Οδηγίες για τη διδασκαλία των μαθημάτων της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας και των Αρχαίων Ελληνικών του Ημερήσιου και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2023_2024



Λήψη αρχείου

Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος της Φιλοσοφίας της Β τάξης του Ημερήσιου Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2023_2024



Λήψη αρχείου

Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος των Λατινικών του Ημερήσιου και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2023_2024



Λήψη αρχείου

Όταν οι New York Times υμνούσαν τις ελληνικές λόγχες

THE NEW YORK TIMES

«Είχαν τις ξιφολόγχες τους. Το ηθικό τους. Και τα κλαδιά των πεύκων. Κι απέναντι, οι Ιταλοί είχαν τα άρματά τους, αλλά δεν ήξεραν τι να τα κάνουν.»

Όταν οι New York Times υμνούσαν τις ελληνικές λόγχες

Είχαν τις ξιφολόγχες τους. Το ηθικό τους. Και τα κλαδιά των πεύκων. Κι απέναντι, οι Ιταλοί είχαν τα άρματά τους, αλλά δεν ήξεραν τι να τα κάνουν. Με πενιχρά μέσα, αλλά με πολλή επινοητικότητα και επιδεξιότητα στο πεδίο, κατάφεραν οι Ελληνες να υπερισχύσουν των καλύτερα εξοπλισμένων αντιπάλων τους στο αλβανικό μέτωπο. Αυτό διαπίστωνε ο ανταποκριτής των New York Times στο ενθουσιώδες ρεπορτάζ του που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 24ης Νοεμβρίου του 1940 στη μεγάλη αμερικανική εφημερίδα.

Πρόκειται για μία από τις πρώτες ανταποκρίσεις, γραμμένη σχεδόν ένα μήνα μετά την κήρυξη του πολέμου, που επικαλείται και μαρτυρίες των στρατιωτών οι οποίοι μόλις είχαν αρχίσει να επιστρέφουν τραυματίες στα μετόπισθεν. Είναι μια γλαφυρή ιστορική αφήγηση, όπου όχι μόνο καταγράφονται λεπτομερώς οι μέθοδοι που είχαν επιστρατευθεί στο θέατρο των επιχειρήσεων, αλλά αποτυπώνεται και η εντύπωση που είχε προκαλέσει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού ο ελληνικός αγώνας.

Ο συντάκτης ξεκινάει από αυτό: από την έκπληξη για το γεγονός ότι μια μικρή ευρωπαϊκή χώρα κατάφερνε αυτό που άλλες, μεγαλύτερες, είχαν αποτύχει: «Για πρώτη φορά σε αυτόν τον πόλεμο», γράφει, «με την εξαίρεση της βραχείας νορβηγικής εκστρατείας, οι πολεμικές επιχειρήσεις στο ελληνοϊταλικό μέτωπο πραγματοποιούνται σύμφωνα με ένα παλαιό επιχειρησιακό πρότυπο. Η μηχανοκίνηση και τα σύγχρονα όπλα δεν υπερτερούν της πολεμικής δεξιότητας και του θάρρους των Ελλήνων στρατιωτών».

Ο Αμερικανός ανταποκριτής επικαλείται έμπειρους στρατιωτικούς παρατηρητές, οι οποίοι του επισημαίνουν ότι «τα τρία τέταρτα των μαχών στα αλβανικά σύνορα πραγματοποιούνται, επί του παρόντος, με ξιφολόγχες και τυφέκια, παρόμοια με εκείνα που χρησιμοποιούνταν πριν από είκοσι πέντε χρόνια. Οι μαρτυρίες των τραυματιών που επιστρέφουν από το μέτωπο υποδεικνύουν ότι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό των εχθροπραξιών είναι οι μάχες σώμα με σώμα».

Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή των τεχνασμάτων που από τις πρώτες ώρες του πολέμου χρησιμοποιούσαν οι Ελληνες στρατιώτες με μεγάλη επιτυχία, καθώς η ελληνική αντεπίθεση είχε ξεκινήσει στις 14 Νοεμβρίου 1940 και σε οκτώ ημέρες είχε καταφέρει να αναγκάσει τους Ιταλούς να εγκαταλείψουν την Κορυτσά. Δύο ημέρες μετά, οι Times της Νέας Υόρκης εξηγούσαν πώς είχε επιτευχθεί ο άθλος: «Οι Ελληνες έφεραν εις πέρας εγχειρήματα με εξαιρετική επιτυχία εφαρμόζοντας “πρωτόγονες” τεχνικές. Αψήφησαν χωρίς δισταγμό όλα τα προσκόμματα και ρίχτηκαν στη μάχη. Υπάρχουν αναρίθμητες αναφορές για μικρές ομάδες Ελλήνων στρατιωτών που αιχμαλωτίζουν αιφνιδιαστικά τα ισχυρά τσιμεντένια οχυρά του εχθρού, με τυφέκια, ξιφολόγχες και ίσως λίγες χειροβομβίδες.

»Για να καταστούν αόρατοι από τα εχθρικά αεροσκάφη, οι Ελληνες στρατιώτες προελαύνουν, μέσα από ορεινά φαράγγια, κρατώντας, σαν ομπρέλες πάνω από τα κεφάλια τους, κλαδιά πεύκων. Το στοιχειώδες καμουφλάζ αποδείχθηκε εξαιρετικά αποτελεσματικό. Σε κάποιες περιπτώσεις, εξάλλου, οι Ελληνες κατάφεραν να εξοικονομήσουν πυρομαχικά, πλήττοντας τους εχθρούς με μεγάλα αγκωνάρια, ακριβώς όπως έκαναν και οι πρόγονοί τους στον πόλεμο για την ανεξαρτησία του 1821.

«Για να καταστούν αόρατοι από τα εχθρικά αεροσκάφη, οι Ελληνες στρατιώτες προελαύνουν, μέσα από ορεινά φαράγγια, κρατώντας, σαν ομπρέλες πάνω από τα κεφάλια τους, κλαδιά πεύκων».

»Ο πολεμικός εξοπλισμός, όλμοι, τυφέκια, κανόνια, που χρησιμοποιούνται στις μάχες, μεταφέρεται με μουλάρια. Στην πραγματικότητα, μόλις πρόσφατα ο ελληνικός στρατός απέκτησε μηχανοκίνητα μέσα, εξέλιξη για την οποία πρέπει να ευχαριστεί τους Ιταλούς που εγκατέλειψαν πολύτιμο στρατιωτικό υλικό κατά τις διαδοχικές άτακτες υποχωρήσεις τους».

Η σύγκριση

Ο συντάκτης του άρθρου εξηγεί ότι η τεχνολογική υπεροχή των επιτιθέμενων αποδείχθηκε ανώφελη λόγω της μορφολογίας των εδάφους. Νέου τύπου πολεμικά μέσα, που είχαν ήδη δοκιμαστεί σε προηγούμενες μάχες στην Ευρώπη, ήταν απρόσφορα για την αναμέτρηση στα βουνά της Ηπείρου: «Στην Πολωνία και στη Φλάνδρα», γράφει, «οι μηχανοκίνητες μονάδες έκαναν περίπατο. Χάρη στο επίπεδο έδαφος αυτές οι μονάδες κατάφεραν να καλύψουν τάχιστα τεράστιες αποστάσεις. Το θάρρος εκείνων που τις αντιμετώπισαν δεν απέδωσε. Tανκς, τεθωρακισμένα οχήματα και βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης απλώς συνέχιζαν να βάλλουν τον αντίπαλο κατά κύματα. Τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά στις μάχες που σήμερα μαίνονται στις ορεινές περιοχές των αλβανικών συνόρων. Τα μηχανοκίνητα μέσα είναι, σχεδόν, περιττά.

»Οι Ελληνες στρατιώτες αναγκάστηκαν να βασιστούν στις αρχαϊκές μεθόδους επίθεσης, με εντυπωσιακή επιτυχία. Πρόκειται για ένα είδος πολέμου στο οποίο η ανθρώπινη ψυχή διαδραματίζει και πάλι ρόλο. Το ανθρώπινο στοιχείο είναι σημαντικό. Το θερμό αίμα είναι πιο πολύτιμο από τη βενζίνη.

»Από την άλλη, οι Ιταλοί βασίστηκαν στα πιο σύγχρονα οπλικά μέσα, προσπαθώντας, χωρίς αμφιβολία, να πραγματοποιήσουν ένα είδος ορεινού γερμανικού blitzkrieg, αστραπιαίας προέλασης. Απέτυχαν. Ενας από τους λόγους της αποτυχίας τους είναι ότι δεν κατάφεραν να αντιληφθούν τις τακτικές που απαιτεί η συγκεκριμένη μορφολογία του εδάφους. Επίσης, υποτίμησαν τον χαρακτήρα των Ελλήνων και το αρχέγονο ένστικτο υπεράσπισης των εστιών και της τιμής».

Ο ανταποκριτής μεταφέρει και τον σαρκασμό ενός αξιωματικού του ελληνικού στρατού, ο οποίος δήλωσε στους New York Times ότι «οι Ιταλοί ήταν σαν παιδιά με τα καινούργια μηχανοκίνητα παιχνίδια τους. Ενιωσαν ότι με κάποιον τρόπο θα έπρεπε να εντυπωσιάσουν με αυτά τον κόσμο».

To ρεπορτάζ επισημαίνει τα λάθη στον στρατηγικό σχεδιασμό και την ψυχολογική τους επίπτωση στο στράτευμα. «Οι Ιταλοί συχνά παρεμπόδιζαν τις ίδιες τους τις κινήσεις, και τελικά συνέβαλαν στην ήττα τους, από την εμμονή μεταφοράς αντιαρματικών όπλων στα ορεινά πεδία, παρότι το Γενικό Στρατηγείο τους έπρεπε να γνωρίζει ότι δεν θα είχαν καμία χρησιμότητα. Με αυτόν τον τρόπο, οι Ιταλοί υπονόμευσαν οι ίδιοι τον σκοπό τους, επενδύοντας υπέρμετρα στη σφοδρή, εμπρηστική προπαγάνδα. Από τις ανακρίσεις Ιταλών αιχμαλώτων προκύπτει ότι οι περισσότεροι είχαν παραπλανηθεί και πίστευαν ότι οι Ελληνες θα τους καλωσόριζαν σαν επισκέπτες. Οταν η αλήθεια αποκαλύφθηκε, το σοκ ήταν τεράστιο, προκαλώντας τέτοια καταρράκωση του ηθικού τους, ώστε επήλθε η συντριπτική τους ήττα».

Σεπτεμβριανά: Το πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης

Σεπτεμβριανά: Το πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης

Πώς οργανώθηκε από τις τουρκικές αρχές και πως εκτελέστηκε από τον όχλο

Από τις 6 Σεπτεμβρίου του 1955 και μετά, η Κωνσταντινούπολη δεν θα ήταν ποτέ ξανά η ίδια. Την ημέρα εκείνη ξεσπά ένα αδιανόητο κύμα βίας με στόχο την εξάλειψη του ελληνικού στοιχείου της Πόλης.

Όχλος δεκάδων χιλιάδων Τούρκων, ακολουθώντας σαφείς εντολές από την κυβέρνηση Μεντερές,  έβαλε στο στόχαστρό του την ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης και ξεκινώντας από την συνοικία του Πέραν κατέστρεψε ελληνικές εκκλησίες, εκατοντάδες οικίες και καταστήματα Ελλήνων, βίασε και σκότωσε δεκάδες Κωνσταντινουπολίτισσες και Κωνσταντινουπολίτες (ως 37 νεκροί σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις).

«ΤO BHMΑ», 7.9.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ήταν ένα ισχυρότατο πλήγμα για το ελληνικό στοιχείο της Πόλης, που έκτοτε δεν μπόρεσε ποτέ να ανακτήσει την ισχυρή υπόσταση που διατηρούσε για αιώνες.

Τα λόγια του οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, στο τρισάγιο που τελέστηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2005, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από το πογκρόμ, είναι χαρακτηριστικά:

«Σαν απόψε πριν από 50 ακριβώς χρόνια -ήμουν πρωτοετής μαθητής της Χάλκης- έγινε η επίθεσις εναντίον των Εκκλησιών μας, των σπιτιών μας, των καταστημάτων μας. Με πρόφαση το Κυπριακό είχαμε αυτή την απαρχή της συρρικνώσεως και του ξεριζωμού της Ομογενείας της Πόλεως. Τότε ήμασταν γύρω στις 100.000, ενώ σήμερα είμεθα 3.000. Σήμερα, η σύγχρονος Τουρκία αναγνωρίζει αυτήν την μεγάλην αδικίαν που έγινε, όχι απλώς εις βάρος των Ρωμιών και των άλλων μειονοτήτων, αλλά εις βάρος της ίδιας της Τουρκίας» (ΤΟ ΒΗΜΑ, 7.9.2005)

«ΤO BHMΑ», 8.9.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η απόρρητη έκθεση

«ΤΟ ΒΗΜΑ» και ο Αλέξης Παπαχελάς δημοσίευσαν, στις 4 Σεπτεμβρίου 2005, αποσπάσματα της απόρρητης έκθεσης του τότε προξένου της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, Βύρωνα Θεοδωρόπουλου:

«Οταν την 30ήν Αυγούστου 1954 εορτάζεται η «Μεγάλη Νίκη» του 1922, η «Χουριέτ» και η Φοιτητική Ομοσπονδία ευρίσκουν αφορμήν από το ότι μερικά ομογενή καταστήματα δεν εσημαιοστολίσθησαν διά να κάμουν σφροδράν αντιμειονοτικήν επίθεσιν.

»Φθάνει τέλος η παραμονή της Διασκέψεως του Λονδίνου (σ.σ.: τέλος Αυγούστου 1955). Και καθ’ ην ώραν ο κ. Μεντερές και ο Βαλής διαβεβαιούν τον Βουλευτήν κ. Χατζόπουλον ότι η ομογένεια ουδόλως δέον να θορυβήται από τα σχετιζόμενα με το Κυπριακόν, ο Πρωθυπουργός δίδει την 24ην Αυγούστου, την προτεραίαν της εις Λονδίνον αναχωρήσεως της Τουρκικής αντιπροσωπείας, την γνωστήν Press Conferece η οποία και οδηγεί πλέον σαφώς με την οξύτητά της εις τα γεγονότα της 6ης Σεπτεμβρίου.

«ΤO BHMΑ», 10.9.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

»Την 27ην Αυγούστου όλαι αι τουρκικαί εφημερίδες αναγράφουν με εντυπωσιακούς τίτλους την είδησιν ότι το Πατριαρχείον συλλέγει χρήματα διά την ενίσχυσιν του Κυπριακού αγώνος. Ο Υφυπουργός της Πρωθυπουργείας κ. Σαλίχ Κορούρ επισκέπτεται τον Παναγιώτατον διά να Τον καθησυχάση και ο Βαλής εκδίδει ανακοινωθέν διαψεύδων την είδησιν. Αλλά βεβαίως τα γεγονότα αυτά καταποντίζονται υπό τους πηχυαίους τίτλους των εφημερίδων κατά του Πατριάρχου.

Το πογκρόμ ξεκινά

»Φθάνομεν τέλος εις την 5ην Σεπτεμβρίου, ημέραν καθ’ ην αι φοιτητικαί οργανώσεις ζητούν άδειαν συγκροτήσεως συλλαλητηρίου διά την 7ην Σεπτεμβρίου. Γίνεται σύσκεψις εις την Νομαρχίαν υπό την Προεδρείαν του Πρωθυπουργού, συμμετέχει ο Υπουργός των Εσωτερικών, ο Νομάρχης, ο Διευθυντής της Αστυνομίας και ανώτεροι αξιωματικοί και η άδεια δίδεται. Και έρχεται η βόμβα της Θεσσαλονίκης διά να μεταθέση κατά 24 ώρας ενωρίτερον την προαποφασισθείσαν εκδήλωσιν.

«ΤA NEΑ», 7.9.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Εκείνο όπερ είναι πάντως βέβαιον είναι ότι υπήρξε μακρά και μεθοδική προεργασία διά να οργανωθούν τόσον τελείως τα έκτροπα. Και χαρακτηριστικόν τούτου είναι η ομολογία αυτού τούτου του κ. Μεντερές (σ.σ. πρωθυπουργού τότε) προς την επισκεφθείσαν αυτόν πατριαρχικήν επιτροπήν, ότι τα έκτροπα είχον μελετηθή και σχεδιασθή από πενταετίας.

»Παρ’ όλα ταύτα η μυστικότης ετηρήθη απόλυτος. Ουδέν διέρρευσεν εις ξένους ή ομογενείς περί των τεκταινομένων, ακόμη δε και όσοι μετά τα γεγονότα ενεφανίσθησαν ισχυριζόμενοι ότι ο τάδε Τούρκος γνωστός των είχεν υπαινιχθή ότι επέκειντο ταραχαί, κάμνουν, νομίζω, απλώς την εκ των υστέρων πρόγνωσιν.

«ΤO BHMΑ», 9.9.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Λεπτό προς λεπτό

»Το ωράριον των γεγονότων εκτυλίσσεται εις χονδρικάς γραμμάς ως ακολούθως:

* Ωρα 13.30, μεταδίδεται ραδιοφωνικώς η είδησις περί βόμβας εις την οικίαν του Ατατούρκ εν Θεσσαλονίκη.

* Ωρα 16.00, κυκλοφορεί έκτακτον παράρτημα της «Ισταμπούλ Εξπρές» με την είδησιν δημοσιεύον και παραποιημένην φωτογραφίαν δήθεν της καταστραφείσης οικίας.

* Ωρα 16.30, ομάδες νέων περιέρχονται τας κεντρικάς οδούς του Πέραν αναγράφοντες υβριστικά συνθήματα κατά των Ελλήνων εις τους τοίχους.

* Ωρα 17.30, αι πρώται ομάδες διαδηλωτών συγκεντρώνονται εις την πλατείαν του Ταξίμ.

* Ωρα 18.00, η συγκέντρωσις εις την πλατείαν του Ταξίμ ακούει διαφόρους ρήτορας εκφωνούντας εμπρηστικούς λόγους κατά των Ελλήνων και της Ελλάδος.

* Ωρα 18.30, η συγκέντρωσις μεταβάλλεται εις διαδήλωσιν της οποίας μία ομάς φθάνει μέχρι του Γενικού Προξενείου και διαλύεται με την άμεσον εμφάνισιν αστυνομικών δυνάμεων αι οποίαι κλείουν όλας τας προς το Προξενείον προσβάσεις.

* Ωρα 19.00, άρχεται η θραύσις των υαλοπινάκων και σιδηρών θυρών των ομογενών καταστημάτων της πλατείας Ταξίμ και της οδού του Πέραν. Σχεδόν ταυτοχρόνως με μικράν διαφοράν ώρας αρχίζουν να εκδηλούνται αι βιαιοπραγίαι εις τας λοιπάς συνοικίας και εντός δύο ωρών το πράγμα έχει γενικευθή εις έν τεράστιον τρίγωνον από της ανατολικής άκρας του Βοσπόρου – Σαρίγερ και Γενή Μαχαλέ – μέχρι της Προποντίδος – Αγ. Στέφανος – και των Νήσων.

* Μόλις μετά την 2αν πρωινήν αγγέλλεται η κήρυξις του στρατιωτικού νόμου και εμφανίζονται τα πρώτα στρατιωτικά τμήματα. Μετά ταύτα η κατάστασις ηρεμεί.

Συνθήματα

»Το κυριαρχούν σύνθημα όπερ ερρίφθη από ενωρίς το απόγευμα ήτο «εκδίκησις διά την καταστροφήν της οικίας του Ατατούρκ». Και τούτο διότι βεβαίως δεν επρόκειτο να εξαφθή και να συγκινηθή το τουρκικόν κοινόν εάν ωμίλουν περί του Τουρκικού Προξενείου της Θεσσαλονίκης. Το σύνθημα της Τουρκικής Κύπρου εγκατελείφθη και ερρίφθησαν από του απογεύματος τα συνθήματα «Στο διάβολο οι Ελληνες» και «Κάτω η Ελλάς» τα οποία ανεγράφοντο εις τους τοίχους υπό τα απαθή βλέμματα της αστυνομίας.

»Βραδύτερον, όταν τα γεγονότα ήσαν εν πλήρει εξελίξει το σύνθημα ήτο «Σήμερον η λεηλασία, αύριον η σφαγή». Ητο τούτο άραγε πραγματικόν μέρος του αρχικού σχεδίου ή απλώς εκφοβισμός των ημετέρων;

«ΤA NEΑ», 8.9.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Κακοποιήσεις ημετέρων

»Θανατηφόρα τραύματα εδέχθη η γραία Αικατερίνη Θυμιάκη, κατάκοιτος εις την εν M. Ρεύματι οικίαν της. Ωσαύτως είναι βέβαιον ότι εφονεύθη ο γηραιός ιερεύς του Μπαλουκλή Αρχιμανδρίτης Χρύσανθος Μαντάς αποκλεισθείς υπό των φλογών εις την καιομένην μονήν. Το πτώμα όμως δεν ανευρέθη.

»Περιπτώσεις βιασμών εσημειώθησαν αρκεταί, ιδία εν Βλάγκα Κοντοσκαλίφ και Υψωμαθείοις, αλλά δι’ ευνοήτους λόγους αι παθούσαι το απεσιώπησαν.

Συμμετασχόντα πρόσωπα

»Συμμετέσχον εις τα γεγονότα όχι μόνο, ως θα υπέθετέ τις, αλήται ή αγροίκοι χωρικοί, καίτοι βεβαίως το θέαμα των επιτιθεμένων εκυριαρχείτο από τους ρακενδύτους τύπους του Κασίμ Πασά. Υπήρχον όμως μεταξύ αυτών και πλείστοι φοιτηταί και φοιτήτριαι.

»Εις τας κεντρικάς συνοικίας γυναίκες σαφώς αστικής τάξεως περιέτρεχον τας οδούς μετά των διαδηλωτών. Από τους εξώστας δε του Πέραν και του Σιρά Σελβί, αι «καλαί» τουρκικαί οικογένειαι εχειροκρότουν οσάκις παρεβιάζετο η θύρα και ετέρου χριστιανικού καταστήματος.

Στάσις των κρατικών οργάνων

»Αύτη εκυμάνθη από της πλήρους αδρανείας μέχρι της ενεργού συμμετοχής. Εις το Ζάππειον έφιππος αστυνόμος επέτρεψεν εις νεαρούς καταστροφείς να ανέλθουν επί των ίππων των διά να εισδύσουν ευκολώτερον εις τα παράθυρα του πρώτου πατώματος και να θέσουν πυρ εις το κτίριον.

Καθορισμός εξεταστέας ύλης για τα μαθήματα των Α, Β’ και Γ’ τάξεων Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές και απολυ- τήριες εξετάσεις για το σχολικό έτος 2023-2024.



Λήψη αρχείου

«Με το κινητό αγκαλιά αλλάζει όλη η εμπειρία του σχολείου»

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Οφέλη και προβληματισμοί από την πρόταση του ΟΗΕ για απαγόρευση των smartphones σε όλες τις σχολικές μονάδες παγκοσμίως

Θα πρέπει τα smartphones να απαγορευθούν σε όλα τα σχολεία παγκοσμίως; Ναι, υποστηρίζει πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με την οποία το συγκεκριμένο μέτρο θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της διάσπασης προσοχής των μαθητών, στην καλύτερη μάθηση αλλά και στην προστασία των παιδιών από τον διαδικτυακό εκφοβισμό. Στην Ελλάδα η χρήση κινητών τηλεφώνων από μαθητές απαγορεύεται στον χώρο του σχολείου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν χρησιμοποιούνται. Τρεις ειδικοί μιλούν στην «Κ» για το εάν συμφωνούν ή διαφωνούν με το συγκεκριμένο μέτρο του ΟΗΕ.

«Θεωρώ πως είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και όχι μόνο για τους παραπάνω λόγους», λέει ο ψυχίατρος παιδιών και εφήβων και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, δρ Κωνσταντίνος Σιώμος. «Το μεγαλύτερο όφελος του μέτρου θα είναι η βελτίωση της πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνίας. Τα παιδιά θα μπορούν να αποκομίσουν χωρίς διασπαστικούς παράγοντες τα οφέλη της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο σχολικό περιβάλλον», συμπληρώνει ο ίδιος. Ταυτόχρονα, σε σχολεία χωρίς smartphones μπορεί να βελτιωθεί, μεταξύ άλλων, η διάθεση για συνεργασία, αλλά και οι κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών, τονίζει ο κ. Σιώμος.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως το προτεινόμενο μέτρο του ΟΗΕ δεν αποτελεί βήμα πίσω ως προς την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, αναφέρει. «Εφαρμόζεται εδώ και χρόνια και στα ελληνικά σχολεία», δηλώνει για τη σχετική ενσωμάτωση, συμπληρώνοντας πως άλλωστε χρησιμοποιήθηκε και στα χρόνια της πανδημίας, όταν η τηλεκπαίδευση «ουσιαστικά έσωσε την εκπαιδευτική διαδικασία». «Το ζητούμενο», τονίζει ο κ. Σιώμος, «είναι η ορθή και η προς όφελος χρήση της τεχνολογίας».

Εγκαιρη ενσωμάτωση

Ο κ. Σιώμος αναφέρει ότι σήμερα η πρώτη εξαρτητική συμπεριφορά που αναπτύσσουν οι άνθρωποι –«και αποτελεί πλέον ψυχοπαθολογία που επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής– είναι η διαταραχή ηλεκτρονικού παιχνιδιού. «Επίσης», συμπληρώνει, «η διεθνής επιστημονική βιβλιογραφία δείχνει τις επιδράσεις της αλόγιστης χρήσης της τεχνολογίας στον εγκέφαλο και στις ανώτερες γνωσιακές λειτουργίες». «Η υψηλή επικράτηση του εθισμού στο Διαδίκτυο στη χώρα μας μπορεί να ερμηνευθεί από το γεγονός ότι ο ψηφιακός αλφαβητισμός των παιδιών και των ενηλίκων στην Ελλάδα ξεκίνησε στο μεγαλύτερο ποσοστό μέσα από την εμπειρική ενασχόληση και όχι ως αποτέλεσμα συντονισμένης μαθησιακής διαδικασίας», συμπληρώνει. «Δεν μπορεί λοιπόν παρά να τονιστεί η σημασία της έγκαιρης ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών στη μαθησιακή διαδικασία», δηλώνει στην «Κ», ούτως ώστε η γνωριμία παιδιών και εφήβων με τις νέες τεχνολογίες να γίνεται σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον. «Με ισορροπημένη παρουσίαση», αναφέρει ο κ. Σιώμος, «και έγκαιρη ανίχνευση παθολογικών σημείων και συμπτωμάτων».

Βαθμός συγκέντρωσης

Ο Ηλίας Ανδριανός, ο οποίος υπήρξε εκπαιδευτικός από το 1983 μέχρι τη συνταξιοδότησή του τον Ιούνιο, λέει στην «Κ» πως η ουσιαστική διαφορά μεταξύ της εποχής που οι μαθητές δεν είχαν smartphones και τώρα είναι ότι έχει περιοριστεί πολύ ο βαθμός συγκέντρωσής τους. «Δεν αφορά τόσο αυτούς που είναι προσηλωμένοι στη δουλειά τους, αλλά μαθητές μεσαίου βεληνεκούς – δεν τους βοηθάει να περάσουν από την κλίμακα του μετρίου σε εκείνη του καλού», τονίζει. Οπως και ο κ. Σιώμος, ο κ. Ανδριανός λέει ότι το προτεινόμενο μέτρο του ΟΗΕ μπορεί να βοηθήσει και τις κοινωνικές σχέσεις των μαθητών στο σχολείο. «Βγαίνουν έξω να κάνουν διάλειμμα και είναι με το κινητό αγκαλιά», δηλώνει, «δεν είναι μόνο το μάθημα, αλλάζει όλη η εμπειρία του σχολείου, είναι λυπηρό».

Δεν είναι όμως όλα αρνητικά, τονίζει. «Εγώ στα Μαθηματικά κατά καιρούς έλεγα βγάλτε το κινητό σας και κάντε αυτό το διάγραμμα – ήταν βολικό, δεν ήταν κακό να υπάρχει, αλλά για να θέλουν να τα απαγορεύσουν κάτι θα έχουν δει, δεν είναι τυχαίο», σημειώνει.

Νέες δεξιότητες

Η Μαρία Ακριτίδου, σχολική ψυχολόγος στο Κολλέγιο Ανατόλια, λέει στην «Κ» πως στέκεται στο θέμα «με ένα σκεπτικισμό». «Αν εστιάσεις μόνο στα αρνητικά, δεν χωράει αμφιβολία ότι η χρήση κινητών έχει κοινωνικές, ψυχολογικές και μαθησιακές συνέπειες», τονίζει. Αλλά τα παιδιά της συγκεκριμένης γενιάς θα αποκτήσουν μέσα από τη χρήση smartphones καινούργιες δεξιότητες, λέει. «Απλώς δεν έχουμε προλάβει ακόμη να τις δούμε», τονίζει. Ταυτόχρονα θεωρεί πως το μέτρο που προτείνει η έρευνα του ΟΗΕ ενέχει τον κίνδυνο του να κάνει τη χρήση των smartphones ακόμη πιο θελκτική προς τους εφήβους.

Εάν θα έπρεπε να επιλέξει αν είναι υπέρ ή κατά του μέτρου, η κ. Ακριτίδου δηλώνει πως στέκεται προς το ναι, και όχι μόνο λόγω των αρνητικών επιπτώσεων σε κοινωνικές και ψυχοσυναισθηματικές δεξιότητες, λόγω cyberbullying ή της ακραίας περίπτωσης εθισμού. «Στην Ελλάδα, παρότι τα κινητά απαγορεύονται στο σχολείο, δεν χρησιμοποιούνται πάντα με τον σωστό τρόπο», δηλώνει. «Απλώς», λέει στην «Κ», «δεν είμαι σίγουρη αν η σωστή λύση είναι η απαγόρευση – θα βρουν άλλους τρόπους να το κάνουν και μπορεί να το θεοποιήσουν περισσότερο».

Ευρώπη: η αυτοκρατορία του Καλού;

ΑΠΟΨΗ

Μπορεί να υπήρξαμε «αριστεροί» –και μάλιστα ακραίοι– στα χρόνια της χούντας, όμως όταν πιάναμε στα χέρια μας το πολύτιμο διαβατήριο σπεύδαμε σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα. Μια απ’ αυτές τις καπιταλιστικές, όπου όμως μπορούσες να απολαύσεις την ελευθερία που σου στερούσε η πατρίδα σου. Για όσους μεγαλώσαμε στην Ελλάδα της δικτατορίας, οι ευρωπαϊκές χώρες δεν ήσαν απλώς το καταφύγιο όσων ζητούσαν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας ή έναν καλύτερο μισθό. Να μια ακόμη διαφορά ανάμεσα στις τότε και τις σημερινές γενιές. Για τις σημερινές γενιές της αιμορραγίας εγκεφάλων οι ευρωπαϊκές χώρες είναι, ας πούμε, τεχνικό ζήτημα. Για εμάς ήταν υπαρξιακό. Ηταν σαν την υπόσχεση ενός μέλλοντος που προσδοκούσαμε να έρθει.

Είναι δύσκολο να με πιστέψει ο σημερινός έφηβος αν του πω ότι περίμενα δύο μήνες για να εκδοθεί το διαβατήριό μου. Οπως και είναι δύσκολο να καταλάβει πώς αισθάνθηκα όταν στο «Σαρλ ντε Γκωλ», στο Παρίσι, ο αστυνομικός, αντί να με υποβάλει στη σύντομη ανάκριση –αν έχω άδεια παραμονής για παράδειγμα–, κοίταξε βαριεστημένα το διαβατήριό μου και μου έγνεψε να περάσω. Η Ελλάδα είχε γίνει μέλος της τότε ΕΟΚ. Τον Κωνσταντίνο Καραμανλή δεν τον ψήφισα ποτέ. Ομως, όσο περνούν τα χρόνια, τόσο συνειδητοποιώ πόσα του χρωστάει η Ελλάδα.

Και πόσα χρωστάω εγώ στην Ευρώπη. Και όχι μόνον στην πολιτική Ευρώπη. Πόσα χρωστάω σ’ αυτόν τον πολιτισμό που με έμαθε να αγαπάω τη μεγάλη λογοτεχνία, τη μεγάλη ζωγραφική, τη μεγάλη μουσική, την ανθρώπινη δημιουργία. Ολα αυτά σήμερα, στους καιρούς της απολυταρχίας του σχετικισμού και του νεοπουριτανισμού της πολιτικής ορθότητας, μπορεί να ακούγονται παρωχημένα. Θυμάμαι πάντα τον Γκόμπροβιτς που στο ημερολόγιό του, το 1968 αν δεν κάνω λάθος, σημειώνει ότι αν η Ευρώπη θέλει να ξανασταθεί στα πόδια της πρέπει να πετάξει στα σκουπίδια τις τελευταίες της δεκαετίες και να ξαναβρεί τα μεγάλα της επιτεύγματα. Επεσε έξω.

Η Ευρώπη μπήκε στον 21ο αιώνα αγνοώντας τον Μαλρό που είχε πει ότι ο νέος αιώνας ή θα είναι πνευματικός ή δεν θα υπάρξει. Παραδόθηκε στις ιστορικές της ενοχές και υπονόμευσε η ίδια την αυτοπεποίθησή της. Ενοχές για την αποικιοκρατία, ενοχές για τον ιμπεριαλισμό, ενοχές για το αίσθημα υπεροχής απέναντι στους άλλους πολιτισμούς. Αυτούς που, σημειωτέον, πρώτη η Ευρώπη τους αναγνώρισε ως πολιτισμούς. Ενοχές που την οδήγησαν να ξηλώνει το δικό της υφαντό, σαν την Πηνελόπη που ήθελε να γλιτώσει από τους μνηστήρες. Exit από τη σκηνή ό,τι μεγάλο έχει δημιουργήσει. Ασε το για τα μουσεία και τις βιβλιοθήκες. Ο ζωντανός πολιτισμός της, από την εκπαίδευση έως τις θεατρικές παραστάσεις, τη λογοτεχνία της και τις εικαστικές δημιουργίες της, οφείλει να προβάλλει την ταπεινότητά της.

Πού είναι η Ευρώπη που κάποτε μου έμαθε να αγαπάω την ελεύθερη σκέψη της Ελλάδας; Είναι η ίδια Ευρώπη που σήμερα έχει μεταμορφωθεί σε «Αυτοκρατορία του Καλού»; Αυτή που σου επιβάλλει να λες τους παράνομους μετανάστες παράτυπους; Αυτή που θέλει να επιβάλει τη νεογλώσσα της πολιτικής ορθότητας και τείνει να ποινικοποιήσει τους παραβάτες της έκφρασης; Ο Οργουελ στο «1984» περιέγραψε τον κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό, όμως μην ξεχνάμε ότι η απολυταρχία του συστήματος είναι ευρασιατική. Οραματιστής; Μάλλον ρεαλιστής με τα σημερινά δεδομένα.

Παρ’ όλ’ αυτά παραμένω αισιόδοξος. Κοιτάζοντας την υδρόγειο, η Γηραιά Ηπειρος εξακολουθεί να παραμένει η πιο βιώσιμη περιοχή της. Κι ας μην είναι πλέον κυρίαρχη, όπως υπήρξε στην Ιστορία της. Στο κάτω κάτω η Ευρώπη είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση για να την αφήσεις στα χέρια της πολιτικής της τάξης. Η αισιοδοξία μου μπορεί, από ορισμένους, να ερμηνευθεί ως νοσταλγία της εφηβείας μου. Τότε που ο Καμί, ο Οργουελ ή ο Μαλρό μου μάθαιναν να διαβάζω τον κόσμο μου. Δεν έχω αντίρρηση πως ό,τι ανθρώπινο, όπως έχει αρχή, έχει και τέλος. Ομως τι με κάνει να πιστεύω ότι το τέλος του ευρωπαϊκού πολιτισμού δεν έχει έρθει ακόμη;

Η μόνη πραγματική απειλή είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Οσοι θέλουν να τον μετατρέψουν σε «αυτοκρατορία του καλού». Κοινώς να τον ευνουχίσουν από τη δυναμική της δημιουργίας. Διότι, ως γνωστόν, το καλό και η δημιουργία δεν τα πήγαιναν ποτέ πολύ καλά. Από αρχαιοτάτων χρόνων, τότε που οι τραγικοί ποιητές έγραφαν τα αριστουργήματά τους.

Φάρος της Αλεξάνδρειας: Τι γνωρίζουμε για το θαύμα που φώτιζε τον αρχαίο κόσμο

Τι γνωρίζουμε για τον Φάρο της Αλεξάνδρειας, ένα από τα Επτά Θαύματα του αρχαίου κόσμου

Φάρος της Αλεξάνδρειας: Τι γνωρίζουμε για το θαύμα που φώτιζε τον αρχαίο κόσμο

Σύμφωνα με την Ειρήνη Βενιού και «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 29ης Ιουνίου 2015:

Όπως γράφουν η Χαρά Κιοσσέ και «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 27ης Οκτωβρίου 1996: «O Φάρος της Αλεξάνδρειας κτίστηκε στο ανατολικό άκρο της ομώνυμης νήσου 50 χρόνια μετά την ίδρυση της πόλης. Βασίλευε ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος, ο οποίος ανέθεσε στον Κνίδιο αρχιτέκτονα Σώστρατο την κατασκευή ενός φάρου που έμελλε να θαμπώσει τον αρχαίο κόσμο.

»Ήταν το 279 π.Χ. και τότε περίπου κατασκευάστηκε και το Επταστάδιον για να ενωθεί η στεριά με το νησί. Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, ο Φάρος, (…) λειτουργούσε ως την κατάκτηση της Αλεξάνδρειας από τους Αραβες, τον 7ο αιώνα».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 27.10.1996, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Η Αλεξάνδρεια

Όπως αναφέρουν η Χαρά Κιοσσέ και «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 3ης Μαΐου 1998, «από τις 34 Αλεξάνδρειες που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος η πρώτη, η πιο ξακουστή, ήταν η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ηταν μια στενή λωρίδα γης που εκτεινόταν κατά μήκος της βόρειας ακτής της Αφρικής ανάμεσα στη Μεσόγειο και στη λίμνη Μαρεώτιδα.

»Ηταν δημιούργημα ενός ονειροπόλου μαθητή του Αριστοτέλη, ο οποίος προσπάθησε να εφαρμόσει σε αυτήν τα διδάγματα του δασκάλου του για την ιδανική πόλη. Ο Αλέξανδρος ήταν μόλις 23 ετών όταν μαζί με τον ρόδιο αρχιτέκτονά του Δεινοκράτη και δύο μηχανικούς του στρατού χάραξε με αλεύρι τα όρια της πόλης που θα έφερε το όνομά του και που έμελλε να γίνει μία από τις λαμπρότερες πόλεις της Μεσογείου.

»Ο Αλέξανδρος πέθανε προτού κτισθεί η πόλη που ίδρυσε και που με τα χρόνια έγινε έδρα της διοίκησης και των μεγάλων δημόσιων υπηρεσιών αλλά και πόλη πολεμιστών, υπαλλήλων και εμπόρων.

»Ο Φάρος φώτιζε τη θάλασσα, το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη την πνευματική ζωή των ανθρώπων της και από το λιμάνι της φορτώνονταν τα εμπορεύματα για τα άλλα λιμάνια της Μεσογείου, που κανένα τους όμως δεν είχε τη λάμψη και τη ζωντάνια αυτής της κοσμοπολίτικης πόλης».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 3.7.1954, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Η δομή του Φάρου

 

Συνέχεια ανάγνωσης

Αφροδίτη της Μήλου: Η τυχαία ανακάλυψή της και η περιπέτειά της ως το Λούβρο

Αφροδίτη της Μήλου: Η τυχαία ανακάλυψή της και η περιπέτειά της ως το Λούβρο

Πώς ανακαλύφθηκε και πως βρέθηκε από τη Μήλο στο Παρίσι και το Μουσείο του Λούβρου

Στις 10 Αυγούστου του 1793, στο Παρίσι, ανοίγει για πρώτη φορά τις πύλες του, ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα μουσεία στον κόσμο, το Μουσείο του Λούβρου. Mία από τις πιο διάσημες «κατοίκους» του εμβληματικού αυτού μουσείου, αναμέσα σε 36.000 εκθέματα, είναι η Αφροδίτη της Μήλου.

Το μαρμάρινο άγαλμα της θέας Αφροδίτης, που υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκε περίπου στα 150 – 50 π.Χ., ανακαλύφθηκε από τον Γεώργιο ή Θεόδωρο Κεντρωτά, χωρικό της Μήλου, το 1820 και έναν χρόνο περίπου αργότερα μεταφέρθηκε στο Μουσείο του Λούβρου, όπου και παραμένει μέχρι σήμερα.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 25.4.1929, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Πώς ανακαλύφθηκε

Το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» της 25ης Απριλίου 1929 αφηγείται πώς η Αφροδίτη της Μήλου ξαναείδε το φώς του ήλιου, χάρις στον Κεντρωτά.

«Περί τας αρχάς του έτους 1820 ο Έλλην χωρικός, ο οποίος προητοίμαζε τον αγρόν του διά την σποράν, εξέχωνε κάποιον κορμόν δένδρου. Παρετήρησεν ότι τα κτυπήματα της αξίνης του επάνω εις τας ρίζας τους κορμού παρήγον ένα κούφιον ήχον, αλλά δεν ενόησε περί τίνος επρόκειτο μέχρις ότου ο κορμός εχάθη και άφησε μίαν χάσκουσαν οπήν.

»Εκύτταξε μέσα εις την οπήν και διέκρινε ένα τεχνητόν σπήλαιον και εις το άκρον του σπηλαίου ένα ογκώδες άγαλμα εξ ποδών. Με την βοήθειαν άλλων γειτόνων εξηρευνήθη το σπήλαιον, αλλά δεν ευρέθησαν άλλοι θησαυροί εκτός του αγάλματος, του οποίου η αξία εις χρυσόν είνε όσον και το βάρος του.

»Το σπήλαιον δεν ήτο προφανώς τόπος λατρείας, αλλά κρύπτη εις την οποίαν κάποιος πλούσιος προ 2.000 ετών έκρυψε την Αφροδίτην του, όταν είδε τα πανιά των βαρβάρων πειρατών να προβάλλουν εις τον ορίζοντα.

»Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η βίλλα του πλουσίου θα ελεηλατήθη, αυτός δε και οι οικείοι του θα εσφάγησαν ή θα απήχθησαν αιχμάλωτοι. Υπό το έδαφος απέμεινεν ασφαλές και λησμονημένον διά μέσου των αιώνων το κόσμημα της αρχαίας τέχνης.

»Αλλά δεν ήταν εντελώς λησμονημένον προφανώς, διότι κάποιος εγνώριζε πώς ήτο δυνατόν να εισέλθη εις την κρύπτην εκείνην δι’ άλλης εισόδου, η οποία εχάθη προ πολλού και εγεμίσθη με χώματα. Ίσως κανείς από τους υπηρέτας ή τους δούλους που διέφυγαν την σφαγήν εισήλθεν έρπων εντός του σπηλαίου διά να κλέψη τα περίφημα σκουλαρίκια από τ’ αυτιά της θεάς του έρωτος».

Ο αξιωματικός Ζυλ Ντυμόν ντ’ Υρβίλ

Οι Γάλλοι έρχονται

Τον Απρίλιο του 1820 φτάνει στη Μήλο ένα γαλλικό καράβι. Η άφιξη αυτή θα φέρει τα πάνω κάτω αναφορίκα με το μέλλον της Αφροδίτης της Μήλου.

«Τον Απρίλιον του 1820», συνεχίζει το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» του 1929, «ακριβώς επί τα ίχνη της ανακαλύψεως αυτής, κατέπλευσεν εις τον λιμένα της Μήλου ένα μικρόν γαλλικόν πλοίον. Μαζί με τους άλλους αξιωματικούς, οι οποίοι εξήλθον εις την ξηράν, ευρίσκετο και ο Ντουμόν ντ’ Ουρβίλ, όστις προωρίζετο να γίνει περίφημος θαλασσοπόρος και εξερευνητής, αλλά τότε ήτο ένας άγνωστος σημαιοφόρος, έχων κλίσιν εις την ελληνικήν και την λατινικήν γλώσσαν και εις την βοτανολογίαν.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 25.4.1929, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

»Όταν ο Γάλλος προξενικός πράκτωρ του είπεν ότι ευρέθη ένα άγαλμα εντός σπηλαίου, εξέτεινε τας ερεύνας του δια την ανακάλυψιν σπανίων φυτών και μετέβη επί τόπου με τον υποπλοίαρχον Ματτερέρ.

»Όταν είδε το λαμπρόν εκείνο καλλιτέχνημα έμεινε έκθαμβος και εσκέφθη αμέσως ότι το άγαλμα έπρεπε να περιέλθη εις την κατοχήν του βασιλέως του και της χώρας του.

Πωλείται

 

Συνέχεια ανάγνωσης

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση