Στις 2 Νοεμβρίου 2005 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε να ανακηρύξει την 27η Ιανουαρίου Διεθνή Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
27η Ιανουαρίου Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος
Leonard Cohen, Dance me to the end of love H ιστορία του τραγουδιού
“Το συγκεκριμένο τραγούδι προήλθε από πράγματα που άκουσα ή διάβασα για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Σε κάποια από αυτά, ακριβώς δίπλα στα κρεματόρια, υπήρχε ένα κουαρτέτο μουσικών το οποίο εξαναγκαζόταν να παίζει κλασσική μουσική ενώ οι άνθρωποι δίπλα τους καιγόταν ζωντανοί. Οπότε ο στίχος «dance me to your beauty with a burning violin» εννοεί την ομορφιά του να είσαι παρόν στην ολοκλήρωση μιας ζωής, στο τέλος της ύπαρξης της”. Leonard Cohen
Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλης Mουσική: Μίκης Θεοδωράκης. Τραγουδά η Μαρία Φαραντούρη.
Κατά την διάρκεια του Β. Παγκοσμίου Πολέμου ο ποιητής Ιάκωβος Καμπανέλλης φυλακίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν. Το 1965 έγραψε το έργο “Μαουτχάουζεν” στο οποίο περιγράφεται ο έρωτας δύο κρατουμένων στο ομώνυμο στρατόπεδο. Το έργο έντυσε με την υπέροχη μουσική του ο Μίκης Θεοδωράκης και έμεινε χαραγμένο στην μνήμη μας από την μοναδική ερμηνεία της Μαρίας Φαραντούρη.
Ακολουθούν φωτογραφίες από διακρατικές κινητικότητες που συμμετείχα ως υπεύθυνη στα πλαίσια Ευρωπαϊκών προγραμμάτων, με μαθητές/-τριες του Γυμνασίου Αλιβερίου στην Πολωνία και του 2ου ΓΕΛ Αλιβερίου στην Ολλανδία και τη Γερμανία.
Πολωνία Μνημείο Ηρώων του Γκέτο στη Βαρσοβία.
Με την ευκαιρία της τρίτης ανταλλαγής μαθητών 04-10.10.2011 στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος Comenius “Teen TV”, που συντόνιζε η κα. Μακρίδου Χριστίνα, επισκεφτήκαμε την Εβραϊκή συνοικία της Βαρσοβίας.
Το Μνημείο των Ηρώων του Γκέτο στη Βαρσοβία τιμά την εξέγερση των Εβραίων το 1943, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι Γερμανοί κατέλαβαν τη Βαρσοβία στις 29 Σεπτεμβρίου 1939 και τον Οκτώβριο του 1940 προχώρησαν στην ίδρυση του γκέτο. Το Γκέτο της Βαρσοβίας ήταν το μεγαλύτερο από όλα τα ναζιστικά γκέτο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ιδρύθηκε από τις γερμανικές Αρχές το Νοέμβριο του 1940 στο νέο έδαφος της Γενικής Κυβέρνησης της κατεχόμενης Πολωνίας. Το γκέτο περικλείστηκε από έναν τοίχο με ύψος μεγαλύτερο από 10 πόδια, με συρματόπλεγμα στην κορυφή και ήταν στενά φρουρούμενο ώστε να εμποδιστεί η ελεύθερη μετακίνηση ανάμεσα στο γκέτο και την υπόλοιπη Βαρσοβία. Στο αποκορύφωμά του, φυλακίστηκαν 460.000 Εβραίοι σε μια περιοχή 34 τετραγωνικών χιλιομέτρων με μέσο όρο 9,2 άτομα ανά δωμάτιο και με λιγοστά τρόφιμα. Από το Γκέτο της Βαρσοβίας, οι Εβραίοι απελάθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί και στα κέντρα μαζικής θανάτωσης. Το καλοκαίρι του 1942, τουλάχιστον 254.000 κάτοικοι του Γκέτο απεστάλησαν στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα υπό το προσωπείο της “μετεγκατάστασης στην Ανατολή” κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το γκέτο κατεδαφίστηκε από τους Γερμανούς τον Μάιο του 1943 μετά από τις εξεγέρσεις του Γκέτο της Βαρσοβίας, οι οποίες είχαν προσωρινά σταματήσει τις απελάσεις. Ο συνολικός αριθμός θανάτων μεταξύ των κρατουμένων του Γκέτο εκτιμάται σε τουλάχιστον 300.000 νεκρούς από σφαίρες ή αέρια, σε συνδυασμό με 92.000 θύματα λιμοκτονίας και σχετικές ασθένειες, την εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας και τα θύματα της τελικής καταστροφής του Γκέτο.
Ολλανδία
Στα πλαίσια της δεύτερης διακρατικής συνάντησης εκπαιδευτικών του Ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus “GEW” 24-26.01.2018 στην Ολλανδία επισκεφτήκαμε το Άμστερναμ. Στα πεζοδρόμια, μπροστά από σπίτια που κατοικούσαν Εβραίοι, θύματα του Ολοκαυτώματος, υπάρχουν χάλκινες πλακέτες με χαραγμένα τα ονόματά τους και το στρατόπεδο που έχασαν τη ζωή τους.
Στρατόπεδο μεταγωγής, Βέστερμπορκ, Westerbork, Drenthe, Ολλανδία
Κατά τη διάρκεια της δεύτερης ανταλλαγής μαθητών στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus “GEW” 05-11.11.2018 επισκεφτήκαμε το στρατόπεδο Westerbork και το Εβραϊκό Μουσείο στο βορειοανατολικό τμήμα της Ολλανδίας, που χρησίμευσε ως καταυλισμός προσφύγων για τους Εβραίους που καταδιώκονταν από τους ναζί έως το 1942 και στη συνέχεια μετατράπηκε σε στρατόπεδο διέλευσης, μέσω του οποίου μεταφέρονταν Εβραίοι και Ρομά σε ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης και συγκέντρωσης στη Γερμανία και σε κατεχόμενα εδάφη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Οι τσακισμένες ράγες του τρένου νοηματοδοτούν το τέλος τέτοιων θηριωδιών.
Στο χώρο βρίσκεται το υπαίθριο μνημείο των 102.000 λίθων, όπου κάθε λίθος αντιστοιχεί σε έναν άνθρωπο που έχασε τη ζωή του στο στρατόπεδο του Westerbork. Κάθε ένα αστέρι που είναι κολλημένο επάνω στο λίθο αντιστοιχεί σε Εβραίο και κάθε μία φλόγα σε Ρομά.
Φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων.
Γερμανία
Στρατόπεδο συγκέντρωσης Buchenwald, Weimar, Γερμανία
Με αφορμή τo Europeans For Peace Σεμινάριο Διαβούλευσης στη Βαϊμάρη της Γερμανίας 17-20 Μαίου 2019 το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ.
Το Μπούχενβαλντ (Buchenwald=Δάσος με τις οξιές) ήταν ένα ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης κοντά στο Έττερμπουργκ (Etterburg, κάστρο του Έττερ) που βρίσκεται κοντά στη Βαϊμάρη της Θουριγγίας στη Γερμανία. Το στρατόπεδο αυτό ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1937 και οι κρατούμενοί του χρησιμοποιούνταν ως εργατικό δυναμικό με καταναγκαστική εργασία σε τοπικά εργοστάσια παραγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού.
Το ρολόι στην κεντρική πύλη έχει σταματήσει στις 15:15, την ώρα που οι αμερικανικές δυνάμεις εισέβαλλαν στο Στρατόπεδο και απελευθέρωσαν τους κρατούμενους. Στην κεντρική πύλη του στρατοπέδου συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ ήταν γραμμένες οι λέξεις: «Jedem das Seine» «Στον καθένα το δικό του» ή σε ελεύθερη μετάφραση: «O καθένας παίρνει ό,τι του αξίζει».
Το κρεματόριο και οι σχάρες απ’ όπου έριχναν το δηλητηριώδες αέριο Zyklon B. Άδεια δοχεία του θανατηφόρου αερίου Zyklon B. Καρτέλα με στοιχεία κρατούμενου και προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων. .The memorial at Buchenwald, October 2013.
Μνημείο του άξονα Augusta, Γερμανία
Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος ανταλλαγής μαθητών μεταξύ Ελλάδας (2ο ΓΕΛ Αλιβερίου) και Γερμανίας Berufskolleg Tecklenburger Land des Kreises Steinfurt, Ibbenbüren, 03-09.11.2019 επισκεφτήκαμε το μνημείο Augustaschacht, όπου οι μαθητές/μαθήτριες υλοποίησαν εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
Το μνημείο Augustaschacht βρίσκεται στον χώρο του πρώην στρατοπέδου εργασιακής εκπαίδευσης (AEL) στο Ohrbeck που είχε δημιουργήσει η Μυστική Κρατική Αστυνομία (Gestapo) στις αρχές του 1944, το οποίο χρησίμευε κυρίως ως «τιμωρία για ανηλίκους» εργάτες που είχαν γίνει «ορατοί» (για τον εγκλεισμό τους εκεί, ως αποτέλεσμα της απαγωγής τους από τα γερμανικά κατοχικά στρατεύματα, που καλύπτονταν με άκρα μυστικότητα). Συνολικά περισσότεροι από 2.000 άνδρες και νέοι φυλακίστηκαν στην ΑΕΛ Όρμπεκ κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Λόγω των συνθηκών διαβίωσής τους, τέτοια στρατόπεδα αναφέρονται και ως «στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γκεστάπο». Προέρχονταν από 17 διαφορετικές χώρες, ιδίως από την Ολλανδία, την πρώην Σοβιετική Ένωση, την Ιταλία και την Πολωνία. Τουλάχιστον 100 από αυτούς, κυρίως Ολλανδοί, πέθαναν στην ΑΕΛ Όρμπεκ. Οι περισσότεροι από τους κρατούμενους ήταν ξένοι καταναγκαστικοί εργάτες. Ήταν ένα από τα 100 στρατόπεδα της AEL ή AZL που λειτούργησε η Γκεστάπο μεταξύ 1940 και 1945. Ο ανακαινισμένος χώρος, που άνοιξε στις 27 Ιανουαρίου 1998, φιλοξενεί μια μόνιμη έκθεση για την καταναγκαστική εργασία στην περιοχή Osnabrück για τους αιχμαλώτους πολέμου στο Piesberg ως το τέλος του πολέμου το 1945 στην περιοχή.
Αριστερά: Αιχμάλωτοι της ΑΕL Ohrbeck καθαρίζουν ερείπια στο Osnabrück – Δεξιά: Υπάλληλος της Γκεστάπο και αργότερα αρχηγός της ΑΕL Ohrbeck.
Ουγγαρία
Μουσείο Ολοκαυτώματος, Βουδαπέστη – The Holocaust Memorial Cente, Budapest
Στις 22-24 Σεπτεμβρίου 2022 συμμετείχα στο 6ο επιμορφωτικό σεμινάριο,«Holocaust by Bullets» Level I. International Teacher Training Seminar, που συνδιοργάνωσαν το Holocaust Memorial Centre – Holocaust Museum in Budapest και το ίδρυμα Yahad in Unum research Ιnstitute (France) στην Βουδαπέστη για Ευρωπαίους εκπαιδευτικούς με θέμα τους Εβραίους και τους Ρομά που σκοτώθηκαν από σφαίρες κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
YAHAD – IN UNUM Map of evidence
Η Μεγάλη Συναγωγή της Βουδαπέστης στην Ουγγαρία είναι η πιο όμορφη στον κόσμο και η μεγαλύτερη στην Ευρώπη.
Εύβοια
Οι Εβραίοι της Χαλκίδας κατά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο
Στη Συναγωγή και στο Εβραϊκό νεκροταφείο Χαλκίδας, στα πλαίσια του επιμορφωτικού σεμιναρίου για εκπαιδευτικούς με θέμα “Holocaust by Bullets“, που διοργάνωσε το Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος σε συνεργασία με τον οργανισμό YAHAD-IN UNUM, με την κα. Λουίζα Παπαντού, στην οικογένεια της οποίας έχει απονεμηθεί από το Γιαντ Βασσέμ, το Ίδρυμα για τη Μνήμη των Μαρτύρων και των Ηρώων του Ολοκαυτώματος, εκ μέρους του Κράτους του Ισραήλ, ο τιμητικός τίτλος “Δίκαιοι των Εθνών”.
Κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής και του Ολοκαυτώματος η Εβραϊκή Κοινότητα της Χαλκίδας έχασε μόνο 22 από τα 327 μέλη της.
Η Ρωμανιώτικη Εβραϊκή Κοινότητα Χαλκίδας
Ο Μητροπολίτης Γρηγόριος που οι Εβραίοι έκαναν “άγιο”
Μνημείο Ολοκαυτώματος στη Δράμα
Οι Εβραίοι της Δράμας μεταφέρθηκαν με τρένο στις 20 και 21 Μαρτίου 1943 κάτω από άθλιες συνθήκες, στη Βιέννη με τελικό προορισμό το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Τρεμπλίνκα στην Πολωνία, όπου έφτασαν αρχές Απριλίου και βρήκαν, πιθανόν αμέσως, τραγικό θάνατο.
Το Ολοκαύτωμα στην Τέχνη
Το Ολοκαύτωμα αποτέλεσε επίσης το θέμα της σειράς Holocaust (TV-serie 1978), με εμφάνιση της Meryl Streep, και πολλών κινηματογραφικών ταινιών, αρκετών βραβευμένων με Όσκαρ, όπως “Ο πιανίστας“, “Η Λίστα του Σίντλερ” και “Η Ζωή Είναι Ωραία“, “Tα παιδιά του Swing“, “Το αγόρι με τις ριγέ πιτζάμες“, “Ο γιός του Σαούλ“.
Το ημερολόγιο της Άννας Φράνκ: Το Βιβλίο βασίζεται στο ημερολόγιο που κρατούσε η 13χρονη Γερμανοεβραία Άννα Φρανκ (1929-1945) για όσο καιρό κρυβόταν στο γερμανοκρατούμενο Άμστερνταμ με την οικογένειά της από τους Γερμανούς ναζί, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Virtual ξενάγηση στο σπίτι της Άννας Φρανκ και η ιστορία της
Μουσείο Άννας Φρανκ Φωτογραφίες από Το Σπίτι της Άννα Φρανκ
Εικονική περιήγηση στο Βιογραφικό Μουσείο της Άννας Φρανκ by Maria Michali
Μουσείο Άουσβιτς – Μπίρκεναου – Η κεντρική πύλη του στρατοπέδου. Διακρίνεται η επιγραφή “Arbeit mach frei” Η εργασία απελευθερώνει.
Άουσβιτς Α΄, Αίθουσα φούρνων στο κτήριο θαλάμου αερίων και το κρεματόριο. Στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ Στρατόπεδο εξόντωσης Χέλμνο Στρατόπεδο Majdanek-krematorium Στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα Στρατόπεδο εξόντωσης Σομπίμπουρ