Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Το Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Erasmus με τον τίτλο “Reception” αφορά το έτος υποδοχής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση το οποίο σε πολλές χωρές της Ευρώπης αντιστοιχεί σε ηλικιακές ομάδες παιδιών πέντε και έξι ετών και σε ένα έτος πριν από την πρώτη δημοτικού (νηπιαγωγείο, προσχολική αγωγή και εκπαίδευση). Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα εστιάζει στη μετάβαση των παιδιών από το νηπιαγωγείο στην πρώτη δημοτικού (transition) και συμμετέχουν σ’ αυτό έξι ευρωπαϊκές χώρες: Ιρλανδία, Δανία, Κροατία, Ελλάδα, Νορβηγία και Ισλανδία.

Η πρώτη συνάντηση μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν έγινε στην Ιρλανδία την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου του 2016 (21 έως 25/11) στο Clare Education Center στην πόλη Ennis της Ιρλανδίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις μεταξύ των εκπροσώπων των χωρών σχετικά με ειδικά ζητήματα του προγράμματος, την ενημέρωση για εκπαιδευτικά θέματα, σεμιναριακά μαθήματα για εκπαιδευτικά προγράμματα, ενημέρωση για ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα της Ιρλανδίας, επισκέψεις σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς όπως το Holy Family Junior School (νηπιαγωγείο στην πόλη Ennis) και το Scoil na Maighdine Mhuire, Newmarket-on-Fergus (δημοτικό σχολείο).

Από την πλευρά της Ελλάδας το πρόγραμμα διοργανώνεται από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης. Το 14ο Νηπιαγωγείο Αμπελοκήπων συμμετέχει με μία εκπαιδευτική πρόταση για τη μετάβαση (case study) η οποία αντιστοιχεί σε έξι εκπαιδευτικές παρεμβάσεις που εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια όλου του σχολικού έτους (2016-2017), ετήσιες εκπαιδευτικές παρεμβάσεις. Η περίληψη της πρότασής μας μπορεί να συνοψιστεί στα εξής:

Η συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης αντλεί τα μεθοδολογικά της εργαλεία από την εκπαιδευτική έρευνα (case studies). Αναφέρεται σε εκπαιδευτικές παρεμβάσεις μακράς διάρκειας (ετήσια διάρκεια) που εφαρμόζονται στο 14^ο Νηπιαγωγείο Αμπελοκήπων.

Βασικός άξονας αυτών των εκπαιδευτικών παρεμβάσεων είναι οι έννοιες των πολυγραμματισμών και της πολυτροπικότητας (multimodality, multiliteracy). Κύριος σκοπός της χρήσης των εννοιών αυτών είναι να εμπλέξει στην εκπαιδευτική πράξη περισσότερες από μία επικοινωνιακές φόρμες, δηλαδή τη γλώσσα (γραπτή και προφορική), την εικόνα, την κίνηση, τη σωματική έκφραση κ.ά., ώστε τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες και ικανότητες σε ένα δημιουργικό περιβάλλον μάθησης.

Ως μελέτη περίπτωσης θεωρείται η εφαρμογή έξι εκπαιδευτικών παρεμβάσεων σε ένα τμήμα του νηπιαγωγείου που αποτελείται από εικοσιτέσσερα παιδιά (νήπια και προνήπια). Αυτές οι εκπαιδευτικές παρεμβάσεις είναι:

• «Εργασία σε μικρές ομάδες» (καθημερινές ρουτίνες στο νηπιαγωγείο με τη μέθοδο της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και σκοπό την ανάπτυξη συνεργατικών συνηθειών).
• «Οι ήρωες του νηπιαγωγείου» (εμψύχωση ρόλων από παιδικά κινούμενα σχέδια με σκοπό την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων).
• «Το ημερολόγιο του νηπιαγωγείου» (ανάπτυξη οπτικού και γλωσσικού γραμματισμού).
• «Η εμπλοκή της τέχνης» (αξιοποίηση έργων μεγάλων ζωγράφων με εστίαση στη μετάβαση των παιδιών από το νηπιαγωγείο στην πρώτη δημοτικού).
• «Δανειστική βιβλιοθήκη» (λειτουργία δανειστικής βιβλιοθήκης στην αίθουσα του νηπιαγωγείου με σκοπό την ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας και την καλλιέργεια γλωσσικού και οπτικού γραμματισμού).
• «Η εμπλοκή των ενηλίκων» (παιδαγωγικές συναντήσεις με θέματα όπως η μετάβαση, η ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων των παιδιών στο νηπιαγωγείο και άλλες δράσεις).

Κάποιες από τις προηγούμενες εκπαιδευτικές παρεμβάσεις αποτελούν γνωστές εκπαιδευτικές πρακτικές σε πολλά ελληνικά νηπιαγωγεία, ενώ κάποιες άλλες είναι πρωτότυπες (όπως «οι ήρωες του νηπιαγωγείου»). Στη συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης εστιάζονται στη μετάβαση των παιδιών από το νηπιαγωγείο στην πρώτη δημοτικού με στόχο να αναδειχτούν δεξιότητες και ικανότητες που αναπτύσσονται σχετικά με το θέμα αυτό.

Εάν θέλετε να δείτε την πλήρη πρόταση που συμπεριλαμβάνεται στον ελληνικό φάκελο για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα πατήστε εδώ.

