Ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και η Έλσα Λέβενταλ στην πρεμιέρα της ταινίας Τα Φώτα της Πόλης (αγγλικά: City Lights‎, 1931) [πηγή: επίσημος ιστότοπος]

 

Νομίζω πως έχουμε φτάσει σε ένα σημείο κατάλληλο, για να συνοψίσω την κατάσταση του κόσμου, όπως τη βλέπω να είναι σήμερα [σημ. η αυτοβιογραφία του Τσάπλιν πρωτοδημοσιεύτηκε το 1964]. Με τις συσσωρευμένες περιπλοκές της σύγχρονης ζωής, με την κινητική εισβολή του εικοστού αιώνα, το άτομο βρίσκεται περικυκλωμένο από γιγάντιους θεσμούς που το απειλούν από όλες τις πλευρές, πολιτικά, επιστημονικά και οικονομικά. Γινόμαστε τα θύματα μιας ψυχικής ρύθμισης, ενός συνόλου κυρώσεων και αδειών.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Το 1959 το Πανεπιστήμιο της Σάντα Μπάρμπαρα κάλεσε τον Βρετανό συγγραφέα και φιλόσοφο Άλντους Χάξλεϊ (γνωστότερο έργο του το φουτουριστικό μυθιστόρημα Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος) να δώσει μια σειρά διαλέξεων που θα κάλυπταν ένα μεγάλο εύρος θεμάτων. Ο Χάξλεϊ ανταποκρίθηκε και έδωσε δεκαέξι διαλέξεις που κυκλοφορούν πλέον και στα ελληνικά (εδώ μια βιβλιοκριτική). Η κεντρική ιδέα των ομιλιών του ήταν ότι τα ανθρώπινα προβλήματα θα αντιμετωπιστούν καλύτερα μέσω του συντονισμού των ανθρωπιστικών και των θετικών σπουδών. Ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά στην πρώτη διάλεξη: αυτό που θα κάνω είναι να επιλέξω διάφορες όψεις της ανθρώπινης κατάστασης και να δω πώς μπορούν να στηθούν γέφυρες ανάμεσα σε γεγονότα και αξίες. Θα ξεκινήσω διερευνώντας τη σχέση του ανθρώπου με τον πλανήτη Γη, κι αυτό διότι διαβιούμε σ’ αυτόν τον πλανήτη και, είτε μας αρέσει είτε όχι, θα συνεχίσουμε έτσι εις το διηνεκές. Δυστυχώς, λυπούμαι που το λέω, όλη αυτή η πολυλογία για το ότι θα πάμε στον πλανήτη Άρη και τα συναφή μού φαίνονται ανοησίες. Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε με τη Γη, και δυστυχώς αυτά που κάνουμε στη Γη την καταστρέφουν. Θα προσπαθήσω πρώτα απ’ όλα να εκθέσω τα πεπραγμένα μας σε σχέση με το περιβάλλον του πλανήτη και να αναλογιστώ ποιες είναι οι ηθικές συνέπειες αυτών των πεπραγμένων και ποια κοσμοθεωρία θα βοηθήσει να θεραπεύσουμε την κατάσταση.Όπως σημειώνεται στον πρόλογο του βιβλίου, ο Χάξλεϊ έβλεπε τον εαυτό του σαν έναν γεφυροποιό ανάμεσα στις τέχνες και στις επιστήμες.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Τι κάνεις όταν βρεθείς σε ένα δωμάτιο με 15 Νομπελίστες και επιστήμονες εγνωσμένης αξίας μαζί με άλλους περίπου 50 δημοσιογράφους από όλο τον κόσμο; Ποια είναι η πρώτη ερώτηση που σου έρχεται στο μυαλό; Πόσο μπορεί να διαφέρει ένα «όμορφο μυαλό» από ένα κανονικό; Και κυρίως, όσον αφορά τη δουλειά -γιατί αυτός ήταν και ο σκοπός που βρέθηκα στο Παγκόσμιο Συνέδριο Επιστημών στο Ισραήλ (World Science Conference Israel 2015)- πώς στο καλό προσεγγίζεις έναν τέτοιο άνθρωπο; Θα είναι προσιτός; Θα θεωρεί «χάσιμο χρόνου» ή ενδεχομένως «απλοϊκή» τη σκέψη ενός «κοινού θνητού»;

Συνεχίστε την ανάγνωση

Ο κάτοικος της πόλης έχει μια ευκαιρία, με αφορμή τις καλοκαιρινές του εξορμήσεις, να αισθανθεί τα θαύματα του νυχτερινού ουρανού. Είναι βέβαια αλήθεια ότι η αναπτυξιακή μας νοοτροπία έχει επιβαρύνει και απομονωμένες ακόμα περιοχές με όσα αποτελούν τον εφιάλτη της πρωτεύουσας: Αυτοκίνητα και φωτεινές επιγραφές, κάθε είδους ρύπανση και αφθονία του τσιμέντου. Λίγο όμως πιο πέρα, σε μια πλαγιά ή σε μια ήρεμη παραλία, το θαύμα του νυκτερινού ουρανού ξεδιπλώνεται και γεμίζει τις ψυχές με δέος και ερωτήματα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο αστρικός κόσμος υπήρξε η πηγή γοητευτικών μύθων και από τους αρχαίους χρόνους ενέπνευσε την τέχνη και τον ποιητικό λόγο.

Συνεχίστε την ανάγνωση

ereuna

Tο βραβείο Νομπέλ Φυσιολογίας και Ιατρικής του 2018 τίμησε την ανακάλυψη μιας πρωτοποριακής θεραπείας κατά του καρκίνου, της ανοσοθεραπείας. Ενας από τους τρεις αποδέκτες του βραβείου, ο James P. Allison, δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου: «O λόγος που είμαι κατενθουσιασμένος είναι γιατί είμαι ένας επιστήμονας βασικής έρευνας… Δεν σκόπευα να θεραπεύσω τον καρκίνο αλλά να μάθω πώς λειτουργούν τα Τ κύτταρα. Είμαι απλά τυχερός που 20 χρόνια μετά η έρευνά μου βοηθάει ασθενείς με καρκίνο».

Συνεχίστε την ανάγνωση

Richard Feynman (1918-1988)

 

Η απομίμηση της επιστήμης

 

Στον Μεσαίωνα κυκλοφορούσαν όλων των ειδών οι ανόητες ιδέ­ες —για παράδειγμα, ότι ένα κομμάτι από κέρατο ρινόκερου αυ­ξάνει την αντρική σεξουαλική ικανότητα. (Μια άλλη ανοησία της ίδιας εποχής ήταν τα καπέλα που φοράμε σήμερα —και τούτο εδώ μού πέφτει λίγο μεγάλο.) Πιο μετά ανακαλύψαμε μια μέθοδο για να διαχωρίζουμε τις ιδέες: θα έπρεπε να δοκιμάζουμε μια ιδέα για να δούμε αν επαληθεύεται, και, αν όχι, να την απορρίπτουμε. Και, όπως είναι φυσικό, αυτή η μέθοδος οργανώθηκε και συνέστησε την επιστήμη. Αναπτύχθηκε μάλιστα με τέτοια επιτυχία ώστε σήμερα να ζούμε σε μια επιστημονική εποχή· έχουμε δε φτάσει στο σημείο να δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι κάποτε υπήρξαν θεραπευτές-μάγοι.

Συνεχίστε την ανάγνωση