πηγή της φωτογραφίας: ΙΤΥΕ Διόφαντος
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
Σοφοκλέους «Αντιγόνη»
Σύμφωνα με τις Οδηγίες για τη διδασκαλία των μαθημάτων Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας και των Αρχαίων Ελληνικών του Ημερησίου και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2023-2024 (δείτε εδώ το σχετικό έγγραφο του ΥΠΑΙΘ, σελ.9-10) η Αντιγόνη διδάσκεται από την 1η Δεκεμβρίου (1/12) μέχρι το τέλος του έτους επί δύο ώρες την εβδομάδα.
Περιεχόμενο
Το κείμενο διδάσκεται ως εξής:
- 1-99, από το πρωτότυπο με παράλληλη χρήση μετάφρασης
- 100-161, από μετάφραση αλλά συνοπτικά
- 162-279, από μετάφραση και αναλυτικά
- 280-314, από το πρωτότυπο με παράλληλη χρήση μετάφρασης
- 315-331, από μετάφραση και αναλυτικά
- 332-375, από μετάφραση αλλά συνοπτικά
- 376-440, από μετάφραση και αναλυτικά
- 441-507, από το πρωτότυπο με παράλληλη χρήση μετάφρασης
- 508-581, από μετάφραση και αναλυτικά
- 582-630, από μετάφραση αλλά συνοπτικά
- 631-725, από το πρωτότυπο με παράλληλη χρήση μετάφρασης
- 726-780, από μετάφραση και αναλυτικά
- 781-800, από μετάφραση και αναλυτικά
- 801-943, από μετάφραση και αναλυτικά
- 944-987, από μετάφραση αλλά συνοπτικά
- 988-1063, από μετάφραση αλλά συνοπτικά
- 1064-1090, από το πρωτότυπο με παράλληλη χρήση μετάφρασης
- 1091-1114, από μετάφραση αλλά συνοπτικά
- 1115-1153, από μετάφραση αλλά συνοπτικά
- 1154-1353, από μετάφραση αλλά συνοπτικά.
Διδακτική προσέγγιση
- προβάλλεται η θεατρική και λογοτεχνική διάσταση του αρχαίου δράματος.
Η κατεύθυνση αυτή εξυπηρετείται αφενός από την ανάδειξη των κατά ποιόν μερών σε όλο το φάσμα της διδασκαλίας, σε συνδυασμό με τα κατά ποσόν μέρη, αφετέρου από την παρακολούθηση θεατρικών ή κινηματογραφικών αποδόσεων της τραγωδίας)·
- διδάσκεται μία σύντομη και κατατοπιστική εισαγωγή στην αρχή, για να γίνει κατανοητό το πλαίσιο όπου θα ενταχθεί η ανάγνωση των κειμένων (Η εισαγωγή συνιστά υλικό αναφοράς καθ’ όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας του έργου)
- αξιοποιείται το «Λεξικό Θεατρικών Όρων», έντυπο ή ηλεκτρονικό, για την κατανόηση όρων της τραγωδίας·
- συνδυάζονται οι παραδοσιακοί τρόποι διδασκαλίας με την ομαδοσυνεργατική, τη βιωματική και τη διερευνητική/ανακαλυπτική εργασία.
(Οι διδακτικές πρακτικές πρέπει να χαρακτηρίζονται από ποικιλία και ευρηματικότητα και να ευνοούν την ανάπτυξη κριτικής σκέψης και έκφρασης. Ως ενδεικτικά παραδείγματα αναφέρονται η υιοθέτηση διαφορετικής οπτικής γωνίας, η υποστήριξη ή ανασκευή των απόψεων των τραγικών ηρώων (παιχνίδι ρόλων, αγώνας λόγων), η επαλήθευση μιας άποψης για το έργο του Σοφοκλή, η διαθεματική προσέγγιση, η θεατρική απόδοση του έργου από τους μαθητές κ.ά.)
- υιοθετούνται καινοτόμες διδακτικές πρακτικές με τη χρήση Τ.Π.Ε. ως μέσων κατάκτησης και μετάδοσης της γνώσης (συνδρομή μουσικής και εικόνας)·
- προτείνονται η κατασκευή εννοιολογικού χάρτη, το θεατρικό δρώμενο και η βιντεοσκόπησή του, η αξιοποίηση αγγειογραφιών, η εικονογράφηση του δράματος, η χρήση διαδραστικού πίνακα, η ηλεκτρονική συζήτηση, η σύνθεση μικροσεναρίων που υλοποιούνται με Τ.Π.Ε. κ.λπ.