Τα εκπαιδευτικά ευρωπαϊκά προγράμματα έχουν μια ευρεία στοχοθεσία και πολλαπλούς σκοπούς. Λειτουργούν ανατροφοδοτικά για τον κάθε εκπαιδευτικό ξεχωριστά και παρέχουν αξιοσημείωτες αφορμήσεις για την ανανέωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Οι εκπρόσωποι των χωρών που συμμετέχουν έχουν την ευκαιρία να ανταλλάσσουν εμπειρίες και γνώσεις και να τις μεταφέρουν στους συναδέρφους και στις συναδέρφισσές τους στη χώρα τους. Έτσι, δίνονται ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων εκπαιδευτικών προγραμμάτων με σκοπό τον εμπλουτισμό των όσων, ήδη, υπάρχουν, ώστε να μελετούνται νέοι τρόποι ανάπτυξης δεξιοτήτων και ικανοτήτων παιδιών νηπιαγωγείου.

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή.

Δραστηριότητα κατά την οποία τα παιδιά ανακαλύπτουν με πόσους διαφορετικούς τρόπους λένε οι άνθρωποι την ευχή “Καλά Χριστούγεννα” σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Σε ένα χαρτόνι επικολλούνται οι σημαίες των κρατών. Δίπλα σε κάθε σημαία γράφεται η αντίστοιχη ευχή της χώρας.

Σε άλλες καρτέλες υπάρχουν τα ονόματα της κάθε χώρας.

Στην παρεούλα, κατά τη διάρκεια οργανωμένης δραστηριοτήτας, τα παιδιά παρατηρούν και περιγράφουν τη σημαία της κάθε χώρας.

Στη συνέχεια, δίπλα στη σημαία και πάνω από την ευχή “Καλά Χριστούγεννα”, τα παιδιά γράφουν το όνομα της χώρας. Η γραφή του ονόματος της χώρας γίνεται ανάλογα με τον τρόπο που επιλέγουν τα παιδιά: βλέπουν τη λέξη από την καρτέλα και τη γράφουν ή ακούν τα φωνήματα της λέξης από τη νηπιαγωγό (φωνολογική ενημερότητα).

Τέλος, η νηπιαγωγός προφέρει την ευχή “Καλά Χριστούγεννα” ανάλογα με τον τρόπο που λέγεται σε κάθε χώρα και παρατηρούν τον τρόπο γραφής της. Συζητούν ομοιότητες και διαφορές του τρόπου γραφής της ευχής ανάμεσα στις διαφορετικές γλώσσες των χωρών.

Η δραστηριότητα αυτή έχει διαπολιτισμικό χαρακτήρα και εντάσσεται στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος με θέμα τα “Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ’ όλο τον κόσμο” (για να δείτε το πρόγραμμα πατήστε εδώ).

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Η Χριστουγεννιάτικη γιορτή μας έχει τίτλο “Το μυστικό Έθιμο των Χριστουγέννων” (Αθανασιάδου Α. (2012). Το μυστικό Έθιμο των Χριστουγέννων. Παράθυρο στην Εκπαίδευση, Τεύχος 78, σ. 42-44). Το σενάριό της αναφέρεται στο συνέδριο των ξωτικών που έγινε με σκοπό να εξεταστεί το ενδεχόμενο εάν οι χώρες του κόσμου θα διατηρήσουν τα έθιμά τους ή θα γιορτάζουν όλες με τον ίδιο τρόπο τα Χριστούγεννα.

Τα ξωτικά παρουσιάζουν τα έθιμα από τις διάφορες χώρες του κόσμου. Έτσι, τα παιδιά μαθαίνουν ότι

Στην Ελλάδα τραγουδούν τα κάλαντα και στολίζουν καραβάκια.

Στην Ιταλία απαγγέλουν ποιήματα και δίνουν δώρα.

Στην Αγγλία δίνουν ένα φιλί κάτω από το γκι.

Στη Γαλλία στολίζουν τα κλάδια του δέντρου με κεριά και κορδέλες.

Στην Ισπανία τρώνε ρόγες από σταφύλι.

Στην Αυστρία βάζουν στα στεφάνια κεριά και τα σβήνουν ένα ένα μέχρι τα Χριστούγεννα.

Στη Γερμανία στολίζουν έλατο έξω από το σπίτι και βάζουν φωτάκια σε πόρτες και παραθυράκια.

Στη Σουηδία ντύνουν ένα κοριτσάκι σαν την Αγία Λουτσία που φορά στεφανάκι στα μαλλιά του.

Στη Τσεχία στολίζουν το τραπέζι με πλεχτά καλάθια που τα γεμίζουν με κλαδάκια.

Στη Δανία ετοιμάζουν γλυκό και βάζουν μέσα ένα αμύγδαλο. Όποιος το βρει παίρνει δώρο για αμοιβή.

Στο τέλος τα ξωτικά καταλαβαίνουν ότι κάθε χώρα έχει υπέροχα έθιμα και αξίζει τον κόπο να τα διατηρήσει.

Σε δραστηριότητα που έγινε στο νηπιαγωγείο για την κατανόηση και ερμηνεία του σεναρίου της γιορτής τα παιδιά ζωγράφισαν σε μικρά καρτελάκια ένα χαρακτηριστικό σύμβολο για το έθιμο της κάθε χώρας και το επικόλλησαν πάνω στο χάρτη της Ευρώπης. Στη συνέχεια και στις ελεύθερες δραστηριότητες (παιχνίδι στις γωνιές, γωνιά εικαστικών) ζωγράφισαν δικούς τους χάρτες και την υδρόγειο σφαίρα.