Αρχείο μηνός Οκτώβριος 2013

Γυάλινα Γιάννενα

Από το αφιέρωμα στον ποιητή και κριτικό λογοτεχνίας Θανάση Μαρκόπουλο που διοργάνωσε το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2013 και ώρα 8 μ.μ. στον Πολιτιστικό Πολυχώρο Δημήτρης Χατζής (Παλαιά Σφαγεία). Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον καθηγητή Μωυσή Ελισάφ, (στο μέσον της δεύτερης φωτογραφίας) πρόεδρο του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών για τη θερμή υποδοχή και την εξαίρετη φιλοξενία. Στην πρώτη φωτογραφία (από αριστερά) ο Θανάσης Μαρκόπουλος, ο Δημήτρης Κόκορης και η αφεντιά μου. Στην τρίτη οι ίδιοι κατά την παρουσίαση.

Τα Γιάννενα πανέμορφα, μακάρι να είχα χρόνο να μείνω παραπάνω. Ένα όνειρο η λίμνη και τα κάστρα, μας έκανε τη χάρη και ο καιρός να μοιάζει με ανοιξιάτικος. Χρωστώ εδώ μια ανάρτηση για τον Χατζή (έμαθα από τον κ.Ελισάφ πού ήταν τα ταμπάκικα), άντε να δούμε πότε θα μπορέσω να δουλέψω σοβαρά.P1090572P1090554P1090590

 

Φυσικά, όπως προλέγει ο τίτλος της ανάρτησης, ακολουθεί Γκανάς     

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ [Ι]

Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλά
κι ανάτελλε τα ζωντανά του,
καλούς ανθρώπους και κακούς, νυφίτσες,
αλεπούδες, μια λίμνη ως κόρην
οφθαλμού και κάστρα πατημένα.
Θα ’ναι τα Γιάννενα, ψιθύρισα,
στο χιόνι και στον άγριο καιρό
γυάλινα και μαλαματένια.
Κι όσο πήγαινε η μέρα,
σαν το βαπόρι σε καλά νερά,
είδα και μιναρέδες κι άκουσα
τα μπακίρια να βελάζουν.

  ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ [ΙΙ]
στον Χρήστο Μπράβο

Μια τέτοια νύχτα, πριν από χρόνια,
κάποιος περπάτησε μόνος, δεν ξέρω πόσα
λασπωμένα χιλιόμετρα.
Νύχτα και συννεφιά χωρίς άστρα.
Ξημερώματα μπήκε στα Γιάννενα.

Στο πρώτο χάνι έφαγε, και κοιμήθηκε
τρία μερόνυχτα. Ξύπνησε απ’ το χιόνι
που έπεφτε μαλακά, στάθηκε στο παράθυρο
κι άκουγε τα κλαρίνα.
Πότε θαμπά και πότε δίπλα του,
όπως τα ’φερνε ο άνεμος.
Κι άκουσε μετά τη φωνή
πεντακάθαρη, από κάπου κοντά,
σαν αλύχτημα και σαν να την έσφαζαν
τη γυναίκα κι ούτε καβγάς ούτε
τίποτε άλλο, χιόνιζε όλη νύχτα στα Γιάννενα.
Ξημερώματα πλήρωσε τι χρωστούσε
και γύρισε στο χωριό του.

Στα πενήντα του θα ’τανε
με γκρίζα μαλλιά και τρεις θυγατέρες
ανύπαντρες, χήρος τέσσερα χρόνια,
με τη μαύρη κάπα στις πλάτες,
και τι χιόνι σήκωσαν τούτες οι πλάτες
κανένας δεν το ’μαθε.

(Μιχάλης Γκανάς, από τη συλλογή Γυάλινα Γιάννενα, Καστανιώτης, Αθήνα 1989)

150 χρόνια Καβάφης – Η εκδήλωση (δελτίο τύπου)

Αντιγράφω το δελτίο τύπου από το facebook και τον πλέον καβαφικό του τοίχοάντρο κατώγειον για τους μύστες των καβαφικών μυστηρίων.
Φωτογραφίες εδώ. Αν υπήρξε video, θα ανέβει εν καιρώ.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ –ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ 150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ 07/10/2013 «Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΥΣΩΝ ΓΕΝΕΩΝ»
Η αίθουσα δεν άνοιγε σε κήπο επάνω, όπως στο ποίημα «Νέοι της Σιδώνος 400μΧ», με συνέπεια οι 350 προσκλήσεις να αποδειχθούν πολύ λίγες βάσει της ζήτησης και της ποιότητας αυτής της ξεχωριστής ποιητικής βραδιάς.
Ο φιλόλογος και σεναριογράφος Πάνος Αμαραντίδης , «σαν έτοιμος από καιρό», ήταν στη θέση του, ενώπιον του κόσμου, για να δώσει τις τελευταίες οδηγίες στους ηθοποιούς –αγαπημένες φίλες και αγαπημένους φίλους του – που για να τιμήσουν τον ποιητή και την πόλη της Νίκαιας, παρευρεθήκαν στο ξεχωριστό αφιέρωμα στο μεγάλο Αλεξανδρινό, που έλαβε χώρα στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δήμου Νίκαιας-Ρέντη.
Και ήταν «πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά» και απογεύματα, που ο Πάνος Αμαραντίδης μαζί με την Ζωή Ρηγοποὐλου και τους δημιουργούς της σελίδας του Facebook «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ», Παναγιώτη Ορνιθόπουλο, Γιώργο Μπάκαλα, Θωμά Ψευτέα, συναντιόντουσαν για να κανονίσουν κάθε λεπτομέρεια της εντυπωσιακής βραδιάς.

KarmenΗ μοναδική Κάρμεν Ρουγγέρη (φωτογραφία), αφηγήτρια της εκδήλωσης, η «θαυμασία γυναίκα» και αξιαγάπητη ηθοποιός, ξεχώρισε με το μεστό, διδακτικό και ποιητικό της λόγο. Οι 21 ηθοποιοί που συμμετείχαν, καταξιωμένοι και φερέλπιδες, (Έφη Παπαθεοδώρου, Μαίρη Ραζή, Ζωή Ρηγοπούλου, Υρώ Λούπη, Χριστίνα Πομόνη, Δήμητρα Στογιάννη, Δήμητρα Βαμβακάρη, Βανέσσα Αραπάκη, Χάρις Συμεωνίδου, Κατερίνα Μπίμπη, Χαρίκλεια Αλβανίδου και Νίκος Ορφανός, Γιώργος Τσιδίμης, Γιώργος Μπανταδάκης, Δημήτρης Μαχαίρας, Σπύρος Περδίου, Γιάννης Νικολάου, Πάνος Παϊκόπουλος, Γιώργος Ανυφαντάκης , Νίκος Αξιώτης, Γιἀννης Ζέρβας) έδωσαν την ψυχή τους στην απαγγελία των ποιημάτων και παρουσίασαν εξαιρετικά την πορεία «δυνάμωσης» του πνεύματος του ποιητή, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα στο κοινό που κατέκλυσε την αίθουσα, πως δε φτάνει ένα «ας φρόντιζαν» αλλά ο καθένας μπορεί να δυναμώσει και να ενεργοποιηθεί, να δημιουργήσει, να
ξεχωρίσει, όπως έπραξε με παρρησία και θάρρος ο ποιητής.

1375142_590474967683844_1782336698_nΗ παρουσία της 83χρονης ανιψιάς του Καβάφη, εγγονής του αδερφού του Αριστείδη, κ. Μαρίνας Βαλιέρι (φωτογραφία) φόρτισε συγκινησιακά την ατμόσφαιρα.

Ο ποιητής των «μελλουσών γενεών» τιμήθηκε επάξια και από τις μέλλουσες γενεές της πόλης της Νίκαιας, δηλαδή της παιδικής χορωδίας του δημοτικού ωδείου Νίκαιας-Ρέντη υπό τη διεύθυνση του Θανάση Μιχαλόπουλου και τη συνοδεία του Μενέλαου Τσικλίδη στο πιάνο.
Χωρίς «λύρες και αυλούς», όπως οι «Ποσειδωνιάται» στο έξοχο κρυμμένο ποίημα του Καβάφη, αλλά με κιθάρα και πιάνο εντυπωσίασαν ο Βασίλης Σαλταγιάννης και η Αλεξάνδρα Μπέμπου, στην ερμηνεία γνωστών μελοποιημένων καβαφικών ποιημάτων, όπως το «Επέστρεφε» του Θ.Μικρούτσικου και το «Δεκέμβρης του 1903» του Σωκράτη Μάλαμα.
Για «Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινό», αναφέρει ο εμπνευσμένος στίχος του Καβάφη, και όταν ήρθε η στιγμή που μίλησε διαδικτυακά από το σπίτι-μουσείο του Καβάφη, ένας σύγχρονος επιφανής κάτοικος της Αλεξάνδρειας, ο κ. Μανόλης Μαραγκούλης, διευθυντής του «Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Αλεξάνδρειας και του Μουσείου Καβάφη», για τον μεγάλο Αλεξανδρινό ποιητή, η συγκίνηση και η χαρά ήταν απερίγραπτη.
Ο Καβάφης κατά δήλωση του, εργαζόταν σαν τους Αρχαίους. Ο Οδυσσέας Χατζόπουλος, που εργάζεται για τους Αρχαίους, ως εκδότης της σειράς «Αρχαίοι Έλληνες Συγγραφείς», ήταν ο αρμοδιότερος για την αποφώνηση του μοναδικού αυτού αφιερώματος.
Τα αποσπάσματα της ταινίας «ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ Ο ΦΕΡΝΑΤΟ ΠΕΣΣΟΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΒΑΦΗ», παραχωρημένα ευγενικά από το σκηνοθέτη της ταινίας Στέλιο Χαραλαμπόπουλο, έκλεισαν μέσα σε ένα κλίμα συγκίνησης, τη βραδιά.
Ευχαριστίες θερμές στο σύλλογο «ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΗ ΝΙΚΑΙΑΣ» και το Δήμο Νίκαιας-Ρέντη, που βοήθησαν οργανωτικά στην επιτυχία της εκδήλωσης.
Και τέλος, ένας καβαφικός στίχος από το «Πρώτο σκαλί», αφιερωμένος στον άνθρωπο-ψυχή της εκδήλωσης, κ. Πάνο Αμαραντίδη:
«Εδώ που έφτασες λίγο δεν είναι,
Τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα»

150 χρόνια Καβάφης

Ένα από τα κέρδη του facebook  – που το θεωρώ πολύ αξιόλογο εργαλείο ενημέρωσης, ανάπτυξης κοινωνικών σχέσεων και εκπαίδευσης, όταν χρησιμοποιείται δομημένα και με έλεγχο – ήταν και το Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ. Δε θα πω πολλά, μπείτε και ψάξτε. Εγγυώμαι ότι δε θα χάσετε το χρόνο σας, το αντίθετο μάλιστα.

1240655_575375825860425_178277354_nΟι καβαφιστές είμαστε πια ένα είδος στοάς όπου οι μυημένοι επικοινωνούν με νεύματα αόρατα και μισόλογα, όπως ο επίσκοπος Πηγάσιος και ο Ιουλιανός (παραθέτω παρακάτω το ατελές καβαφικό ποίημα) αλλά πρέπει βέβαια να υπάρχει μέριμνα και για τους αμύητους (πάντα χρειάζονται νέα μέλη). Προς την κατεύθυνση αυτή λειτουργεί το αφιέρωμα του  Πολιτιστικού Συλλόγου «Φυσιολάτρη Νίκαιας» με τον τίτλο “150 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΒΑΦΗΣ: Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΥΣΩΝ ΓΕΝΕΩΝ”

Παραθέτω το κείμενο του προσκλητηρίου και όσοι πιστοί, μυημένοι και μη, σπεύσατε για τις (δωρεάν) προσκλήσεις, όσο υπάρχουν ακόμη. Ο γράφων εξασφάλισε ανταπόκριση. Θα υπάρξει και σχετικό βίντεο από την εκδήλωση οπότε θα επανέλθω με τον σχετικό σύνδεσμο.

150 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΒΑΦΗΣ: Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΥΣΩΝ ΓΕΝΕΩΝ

Ένα αφιέρωμα στον ποιητή Κ.Π.Καβάφη και στην οικουμενικότητα του έργου του. Μία ξεχωριστή εκδήλωση μέσα από την οποία ο Καβάφης αναδεικνύεται όπως αρμόζει στο έργο του και στις επόμενες γενιές.kav

Η δυνάμωση του πνεύματος του ποιητή μέσα από μία μακροχρόνια διαδικασία.
Η διαχρονικότητα και η επικαιρότητα των ποιημάτων του.
Ο Ποιητής των μελλουσών γενεών.

– Επιμέλεια: Πάνος Αμαραντίδης
– Αφήγηση: Κάρμεν Ρουγγέρη
– Απαγγελία ποιημάτων από καταξιωμένους και φερέλπιδες ηθοποιούς
– Μελοποιημένη ποίηση, από χορωδία, κιθάρα και πιάνο
– Ξενάγηση στο «εργαστήριο» του ποιητή μέσω ζωντανής διαδικτυακής σύνδεσης με τον Πρόεδρο της Κοινότητας Αλεξάνδρειας Μαραγκούλη Μανώλη από το σπίτι – μουσείο του Καβάφη.
– Χαιρετισμός / βράβευση των απογόνων Σεγκόπουλου (βασικός κληρονόμος του Καβάφη)/σπάνιο υλικό αρχείου
– Αποφώνηση : Οδυσσέας Χατζόπουλος (εκδόσεις Κάκτος)

Την εκδήλωση συντονίζουν ο Πάνος Αμαραντίδης και η Ζωή Ρηγοπούλου.

Συμμετέχουν:
– Η Χορωδία του Δήμου Νίκαιας-Ρέντη, υπό τη διεύθυνση του Θανάση Μιχαλόπουλου, συνοδεία του Μενέλαου Τσικλίδη
– Η Αλεξάνδρα Μπέμπου, στο πιάνο
– Ο Βασίλης Σαλταγιάννης, τραγουδοποιός
και άλλοι αξιόλογοι άνθρωποι της Τέχνης (Μέμος Μπεγνής, Γιώργος Τσιδίμης κ.α.)

Η εκδήλωση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου «Φυσιολάτρη Νίκαιας»

Και το ποίημα που υποσχέθηκα παραπάνω (ρίξτε και μια ματιά στον Σαραντάκο για κάποια περισσότερα στοιχεία):

Ο Επίσκοπος Πηγάσιος

[πιθανή τελική μορφή από την Renata Lavagnini στην έκδοσή της των Ατελών Ποιημάτων του Καβάφη, σελ.106-114].
Αρχική σύνθεση 1920. Επίμονες διορθώσεις και αλλαγές. Ο ποιητής επανέρχεται το 1930 αλλά και πάλι παραμένει σχεδίασμα

Εισήλθαν στον περικαλλή ναό της Αθηνάς
ο Χριστιανός επίσκοπος Πηγάσιος
ο Χριστιανός ηγεμονίσκος Ιουλιανός.
Έκύτταζαν με πόθον και στοργήν τ’ αγάλματα  
όμως συνομιλούσανε διστακτικώς,

με υπαινιγμούς, με λόγια διφορούμενα,
με φράσεις πλήρεις προφυλάξεως,
γιατί δεν ήσαν βέβαιοι ο ένας για τον άλλον
και συνεπώς φοβούνταν να μη εκτεθούν,
  ο ψεύτης Χριστιανός επίσκοπος Πηγάσιος
  ο ψεύτης Χριστιανός ηγεμονίσκος Ιουλιανός