Σόλιδος του Ηράκλειου με τον γιο του [Ηράκλειο] Κωνσταντίνο Γ΄. Επιγραφή DDNN HERACLIUS ET HERA. CONST. PP AV.
Ο Ηράκλειος και η δυναστεία του
Α. Το Βυζάντιο σε κρίση
(α) ποια γεγονότα οδήγησαν σε κρίση το κράτος;
– λοιμοί, κακές σοδειές, εισβολές στα εδάφη της αυτοκρατορίας (Σλάβοι και Πέρσες).
(β) ποια τα αποτελέσματα της κρίσης;
– παρακμή των πόλεων, υποχώρηση του εμπορίου και αποδυνάμωση του στρατού.
Ο Ορφέας Περίδης υπογράφει τους στίχους και τη μουσική αυτού του όμορφου τραγουδιού με τίτλο Παραμύθι.
✽
Λαϊκό παραμύθι, Το πιο γλυκό ψωμί
Βασικά σημεία:
1. Γιατί είναι σημαντικά τα παραμύθια;
(α) ήταν βασικό μέσο ψυχαγωγίας του λαού,
(β) αύξαναν τις γνώσεις και διεύρυναν τη φαντασία του κοινού,
(γ) μέσα στα παραμύθια βρίσκουμε πολλά παραδείγματα λαϊκής σοφίας και πείρας,
(δ) επίσης, μέσα από τα παραμύθια μπορούμε να μάθουμε πολλά για τον χαρακτήρα, τη νοοτροπία και τον πολιτισμό ενός λαού.
Η μορφή του Ιουστινιανού στα ψηφιδωτά του ναού του Αγίου Βιταλίου, στη Ραβέννα
Ο Ιουστινιανός και το έργο του
Α. Το πολιτικό του πρόγραμμα
Χάλκινο νόμισμα του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’ (527-565 μ.Χ.), Θεσσαλονίκη. Στην πίσω όψη του αναγράφεται η τιμή του νομίσματος Κ (=20), και αριστερά και δεξιά ΑΝΝΟ ΧΙΙΙ, (= 13ο έτος), δηλαδή 527+13=539/540 μ.Χ. Στην κύρια όψη του νομίσματος παριστάνεται ο αυτοκράτορας με στρατιωτική ενδυμασία, κρατώντας στο χέρι σταυροφόρο σφαίρα. Κυκλικά διαβάζουμε την επιγραφή Dominus Noster Iustinianus Perpetuus Augustus, που σημαίνει «ο Κύριός μας Ιουστινιανός, ο αιώνιος αυτοκράτωρ» [πηγή: Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης]
Ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία.
Β. Βασικοί άξονες της εσωτερικής πολιτικής
(α) σχετικά με τους δήμους:
– περιόρισε την δύναμη των δήμων (σήμερα θα τους ονομάζαμε αθλητικά σωματεία, που είχαν όμως και πολιτική επιρροή) και ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία.
– Στάση του Νίκα (532): εξέγερση των Πράσινων και των Βένετων, δήμων του Ιπποδρόμου, και του λαού της Κωνσταντινούπολης, που κατεστάλη από τον Ιουστινιανό.
(β) ως προς τη γεωργία:
– με νόμους επιχείρησε να περιορίσει την δύναμη των μεγαλογαιοκτημόνων και να προστατέψει τους ελεύθερους αγρότες, γιατί χρειαζόταν τους φόρους που πλήρωναν.
Δροσίνης Γεώργιος, Θαλασσινά τραγούδια
Βασικά σημεία:
1. Στιχουργική
Το ποίημα, χαρακτηριστικό δείγμα παραδοσιακής ποίησης, αποτελείται από 4 οκτάστιχες στροφές. Η ομοιοκαταληξία του είναι πλεκτή. Σε κάθε στροφή ομοιοκαταληκτούν οι στίχοι 1-3, 2-4, 5-7 και 6-8.
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Όλες οι οδηγίες για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο περιλαμβάνονται στο ηλεκτρονικό έγγραφο (σελ. 28) του Υπουργείου Παιδείας. Παρακάτω θα διαβάσετε τα κυριότερα σημεία:
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου
Διδακτέα ύλη
Από το διδακτικό βιβλίο «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου» των Ν. Μπεζαντάκου, Ε. Λουτριανάκη κ.ά, δεν θα διδαχθούν οι ενότητες 14-18. Οι υπόλοιπες ενότητες θα διδαχθούν δύο (2) ώρες την εβδομάδα κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου-Μαΐου. Αναλυτικές οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος περιλαμβάνονται στο ηλεκτρονικό έγγραφο (σελ. 3) του Υπουργείου Παιδείας.
Εξελίξεις ως τις αρχές του 6ου αι.
Βασικά σημεία:
1. Οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα
– οι πόλεις στα ανατολικά παίζουν ιδιαίτερο οικονομικό ρόλο.
– κύρια πηγή πλούτου η γεωργία· δύο σημαντικές εξελίξεις:
(α) πολλοί μικροκαλλιεργητές βουλιάζουν στα χρέη και πουλούν τη γη τους σε πλούσιους γαιοκτήμονες, που επιτρέπουν στους πρώην ιδιοκτήτες να παραμείνουν στη γη τους ως πάροικοι.
(β) η φορολογία πλήττει κυρίως τον αγροτικό πληθυσμό: οι αγρότες για να γλιτώσουν καταφεύγουν στις πόλεις ή στα μοναστήρια.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος κρατά μακέτα της Κωνσταντινούπολης (μωσαϊκό από την Αγία Σοφία)
Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη
Βασικά σημεία
Παρακολουθήστε το βίντεο που εξηγεί την άνοδο και την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε 5 λεπτά!
❦
Παρακολουθήστε στο παραπάνω βίντεο ένα κατατοπιστικό ντοκιμαντέρ για τον Μινωικό πολιτισμό.
♦
Ο Μινωικός πολιτισμός
Βασικά σημεία
1. Πότε και πού αναπτύχθηκε ο Μινωικός πολιτισμός; Γιατί ονομάστηκε έτσι;
Ο Μινωικός πολιτισμός αναπτύχθηκε στην Κρήτη. Οφείλει το όνομά του στον μυθικό βασιλιά της Κνωσού Μίνωα. Στο άρθρο της Βικιπαίδειας μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες για τον Μίνωα.