- αξιοποιούνται οι μεταφράσεις για την προσέγγιση του πρωτοτύπου με τον ίδιο τρόπο που προτείνεται και παραπάνω για τον «Επιτάφιο».
Επισήμανση: η δομολειτουργική προσέγγιση του κειμένου ακολουθείται σε επιλεγμένα σημεία και σχήματα λόγου μέσω των οποίων αναδεικνύονται υφολογικές επιλογές του ποιητή και όχι σε όλη την έκταση της διδακτέας ύλης από το πρωτότυπο.
♦
Τρόπος εξέτασης
Απόφαση 104182/Δ2/29-08-2022 (ΦΕΚ 4678/Β΄/05-09-2022) του Υπουργείου Παιδείας
[βρείτε το ΦΕΚ στην ιστοσελίδα της ΔΔΕ Φλώρινας (ενημέρωση: Σεπτέμβριος 2022)]
Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Γενικής Παιδείας της Β’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνεται στους/στις μαθητές/-τριες, σε φωτοαντίγραφο, απόσπασμα διδαγμένου από το πρωτότυπο κειμένου 12 έως 20 στίχων, με νοηματική συνοχή, και τους ζητείται:
α) Μετάφραση στη Νέα Ελληνική ενός τμήματός του που αποτελείται από οκτώ έως δέκα (8-10) στίχους.
β) Απάντηση σε δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες, αξίες, προβλήματα και επιχειρήματα, στη στάση, στο ήθος ή στο χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής της συγγραφής του έργου, στη συσχέτιση του υπό εξέταση κειμένου με γραμματολογικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στη διδακτέα ύλη του μαθήματος. Οι δύο (2) αυτές ερωτήσεις αναφέρονται στο δοθέν από το πρωτότυπο απόσπασμα.
γ) Απάντηση σε μία (1) ερώτηση που ζητεί τη σύγκριση του εξεταζόμενου κειμένου με παράλληλο κείμενο σε νεοελληνικό λόγο, διδαγμένο (από τα μεταφρασμένα κείμενα των οποίων έχει γίνει σχετική επεξεργασία κατά τη διδακτική διαδικασία) ή αδίδακτο που επιλέγεται από τον/τη διδάσκοντα/-ουσα. Για τις απαιτήσεις της σύγκρισης δίνεται στους/στις μαθητές/-τριες σε φωτοαντίγραφο το εν λόγω κείμενο.
δ) Απάντηση σε δύο (2) ερωτήσεις επί του δοθέντος από το πρωτότυπο διδαγμένου κειμένου (που είναι δυνατόν να αναλύονται σε δύο ισοδύναμα βαθμολογικώς υποερωτήματα) από τις οποίες:
i. μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική που αναφέρεται στην παραγωγή και σύνθεση λέξεων της Αρχαίας Ελληνικής, σε ομόρριζες λέξεις, σε απλές ή σύνθετες, στη συσχέτιση λέξεων της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής, στη διατήρηση ή στην αλλαγή της σημασίας τους, σε συνώνυμα και αντώνυμα, κ.λπ. και
ii. μία (1) ερώτηση αποκλειστικά υφολογικού χαρακτήρα (εκφραστικά σχήματα, αισθητικά θέματα, λεξικογραμματικά φαινόμενα), προκειμένου να αναδειχθεί η λειτουργία συγκεκριμένων εκφραστικών επιλογών του συγγραφέα.
Η μετάφραση βαθμολογείται με τριάντα (30) μονάδες, οι δύο (2) ερμηνευτικές ερωτήσεις που αναφέρονται στο πρωτότυπο δοθέν απόσπασμα βαθμολογούνται με δεκαπέντε (15) μονάδες η καθεμία, η ερώτηση σύγκρισης του εξεταζόμενου με παράλληλο κείμενο βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες και τέλος καθεμία από τις ερωτήσεις υπό τα στοιχεία δ) i και δ) ii με δεκαπέντε (15) μονάδες.
