Δεντρόγραμμα-Ιστόγραμμα-Ήλιος-Εννοιολογικός Χάρτης
Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή
Τα τελευταία χρόνια στην εκπαίδευση (διεθνώς και στη χώρα μας) έγινε κατανοητή η σημασία και η αξία της συμμετοχής των μαθητών/τριών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τα παιδιά δε θεωρούνται πλέον ως παθητικοί δέκτες του μαθήματος (τουλάχιστον από μία μεγάλη μερίδα των εκπαιδευτικών), αλλά ως συνδιαμορφωτές της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ως “μικροί ερευνητές” των διαφόρων θεμάτων με τα οποία έρχονται καθημερινά σε επαφή κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής τους.
Αυτή, μάλιστα, η διαδικασία ξεκινά από το νηπιαγωγείο. Ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο το οποίο στις διερευνήσεις διαμέσου σχεδίων εργασίας (project) μπορεί να αξιοποιηθεί ως σημείο εκκίνησης του εκπαιδευτικού προγράμματος είναι η “εννοιολογική χαρτογράφηση”. Η “εννοιολογική χαρτογράφηση” συνδέει τις διάφορες έννοιες μεταξύ τους, διερευνά τις ιδέες, γνώσεις, αναπαραστάσεις των παιδιών για ένα θέμα, θέτει ερωτήματα, διερευνά τις απαντήσεις, βοηθά στην αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος.
Έχει το μοναδικό πλεονέκτημα να καταγράφει αυτά που λένε τα παιδιά με εύκολο και χρήσιμο τρόπο. Στο νηπιαγωγείο, μάλιστα, υπάρχει εξαιρετική επινοητικότητα για τη δημιουργία εννοιολογικών χαρτών. Έτσι, χρησιμοποιούνται εκπαιδευτικά λογισμικά εννοιολογικής χαρτογράφησης όπως είναι το Kindspiration (για να δείτε τι είναι το λογισμικό αυτό πατήστε εδώ ) και πολλά σχέδια και σχήματα που δημιουργούν οι νηπιαγωγοί της τάξης, στην καθημερινή πράξη. Από απλά σχήματα που παριστάνουν έναν ήλιο στον κύκλο του οποίου υπάρχει το ερώτημα προς διερεύνηση έως πιο περίτεχνα σχήματα με φαντασία και ιδιαίτερη αισθητική.
Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας σχολικής χρονιάς η φοιτήτρια του ΤΕΠΑΕ-ΑΠΘ που κάνει τις πρακτικές της ασκήσεις στο νηπιαγωγείο μας Εύα Φυλακτού έμαθε στα παιδιά το “Δεντρόγραμμα” και το φιλοτέχνησε με πολύ ωραίο τρόπο. Το “Δεντρόγραμμα” είναι ένα δέντρο στις ρίζες του οποίου υπάρχουν οι γνώσεις και οι ιδέες των παιδιών για ένα θέμα, στον κορμό και στα χαμηλά κλαδιά ερωτήματα για το θέμα και στα ψηλά κλαδιά οι απαντήσεις που μπορούν να βρουν τα παιδιά μετά τη διερεύνηση του θέματος. Η Εύα έκανε το δεντρόγραμμά της με θέμα “το περιβάλλον”.
Το Δεντρόγραμμα
Λεπτομέρειες
Απλές αναπαραστάσεις εννοιολογικής χαρτογράφησης
(Ήλιος)