Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Πρωτότυπα Κωτοπουλάκια.

Υλικά: Αυγά από φελιζόλ, καλαμάκια-σουβλάκια, γύψος, ένα καλούπι για να δημιουργήσουμε τη γύψινη βάση (π.χ. πλαστικά μπολάκια από γιαούρτι ή πλαστικά καπάκια από μπουκάλια κ.ά.), ματάκια, πούπουλα.

Η δραστηριότητα συνδέεται με τον τομέα της δημιουργίας και της έκφρασης, τα εικαστικά στο νηπιαγωγείο. Το χιουμοριστικό της αποτέλεσμα δίνει ιδιαίτερη χαρά στα παιδιά!

Καλό μας Πάσχα

Η δημιουργία συνεχίζεται στο σπίτι. Τα παιδιά, σε συνεργασία με τους γονείς τους, προσθέτουν νέα στοιχεία στα κωτοπουλάκια τους (όπως το λειρί το οποίο διακρίνεται στις φωτογραφίες).

Η σύνδεση της ζωής στο νηπιαγωγείο με τις καθημερινές δραστηριότητες του παιδιού στο σπίτι και οι νέες δημιουργικές ιδέες γονέων και παιδιών είναι ένας από τους σημαντικούς παιδαγωγικούς στόχους για την ανάπτυξη των μικρών παιδιών. Φέρνει, επίσης, χαρά σε εκπαιδευτικούς, γονείς και παιδιά.

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Ο Στρατής Ελευθεριάδης (TERIADE) υπήρξε μυτιληνιός κοσμοπολίτης εκδότης και κριτικός της τέχνης (1897-1983). Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ τον τιμά κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού έτους 2014-2015 κι εμείς είχαμε την ευκαιρία να το επισκεφτούμε με σκοπό να δούμε από κοντά σημαντικά έργα που ανήκουν στη συλλογή του.

Ο Στρατής Ελευθεριάδης συνέβαλε στην ανακάλυψη του ζωγράφου Θεόφιλου και στη διάδοση του έργου του. Στο πλαίσιο της έκθεσης “Τιμή στον Τεριάντ” (του Τελλόγλειου) φιλοξενούνται έξι πίνακες του Θεόφιλου και συγκεκριμένα οι: “Κωνσταντίνος Παλαιολόγος (1933)”, “Βασιλιάς της Ινδίας” (1870-1934), “Η Άρκτος χορεύουσα” (1933), “Αρχαία Ανθοπώλις” (1930), “Θεόδωρος Καραπάτης” (1932), “Έλληνας αγωνιστής” (1870-1934).

Ο ζωγράφος Θεόφιλος είναι γνωστός στα παιδιά του νηπιαγωγείου καθώς οι αναφορές στους πίνακές του είναι συχνές ανάλογα με τα θέματα που διαπραγματεύομαστε. Ένας γνωστός του πίνακας τον οποίο γνωρίζουν τα παιδιά από την αρχή του σχολικού έτους όταν αναφερόμαστε στις καλλιέργειες και, ειδικά, στην καλλιέργεια της Ελιάς είναι αυτός που απεικονίζει το μάζεμα των ελαιών.

Την επίσκεψή μας στο Τελλόγλειο συνδυάσαμε με: α) τις αναφορές μας στους πίνακες του Θεόφιλου, β) με την γνωριμία των παιδιών με στοιχεία καθημερινής ζωής από την εποχή του 1821 όπως οι ενδυμασίες και έννοιες από την εποχή εκείνη όπως ο “αγώνας” και οι “αγωνιστές” (επειδή η επίσκεψη έγινε μερικές μέρες πριν από την Εθνική Επέτειο και υπήρχαν σχετικοί πίνακες στην έκθεση) και γ) με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται από την αρχή του σχολικού έτους σχετικά με τον ψηφιακό γραμματισμό των παιδιών.

Συνοπτικά οι δραστηριότητες που συσχετίζονται με την επίσκεψη μπορεί να χωριστούν σε τρία μέρη:

1) Δραστηριότητες πριν την επίσκεψη όπως γνωριμία των παιδιών με έργα του Θεόφιλου ανάλογα με τα θέματα του νηπιαγωγείου και γνωριμία των παιδιών με το χώρο του Τελλόγλειου Ιδρύματος μέσα από την ιστοσελίδα του, ώστε να υπάρχει μία αρχική εικόνα για τον χώρο και τον τρόπο έκθεσης των έργων σ’ αυτόν, τα είδη των έργων και τον τρόπο εφαρμογής του εκπαιδευτικού προγράμματος.

2) Παρακολούθηση του εκπαιδευτικού προγράμματος του μουσείου όπως σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε από από τις μουσειοπαιδαγωγούς (τις Κες Ιφιγένεια Μποτσάκη και Χρύσα Τιφτίκογλου) τις οποίες ευχαριστούμε θερμά επειδή κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών.

3) Δραστηριότητες μετά την επίσκεψη όπως γνωριμία με τις παραδοσιακές ενδυμασίες , γνωριμία με έργα του Θεόφιλου που έχουν ως θέμα τους στοιχεία από την εποχή του 1821 (όπως ο πίνακας “Ο Ρήγας και ο Κοραής υποβαστάζει την Ελλάδα”).

Συμπληρωματικά αναφέρουμε ότι τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ιστορία του βασιλιά Υμπύ και να φωτογραφηθούν με μία διαδραστική τεχνική μπροστά στο έργο του (“να μπουν μέσα στο έργο”). Γνώρισαν, επίσης, την ιστορία του ποιμενικού μυθιστορήματος “Δάφνις και Χλόη”. Για την ταυτότητα των έργων παραθέτουμε τις επόμενες φωτογραφίες (τα ίδια τα έργα δεν μπορούμε να τα δημοσιεύσουμε επειδή σεβόμαστε τους περιορισμούς που θέτουν τα μουσεία για τη λήψη φωτογραφιών καθώς και τα πνευματικά δικαιώματα των έργων).

 Φωτογραφίες από την επίσκεψη

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Κατά τη διάρκεια της γνωριμίας των παιδιών με την εποχή του 1821 αναφέρθηκαν στοιχεία από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων όπως οι ενδυμασίες τους. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να παρατηρήσουν παραδοσιακές ενδυμασίες από διάφορα μέρη της Ελλάδας (Μακεδονία, Ήπειρος κ.α.). Στο πλαίσιο της διαθεματικότητας (μαθηματικές έννοιες, γεωμετρικά σχήματα) διέκριναν γραμμές (καμπύλες, ευθείες) και σχήματα (τρίγωνα, τετράγωνα, κύκλους, παραλληλόγραμμα, ελλείψεις) στα κεντήματα των παραδοσιακών στολών. Στη συνέχεια, δημιούργησαν μοτίβα με σχέδια και σχήματα με τη χρήση απλών υλικών (ζωγραφική με μαρκαδόρους πάνω σε χαρτί κάνσον), ώστε να αναπαραστήσουν με το δικό τους μοναδικό τρόπο παραδοσιακές ποδιές.

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζονται δραστηριότητες με θέμα τη γνωριμία των παιδιών με έναν ιδιαίτερο πολιτισμό ανθρώπων από άλλους τόπους και άλλες εποχές, τους Ινδιάνους. Το θέμα των Ινδιάνων είναι αγαπημένο στα παιδιά εξαιτίας των στοιχείων αυτού του πολιτισμού (ζωγραφική στο πρόσωπο, ενδυμασίες, η ζωή στις σκηνές κ.ά.).

Γενικοί στόχοι και σκοποί αυτών των δραστηριοτήτων είναι η ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων (γραπτών και προφορικών), η δημιουργία και η έκφραση (χορός, τραγούδια), ο προβληματισμός και η επίλυση προβλημάτων, η γνωριμία με άλλους πολιτισμούς (πολυπολιτισμική εκπαίδευση), το παιχνίδι με τη βοήθεια τεχνικών από τους θεατρικούς αυτοσχεδιασμούς και τις τεχνικές της δημιουργικής γραφής, η σύνδεση με άλλα γνωστικά πεδία όπως οι μαθηματικές έννοιες (ο αριθμός “10” μέσα από το τραγούδι “Δέκα Μικροί Ινδιάνοι”).

Δραστηριότητες προετοιμασίας:

Α) Παρατήρηση εποπτικού υλικού (φωτογραφίες με Ινδιάνους, με Ινδιάνικες σκηνές σε ένα χωριό κ.ά.)

Β) Αφού τα παιδιά γνωρίσουν αρκετά στοιχεία για τον πολιτισμό των Ινδιάνων αναζητούν ινδιάνικα ονόματα, ώστε να τα χρησιμοποιήσουμε στις δραστηριότητές μας. Οι οδηγίες για τα ινδιάνικα ονόματα είναι να προσπαθήσουν να βρουν ένα χαρακτηριστικό τους στοιχείο και με αυτό να σχηματίσουν το ινδιάνικο όνομα. Η/Ο νηπιαγωγός καταγράφει τα ονόματα που δημιουργούν τα παιδιά για τον εαυτό τους σε μια λίστα, ώστε να έρθουν σε επαφή με αυτού του τύπου κειμενικές μορφές, να αναγωρίζουν τα ονόματά τους και να τα έχουμε μπροστά μας όποτε τα χρειαστούμε.

Οι δραστηριότητες:

1) Καθόμαστε σε κύκλο και φανταζόμαστε ότι στο κέντρο υπάρχει η φωτιά (μπορούμε, επίσης, να την κατασκευάσουμε με κόκκινη ζελατίνη ή χαρτί κάνσον). Λέμε ένα τραγούδι χαιρετισμού με ανάλογες κινήσεις.

2) Λέμε με σειρά τα ινδιάνικα ονόματά μας. (Όπως: “Ο Ινδιάνος με το δυνατό μυαλό”-π21, “Η κρέμα του φλογάτου παγωτού”-π7, “Το γλυκό κορίτσι”-π11, “Το αγόρι σφεντόνα”-π23, “Ο τέλειος Ινδιάνος”-π17, “Το δυνατό αγόρι”-π2, “Το χαμογελαστό αγόρι”-π5, “Το αγόρι που ανεβαίνει πάνω στο βουνό”-π9, “Το κορίτσι με τα μακριά μαλλιά”-π15, “Το μικρό αγόρι”-π16, “Το παιχνιδιάρικο κορίτσι”-π22, “Το σιωπηλό κορίτσι”-π6, “Το όμορφο κορίτσι”-π19, “Η δυνατή φωνή”-π10, “Το αγόρι που τρέχει γρήγορα”-π18, “Το αγόρι Ινδιάνος”-π4, “Το αγόρι που μιλάει με τους φίλους του”-π8, “Το ψηλό κορίτσι”-π14, “Το ξανθό κορίτσι”-π13, “Το κορίτσι από το απέναντι βουνό”-π3, “Το ψηλό αγόρι”-π12, “Ο γιος του Μεγάλου Μανιτού”-π20, “Ο άνθρωπος που δεν μασάει”-π24.)

3) Συζητάμε ένα πρόβλημα που υπάρχει στο χωριό μας. Π.χ. τελειώνει το νερό και πρέπει τις επόμενες μέρες να ψάξουμε να βρούμε και να φέρουμε στο χωριό. Θυμίζουμε στα παιδιά ότι δεν υπάρχουν βρύσες στα σπίτια και ότι δεν έχουμε καν σπίτια, ζούμε σε σκηνές (εισαγωγή στον ιστορικό τόπο και χρόνο). Πρέπει, λοιπόν, να λύσουμε το πρόβλημα ανάλογα με τις συνθήκες της εποχής. Τα παιδιά, συνήθως, λένε: “να σκάψουμε, να βρούμε νερό στη γη και να κάνουμε πηγάδι”, “να φορτώσουμε στις άμαξες βαρέλια και να πάμε να τα γεμίσουμε από ποτάμια ή από λίμνες”, “να μαζέψουμε σε βαρέλια νερό της βροχής”.

4) Τραγουδάμε και χορεύουμε τραγούδια για τους Ινδιάνους όπως το “Δέκα Μικροί Ινδιάνοι” ώστε να ολοκληρώσουμε με ευχάριστο τρόπο τη συζήτησή μας και το φανταστικό μας ταξίδι στο ινδιάνικο χωριό.

Πηγή: Περιοδικό “Παράθυρο στην εκπαίδευση”, τεύχος 61, 2010.