς. Η τρίτη αλλαγή ήταν η επανάσταση της γνώσης, οπόταν και αναπτύχθηκε ο τόσο εκλεπτυσμένος ελληνικός και ρωμαϊκός πολιτισμός. Ακολούθησε η επανάσταση της τυπογραφίας, η βιομηχανική και τέλος η επανάσταση της τεχνολογίας. Από όλες αυτές τις επαναστάσεις, αυτή που διαμόρφωσε περισσότερο την ανθρωπότητα ήταν η επανάσταση της γνώσης. Ό,τι διδασκόμαστε σήμερα στα σχολεία μας -η φιλοσοφία, το θέατρο, οι εμπειρικές επιστήμες, η δημοκρατία, η λογοτεχνία- αναπτύχθηκε τότε. Οι κλασικοί άλλαξαν τις ζωές μας.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Συγκλονιστική αποκάλυψη: Στο φως αρχαίο κείμενο Έλληνα γιατρού

Ο Γαληνός (περίπου 130-200) από την Πέργαμο της Μικράς Ασίας
υπήρξε ένας από τους γνωστότερους γιατρούς της αρχαιότητας
[πορτρέτο του 18ου αιώνα από τον Georg Paul Busch]

Ένα ιατροφαρμακευτικό κείμενο του διάσημου Έλληνα γιατρού της αρχαιότητας Γαληνού αποκάλυψαν ερευνητές στις ΗΠΑ σε ένα παλίμψηστο χειρόγραφο, κρυμμένο κάτω από ένα επιφανειακό κείμενο με ψαλμούς και άρχισαν να το διαβάζουν. Είναι η πρώτη φορά μετά από 1.000 περίπου χρόνια, αφότου σκεπάστηκε το αρχαίο χειρόγραφο, που διαβάζεται και πάλι.

Πρόκειται για το έργο του Γαληνού «Για τα μείγματα και τις δυνάμεις των απλών φαρμάκων», το οποίο μεταφράσθηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. στα συριακά, μια γλώσσα που αποτέλεσε τη γέφυρα ανάμεσα στα ελληνικά και στα αραβικά, βοηθώντας σημαντικά στη διάδοση των γνώσεων του Γαληνού στον ισλαμικό κόσμο.

Η συριακή αυτή μετάφραση είναι η πιο πλήρης εκδοχή του έργου που έχει φθάσει ως τις μέρες μας, αλλά είχε καλυφθεί τον 11ο αιώνα από χριστιανικούς ψαλμούς, μια συνήθης πρακτική κατά τον Μεσαίωνα. Αυτά τα κείμενα σε παπύρους ή περγαμηνές που έχουν επικαλυφθεί από άλλα κείμενα, λέγονται παλίμψηστα.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, με επικεφαλής τον Ούβε Μπέργκμαν, χρησιμοποίησαν την ακτινοβολία του συγχρότρου SSRL (Stanford Synchrotron Radiation Lightsource) του Εθνικού Επιταχυντή SLAC του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ για να μελετήσουν το παλίμψηστο. Όπως ανακοίνωσαν, έχουν ήδη καταφέρει να αποκαλύψουν το μεγαλύτερο μέρος του κρυμμένου ιατρικού κειμένου.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Θάλαττα θάλαττα! (μια ομιλία της Μ. Ευθυμίου)

Στο άρθρο αυτό θα βρείτε μια βιντεοσκοπημένη διάλεξη της Μαρίας Ευθυμίου, καθηγήτριας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τίτλο:

 

Θαλάσσιες επικοινωνίες και μετακινήσεις πληθυσμών

στην Παγκόσμια Ιστορία

 

Μετά το βίντεο μπορείτε να διαβάσετε τα βασικά σημεία της διάλεξης. Η ομιλία ξεκινά περίπου στο 2:38. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.

Συνεχίστε την ανάγνωση