Περιμένοντας τα Χριστούγεννα

IMG_7133Δραστηριότητες του Δημοτικού Σχολείου ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ για τα Χριστούγεννα.
Ο καιρός ήταν υπέροχος, δε θύμιζε καθόλου Χριστούγεννα, αλλά το σχολείο μπήκε πολύ νωρίς στο πνεύμα των Χριστουγέννων.
Κουραμπιέδες
Ξεκινήσαμε φτιάχνοντας κουραμπιέδες. Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων φρόντισε για τα υλικά και την υπέροχη συνταγή. Τα υπόλοιπα , τα ανέλαβαν οι μαθητές. Ζύμωσαν , έψησαν και απόλαυσαν τις δημιουργίες τους.
BAZAAR
Στις 11 Δεκεμβρίου στο χώρο του Σχολείου λειτούργησε το χριστουγεννιάτικο bazaar. Πάγκοι με νόστιμους κουραμπιέδες ( προσφορά μαμάδων του σχολείου) , χειροποίητες κατασκευές (προτάσεις για χριστουγεννιάτικη διακόσμηση). Γονείς και παιδιά ένωσαν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους και δημιούργησαν χρήσιμα αντικείμενα, διακοσμητικά, γούρια , είδη δώρων, υπέροχες, πρωτότυπες κατασκευές με στόχο την ενίσχυση των δράσεων του Συλλόγου.

Χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα

Στο χωριό μας, τη Νέα Φιλαδέλφεια , συναντάμε ακόμα ήθη , έθιμα και συνήθειες του παρελθόντος.
Υιοθετώντας την επιθυμία για σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία…giagiades 2ssssssgiagiades 1giagia3sssssssssssssssssss
., Προσπαθήσαμε να καταγράψουμε αυτή την τόσο σημαντική κληρονομιά, Βασιστήκαμε στις αφηγήσεις των γονιών μας και των γιαγιάδων, γιατί πιστεύουμε ότι ο κόσμος θα χαθεί αν δεν καταγραφούν , αν δε διασωθούν οι μνήμες του κόσμου. Ακόμα και των απλών ανθρώπων της διπλανής πόρτας, ώστε να χρησιμοποιήσουμε τις μνήμες τους ως ψηφίδες της γενικότερης ιστορίας.
Αντιμετωπίσαμε το παρελθόν με αγάπη και σεβασμό, καθώς αποτελεί μέρος της ταυτότητάς μας. Πιστεύουμε ότι έχουμε τη δύναμη να αξιοποιούμε τα γόνιμα στοιχεία της λαογραφίας μας, αν τα μελετούμε σωστά και τα μετασχηματίζουμε σε δημιουργική έκφραση που μπορεί να ενταχθεί στο σύγχρονο τρόπο ζωής.
Κάποτε αυτά τα στοιχεία της παράδοσής μας ήταν οργανικό μέρος της ζωής των κατοίκων, άγραφοι νόμοι που με βάση το εθιμικό δίκαιο ρύθμιζαν τις περισσότερες όψεις της ζωής στο οικογενειακό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Σήμερα, η ζωή μας έχει αλλάξει, δε χρειαζόμαστε το πανηγύρι για να διασκεδάσουμε όλοι μαζί. Αυτό που χρειαζόμαστε ωστόσο άμεσα είναι πιο ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις… και η αναβίωση των παλιών εθίμων μας συνδέει όχι μόνο με το παρελθόν αλλά και με εκείνη την παλιά αίσθηση ότι ανήκουμε σε μια κοινότητα, σε μια μεγάλη οικογένεια ανθρώπων που νοιάζονται για το διπλανό τους και αντιμετωπίζουν μαζί τις δυσκολίες, όταν αυτές προκύψουν…
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ
Οι πληροφορίες μας προέρχονται από τις αφηγήσεις της κ.Κατερίνας και της .κ.Σοφίας που δέχτηκαν την πρόσκλησή μας για να θυμηθούν και να αφηγηθούν στους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου της Νέας Φιλαδέλφειας τις Χριστουγεννιάτικες μνήμες τους από τα δικά τους παιδικά χρόνια.
Τα «ήθη» και τα «έθιμα» στο χωριό μας, έχουν μεταφερθεί από τους πρόσφυγες κατοίκους του από τις αλησμόνητες πατρίδες, εξακολουθούν να είναι ολοζώντανα και σήμερα και πολλές φορές έχουν εμπλουτισθεί και από την μίξη των συνηθειών που δημιούργησαν στον νέο τόπο κατοικίας τους.

