Ενότητα 9η Η Καλλιπάτειρα
Συμπληρωματικό υλικό για τον συγγραφέα και το έργο του
Ενδείξεις για τον βίο του Παυσανία υπάρχουν μέσα στο έργο του, αλλά γενικά δεν υπάρχουν εξωτερικές μαρτυρίες από την αρχαιότητα, κι έτσι δε γνωρίζουμε σχεδόν τίποτε για τη ζωή του. Έζησε τον 2ο αι. μ.Χ. και ο ίδιος αναφέρει (5.13.7) ως τόπο διαμονής του την περιοχή του Σιπύλου στη Μ. Ασία. Η γέννηση του τοποθετείται την εποχή του Τραϊανού, γύρω στο 110 μ.Χ.
Βιβλίο του καθηγητή, σελ.66
Αρχαίο κείμενο | Μετάφραση |
Κατὰ δὲ τὴν ἐς Ὀλυμπίαν ὁδόν | Στην οδό που οδηγεί στην Ολυμπία |
ὄρος ἔστιν ἀπότομον πέτραις ὑψηλαῖς, | υπάρχει ένα απόκρημνο βουνό με ψηλούς βράχους, |
καλούμενον Τυπαῖον. | που ονομάζεται Τυπαίο. |
Κατὰ τούτου ἐστὶν νόμος Ἠλείοις ὠθεῖν τὰς γυναῖκας, | Υπάρχει νόμος στους Ηλείους να πετούν τις γυναίκες σε αυτό, |
ἢν φωραθῶσιν ἐλθοῦσαι ἐς τὸν ἀγῶνα τὸν Ὀλυμπικὸν | αν συλληφθούν επ’ αυτοφώρω να έχουν έρθει στον χώρο της Ολυμπίας |
ἢ καὶ ὅλως διαβᾶσαι τὸν Ἀλφειόν ἐν ταῖς ἀπειρημέναις ἡμέραις σφίσιν. | ή, γενικά, να έχουν περάσει τον Αλφειό κατά τις απαγορευμένες γι’ αυτές μέρες. |
Οὐ μὴν οὐδὲ λέγουσιν ἁλῶναι οὐδεμίαν, | Ούτε και λένε ότι πιάστηκε καμιά |
ὅτι μὴ Καλλιπάτειραν μόνην, | παρά μόνο η Καλλιπάτειρα, |
ἥ καὶ Φερενίκη καλεῖται ὑπὸ τινων. | η οποία ονομάζεται και Φερενίκη από μερικούς. |
Αὕτη προαποθανόντος αὐτῇ τοῦ ἀνδρός, | Αυτή, επειδή είχε πεθάνει νωρίτερα ο σύζυγός της, |
ἐξεικάσασα αὑτὴν τὰ πάντα ἀνδρὶ γυμναστῇ, | αφού μεταμφιέστηκε πλήρως σε προπονητή, |
ἤγαγεν ἐς Ὀλυμπίαν τὸν υἱὸν μαχούμενον· | έφερε στην Ολυμπία το γιο της για να αγωνιστεί· |
νικῶντος δὲ τοῦ Πεισιρόδου, | μόλις νίκησε ο Πεισίροδος |
τὸ ἔρυμα ἐν ᾧ τοὺς γυμναστὰς ἔχουσιν ἀπειλημμένους, | το φράκτη με τον οποίο έχουν τους προπονητές περιορισμένους |
τοῦτο ὑπερπηδῶσα ἡ Καλλιπάτειρα ἐγυμνώθη. | καθώς τον πηδούσε η Καλλιπάτειρα έμεινε γυμνή. |
Φωραθείσης δὲ ὅτι εἴη γυνή, | Αν και αποκαλύφθηκε ότι ήταν γυναίκα, |
ἀφιᾶσιν ταύτην ἀζήμιον | την άφησαν ατιμώρητη, |
νέμοντες αἰδῶ καὶ τῷ πατρὶ καὶ ἀδελφοῖς αὐτῆς καὶ τῷ παιδὶ | αποδίδοντας σεβασμό και στον πατέρα της και στα αδέλφια της και στο γιο της |
– Ὀλυμπικαὶ νῖκαι ὑπῆρχον δὴ ἅπασιν αὐτοῖς – | -γιατί είχαν νικήσει όλοι στους Ολυμπιακούς Αγώνες- |
ἐποίησαν δὲ νόμον ἐς τὸ ἔπειτα ἐπὶ τοῖς γυμνασταῖς | θεσμοθέτησαν όμως νόμο για τους γυμναστές στο εξής |
ἐσέρχεσθαι γυμνοὺς σφᾶς ἐς τὸν ἀγῶνα. | να μπαίνουν γυμνοί στους αγώνες. |
Παυσανίας, Ἑλλάδος Περιήγησις 5.6.7-8 (διασκευὴ)
Συμπληρωματικά σχόλια για το κείμενο της Ενότητας
Ο Παυσανίας ταξίδεψε πολύ και εφάρμοσε τη μέθοδο της αυτοψίας. Σκοπός του ήταν να περιγράψει «πάντα τά Ἑλληνικά» στο ογκώδες έργο του με τίτλο Ἑλλάδος Περιήγησις (δέκα βιβλία), περιλαμβάνοντας σε αυτό τόπους, οικοδομήματα και έργα τέχνης και πραγματοποιώντας, κατά την ηροδότεια τεχνική, πολλές παρεκβάσεις, ιστορικές, μυθολογικές, γεωγραφικές και αρχαιολογικές.
Βιβλίο του καθηγητή, σελ.66
❦