Ερμαϊκή στήλη με κεφαλή Ηρακλή (Ερμηρακλής). Μουσείο Αρχαίας Μεσσήνης. Ο Ανδοκίδης (440-390 π.Χ.) παραμονές της Σικελικής εκστρατείας (415 π.Χ.), ενεπλάκη στο σκάνδαλο των Ερμοκοπιδών (δηλαδή του ακρωτηριασμού των ερμαϊκών στηλών) και φυλακίστηκε λόγω της αντιθρησκευτικής του ενέργειας. Υπέστη αφαίρεση πολιτικών δικαιωμάτων (ἀτιμία) και αυτοεξορίστηκε στην Κύπρο. (πηγή: Βικιπαίδεια)

Ανδοκίδης, Κατὰ Ἀλκιβιάδου, 5-7

Στο απόσπασμα ο ρήτορας καταγγέλλει τον νόμο του εξοστρακισμού. Θεωρεί ότι θεμέλιο των ορθών αποφάσεων είναι η υπεύθυνη στάση των πολιτών, που επιβάλλει να ακούγονται με πνεύμα ισότητας και αμεροληψίας όσοι μιλούν με ευπρέπεια προς όφελος της πόλης τους.

Οἶμαι δὲ καὶ τοὺς φίλους ὑμῶν ἐν ταύτῃ μάλιστα τῇ ἡμέρᾳ λυπεῖσθαι καὶ τοὺς ἐχθροὺς ἥδεσθαι, συνειδότας ὡς ἂν ἀγνοήσαντες ἐξελάσητε τὸν βέλτιστον, δέκα ἐτῶν ἡ πόλις οὐδὲν ἀγαθὸν ὑπὸ τούτου τοῦ ἀνδρὸς πείσεται. Ῥᾴδιον δὲ καὶ ἐντεῦθεν γνῶναι τὸν νόμον πονηρὸν ὄντα: μόνοι γὰρ αὐτῷ τῶν Ἑλλήνων χρώμεθα, καὶ οὐδεμία τῶν ἄλλων πόλεων ἐθέλει μιμήσασθαι. καίτοι ταῦτα διέγνωσται ἄριστα τῶν δογμάτων, ἃ καὶ τοῖς πολλοῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις ἁρμόττοντα μάλιστα τυγχάνει καὶ πλείστους ἐπιθυμητὰς ἔχει. Περὶ μὲν οὖν τούτων οὐκ οἶδ᾽ ὅ τι δεῖ μακρότερα λέγειν: πάντως γὰρ οὐδὲν ἂν πλεῖον εἰς τὸ παρὸν ποιήσαιμεν: δέομαι δ᾽ ὑμῶν τῶν λόγων ἴσους καὶ κοινοὺς ἡμῖν ἐπιστάτας γενέσθαι, καὶ πάντας ἄρχοντας περὶ τούτων καταστῆναι, καὶ μήτε τοῖς λοιδορουμένοις μήτε τοῖς ὑπὲρ καιρὸν χαριζομένοις ἐπιτρέπειν, ἀλλὰ τῷ μὲν θέλοντι λέγειν καὶ ἀκούειν εὐμενεῖς εἶναι, τῷ δὲ ἀσελγαίνοντι καὶ θορυβοῦντι χαλεπούς. ἀκούσαντες γὰρ ἕκαστον τῶν ὑπαρχόντων ἄμεινον βουλεύσεσθε περὶ ἡμῶν.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Δημοσθένης (πηγή: Wikimedia Commons)

Δημοσθένης, Πρὸς τὴν Φιλίππου ἐπιστολήν 15-17

Ο Φίλιππος έστειλε στους Αθηναίους επιστολή με την οποία τους κατηγορούσε ότι τηρούν εχθρική στάση εναντίον του. Αφού διαβάστηκε η επιστολή ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου, ο ρήτορας παίρνει τον λόγο και προτείνει να προχωρήσουν οι Αθηναίοι στις απαραίτητες ενέργειες, για να πολεμήσουν με τον Φίλιππο. Στο παρακάτω απόσπασμα εξηγεί γιατί η Αθήνα είναι γενικά σε καλύτερη μοίρα από τη Μακεδονία και γιατί ο Φίλιππος στον τελευταίο πόλεμο τα κατάφερε καλύτερα από τους Αθηναίους.

Εἰ δέ τις ὑμῶν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τὸν Φίλιππον ὁρῶν εὐτυχοῦντα φοβερὸν εἶναι νομίζει καὶ δυσπολέμητον, σώφρονος μὲν ἀνδρὸς χρῆται προνοίᾳ: μεγάλη γὰρ ῥοπή, μᾶλλον δὲ τὸ ὅλον ἡ τύχη ἐστὶ πρὸς ἅπαντα τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα: κατὰ πολλοὺς μέντοι τρόπους ἕλοιτ᾽ ἄν τις οὐχ ἧττον τὴν ἡμετέραν εὐτυχίαν ἢ τὴν ἐκείνου. Παρά τε γὰρ τῶν προγόνων ἐκ πλείονος χρόνου παρειλήφαμεν τὴν εὐδαιμονίαν οὐ τούτου μόνον, ἀλλὰ συνελόντι φράσαι πάντων τῶν ἐν Μακεδονίᾳ βασιλευσάντων· κἀκεῖνοι μὲν Ἀθηναίοις φόρους ἤνεγκαν, ἡ δ᾽ ἡμετέρα πόλις οὐδενί πω τῶν ἁπάντων. Ἔτι δὲ τοσούτῳ πλείους ἀφορμὰς αὐτοῦ πρὸς τὴν τῶν θεῶν εὔνοιαν ἔχομεν, ὅσῳ διατελοῦμεν εὐσεβέστερα καὶ δικαιότερα πράττοντες. Τί ποτ᾽ οὖν ἐκεῖνος ἐν τῷ προτέρῳ πολέμῳ πλείω κατώρθωσεν ἡμῶν; Ὅτι, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, (παρρησιάσομαι γὰρ πρὸς ὑμᾶς)ὁ μὲν αὐτὸς στρατεύεται καὶ ταλαιπωρεῖ καὶ τοῖς κινδύνοις πάρεστιν, οὔτε καιρὸν παριεὶς οὔθ᾽ ὥραν ἔτους παραλείπων οὐδεμίαν, ἡμεῖς δὲ (εἰρήσεται γὰρ τἀληθῆ) οὐδὲν ποιοῦντες ἐνθάδε καθήμεθα, μέλλοντες ἀεὶ καὶ ψηφιζόμενοι καὶ πυνθανόμενοι κατὰ τὴν ἀγορὰν εἴ τι λέγεται νεώτερον. Καίτοι τί γένοιτ᾽ ἂν νεώτερον ἢ Μακεδὼν ἀνὴρ καταφρονῶν Ἀθηναίων καὶ τολμῶν ἐπιστολὰς πέμπειν τοιαύτας οἵας ἠκούσατε μικρῷ πρότερον;

Συνεχίστε την ανάγνωση