Η γιορτή μας για την επέτειο της 25ης Μαρτίου σε μεγάλο βαθμό αντλεί έμπνευση από το εκπαιδευτικό υλικό που συνέγραψε η Καλλιόπη Κύρδη ,υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων της Α΄Δ/νσης Π.Ε.Αθηνών και το οποίο στηρίζεται στο αρθρωτό έργο του Χρήστου Μποκόρου με τον τίτλο «Ιστορία, Μνήμη, Κοινότητα – Εκπαιδεύοντας το βλέμμα: Το ζωγραφικό έργο του Χ. Μποκόρου 1821, η γιορτή» που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε κοινό σε ομώνυμη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, από 19/05/2021 έως 10/10/2021 με αφορμή τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης .
Η έκθεση αρθρωνόταν σε τέσσερις ενότητες:
• Η Γαλανόλευκη: ο απόηχός της.
• Η Ιστορία: το φως και το σκοτάδι της.
• Οι Ήρωες, επιφανείς και αφανείς: ο ίσκιος και το αίμα τους.
• Η Δόξα μονάχη
Ο Χρήστος Μποκόρος γεννήθηκε το 1956 στο Αγρίνιο. Εκεί έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Έφυγε δεκαεννέα χρονών για να σπουδάσει Νομικά στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
Θράκης, στην Κομοτηνή (1975-1979). Μετά τις σπουδές του Δικαίου κι ένα μεσοδιάστημα αναποφασίστου προβληματισμού, βρέθηκε στη Ανώτατη Σχολή των Καλών Τεχνών της Αθήνας
(1983-1989). Ζωγράφιζε από παιδί, άρχισε να εκθέτει στη δεκαετία του ’80. Στο εργαστήριο της οδού Καλλιδρομίου, στον λόφο του Στρέφη, έγιναν τα έργα της «μαθητείας στο πραγματικό».
Τη δεκαετία του ’90 στην οδό Αριστοδήμου, στον Λυκαβηττό, αποπειράται να εικονοποιήσει την κοινή μνήμη και «πειρασμούς του αόρατου», το φως και το σκοτάδι. Μετά το 2000 κατεβαίνει
στην Καστέλλα όπου ζει και εργάζεται έκτοτε. Το 2004, με το «Αδιάβαστο Δάσος», άγγιξε το αγκάθι της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου. Το 2013 παρουσίασε «τα στοιχειώδη» στο
Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, προτείνοντας μια λιτή ευημερία, μια επανεύρεση του μέτρου στην καθημερινή μας ζωή και το 2016 τις «όψεις αδήλων», μια αναδρομική έκθεση
έργων της τριαντάχρονης πορείας του. Δύο αιώνες μετά τον ξεσηκωμό́του 1821, επανέρχεται στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού με τη «γιορτή».
Πηγή: https://bokoros.com. Διαθέσιμο στοhttps://bokoros.com/%ce%b2%ce%b9%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%b9%ce%ba%cf%8c/
Επειδή , μεγάλος αριθμός παιδιών της τάξης δεν έχουν καταγωγή από την Ελλάδα, αρχικά δίνεται έμφαση στην έννοια της πατρίδας . Ποια είναι η πατρίδα για τον καθένα μας και τι εικόνες μας φέρνει στο μυαλό. Γιατί αγαπάμε την πατρίδα; Συγκεντρώνουμε , με τη βοήθεια των γονέων, φωτογραφικό υλικό από τις πατρίδες και το κάθε παιδί παρουσιάζει τη φωτογραφία του τόπου του δίνοντας και τις ανάλογες πληροφορίες . Ακολουθεί συζήτηση και ζωγραφική της πατρίδας. Χαρακτηριστικό είναι ότι η πλειονότητα των παιδιών στη ζωγραφική τους φτιάχνουν και τη σημαία της πατρίδας τους.
Βλέπουμε το έργο του Μποκόρου με την ελληνική σημαία και τίθενται ερωτήματα όπως
- Πώς είναι αυτή η ελληνική σημαία
- Γιατί είναι φτιαγμένη σε ξύλο;
- Τι έχει πάνω της και γιατί;
Οι απαντήσεις ενδιαφέρουσες:
- Είναι πολύ παλιά , ίσως από τότε που πολεμούσαν οι Έλληνες
- Ο ζωγράφος ήθελε να την κάνει διαφορετική για αυτό την έβαλε σε ξύλο
- Η σημαία έχει πάνω της λουλουδάκια επειδή ο ζωγράφος ήθελε να την κάνει πιο όμορφη
Αφού διαβάσουμε την ιστορία “Το ασπρογάλανο πανί” της Γαλάτειας Σουρέλη από το “Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων για το Νηπιαγωγείο” , ΥΕΠΘ, Αθήνα 2001 και συνδέσουμε τις εννέα λωρίδες της με τη λαϊκή θεωρία που αναφέρει ότι αντιστοιχούν στις συλλαβές της ιστορικής φράσης «Ελευθερία ή Θάνατος», που έχει μείνει καταγεγραμμένο στη συνείδηση των Ελλήνων ως το κεντρικό σύνθημα της Επανάστασης , φτιάχνουμε τις δικές μας σημαίες με τυπώματα και λουλούδια σαν τα αγριοτριαντάφυλλα του Μποκόρου.
Η ελληνική σημαία γίνεται αφορμή για να δούμε το βιβλίο ” Σημαίες τηε Ελευθερίας , Συλλογή Εθνικού Ιστορικού Μουσείου”,Ι.Κ.Μαζαρακής -Αινιάν, εφημ ΤΑ ΝΕΑ, Αθήνα 1996.
“Αρκει λοιπόν να υψωθεί μία μόνη σημαία με το Σταυρό και θα τρέξουν όλοι να ενωθούν με μια επαναστατική ορμή για την απόκτηση της ελευθερίας …” , αναφέρει ο συγγραφέας . Βλέπουμε πολλές εικόνες από σημαίες της προεπαναστατικής περιόδου και της επανάστασης που έχουν πάνω τους τοπικούς αγίους , το δικέφαλο αετό , με επιγραφές συνήθως “Εν τούτω νίκα” ή “Ελευθερία ή Θάνατος”, ή “Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος” ,με στεφάνια ελιάς και δάφνης , με τον όφι που νικήθκε από το Σταυρό , με άγκυρες …. Σε όλες , όμως , το κυριάρχο στοιχείο ήταν ο στυαρός . Φτιάχνουμε και εμείς τις δικές μας σημαίες του Αγώνα με φαντασία και το σύμβολο του Σταυρού σε κυρίαρχη θέση.
Παρατηρούμε το έργο του Χ. Μποκόρου με την μορφή του Διονυσίου Σολωμού.
Μιλάμε για τη βιογραφία του ποιητή και το ιστορικό της σύνθεσης του ” Ύμνου εις την Ελευθερία” . Κεντρικό σημεί αναφοράς στάθηκε το χέρι του ποιητή στο στήθος του .
- Αγαπάει την Ελλάδα για αυτό έχει το χέρι του στην καρδιά
- Κρατά την καρδιά του επειδή θέλει να δώσει θάρρος στους Έλληνες
- Αγαπάει τους ‘Ελληνες και τους έχει στην καρδιά του
είναι οι υποθέσεις που κάνουν τα παιδιά για τη χαρακτηριστική του στάση .
Ακολουθεί η αναπαραγωγή του πίνακα με πληθώρα υπέροχων λουλουδιών που φωτίζουν την ασπρόμαυρη φιγούρα του εθνικού ποιητή.
Η μορφή του Γεωργίου Καραϊσκάκη στέκεται ισάξια δίπλα σε εκείνη του Σολωμού , δύο εξέχουσες προσωπικότητες που δε συναντήθηκαν ποτέ ,όμως αγωνίστηκαν και οι δύο για τα ίδια ιδεώδη.
Καθώς έχουμε μιλήσει για τις παραδοσιακές στολές και τα χρυσοκένητα μοτίβα τους , τα παιδιά αποφάσισαν να δώσουν χρώμα στην αχνή φιγούρα του ήρωα , χρωματίζοντας το φέσι και το γιλέκο του , δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στη συμμετρία των σχεδίων.
Ο τελευταίος σταθμός μας στο έργο του Μποκόρου είναι η Δόξα μονάχη , Δαφνοφόρος έννοια δύσκολη και αφηρημένη για τα παιδιά η οποία θα κατανοηθεί εύκολα διαβάζοντας το ποιήμα “Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη” του Δ. Σολωμού
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη,
περπατώντας η δόξα μονάχη
μελετά τα λαμπρά παλικάρια
και στην κόμη στεφάνι φορεί
γινωμένο από λίγα χορτάρια
που ‘χαν μείνει στην έρημη γη.
Τα παιδιά ερμηνεύουν το μαύρο ντύσιμο ως λύπη και πένοις της Δόξας για τους νεκρούς των Ψαρών ενώ τα φύλλα δάφνης που κρατά θα γίνουν στεφάνια για όλους εκείνους που θυσιάστηκαν στο μαρτυρικό νησί. Στη συνέχεια , ο πίνακας του ζωγράφου αποκτά ” ζωντάνια ” στα χέρια των παιδιών που κολλούν φύλλα και βάφουν το φόντο πράσινο ( από τα λίγα χορτάρια της γης ) ή μπλε (από το χρώμα της ελληνικής σημαίας) .
Δεν παραλείπουμε να αναφερθούμε και στην μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης , το Ευαγγελισμό της Θεοτόκου που τιμάμε αυτή τη μέρα . Χρωματίζουμε σε στυλ βιτρώ τη συνάντηση του Αρχάγγελου με τη Μαρία σχεδιάζοντας ο /η καθένας/μία το δικό του/της κρίνο.
Κι ένα ” πάντρεμα” όλων των παραπάνω , σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο
https://read.bookcreator.com/8LUju2ARNqdMV771aU7euX1wsnm1/Ts30zkOISLqBug7f9nYLnw/DgFr2DoLS1-Ls58tIazbSQ
Χρόνια πολλά , και του χρόνου !!