Πριν κλείσουν τα σχολεία όλοι οι μαθητές πήγαιναν στο στρατόπεδο που ήταν κοντά στο χωριό , πρόσφεραν στους φαντάρους μελομακάρονα και τους εύχονταν καλές γιορτές.
Αντί για έλατο, στόλιζαν ένα πουρνάρι .Τα στολίδια ήταν μικρά κομμάτια βαμβάκι και χάρτινα αστεράκια, που τα χρωμάτιζαν μόνα τους τα παιδιά. Το πουρνάρι στολισμένο με βαμβάκι και χάρτινα αστεράκια φάνταζε στα παιδικά τους μάτια υπέροχο.

Την Παραμονή των Χριστουγέννων σφάζονταν τα γουρούνια που η οικογένεια εξέτρεφε όλη τη χρονιά.
Την παραμονή ή προπαραμονή των Χριστουγέννων, γινόταν τα «χοιροσφάγια», η σφαγή των γουρουνιών, που το παχύ τους κρέας και το λίπος ήταν η κατάλληλη τροφή για τον βαρύ χειμώνα. Το παχύ έντερο των γουρουνιών, καθαρίζεται και γεμίζεται με ψιλοκομμένο κρέας, πράσο, ρύζι και μυρωδικά, για να αποτελέσει το καθιερωμένο, έδεσμα την «μπάμπω».
Οι ίδιοι οι νοικοκυραίοι ή ομάδες μικρές ανδρών έσφαζαν τα γουρούνια τα δικά τους ,των συγγενών τους, αλλά και γενικά όλου του χωριού. Όλοι τρέφανε γουρούνια στα σπίτια τους, στα κουμάσια, «γιατί Χριστούγεννα χωρίς χοιρινό κρέας στο σπίτι δεν μπορούσαν να νοηθούν».

Από το γουρούνι που σφάζονταν, προκύπτει και ένα μοναδικό θρακιώτικο έδεσμα, αυτό της Μπάμπως, που είναι το έντερο του γουρουνιού γεμιστό με κρέας, ρύζι και μπαχαρικά. Όπως μας είπαν από το γουρούνι που έσφαζαν την παραμονή δεν πετιόταν τίποτα. Η Μπάμπω ήταν το πρώτο φαγητό που θα έτρωγε η οικογένεια μετά από τη νηστεία των 40 ημερών, μάλιστα το έβραζαν όλη τη νύχτα σε σιγανή φωτιά για να είναι έτοιμο όταν θα γύριζε η οικογένεια από την εκκλησία.
Από το απόγευμα, μόλις σουρούπωνε , τα «ραγκάτσιᨻ, οι νέοι του χωριού , αφού τελείωναν με τη σφαγή των γουρουνιών, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι έλεγαν τα κάλαντα.
Ο νοικοκύρης του σπιτιού τους καλοδεχόταν και τους κερνούσε πρόθυμα άφθονο σπιτικό κρασί, που το συνόδευαν χοιρινοί μεζέδες. Στη συνέχεια τα μικρότερα παιδιά ξεχύνονταν στους δρόμους και χτυπούσαν ρυθμικά τις εξώπορτες των σπιτιών με ξύλινα ραβδιά για να μεταφέρουν το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Χριστού και τραγουδούν τα Κάλαντα.
Οι νοικοκυρές τους υποδέχονταν με χαρά και τους έδιναν στραγάλια, σύκα, ξυλοκέρατα, πορτοκάλια, καρύδια κουλούρια, κάστανα, κυδώνια και άλλα διάφορα φρούτα.. Όχι όμως και χρήματα.
Το βράδυ μαζεύονταν όλη η οικογένεια για το δείπνο και καθόταν στο σοφρά ( ένα τραπέζι χαμηλό και στρογγυλό). Όλοι καθισμένοι γύρω από το σοφρά με ένα κουτάλι ή πιρούνι έτρωγαν από τα εννέα φαγητά.
Τα χαράματα των Χριστουγέννων χτυπούσε η καμπάνα και όλο το χωριό πήγαινε στην εκκλησία για να γιορτάσει τον ερχομό του Θείου βρέφους.
Μετά την εκκλησία γυρνούσαν στο σπίτι και τρώγανε την «μπάμπω», που είναι το έντερο του γουρουνιού γεμιστό με κρέας, ρύζι και μπαχαρικά και τις τσιγαρίδες (τηγανιτά κοψίδια με λίπος) με πολύ όρεξη μετά από τόσες μέρες νηστεία. Η Μπάμπω ήταν το πρώτο φαγητό που θα έτρωγε η οικογένεια μετά από τη νηστεία των 40 ημερών. Οι γυναίκες ζύμωναν και έφτιαχναν τη «Χριστόκλουρα», η οποία είναι κεντημένη.

Τα κεντήματα στη «Χριστόκλουρα» αναπαριστούν πρόβατα, άλογα, τη στάνη, τη στρούγκα και άλλα στοιχεία του παλαιού καθημερινού τους βίου. Τη «Χριστόκλουρα» την τρώνε όλοι μαζί με μέλι, περιμένοντας τη γέννηση του Χριστού. Στο τραπέζι τους , το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, βρίσκονται εννέα διαφορετικά τρόφιμα, που το καθένα συμβολίζει στιγμές της καθημερινότητας.
Υπήρχαν όμως και ο θρύλος των καλικαντζάρων, (Καρκαντζέλια ) που συνήθιζαν να κατεβαίνουν τη νύχτα από το τζάκι και ν’ αρπάζουν τα λουκάνικα, και να χορεύουν γύρω από τα πηγάδια, κι όποιον συναντούσαν τον έβαζαν να χορέψει μαζί τους.
Όλοι οι χωρικοί, όταν πλησίαζε το βράδυ, φοβούνταν να ξεμυτίσουν από το σπίτι τους, προπάντων τα μικρά παιδιά. Οι μανάδες δεν άφηναν τις κόρες τους να βγουν από το σπίτι από το φόβο των καλικαντζάρων.

Αλλά….(παραμύθι)
Μια κόρη όμως παράκουσε τη μάνα , πήρε τη στάμνα ( λάινα) και πήγε στο πηγάδι να γεμίσει νερό. Εκεί την είδε ένας Καλικάντζαρος , ήταν πολύ όμορφη , την αγάπησε και ήθελε να την παντρευτεί.
Ξαφνικά άκουσε κάτι πατημασιές. Γυρίζει τρομαγμένη και τι να δει !Ένας Καλικάντζαρος την πλησίασε φοβήθηκε και σκέφτηκε να το βάλει στα πόδια. Μα δεν θα κατάφερνε τίποτα γιατί σίγουρα θα την έπιανε. -Είσαι πολύ όμορφη και θέλω να σε παντρευτώ! Είπε , ο Καλικάντζαρος . Τότε μια ιδέα της ήρθε στο μυαλό κι αφού κοντοστάθηκε του είπε ψύχραιμη πλέον…
– Εντάξει λοιπόν… ας με παντρευτείς. Αλλά έτσι; Χωρίς νυφικό; Δεν παντρεύομαι έτσι, φέρε μου νυφικό κι ύστερα ο γάμος.
– Νυφικό; Τρέχω αμέσως να στο φέρω,
Ο Καλικάντζαρος έφυγε μονολογώντας νυφικό .. νυφικό .. νυφικό .. , για να μη το ξεχάσει, δεν ήταν δα κι έξυπνος. Όλη μέρα έψαχνε νυφικό , στο τέλος της το πήγε.
-Γρήγορα φόρεσέ το , για να σε παντρευτώ, της είπε.
– Εντάξει λοιπόν… ας με παντρευτείς. Αλλά έτσι; Χωρίς παπούτσια; Δεν παντρεύομαι έτσι, φέρε μου παπούτσια κι ύστερα ο γάμος.
– Παπούτσια; Τρέχω αμέσως να στα φέρω,
Ο Καλικάντζαρος έφυγε μονολογώντας.. παπούτσια … παπούτσια… παπούτσια , για να μη το ξεχάσει, δεν ήταν δα κι έξυπνος. Όλη μέρα έψαχνε παπούτσια, στο τέλος της τα πήγε.
– -Γρήγορα φόρεσέ τα , για να σε παντρευτώ, της είπε.
– Εντάξει λοιπόν… ας με παντρευτείς. Αλλά έτσι; Χωρίς πέπλο; Δεν παντρεύομαι έτσι, φέρε μου πέπλο κι ύστερα ο γάμος.
– Πέπλο ; Τρέχω αμέσως να στο φέρω,
Ο Καλικάντζαρος έφυγε μονολογώντας πέπλο… πέπλο… πέπλο.. , για να μη το ξεχάσει, δεν ήταν δα κι έξυπνος. Όλη μέρα έψαχνε πέπλο , στο τέλος της το πήγε.
Όλο και περισσότερα ζητούσε στην συνέχεια η κοπέλα που είχε το σχέδιο της. Ζήτησε γάντια, γούνα, κάλτσες. Ζήτησε τσατσάρα, καθρεφτάκι, βελόνια και κλωστές, πούδρες και τσιμπιδάκια, κι ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε πως της ερχόταν στο μυαλό. Με τούτο και με εκείνο, οι μέρες πέρασαν και δεν άργησε η στιγμή που έφτασαν τα Φώτα, κι οι καλικάντζαροι εξαφανίστηκαν γιατί όπως όλοι ξέρουμε, μετά τα Φώτα οι καλικάντζαροι φεύγουνε από τον δικό μας κόσμο όταν ο παππάς αγιάζει με την αγιαστούρα τα νερά .
Έτσι με τη ψυχραιμία και την εξυπνάδα της γλίτωσε η κόρη που δεν άκουσε τη συμβουλή της μάνας.

 

Χριστουγεννιάτικη γιορτή.
Την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου οι μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης του σχολείου με τους δασκάλους τους, Δημήτρη Τασούλη και Ζωή Παπαναγιώτη , μας παρουσίασαν μια πολύ όμορφη χριστουγεννιάτικη γιορτή. Με θεατρικά δρώμενα και τραγούδια, μας οδήγησαν στο χώρο των παραμυθιών άρωμα Χριστουγέννων. Εντυπωσιακά και τα σκηνικά που τα επιμελήθηκε η δασκάλα της Γ΄ τάξης Κική Τρυφωνίδου.IMG_7123
Κάλαντα
Την Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου οι μαθητές άφησαν τις τσάντες στο σπίτι , έφεραν τα τριγωνάκια τους και με γονείς και δασκάλους έψαλαν τα κάλαντα στη Νέα Φιλαδέλφεια , στο Μεσαίο και στο Πετρωτό. Το ποσό που συγκεντρώθηκε ήταν πέρα από τις προσδοκίες όλων.Με το ποσό  που  συγκεντρώθηκε θα ολοκληρωθεί η προσπάθεια μας ,  να διαθέτει κάθε τάξη τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό ,γιατί η χρήση των νέων τεχνολογιών,  παρέχει πρωτόγνωρες δυνατότητες στην εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασίαIMG_7131IMG_7125DSC_5761.

 

20151223_11081120151223_104848IMG_7126IMG_7156IMG_7156IMG_7132IMG_7130