ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Ξεκινώντας από την απορία
Ενότητα πρώτη: Η ιδιαιτερότητα της φιλοσοφικής σκέψης
Βασικά σημεία
1. Το ερώτημα
(α) τα ερωτήματα είναι η αρχή/αφορμή της φιλοσοφικής αναζήτησης και συζήτησης.
(β) τα χαρακτηριστικά τους:
- δύσκολα αλλά συνηθισμένα,
- σαν εκείνα που αντιμετωπίζει η επιστήμη, [δείτε εδώ ένα σύντομο βίντεο για ένα κλασικό παράδειγμα επιστημονικού ερωτήματος (μπορείτε να ρυθμίσετε τους υπότιτλους στα ελληνικά). Επίσης, εδώ ένα βίντεο που εξηγεί με απλά λόγια την επιστημονική μέθοδο.]
- είναι ιδιαίτερα, προκαλούν αμηχανία/δέος· οδηγούν σε αδιέξοδα → θεωρούνται ερωτήματα οριακά, θεμελιώδη ή έσχατα.
2. Οι απαντήσεις
(α) συχνά δε βρίσκονται,
(β) γιατί αξίζει να αναζητήσουμε απαντήσεις; Γιατί η προσπάθεια/σκέψη διευρύνει τον πνευματικό μας ορίζοντα και οξύνει την κριτική μας ικανότητα, ανοίγει νέες προοπτικές στη γνώση και στην πράξη, κατ’ επέκταση στη ζωή μας. [δες και τη 2η ερώτηση]
3. Ορισμός
(α) η φιλοσοφία είναι σκέψη πάνω στην ίδια τη σκέψη και τις δυνατότητές της. [δείτε παρακάτω και μερικούς ακόμη χρήσιμους ορισμούς από τα λεξικά]
(β) άλλοτε με τον όρο φιλοσοφία εννοούνται οι θεωρίες των φιλοσόφων.
(γ) το ζήτημα, δηλαδή, δεν είναι τόσο να μαθαίνει κανείς ένα σύνολο φιλοσοφικών θεωριών ή αντιλήψεων όσο να μαθαίνει πώς να φιλοσοφεί, δηλαδή πώς να σκέπτεται.
Να μελετήσετε τους παρακάτω ορισμούς από τα λεξικά και να τους συγκρίνετε:
– φιλοσοφία: η επιδίωξη της γνώσης, η αναζήτηση της αλήθειας σχετικά με το νόημα της ζωής, την ουσία του κόσμου και τη θέση του ανθρώπου στον κόσμο (Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής).
– φιλοσοφία:η λογική έρευνα και αναζήτηση της φύσης των πραγμάτων και της αλήθειας των όντων και των φαινομένων, της γνώσης, των αξιών κλπ., η συστηματική εξέταση του κόσμου και ο επιστημονικός κλάδος που διαμορφώνεται από αυτήν την προσπάθεια. (Λεξικό Μπαμπινιώτη).
❧
Τι είναι η φιλοσοφία; Όσοι βιάζεστε θα πάρετε μια γρήγορη απάντηση στο βίντεο που ακολουθεί:
