Επιστροφή σε ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ

Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ

Καθορισμός εξεταστέας ύλης για τα μαθήματα των Α, Β’ και Γ’ τάξεων Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις για το σχολικό έτος 2023-2024.

Καθορισμός εξεταστέας ύλης για τα μαθήματα της Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις για το σχολικό έτος 2022-2023.

 

ΦΕΚ 131/2002 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β’ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2020-21

https://edu.klimaka.gr/nomothesia/fek/2334-fek-131-2002-programma-spoudwn-mathimata-lykeio

 

 

Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Ιστορίας Α΄ και Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου.



Λήψη αρχείου

ΔΙΔΑΚΤΈΑ ΥΛΗ  ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β ́ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Κεφάλαιο Ι Από τον θάνατο του Ιουστινιανού ως την αποκατάσταση των εικόνων και τη συνθήκη του Βερντέν (565-843)

Αναλυτική παρουσίαση:

σ. 12-14, Ενότητα 2β. Εσωτερική αναδιοργάνωση, 2γ. εξελληνισμός του κράτους,

σ.17-18, Ενότητα 4. Οι αραβικές κατακτήσεις και οι συνέπειές τους από: «Οι αραβικές κατακτήσεις έθεσαν τέρμα… μικρασιατικών πληθυσμών»,

σ. 19-21, Ενότητα 5. Η εικονομαχία,

σ. 26-28, Ενότητα 8β. Οι Καρολίδες και η ακμή της φραγκικής δύναμης, 8γ. Το πρόβλημα των δύο αυτοκρατοριών.

Κεφάλαιο ΙΙ. Η εποχή της ακμής: Από τον τερματισμό της εικονομαχίας ως το σχίσμα των δύο εκκλησιών (843-1054)

Αναλυτική παρουσίαση:

σ. 36-37, Ενότητα 3. Κοινωνία,

σ. 38-39, Ενότητα 4α. Η διοίκηση, 4β. Οι σχέσεις κράτους-εκκλησίας

σ. 45-46, Ενότητα 5στ. Το Σχίσμα μεταξύ των δύο Εκκλησιών,

σ. 48-49, Ενότητα 7 Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη. Το σύστημα της φεουδαρχίας.

Κεφάλαιο ΙΙΙ. Από το σχίσμα των δύο εκκλησιών ως την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους (1054-1204)

Αναλυτική παρουσίαση:

σ. 53-54, Ενότητα 2β.Ο στρατός και ο θεσμός της πρόνοιας,

σ. 59-61, Ενότητα 5. Οικονομικές μεταβολές στη Δυτική Ευρώπη,

σ. 65, Ενότητα7α. Οι αιτίες, σ. 68-69, Ενότητα: 7ε. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους.

Κεφάλαιο IV. Η λατινοκρατία και η παλαιολόγεια εποχή (1204-1453). Ο ύστερος Μεσαίωνας στη Δύση.

Αναλυτική παρουσίαση:

σ. 83-84, Ενότητα 6β. Η οργάνωση του κράτους των Οθωμανών,

σ. 85-87, Ενότητα 7. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης,

σ. 88-90, Ενότητες 8γ. Η κρίση της φεουδαρχίας και 8δ. Η

συγκρότηση κρατών και η αιχμαλωσία της Αβινιόν.

Κεφάλαιο VΙ. Από την άλωση της Κωνσταντινούπολης και τις ανακαλύψεις των νέων χωρών ως τη συνθήκη της Βεστφαλίας (1453-1648)

Αναλυτική παρουσίαση:

σ. 114, Ενότητα 1. Από το Μεσαίωνα στους Νέους Χρόνους,

σ. 115-119, Ενότητα 2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός,

σ. 120-121, Ενότητες 3α. Προς αναζήτηση νέων δρόμων και 3β. Οι πρόοδοι στη ναυσιπλοΐα,

σ. 123 η παράγραφος «Οι πρώτες χώρες που ανακαλύφθηκαν…προκολομβιανούς πολιτισμούς»

σ. 124-126, Ενότητα 3ε. Η Ευρώπη μετά τις Ανακαλύψεις,

σ. 127-129, Ενότητες 4α. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία σε κρίση και 4β. Η Μεταρρύθμιση του Λουθήρου,

σ. 131-132, Ενότητα4ε. Οι συνέπειες της Μεταρρύθμισης.

Κεφάλαιο VΙΙ. Από τη συνθήκη της Βεστφαλίας (1648) έως το συνέδριο της Βιέννης (1815)

Αναλυτική παρουσίαση:

σ. 160-166, Ενότητα 1. Ο Διαφωτισμός,

σ. 167-169, Ενότητα 2. Οικονομικές εξελίξεις: Οι απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης, οι οικονομικές θεωρίες,

σ. 172-173, Ενότητες 3γ. Η γέννηση ενός νέου κράτους και 3δ.

Οι συνέπειες,

σ. 174-179, Ενότητα 4α. Η Γαλλία σε κρίση, 4β. Η έκρηξη της επανάστασης, 4γ. Η συνταγματική μοναρχία, 4δ. Η πορεία προς τη δημοκρατία και η ριζοσπαστική επανάσταση,

σ. 180-181, 4ζ. Ο χαρακτήρας και το έργο της επανάστασης,

σ. 186-187, Από ενότητα 6α.Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μόνο οι υποενότητες: Η επαρχιακή διοίκηση και ο στρατός και Φυγόκεντρες τάσεις

 

Οδηγίες για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στις Α΄ και Β΄ τάξεις Ημερήσιου ΓΕΛ για το σχολικό έτος 2018 – 2019



Λήψη αρχείου

Οδηγίες για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στις Α΄ και Β΄ τάξεις Ημερήσιου ΓΕΛ για το σχολικό έτος 2017 – 2018

Ανακοινώθηκαν οι οδηγίες διδασκαλίας  για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων:

1. ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (τάξεις: Α΄, Β΄ Ημερήσιου ΓΕΛ)

2. ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (τάξεις: Α΄, Β΄ Ημερήσιου ΓΕΛ)

3. ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (τάξη: Β΄ Ημερήσιου ΓΕΛ)

4. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ (τάξεις: Α΄, Β΄ Ημερήσιου ΓΕΛ)

α. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (τάξη: Α΄ Ημερήσιου ΓΕΛ)

β. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (τάξη: Β΄ Ημερήσιου ΓΕΛ)

ΑΝΟΙΞΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΦΕΚ:ΕΞ – 168785 – 2017 -ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ Α ΚΑΙ Β ΤΑΞΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΛ 

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ¨ΕΠΙΤΑΦΙΟ¨ ΤΟΥ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ

Εισαγωγή:

Από το σχολικό βιβλίο Ηλία Σπυρόπουλου, Θουκυδίδη Περικλέους Επιτάφιος http://ebooks.edu.gr/new/classcoursespdf.php?classcode=DSGL-C

Κεφ. Α΄, Θουκυδίδης Ολόρου Αλιμούσιος (απλή υπόμνηση- έχει διδαχθεί στην Α΄ ΓΕ.Λ.)

Κεφ. Β΄, Ο Επιτάφιος λόγος του 431 π.Χ. (επισήμανση των κύριων σημείων)

Κεφ. Γ΄, Περικλής ο Ξανθίππου (επισήμανση των κύριων σημείων)

Κεφ. Δ΄, Το πρόβλημα της πατρότητας του Επιταφίου (επισήμανση των κύριων σημείων)

Πρωτότυπο κείμενο και μετάφραση από το σχολικό βιβλίο

Κεφ. 35 – 36 (από μετάφραση)

37-41 (από το πρωτότυπο και τη μετάφραση)

42 -46 (από μετάφραση)

Γενική θεώρηση Προεκτάσεις, συγκριτική εξέταση με άλλα κείμενα

ΕΔΩ ΟΛΟ ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ: 2017 -ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΤΗ Β

ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ

ΟΛΟ ΤΟ ΦΕΚΠΔ8_ΦΕΚ_15_Α_2017_ΤΡΟΠ_46_ΑΡΧΑΙΑ

II. Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία του προγράμματος Γενικής Παιδείαςτης Β ́ τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και της Γ ́ τάξης

Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνεται στους μαθητές σεφωτοαντίγραφο απόσπασμα διδαγμένου από το πρωτότυπο κειμένου, 12-20 στίχων, με νοηματική συνοχή
και ζητείται από αυτούς:
α) να μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική ένα τμήμα τουοκτώ έως δέκα (8-10) στίχων .
β) να απαντήσουν σε τρεις (3) ερωτήσεις ερμηνευτικές,που μπορεί να αναφέρονται
σε ιδέες, αξίες, προβλήματακαι επιχειρήματα, στη στάση, στο ήθος ή στον χαρακτή-
ρα των προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτιστικόπλαίσιο της εποχής της συγγραφής του έργου. Οι δύο (2) από τις ερωτήσεις αυτές αναφέρονται στο δοθέν από
το πρωτότυπο απόσπασμα και η τρίτη σε απόσπασμαδιδαγμένου από μετάφραση κειμένου σε συσχετισμόμε το παραπάνω εξεταζόμενο πρωτότυπο απόσπασμα,
για τις απαιτήσεις της οποίας δίνεται στους μαθητές σεφωτοαντίγραφο το εν λόγω απόσπασμα ·
γ) να απαντήσουν επί του δοθέντος από το πρωτότυποδιδαγμένου κειμένου σε:
i. μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική πουαναφέρεται στην παραγωγή και σύνθεση λέξεων τηςΑρχαίας Ελληνικής, σε ομόρριζες λέξεις, σε απλές ή σύνθετες, στη συσχέτιση λέξεων της Αρχαίας και της ΝέαςΕλληνικής, στη διατήρηση ή στην αλλαγή της σημασίας
τους, σε συνώνυμα και αντώνυμα, κ.λπ. ·
ii. μία (1) ερώτηση αποκλειστικά υφολογικού χαρακτήρα (εκφραστικά σχήματα, αισθητικά θέματα, λεξικογραμματικά φαινόμενα, δομή του κειμένου) προκειμένου νααναδειχθεί η λειτουργία συγκεκριμένων εκφραστικώνεπιλογών του ποιητή ·
Οι ερωτήσεις υπό τα στοιχεία γ «i», «ii» μπορεί να αναλύονται σε δύο ισοδύναμα βαθμολογικώς υποερωτήματα.
δ) να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση κλειστού τύπου(σωστό-λάθος, πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης, κ.ά.)που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος του κειμένου,στον συγγραφέα ή στο έργο του. Η ερώτηση αυτή τίθεταιπροαιρετικά από τον/τη διδάσκοντα/ουσα.
Η μετάφραση βαθμολογείται με τριάντα (30) μονάδες,καθεμιά από τις τρεις (3) ερμηνευτικές ερωτήσεις με δέκα(10) μονάδες, καθεμιά από τις ερωτήσεις υπό τα στοιχεία
γ, «i» και γ, «ii» με 15 μονάδες, και η ερώτηση (δ) με 10 μο νάδες. Σε περίπτωση που δεν τίθεται η ερώτηση υπό τοστοιχείο «δ», τότε οι 10 μονάδες της επιμερίζονται από 5
μονάδες σε καθεμία από τις δύο ερμηνευτικές ερωτήσειςπου αναφέρονται στο πρωτ
ότυπο δοθέν απόσπασμα, οιοποίες πλέον βαθμολογούνται με 15 μονάδες.
III. Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία της Β’ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου και Γ” τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου (μάθημα
Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών)δίδεται σε φωτοαντίγραφο:
1. Απόσπασμα διδαγμένου κειμένου από το πρωτότυπο, 12-20 στίχων, με νοηματική συνοχή και ζητείταιαπό τους μαθητές:
α) να μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική ένα τμήμα του8-10 στίχων ·
β) να απαντήσουν επί του κειμένου αυτού σε:
i. δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες, αξίες, προβλήματα, στη στάση, στοήθος ή στον χαρακτήρα προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής της συγγραφήςτου έργου, στη δομή και σύνθεση του κειμένου, στην
παρουσίαση και αξιολόγηση επιχειρημάτων, σε υφολογικά και αισθητικά θέματα κ.λπ. ·
ii. μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική πουαναφέρεται στην παραγωγή και σύνθεση λέξεων τηςΑρχαίας Ελληνικής, σε ομόρριζες λέξεις, σε απλές ή σύνθετες, στο συσχετισμό λέξεων της Αρχαίας και της ΝέαςΕλληνικής, στη διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους,
σε συνώνυμα και αντώνυμα κ.λπ. ·
iii. μία (1) ερώτηση κλειστού τύπου (σωστό-λάθος,πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης, κ.ά.) που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος του κειμένου, στον συγγραφέα ή στο έργο του. Η ερώτηση αυτή τίθεται προαιρετικάαπό τον/τη διδάσκοντα/ουσα.
2. Απόσπασμα αδίδακτου πεζού κειμένου της αττικής
διαλέκτου από το πρωτότυπο, 10-12 στίχων στερεότυπης έκδοσης, με νοηματική συνοχή, στο οποίο προτάσσεται σύντομο κείμενο 3-4 στίχων, εισαγωγικού -επεξηγηματικού για τον μαθητή- χαρακτήρα, και ζητείται απότους μαθητές:
α) να το μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική ·
β) να απαντήσουν επί του κειμένου αυτού σε:
i. μία (1) ερώτηση γραμματικής ·
ii. μία (1) ερώτηση συντακτικού ·
iii. μία (1) ερώτηση κατανόησης ·
Καθεμία από τις ερωτήσεις γραμματικής και συντακτικού, υπό τα στοιχεία 2, β, i και ii, μπορεί να αναλύεται σεδύο ισοδύναμα βαθμολογικώς υποερωτήματα.
Η μετάφραση του διδαγμένου κειμένου βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες, η μετάφραση του αδίδακτουμε είκοσι (20) και καθεμία από τις επτά (7) συνολικάερωτήσεις του διδαγμένου και του αδίδακτου κειμένουμε δέκα (10) μονάδες. Σε περίπτωση που δεν τίθεται ηερώτηση υπό τα στοιχεία 1, β, iii, τότε οι 10 μονάδες τηςεπιμερίζονται από 5 μονάδες σε καθεμία από τις δύο ερμηνευτικές ερωτήσεις που αναφέρονται στο διδαγμένο
δοθέν απόσπασμα, οι οποίες πλέον βαθμολογούνται με
15 μονάδες».

ΟΛΗ Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ:ΟΔΗΓΙΕΣ_ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ_ΓΕΛ

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 2016-17

Από το διδακτικό εγχειρίδιο Ρητορικά Κείμενα Β΄ Λυκείου των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά. προτείνεται να διδαχθούν τα εξής:
α) Εισαγωγή ως υλικό αναφοράς σε δύο (2) διδακτικές ώρες: 1. Η ρητορική στην Αρχαία Ελλάδα: Α΄. Η φυσική ρητορεία – Β΄. Η γέννηση της συστηματικής ρητορείας – Γ΄. Ρητορεία και σοφιστική – Ε΄. Τα είδη του αττικού ρητορικού λόγου – ΣΤ΄. Τα μέρη του ρητορικού λόγου. 2. Ο Βίος του Λυσία – Tο έργο του Λυσία – Η αξία του έργου. 3. Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου. Εισαγωγή.
β) Κείμενο: Λυσία Υπέρ Μαντιθέου. Ο λόγος να διδαχθεί ολόκληρος, πλην των παραγράφων 14-17, το νόημα των οποίων θα αποδοθεί περιληπτικά.

Για τις ανάγκες του Αδίδακτου κειμένου:
Ο/η εκπαιδευτικός επιλέγει στοχευμένα πεζά κείμενα της αττικής διαλέκτου (18-20 κείμενα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους), με στόχο να καλύψει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της τάξης του. Προς ανεύρεση υλικού αξιοποιεί και έγκυρους ηλεκτρονικούς κόμβους, όπως αυτόν της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.
Κάθε ενότητα, η οποία διανέμεται στους μαθητές σε φωτοτυπία, περιλαμβάνει:
Ένα σύντομο εισαγωγικό σημείωμα που εντάσσει το απόσπασμα στο ιστορικό και πολιτισμικό του πλαίσιο (το οποίο πρέπει να δίδεται και κατά την αξιολόγηση του μαθήματος). Ακολουθεί το αδίδακτο απόσπασμα (από πεζό έργο της αττικής διαλέκτου), έκτασης περίπου 10-12 στίχων στερεότυπης έκδοσης, το οποίο πρέπει να έχει πληρότητα και συνοχή, ώστε οι μαθητές/τριες να μπορούν να κατανοούν το ιδιαίτερο ύφος και το κύριο νόημά του, και να οδηγούνται στη μετάφρασή του σε σωστό νεοελληνικό λόγο. Είναι σημαντικό να προηγείται της επεξεργασίας ανάγνωση του κειμένου στην τάξη από τον/την εκπαιδευτικό, αλλά και τους μαθητές.
Ακολουθούν τα απαραίτητα για την επεξεργασία του κειμένου σχόλια (λεξιλογικά, γραμματικά, συντακτικά).
Ο/η εκπαιδευτικός επιλέγει τα κείμενα, με βάση ένα γραμματικό ή συντακτικό φαινόμενο προς διδασκαλία ή και εμπέδωση. Παράλληλα, παραπέμπει στα βιβλία αναφοράς (Γραμματική της Α.Ε., Συντακτικό της Α.Ε.) για περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά και ανάπτυξη των ανάλογων δεξιοτήτων από μέρους των μαθητών/τριών.
Είναι καλό να γίνονται ποικίλες ασκήσεις (γραμματικές, συντακτικές, λεξιλογικές), με τις οποίες ελέγχεται όχι μόνο το φαινόμενο που διδάσκεται στη συγκεκριμένη ενότητα, αλλά και φαινόμενα προηγούμενων ενοτήτων για εμπέδωση και επανάληψη.
Παράλληλα με τη διδασκαλία των αδίδακτων κειμένων, προτεραιότητα έχει η επανάληψη και εμβάθυνση των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων διδαχθέντων ήδη στο Γυμνάσιο και στην Α΄ Λυκείου, με αξιοποίηση ανάλογων ασκήσεων κατά την κρίση του διδάσκοντος και τις ανάγκες των μαθητών/τριών. Στη συνέχεια, ανάλογα με το επίπεδο της τάξης μπορεί να δοθεί έμφαση και στα ακόλουθα φαινόμενα που δεν έχουν διδαχθεί οι μαθητές/τριες και επισημαίνονται ενδεικτικά:
1. Αντωνυμίες αυτοπαθητικές, αλληλοπαθητικές.
2. Συμφωνόληκτα ρήματα σε -μι
3. Φωνηεντόληκτα ρήματα σε –μι
4. Ρήματα φημί, εἶμι, οἶδα,
5. Αόριστος Β΄ βαρυτόνων ρημάτων τα οποία κλίνονται σύμφωνα με τα εις –μι.
6. Αναλυτική προσέγγιση των δευτερευουσών προτάσεων (τρόπος εισαγωγής, εκφοράς και συντακτική λειτουργία) και των υποθετικών λόγων.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό οι μαθητές/τριες να ασκηθούν στη συνειδητή και συστηματική απόδοση της μετάφρασης μέσα από συγκεκριμένες εκφραστικές επιλογές.

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 2016-2017

Με βάση το ωρολόγιο πρόγραμμα, η Αντιγόνη διδάσκεται δύο (2) ώρες την εβδομάδα στη Β΄ Λυκείου. Η διδασκαλία της Αντιγόνης περιλαμβάνει στίχους από το πρωτότυπο και από μετάφραση:
α. Από το πρωτότυπο θα διδάσκονται οι στίχοι: 1-99, 280-314, 441-507, 631-725, 1064-1090.
β. Από μετάφραση οι στίχοι: 100-161, 162-279, 315-331, 332-375, 376-440, 508-581, 582-630, 726-780, 781-800, 801-943, 944-987.
γ. Οι στίχοι 988-1063, 1091-1114, 1115-1153, 1154-1353 (Ε΄ Επεισόδιο, Ε΄ Στάσιμο, Έξοδος) θα προσεγγίζονται από μετάφραση με ανάγνωση ή δραματοποίηση από τους μαθητές, ώστε να ολοκληρώνεται η τραγωδία. Οι συγκεκριμένοι στίχοι δεν αποτελούν αντικείμενο εξεταστέας ύλης, αλλά διδακτέας.

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ 2016-2017

ΟΛΗ Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ:ΟΔΗΓΙΕΣ_ΙΣΤΟΡΙΑ_ΓΕΛ

Αναλυτικά διδάσκονται τα εξής στα Ημερήσια Γενικά Λύκεια
Κεφάλαιο Ι Από το θάνατο του Ιουστινιανού ως την αποκατάσταση των εικόνων και τη συνθήκη του Βερντέν (565-843)
Αναλυτική παρουσίαση: σ. 14-16 (Ενότητα 2β. Εσωτερική αναδιοργάνωση, 2γ. εξελληνισμός του κράτους), σ.20 (Ενότητα 4. Οι αραβικές κατακτήσεις και οι συνέπειές τους), σ. 21-23 (Ενότητα 5. Η εικονομαχία), σ. 29-30 (Ενότητα 8β. Οι Καρολίδες και η ακμή της φραγκικής δύναμης, 8γ. Το πρόβλημα των δύο αυτοκρατοριών).
Κεφάλαιο ΙΙ. Η εποχή της ακμής: Από τον τερματισμό της εικονομαχίας ως το σχίσμα των δύο εκκλησιών (843-1054)
Αναλυτική παρουσίαση: σ. 38-39 (Ενότητα 3. Κοινωνία), σ. 40 (Ενότητα 4α. Η διοίκηση), 47 (Ενότητα 5στ. Το Σχίσμα μεταξύ των δύο Εκκλησιών), σ. 50-51 (Ενότητα 7 Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη. Το σύστημα της φεουδαρχίας).
Κεφάλαιο ΙΙΙ. Από το σχίσμα των δύο εκκλησιών ως την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους (1054- 1204)
Αναλυτική παρουσίαση: σ. 55-56 (Ενότητα 2β. Ο στρατός και ο θεσμός της πρόνοιας), σ. 61-63 (Ενότητα 5. Οικονομικές μεταβολές στη Δυτική Ευρώπη), σ. 67 (Ενότητα 7α. Οι αιτίες), σ. 70-71 (Ενότητα 7ε. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους).
Κεφάλαιο IV. Η λατινοκρατία και η παλαιολόγεια εποχή (1204-1453). Ο ύστερος Μεσαίωνας στη Δύση.
Αναλυτική παρουσίαση: σ. 85-86 (Ενότητα 6β. Η οργάνωση του κράτους των Οθωμανών), σ. 87-89 (Ενότητα 7. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης), σ. 90-92 (Ενότητες 8γ. Η κρίση της φεουδαρχίας και 8δ. Η συγκρότηση κρατών και η αιχμαλωσία της Αβινιόν).
Κεφάλαιο VΙ. Από την άλωση της Κωνσταντινούπολης και τις ανακαλύψεις των νέων χωρών ως τη συνθήκη της Βεστφαλίας (1453-1648)
Αναλυτική παρουσίαση: σ. 116 (Ενότητα 1. Από το Μεσαίωνα στους Νέους Χρόνους), σ. 117-121 (Ενότητα 2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός), σ. 122-123 (Ενότητες 3α. Προς αναζήτηση νέων δρόμων και 3β. Οι πρόοδοι στη ναυσιπλοΐα), σ. 127-129 (Ενότητα 3ε. Η Ευρώπη μετά τις Ανακαλύψεις), σ. 129-131 (Ενότητες 4α. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία σε κρίση και 4β. Η Μεταρρύθμιση του Λουθήρου), σ. 133-134 (Ενότητα 4ε. Οι συνέπειες της Μεταρρύθμισης).
Κεφάλαιο VΙΙ. Από τη συνθήκη της Βεστφαλίας (1648) έως το συνέδριο της Βιέννης (1815)
Αναλυτική παρουσίαση: σ. 162-168 (Ενότητα 1. Ο Διαφωτισμός),σ. 169-171(Ενότητα 2. Οικονομικές εξελίξεις: Οι απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης, οι οικονομικές θεωρίες), σ. 174-175 (Ενότητες 3γ. Η γέννηση ενός νέου κράτους και 3δ. Οι συνέπειες), σ. 176- 184 (Ενότητα 4. Η Γαλλική επανάσταση), σ. 188-189 (Από ενότητα 6α. Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μόνο τις υποενότητες: Η επαρχιακή διοίκηση και ο στρατός και Φυγόκεντρες τάσεις)

Διδακτέα ύλη και Οδηγίες για τη διδασκαλία των μαθημάτων της Β΄ τάξης του Ημερησίου Γενικού Λυκείου και της Γ΄ τάξης του Εσπερινού Γενικού Λυκείου για το σχ. έτος 2015-2016

ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ :   ΟΔΗΓΙΕΣ_ΥΛΗ_Β ΓΕΛ_Γ ΕΣΠ ΓΕΛ_2015_16

 

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Για το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας της Β΄ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου και της Γ΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου ως διδακτικά εγχειρίδια θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:

α) Έκφραση-Έκθεση Τεύχος Β΄ της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου

β) Έκφραση-Έκθεση για το Γενικό Λύκειο-Θεματικοί Κύκλοι των Α΄, Β΄, Γ΄ τάξεων Γενικού Λυκείου

γ) Γλωσσικές Ασκήσεις για το Γενικό Λύκειο

Από το βιβλίο Έκφραση –Έκθεση, Τεύχος Β΄ θα διδαχτούν τα εξής:

Η ΕΙΔΗΣΗ

Ι. Η ΕΙΔΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ

1.Το γεγονός και το σχόλιο στην είδηση

2.Προβολή και διαφοροποίηση της είδησης

3.Παρεμβολή ξένου σχολίου στην είδηση

  1. Διαπλοκή του γεγονότος με το σχόλιο στην είδηση

Λεξιλόγιο (σχετικό με το σχόλιο και την είδηση)

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την πληροφόρηση, τη δημοσιογραφία, τον Τύπο)

ΙΙ. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΙΔΗΣΗΣ

1.Η οργάνωση της είδησης

2.Η οπτική γωνία του δημοσιογράφου στην είδηση

3.Ο τίτλος της είδησης

4.Συντακτικά στοιχεία στην είδηση

α. Η σειρά των λεκτικών συνόλων στην είδηση

β. Ενεργητική και παθητική σύνταξη στην είδηση

γ. Η χρήση των ονοματικών προσδιορισμών στην είδηση. Χρήση ονομάτων και επιθέτων

δ. Ο προσδιορισμός του χρόνου στην είδηση

  1. Το σχόλιο πάνω σε μια είδηση

Λεξιλόγιο (σχετικό με το χρόνο)

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας)

Οργάνωση του λόγου. Η χρήση του παραδείγματος στην ανάπτυξη παραγράφου και ευρύτερου κειμένου

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΙΔΗ

Βιογραφικά είδη

  1. Βιογραφία, μυθιστορηματική βιογραφία
  2. Βιογραφικό σημείωμα

α. Τα γεγονότα και τα σχόλια σε ένα βιογραφικό σημείωμα

β. Η δομή και το περιεχόμενο ενός βιογραφικού σημειώματος

Λεξιλόγιο βιογραφικού σημειώματος

  1. Αυτοβιογραφικό σημείωμα

α. Σύγκριση ενός αυτοβιογραφικού σημειώματος με ένα βιογραφικό σημείωμα

β. Το έμμεσο σχόλιο στο αυτοβιογραφικό σημείωμα

δ. Ο πρακτικός σκοπός ενός (αυτο)βιογραφικού σημειώματος

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την εργασία και την επιλογή επαγγέλματος)

  1. Ημερολόγιο
  2. Συστατική επιστολή

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με το χαρακτηρισμό ατόμου, τις στερεότυπες αντιλήψεις, το φυλετικό και κοινωνικό ρατσισμό)

Οργάνωση του λόγου:

Ι. Παράγραφος. Ανάπτυξη με σύγκριση και αντίθεση

ΙΙ Ο ρόλος της αντίθεσης στη συνοχή του κειμένου.

α. Συνοχή προτάσεων και περιόδων

β. Συνοχή παραγράφων με αντιθετική σύνδεση. Ανάπτυξη δύο εννοιών σε ένα ευρύτερο κείμενο

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ – ΚΡΙΤΙΚΗ

Ι. Παρουσίαση και κριτική ενός βιβλίου

  1. Βιβλιοκριτική

α. Λογοτεχνική κριτική

Λεξιλόγιο (σχετικό με τη λογοτεχνική κριτική)

β. Κριτική άλλων κειμένων

  1. Απλή και διαδοχική υπόταξη
  2. Οι αναφορικές προτάσεις

Λεξιλόγιο (σχετικό με τα θέματα για συζήτηση και έκφραση/έκθεση που ακολουθούν)

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την τέχνη και την κριτική έργου τέχνης)

ΙΙ. Παρουσίαση και κριτική μιας θεατρικής παράστασης

Λεξιλόγιο (σχετικό με τη θεατρική κριτική)

ΙΙΙ Παρουσίαση και κριτική άλλων μορφών τέχνης

Λεξιλόγιο (σχετικό με την κριτική)

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την κριτική/αξιολόγηση του ατόμου και την αυτοκριτική)

ΙV. Οργάνωση του λόγου ορισμός και διαίρεση μιας έννοιας

1.Ορισμός

2.Διαίρεση

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ –ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ι. Σημειώσεις

Α. Σημειώσεις από γραπτό λόγο

1.Κρατώ σημειώσεις κατά παράγραφο

2.Εργάζομαι σε ευρύτερες (από την παράγραφο) νοηματικές ενότητες και κρατώ σημειώσεις

3.Από τις σημειώσεις προχωρώ στο διάγραμμα του κειμένου

Β. Σημειώσεις από προφορικό λόγο

ΙΙ. Περίληψη

Α. Περίληψη γραπτού λόγου

1.Πώς οδηγούμαι στην περίληψη

2.Τι πρέπει να προσέχω σε μια περίληψη

3.Συγκρίνω δύο περιλήψεις, μία εκτενή και μία συνοπτική του ίδιου κειμένου

4.Εξετάζω τη χρήση της ενεργητικής και της παθητικής σύνταξης σε μία περίληψη

5.Παρατηρώ περιλήψεις από ποικίλα κείμενα

Β. Περίληψη προφορικού λόγου

  1. Διαβάζω τη δημοσιογραφική περίληψη μιας συζήτησης
  2. Παρουσιάζω σε προφορικό και γραπτό λόγο περίληψη μιας συζήτησης

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με τη λακωνική έκφραση και την προσπάθεια για εξοικονόμηση χρόνου στη σύγχρονη καθημερινή ζωή)

 

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ως διδακτικό εγχειρίδιο θα χρησιμοποιηθεί το Ανθολόγιο Κειμένων της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ Λυκείου.

Το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ως μάθημα Γενικής Παιδείας διδάσκεται δύο (2) ώρες την εβδομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με ελεύθερη επιλογή κειμένων από τον διδάσκοντα. Το δίωρο αυτό, εφόσον ο διδάσκων το επιθυμεί, είναι συνεχόμενο. Η επιλογή της διδακτέας ύλης θα είναι ίδια για όλα τα τμήματα της τάξης του ίδιου σχολείου, προκειμένου να τηρηθεί η ενότητα της διδασκαλίας και της αξιολόγησης. Κατά τη διάρκεια του έτους θα διδαχθούν κείμενα ποιητικά και πεζά, τουλάχιστον 16 για τα Ημερήσια Γενικά Λύκεια και 13 για τα Εσπερινά, αντιπροσωπευτικά όλων των ενοτήτων που περιέχονται στο οικείο σχολικό εγχειρίδιο (Νέα Αθηναϊκή Σχολή-Η Πεζογραφία, Νεότερη Λογοτεχνία-Πρώτη Δεκαετία του Μεσοπολέμου [1922-1930], Νεότερη Ποίηση, Πεζογραφία-Η Πεζογραφία του Μεσοπολέμου, Δοκίμιο, Ξένη Λογοτεχνία). Θα διδαχθούν, επίσης, τα γραμματολογικά στοιχεία που συνοδεύουν τα κείμενα που πρόκειται να διδαχθούν αλλά και τα γραμματολογικά στοιχεία που δίνονται στην εισαγωγή κάθε ενότητας.

 

ΙΣΤΟΡΙΑ

Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Η διδακτέα ύλη στο μάθημα της Ιστορίας της Β΄ Τάξης του Ημερήσιου Γενικού Λυκείου με βάση το σχολικό βιβλίο Ιστορία του Μεσαιωνικού και του Νεότερου Κόσμου 565-1815, των Ι. Δημητρούκα, Θ. Ιωάννου, Κ. Μπαρούτα, είναι η ακόλουθη:

Ι. Από το θάνατο του Ιουστινιανού ως την αποκατάσταση των εικόνων και τη συνθήκη του Βερντέν (565-843)

2. Η βασιλεία του Ηρακλείου (610-641). Αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις

3. Η εμφάνιση του Ισλάμ

5.  Η Εικονομαχία

6. Κοινωνία και οικονομία

7.Σλάβοι και Βούλγαροι

8. Το Φραγκικό κράτος υπό τις δυναστείες των Μεροβιγγείων και των Καρολιδών

ΙΙ. Η εποχή της ακμής: από τον τερματισμό της Εικονομαχίας ως το Σχίσμα των δύο εκκλησιών (843-1054)

  1. Προοίμιο της ακμής του Βυζαντινού Κράτους (843-867)

3.Κοινωνία

5. Η διεθνής ακτινοβολία του Βυζαντίου

7.Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη. Το σύστημα της Φεουδαρχίας

ΙΙΙ. Από το Σχίσμα των δύο εκκλησιών ως την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1054-1204)

1. Εσωτερική κρίση και εξωτερικοί κίνδυνοι (1054-1081)

2. Η εσωτερική πολιτική των Κομνηνών (1081-1185)

7.Οι Σταυροφορίες: α. Οι αιτίες, δ. Η Τέταρτη Σταυροφορία, ε. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους

IV. Η Λατινοκρατία και η Παλαιολόγεια εποχή (1204-1453). Ο Ύστερος Μεσαίωνας στη Δύση

2. Τα Ελληνικά κράτη: Τραπεζούς, Ήπειρος, Νίκαια

6. Οι Οθωμανοί και η ραγδαία προέλασή τους

7. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

VI. Από την άλωση της Κωνσταντινούπολης και τις Ανακαλύψεις των Νέων Χωρών ως τη συνθήκη της Βεστφαλίας (1453-1648)

2. Αναγέννηση και ανθρωπισμός

3. Ανακαλύψεις

4. Θρησκευτική μεταρρύθμιση (1517-1555)

VII. Από τη συνθήκη της Βεστφαλίας (1648) έως το συνέδριο της Βιέννης (1815)

  1. Ο Διαφωτισμός
  2. Οι οικονομικές εξελίξεις: Οι απαρχές της Βιομηχανικής επανάστασης, οι οικονομικές θεωρίες
  3. Η Αμερικανική επανάσταση
  4. Η Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος (1789-1815)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ

Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Α. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ (ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ)

Θα διδαχθεί από τον Σεπτέμβριο έως τον Μάιο επί δύο (2) ώρες την εβδομάδα η τραγωδία του Σοφοκλή Αντιγόνη (σχολ. βιβλίο B΄ Λυκείου: Σοφοκλέους Τραγωδίαι Αντιγόνη – Φιλοκτήτης των Δ. Δρακόπουλου, Κ. Ναστούλη, Χ. Ρώμα). Η διδακτέα ύλη έχει ως εξής:

α) Από την Εισαγωγή του σχολικού βιβλίου θα διδαχθούν τα εξής:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ι. Το δράμα, ΙΙ. Η τραγωδία, ΙΙΙ. Το αρχαίο θέατρο, IV. Οι δραματικοί αγώνες, V. Οι συντελεστές της παράστασης.

Από την ενότητα VII. Οι τρεις μεγάλοι τραγικοί θα διδαχθεί η υποενότητα με τίτλο Σοφοκλής.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ: Ο μύθος των Λαβδακιδών.

 

β) Από το κείμενο θα διδαχθούν αναλυτικά οι παρακάτω στίχοι ως εξής:

α. Από το πρωτότυπο

στίχοι 1-99, 280-314, 441-560, 635-761

β. Από μετάφραση

στίχοι 100-279, 332-440, 582-634, 781-987

 

Β. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

α) Αρχαία Ελληνική Γραμματεία: Λυσία Υπέρ Μαντιθέου. Θα διδάσκεται επί μία (1) ώρα την εβδομάδα βάσει του διδακτικού εγχειριδίου «Ρητορικά Κείμενα Β΄ Λυκείου» των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.

β) Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (Θεματογραφία): Θα διδάσκεται επί δύο (2) ώρες την εβδομάδα. Ειδικότερα:

 

Α) Αρχαία Ελληνική Γραμματεία: Λυσία Υπέρ Μαντιθέου

Από το διδακτικό εγχειρίδιο: «Ρητορικά Κείμενα Β΄ Λυκείου» των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά. θα διδαχθούν τα εξής:

α) Εισαγωγή: 1. Η ρητορική στην Αρχαία Ελλάδα: Α΄. Η φυσική ρητορεία – Β΄. Η γέννηση της συστηματικής ρητορείας – Γ΄ Ρητορεία και σοφιστική – Ε΄. Τα είδη του αττικού ρητορικού λόγου – ΣΤ΄ Τα μέρη του ρητορικού λόγου. 2. Ο Βίος του Λυσία – Tο έργο του Λυσία – Η αξία του έργου. 3. Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου. Εισαγωγή.

β) Κείμενο: Λυσία Υπέρ Μαντιθέου. Ο λόγος θα διδαχθεί ολόκληρος.

 

Οδηγίες Διδασκαλίας

α) Σκοπός της διδασκαλίας

Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του παραπάνω ρητορικού λόγου επιδιώκεται οι μαθητές:

  • να έρθουν σε επαφή με την αρχαία ρητορική, να γνωρίσουν τις συνθήκες και τους λόγους που επέβαλαν την καλλιέργειά της.
  • να γνωρίσουν το γραμματειακό είδος των ρητορικών λόγων, τη δομή, την τέχνη της σύνθεσής τους και τους στόχους τους.
  • να παρακολουθήσουν πώς αξιοποιούνται τα πραγματικά δεδομένα και πώς εξελίσσεται η συλλογιστική διαδικασία, προκειμένου ο ρήτορας να φτάσει στον αντικειμενικό του στόχο, να πείσει δηλαδή τον ακροατή ή τον αναγνώστη.
  • να γνωρίσουν τα μέσα που χρησιμοποιεί η τέχνη της ρητορικής (έντεχνες πίστεις, ρητορικά ήθη, ρητορικά πάθη κ.λπ.) προκειμένου ο λόγος να είναι πειστικός.
  • να διαμορφώσουν ένα πρότυπο ορθοέπειας, πρακτικού, αποτελεσματικού και ποιοτικού λόγου.
  • να γνωρίσουν την αναγκαιότητα και την αξία της ρητορικής μέσα στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα.
  • να αποκτήσουν κριτική σκέψη ώστε να αξιολογούν την ικανότητα του ρήτορα να διαχειρίζεται τα τεκμήρια που διαθέτει και τα επιχειρήματα που επινοεί, τη βαρύτητα αυτών και την αποτελεσματικότητα της τεκμηρίωσης.
  • να ασκηθούν στον έλεγχο της εγκυρότητας των επιχειρημάτων των διαφόρων αγορητών του σημερινού δημόσιου βίου.
  • να αναζητήσουν τους τρόπους πειθούς, να συζητήσουν σχετικά με την περίσταση που χρησιμοποιούνται, αλλά και για τη σημασία και την αξία τους.
  • να μάθουν πώς δομείται το επιχείρημα ―και εν γένει ο συλλογισμός―, πώς αξιοποιείται αποτελεσματικότερα και πώς υπηρετεί τον στόχο του ρήτορα.
  • να εντοπίσουν και να αναδείξουν όλες τις εκφραστικές ιδιαιτερότητες, μορφοσυντακτικές, υφολογικές, αισθητικές, ενός ρητορικού κειμένου και να κατανοήσουν πώς τα εκφραστικά και υφολογικά στοιχεία υπηρετούν το περιεχόμενο και τον στόχο του ρήτορα.
  • να επισημάνουν τις αρετές του λόγου και του ύφους του Λυσία, την ικανότητά του να προσαρμόζει την έκφραση στον χαρακτήρα των ομιλητών για τους οποίους έγραφε τους λόγους του και να σκιαγραφεί το ήθος τους (ηθοποιία).
  • να γνωρίσουν πτυχές του δημόσιου και ιδιωτικού βίου της αρχαίας Αθήνας, ώστε να μπορούν με αναγωγή στη σημερινή εποχή να προχωρούν σε χρήσιμες συγκρίσεις.
  • να σκεφτούν πάνω σε βασικούς θεσμούς που διασφάλιζαν τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος στην αρχαία Αθήνα, όπως λ.χ. ο θεσμός της δοκιμασίας, στην οποία υποβάλλονταν όσοι Αθηναίοι εκλέγονταν βουλευτές.
  • να παρακινηθούν στην οργάνωση ρητορικών αγώνων, στο πλαίσιο της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας, μέσα στην τάξη ή γενικότερα στον χώρο του σχολείου.
  • να πάρουν αφορμή, εφόσον οι σχολικές συνθήκες το επιτρέπουν, να προχωρήσουν στη δραματοποίηση του ρητορικού λόγου που θα διδαχθούν.
  • να αναλάβουν, στο πλαίσιο ατομικών ή ομαδικών εργασιών, να παρουσιάσουν εργασίες σχετικές με την αρχαία ρητορική ή να μελετήσουν και να παρουσιάσουν και άλλους αρχαίους ρητορικούς λόγους σε σύγκριση με αυτόν που διδάχθηκαν αναλυτικά.

 

β) Μέθοδος διδασκαλίας

Η μέθοδος διδασκαλίας επιβάλλεται κατά κύριο λόγο να αποσκοπεί στην κατανόηση και ερμηνεία του κειμένου, και επομένως από την άποψη αυτή είναι κατά βάση ερμηνευτική.

Η γραμματική και συντακτική επεξεργασία δεν πρέπει να είναι σχολαστική και λεπτομερής, αλλά να εντάσσεται στην προσπάθεια κατανόησης του κειμένου. Η ενασχόληση με συντακτικά στοιχεία που είναι προφανή και γνωστά (π.χ. εμπρόθετοι, επιθετικοί προσδιορισμοί κ.λπ.) ή η σχολαστική παρουσίαση διαφόρων συντακτικών φαινομένων δεν υπηρετούν τη διδακτική διαδικασία, αλλά αποβαίνουν εις βάρος του διαθέσιμου για την ερμηνευτική εμβάθυνση και ανάλυση των νοημάτων διδακτικού χρόνου. Οι γραμματικές και συντακτικές αναφορές αποσκοπούν μόνο στο να κατανοήσουν οι μαθητές τη λογική σύνδεση των στοιχείων μιας περιόδου και τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται βάσει αυτών το νόημα.

Παράλληλα, ο εκπαιδευτικός επιδιώκει, κατά τη διαδικασία της γλωσσικής εξομάλυνσης του κειμένου κατά την οποία αξιοποιεί και τα σχόλια του σχολικού βιβλίου να αναπτύξουν οι μαθητές τη μεταφραστική τους ικανότητα. Η μετάφραση συμβάλλει αφενός στην κατανόηση του κειμένου αφετέρου στην κατάκτηση της γλώσσας και αποτελεί μια σημαντική παιδευτική άσκηση και μορφωτική διαδικασία. Η διδασκαλία δεν θα καταλήγει σε μία και μοναδική μετάφραση που θα την απομνημονεύουν οι μαθητές και θα αξιολογούνται βάσει αυτής. Η μετάφραση πρέπει να υπακούει στις εκφραστικές απαιτήσεις του νεοελληνικού λόγου και όχι να καταλήγει σε γλωσσικές στρεβλώσεις αλλοιώνοντας την ιδέα και το νόημα του κειμένου.

Μέσω της μετάφρασης η διδασκαλία οδηγείται στο επόμενο στάδιο που είναι η ερμηνεία του κειμένου, στην οποία ο μαθητής οδηγείται επαγωγικά με κατάλληλες ερωτήσεις και μέσα από μια διαλογική διαδικασία στην οποία συμμετέχουν όλοι κατά το δυνατόν οι μαθητές.

Η ερμηνευτική διαδικασία της διδακτέας ενότητας ξεκινά από μια συνολική θεώρηση, επισημαίνει τα θεματικά κέντρα και τη δομή της, διερευνά αναλυτικά το περιεχόμενο και τη μορφή και καταλήγει στη συνολική θεώρηση των βασικών στοιχείων της.

Κατά ευρύτερες ενότητες (προοίμιο, διήγηση, απόδειξη, επίλογος), είναι δυνατό να γίνει διαθεματική προσέγγιση του κειμένου, να δίνονται ομαδικές ή ατομικές ερευνητικές εργασίες στο πλαίσιο δραστηριοτήτων τύπου project, να προωθείται η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, όπου αυτή ενδείκνυται, και, κατά την κρίση του διδάσκοντος, να αξιοποιούνται καινοτόμες μαθησιακές δραστηριότητες και οι νέες τεχνολογίες, ώστε η διδασκαλία να είναι αποτελεσματικότερη.

 

  1. B) Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (Θεματογραφία)
  2. Από το Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας της Α’ Λυκείου των Ν. Μήτση, Ειρ. Ζαμάρου, Ι. Παπανδρέου θα διδαχθούν στο σύνολό τους οι ενότητες 7, 8, 9, 10, 14, 15, 16, 17 και 18.
  3. Θα διδαχθούν για την άσκηση των μαθητών καθ’ όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους περίπου είκοσι (20) έως είκοσι πέντε (25) θέματα εκτάσεως δέκα (10) έως δώδεκα (12) στίχων στερεοτύπου εκδόσεως από πεζά κείμενα της αττικής διαλέκτου. Τα εν λόγω θέματα ενδείκνυται να ανταποκρίνονται στο προς διδασκαλία, κάθε φορά, γραμματικό ή συντακτικό φαινόμενο.

 

Οδηγίες Διδασκαλίας

α) Σκοπός της διδασκαλίας

Στο πλαίσιο της διδασκαλίας της Θεματογραφίας οι μαθητές επιδιώκεται:

  • να εμπεδώσουν μέσω επαναλήψεων την ύλη της γραμματικής και του συντακτικού που διδάχθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη των σπουδών τους στο Γυμνάσιο και στην Α΄ Λυκείου και να εμβαθύνουν σε αυτήν, ώστε να μπορούν να κατανοούν τη λογική που διέπει τις γραμματικές και συντακτικές επιλογές του συγγραφέα, που σχετίζονται με τη δομή της περιόδου ή της προτάσεως και με τις μεταξύ τους σχέσεις.
  • να διευρύνουν το λεξιλόγιό τους, ώστε να αποκτήσουν την ικανότητα να κατανοούν με μεγαλύτερη ευκολία το νόημα ενός κειμένου και, εκτός αυτού, να είναι σε θέση να γνωρίζουν τις διάφορες χρήσεις των λέξεων.
  • να αναπτύξουν, παρακολουθώντας τον συλλογισμό που διέπει το κείμενο και τη λογική αλληλουχία των επιμέρους νοημάτων, τις διανοητικές τους δυνατότητες και την κριτική τους ικανότητα.
  • να εξοικειωθούν με τη διαδικασία της μετάφρασης κειμένων και να αντιληφθούν τη μετάφραση ως παιδευτικό και μορφωτικό αγαθό.
  • να κατανοήσουν τους μηχανισμούς που είναι απαραίτητοι κατά τη μεταφραστική διαδικασία καθώς και τις γλωσσικές αντιστοιχίες της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής.
  • να αντιληφθούν ότι η μετάφραση στηρίζεται στην κατανόηση του κειμένου και ότι η μηχανική μετάφραση στρεβλώνει τα νοήματά του.
  • να διαπιστώσουν ότι δεν αρκεί μόνο να γνωρίζει κανείς καλά τη γλώσσα του μεταφραζόμενου κειμένου αλλά και τη γλώσσα στην οποία το αποδίδει.
  • να βελτιώσουν μέσω της γλωσσικής εξάσκησης και της μεταφραστικής προσπάθειας την ικανότητά τους να χειρίζονται αποτελεσματικότερα τη Νέα Ελληνική και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις ενός πιο απαιτητικού νεοελληνικού λόγου.

 

β) Μέθοδος διδασκαλίας

Για εξοικονόμηση χρόνου το αρχαίο αδίδακτο πεζό κείμενο εκτάσεως δέκα (10) έως δώδεκα (12) σειρών στερεότυπης έκδοσης δίδεται στους μαθητές φωτοτυπημένο ή προβάλλεται στον διαδραστικό πίνακα ή, όπου αυτός δεν υπάρχει, αναγράφεται στον πίνακα.

Το κείμενο πρέπει να έχει νοηματική πληρότητα, να κινεί το ενδιαφέρον των μαθητών και να ανταποκρίνεται στις γνώσεις και στις δυνατότητές τους. Η εξάσκηση θα συμβάλει ώστε αυτοί να μπορούν να επεξεργάζονται σταδιακά όλο και πιο δύσκολα και απαιτητικά κείμενα.

Δίδονται, αρχικά, εν συντομία οι απαραίτητες πληροφορίες για το έργο από το οποίο προέρχεται το κείμενο με στόχο την ένταξή του στο ευρύτερο νοηματικό του πλαίσιο.

Ακολουθεί ανάγνωση του κειμένου από τον διδάσκοντα, τουλάχιστον δύο φορές, με κανονικό προς αργό ρυθμό, με τους κατάλληλους επιτονισμούς, την κατάλληλη κύμανση του ύψους της φωνής, ώστε ο μαθητής να προσλαμβάνει, από την πρώτη ακουστική επαφή με το κείμενο, κάποια ερμηνευτικά και υφολογικά μηνύματα (λ.χ. έκπληξη, απορία, επιβεβαίωση, αποδοκιμασία, υπόθεση, έμφαση κ.ά.) και να αντιλαμβάνεται τη συντακτική σχέση των λέξεων και των προτάσεων.

Αν ο διδάσκων το κρίνει απαραίτητο, μπορεί να δίνει στους μαθητές, επιβοηθητικά, κάποια σχόλια (γλωσσικά, γραμματικά, συντακτικά) για να διευκολυνθούν κατά τη μεταφραστική διαδικασία.

Το κείμενο αντιμετωπίζεται αρχικά ως όλον. Με κατάλληλες ερωτήσεις ο διδάσκων προσπαθεί να αντιληφθεί σε ποιο βαθμό μαθητές κατανόησαν το νόημα και σύμφωνα με τις απαντήσεις που θα πάρει ρυθμίζει την πορεία της διδασκαλίας του.

Ακολουθεί η επεξεργασία του κειμένου κατά περιόδους και κατά κώλα (μικρότερα τμήματα λόγου, που μπορεί να είναι κύριες ή δευτερεύουσες προτάσεις, μετοχικές φράσεις, μεγάλες απαρεμφατικές εκφράσεις κ.λπ.) με στόχο οι μαθητές να κατανοήσουν αρχικά το νόημά τους. Κατά την επεξεργασία αυτή ο καθηγητής διαβάζει εκ νέου κάθε περίοδο, ασκώντας παράλληλα τους μαθητές στην ορθή ανάγνωση, προκειμένου να αποκτήσουν αναγνωστική ικανότητα, που θα τους βοηθήσει όχι μόνο στην απλή κατανόηση των κειμένων αλλά και στην ερμηνεία τους.

Στην κατανόηση συμβάλλει η παρακολούθηση των συμφραζομένων αλλά και η γραμματική, συντακτική και λεξιλογική εξομάλυνση, η οποία ωστόσο πρέπει να περιορίζεται μόνο στα άγνωστα στοιχεία και σε όσα δυσκολεύουν τον μαθητή, έτσι ώστε να εξοικονομείται διδακτικός χρόνος και να αποφεύγεται η κακή διαχείρισή του. Η επισήμανση λ.χ. του προφανούς συντακτικού ρόλου κάποιων όρων (όπως λ.χ. οι επιθετικοί προσδιορισμοί, τα υποκείμενα, οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί) αποβαίνει εις βάρος του διδακτικού χρόνου, με αποτέλεσμα να μην επαρκεί για την παρουσίαση πιο σύνθετων και απαιτητικών φαινομένων.

Η σχολαστικότητα κατά το στάδιο της εξομάλυνσης του κειμένου συχνά απομακρύνει τη διδασκαλία από τον βασικό της στόχο που είναι η κατανόηση του κειμένου και για τον λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγεται.

Η συντακτική ανάλυση δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στον χαρακτηρισμό των διαφόρων όρων αλλά να επεκτείνεται και στην επισήμανση της ιδιαίτερης λογικής λειτουργίας τους μέσα στην πρόταση ή στην περίοδο και στην ανάδειξη της δομής της περιόδου, των δομικών της συστατικών και της συντακτικής τους σχέσης. Η γραμματική, συντακτική και λεξιλογική επεξεργασία του κειμένου θα πρέπει να εντάσσεται στην προσπάθεια κατανόησης του νοήματος.

Κατά τη μετάβαση από περίοδο σε περίοδο πρέπει να αναδεικνύεται και να προβάλλεται εμφατικά η λογική αλληλουχία του κειμένου, ώστε ο μαθητής να είναι σε θέση να παρακολουθεί τον συλλογισμό του συγγραφέα, να κατανοεί σε βάθος το κείμενο και να μπορεί στη συνέχεια να αποδώσει σωστά τη μετάφραση. Εξυπακούεται ότι η διδασκαλία δεν θα καταλήγει σε μία και μοναδική μετάφραση, αλλά οι μαθητές πρέπει να παρακινούνται να διατυπώνουν, για τη γλωσσική τους εξάσκηση, περισσότερες από μία ορθές μεταφραστικές προτάσεις. Η μετάφραση ως διανοητική και παιδευτική διαδικασία πρέπει να στηρίζεται αφενός στην εις βάθος κατανόηση του κειμένου και αφετέρου στην καλή γνώση της γλώσσας στην οποία μεταφέρεται το κείμενο, ώστε να αποφεύγονται νοηματικές και γλωσσικές στρεβλώσεις. Μετά τη διατύπωση της μετάφρασης, επιβάλλεται η αναγωγή στο όλον, ώστε ο διδάσκων να βεβαιώνεται ότι ο μαθητής κατανόησε το κείμενο και στο σύνολό του.

Επισημαίνεται ότι μέσω της Θεματογραφίας πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη έμφαση και στη σωστή χρήση της νεοελληνικής γλώσσας, ιδιαίτερα κατά το στάδιο της μετάφρασης, αφού ένας από τους σκοπούς του μαθήματος είναι να προσφέρει στον μαθητή γλωσσική παιδεία που θα τον βοηθήσει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας πιο απαιτητικής επικοινωνίας, να αναπτύξει περισσότερο τις εκφραστικές του δυνατότητες και μέσω αυτής την κριτική του σκέψη.

Εξυπακούεται, τέλος, ότι η διαδικασία προσέγγισης του κειμένου πρέπει να στηρίζεται στην βασική παιδαγωγική αρχή της αυτενέργειας και της συμμετοχής του μαθητή.

 

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Η διδακτέα ύλη στο μάθημα της Φιλοσοφίας της Β’ τάξης του Ημερήσιου ΓΕΛ με βάση το σχολικό βιβλίο Αρχές Φιλοσοφίας των Στ. Βιρβιδάκη, Β. Καρασμάνη, Χ. Τουρνά είναι η ακόλουθη:

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Ξεκινώντας από την απορία

Ενότητα πρώτη: Η ιδιαιτερότητα της φιλοσοφικής σκέψης.

Ενότητα δεύτερη: Βασικοί στόχοι της φιλοσοφικής δραστηριότητας.

Ενότητα τρίτη: Κλάδοι της φιλοσοφίας και επιστήμες.

Ενότητα τέταρτη: Φιλοσοφία και κοινωνία: 2. Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας.

Ενότητα πέμπτη: Φιλοσοφία και ιστορία.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Κατανοώντας τα πράγματα

Ενότητα δεύτερη: Λέξεις, νόημα και καθολικές έννοιες.

Ενότητα τέταρτη: Λογική και Φιλοσοφία: 1. Λόγος και λογική.

Ενότητα πέμπτη: Αριστοτελική λογική.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Αναζητώντας τη γνώση

Ενότητα πρώτη: Το ερώτημα για τη δυνατότητα της γνώσης: 1. Η σκεπτικιστική πρόκληση – Διαφορετικά είδη σκεπτικισμού: α) Αμφισβήτηση της δυνατότητας γνώσης και επιδίωξη της αταραξίας (αρχαίος σκεπτικισμός), β) Νεότερες μορφές σκεπτικισμού (μόνο η υποενότητα 1: Ακραία μεθοδολογική αμφιβολία: υπάρχει κάτι για το οποίο δεν μπορώ να αμφιβάλλω;).

Ενότητα τρίτη: Θεωρίες για την πηγή της γνώσης.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Ανακαλύπτοντας το νου

Ενότητα πρώτη: Εισαγωγή στη Μεταφυσική.

Ενότητα δεύτερη: Νους και σώμα – δυιστικές θεωρίες.

Ενότητα τρίτη: Νους και σώμα – μονιστικές θεωρίες.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Αξιολογώντας την πράξη

Ενότητα πρώτη: Αναζήτηση κριτηρίου ηθικής ορθότητας.

Ενότητα δεύτερη: Απορίες και ενστάσεις για τη δυνατότητα ηθικής σκέψης και πράξης.

Ενότητα τρίτη: Η δικαιολόγηση της ηθικής στάσης ζωής.

Ενότητα τέταρτη: Πρακτικές εφαρμογές του ηθικού προβληματισμού.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Ορίζoντας το δίκαιο

Ενότητα πρώτη: Μορφές πολιτικής οργάνωσης των ανθρώπινων κοινωνιών.

Ενότητα δεύτερη: Κοινωνικό συμβόλαιο και δημοκρατικές πολιτείες.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Θαυμάζοντας το ωραίο

Ενότητα πρώτη: Φύση, τέχνη και αισθητική εμπειρία.

Ενότητα δεύτερη: Βασικές αντιλήψεις για την τέχνη.

Αφήστε μια απάντηση

Η διεύθυνση του email σας δεν θα δημοσιευθεί.

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση