Edu-missions

 

  • Τι είναι οι edu-missions;

Οι « εκπαιδευτικές αποστολές» είναι η νέα πρόταση  που σκοπό έχει να αλλάξει τα δεδομένα στην εκπαίδευση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η φράση αυτή, είναι συνώνυμη με  τις λέξεις δράση, περιπέτεια, παιχνίδι, μάθηση, ομαδικότητα και συνεργασία. Πρόκειται για εξορμήσεις μαθητών/τριών στη φύση  και σε αστικά κέντρα, με συγκεκριμένο σκοπό και περιεχόμενο.

  • Τι καινούριο φέρνει η πρόταση αυτή και τι προσφέρει στους μαθητές;

Με μια τέτοια πρόταση, προκαλούμε τον  μαθητή μέσα από τις ευφάνταστες ιδέες του, μέσα από τον δικό του μοναδικό τρόπο σκέψης να φέρει εις πέρας τις αποστολές αυτές, να ανακαλύψει τα σωματικά, τα ψυχικά και τα συναισθηματικά του όρια  , να επιλύσει προβλήματα μέσα από τη δύναμη της ομάδας, να εκφραστεί  ποικιλοτρόπως, να κατανοήσει τους γύρω του και εν τέλει να συνεργαστεί με τους υπόλοιπους, για ένα κοινό σκοπό. Μια τέτοια πρόταση, παρακινεί τους μαθητές να συμμετέχουν, να αναλαμβάνουν δράση, να αποκτούν τον ρόλο  και τον χώρο τους στην ομάδα, να νιώθουν σημαντικοί, προσφέροντας στην ομάδα όπως μπορούν με τον δικό τους τρόπο.

Η σχεδίαση μιας ¨εκπαιδευτικής αποστολής¨ γίνεται εξ’ ολοκλήρου από τους ίδιους του μαθητές. Ο εκπαιδευτικός είναι συνεργάτης και ισότιμο μέλος της ομάδας. Μπορεί να την κατευθύνει διακριτικά  και να δώσει προοπτικές στην αποστολή. Έχει τον ρόλο του συντονιστή.

Το περιβάλλον στο οποίο διενεργείται μία εκπαιδευτική αποστολή είναι κυρίως σε χώρους εκτός σχολείου. Αυτή ακριβώς είναι και η επανάσταση του εγχειρήματός μας. « Σπάμε» τους τέσσερις τοίχους των σχολικών αιθουσών, και από παθητικοί εσώκλειστοι δέκτες της γνώσης , γινόμαστε ενεργά- δρώντα υποκείμενα.

Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, φανταστείτε μια ομάδα μαθητών και εκπαιδευτικών, ενός σχολείου να θέλουν να εξερευνήσουν μια άγνωστη λίμνη και να μάθουν τα πάντα για αυτήν. Σκεφτείτε τις προκλήσεις ενός τέτοιου μέρους, που σε καλεί  να το εξερευνήσεις. Το άγνωστο, η περιπέτεια, η περιέργεια σε ελκύουν σχεδόν μαγνητικά για να  γίνεις ένα με τη λίμνη, και να θες να τη  γνωρίσεις. Σκεφτείτε τώρα, τα στάδια που θα πρέπει να περάσει μια τέτοια περιπέτεια. Οι μαθητές θα χρειαστεί πρώτα να οργανώσουν το ταξίδι τους, να σκεφτούν για τον εξοπλισμό τους, να βρουν πληροφορίες στο διαδίκτυο( κάποια πιθανά μονοπάτια, κινδύνους κτλ). Θα πρέπει να αναλάβουν ρόλους, κάποιος θα κρατάει το φαρμακείο και κάποιοι τα τρόφιμα. Θα αντιληφθούν από νωρίς, ότι πρέπει να λειτουργήσουν ομαδικά και να συνεργαστούν. Στη συνέχεια θα χρειαστεί   να περάσουν αρκετό χρόνο στη λίμνη, να γνωρίσουν τα φυτά και τα ζώα του οικοσυστήματος, τον τρόπο που ζουν, φέρονται, και αναπαράγονται, να καταγράψουν τις παρατηρήσεις τους, να ομαδοποιήσουν τα δεδομένα τους και να βγάλουν τα ανάλογα συμπεράσματα. Ίσως να χρειαστούν κάποιες διανυκτερεύσεις  στη λίμνη, μα σίγουρα μια τέτοια αποστολή θα έχει, περιπέτεια, δράση παιχνίδι και φυσικά μάθηση.

  • Τεχνολογία και edu- missions

Σε μια edu-mission ο,τιδήποτε υπάρχει στο περιβάλλον μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Ένα κλαδί, μια πέτρα, ένα κομμάτι σπάγκου, μια σανίδα, ένα άδειο πλαστικό μπουκάλι, μπορεί να βοηθήσει την αποστολή. Υπ΄ αυτή την έννοια η τεχνολογία στις εκπαιδευτικές αποστολές,  θα έχει το κομμάτι που της αναλογεί.  Οι μαθητές, θα έχουν στη διάθεση τους σύγχρονα και λειτουργικά εκπαιδευτικά εργαλεία για να τα χρησιμοποιήσουν όπως θέλουν, όποτε θέλουν χωρίς να γίνεται αυτοσκοπός η χρήση τους. Έτσι, drones, γυαλιά εικονικής πραγματικότητας και ηλεκτρονικά μέσα, θα είναι κάποια από τα εργαλεία που θα έχουν στη διάθεση τους, για να ολοκληρώσουν τις αποστολές. Στο  παράδειγμα με τη λίμνη,  φανταστείτε μαθητές να πετούν drones, για να παρατηρήσουν από ψηλά τη λίμνη, να καταγράψουν τα γεωγραφικά όριά της, και να διερευνήσουν τη βιοποικιλότητά της.

  • Με το αναλυτικό πρόγραμμα τι γίνεται; Ο χώρος του σχολείου αξιοποιείται; Αξιολόγηση του όλου εγχειρήματος υπάρχει;

Μία εκπαιδευτική αποστολή στηρίζεται στις αρχές του ανοικτού αναλυτικού προγράμματος ( open curriculum). Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;  Το όλο εγχείρημα θα είναι προϊόν συνεργασίας και θα εκπορεύεται από τις επιθυμίες και τις ανάγκες των μαθητών. Οι μαθητές θα έχουν τον πρώτο λόγο στο σχεδιασμό μιας  αποστολής αλλά και τον πλήρη έλεγχο όλων των φάσεων υλοποίησης της. Αφού θα έχουν γνωρίσει από τους εκπαιδευτικούς διάφορα μεθοδολογικά εργαλεία ( μαθαίνω πως να μαθαίνω), θα μπορούν να θέτουν στόχους, να  επαναπροσδιορίζουν, ή να προσθεταφαιρούν κάποιους, ανάλογα με τις συνθήκες και τις καταστάσεις που θα έρχονται αντιμέτωποι. Αυτή η διαδικασία περνά αυτόματα τους μαθητές στα χωράφια της αυτοαξιολόγησης, καθώς θα είναι οι ίδιοι ρυθμιστές και αξιολογητές της μάθησής τους. Ο τρόπος αυτός, σε συνδυασμό με την ομαδικότητα και την συνεργασία (teamworking),  θα παρακινεί τους μαθητές να ενεργήσουν και να  εξελιχθούν, θα τους κάνεις υπεύθυνους, θα τους μαθαίνει να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους καθώς και να βλέπουν τα πάντα γύρω, με μια κριτική ματιά. Το υπάρχον ελληνικό  αναλυτικό πρόγραμμα θα ακολουθείται ως προς την γενική σκοποθεσία του, ενώ οι επιμέρους στόχοι του, θα υπερκαλύπτονται.

Το σχολείο σαν κτίριο δεν καταργείται, αλλά θα λέγαμε ό,τι αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο το  χρησιμοποιούμε. Έτσι η καταγραφή και η λεπτομερής επεξεργασία των δεδομένων μιας edu-mission, η ανατροφοδότηση και ο αναστοχασμός της ομάδας, θα γίνονται στον χώρο του σχολείου. Αρά μεταβάλλεται η χρησιμότητα του σχολικού κτιρίου, καθώς από  χώρος στείρας γνώσης και παθητικής μάθησης, γίνεται κομμάτι ( μέρος) μιας ανατρεπτικής και  ενεργής μάθησης.

 

  • Γιατί edumission;   

  Ενώ προσπαθούμε να μάθουμε στα παιδιά μας τα πάντα γύρω από τη ζωή, τα παιδιά μάς μαθαίνουν τι είναι η ζωή.

                                                                     William  Saroyan, 1908-1981, Αμερικανο-αρμένιος συγγραφέας

Η δράση, η περιπέτεια, το παιχνίδι είναι κάποια από τα δομικά στοιχεία της υγιούς ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού και κατ’ επέκταση του ανθρώπου. Παρατηρώντας μικρά παιδιά να μεγαλώνουν και να κοινωνικοποιούνται, μπορείς να διακρίνεις τον τρόπο με τον οποίο ανακαλύπτουν τον κόσμο που τους περιβάλλει. Το κάνουν αυθόρμητα και ενστικτωδώς μέσα από το παιχνίδι και την περιπέτεια. Μία ομάδα παιδιών που θα βρεθεί σε ένα αστικό περιβάλλον ή στη φύση, ξέρει να οργανώνεται, να θέτει όρια, να μοιράζει ρόλους,  περιμένοντας να έρθει αντιμέτωπη με τη ¨νέα πρόκληση¨. Αυτή η νέα πρόκληση μπορεί να έχει οποιαδήποτε μορφή από την εξερεύνηση ενός δάσους, ενός τόπου, ή ενός εγκαταλελειμμένου κτιρίου μέχρι και τη δοκιμή νέων παιχνιδιών σε ένα γήπεδο ή  τη βραδινή  έξοδο στην πόλη.

Το edu- mission  δεν κάνει τίποτα άλλο από το αναδεικνύει αυτόν τον πηγαίο  τρόπο μάθησης των παιδιών, να τους δίνει νέα ερεθίσματα και προκλήσεις, βοηθώντας τα παράλληλα να ανακαλύψουν τα όρια τους, τις σχέσεις τους με τον εαυτό τους, τους άλλους και το περιβάλλον.

  • Edu-missions και γονείς.

Σημαντικό ρόλο στις εκπαιδευτικές αποστολές  θα διαδραματίζουν και οι γονείς των παιδιών. Το όλο εγχείρημα στηρίζεται στην ενεργό συμμετοχή των γονέων καθώς θα αποτελούν και αυτοί με τη σειρά, κομμάτι της όλης διαδικασίας. Μέσα από μια edu-mission, ο γονέας θα επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις του με το παιδί, θα λαμβάνει από κοινού και ισότιμα διάφορες αποφάσεις, θα καλλιεργούνται δημοκρατικές αξίες και στάσεις ζωής, που κάποιες φορές εμείς οι μεγάλοι τις ξεχνούμε.

  • Τα όρια των Edu-missions

Απλά δεν υπάρχουν. Όσο ο άνθρωπος διψάει για περιπέτεια, δράση και παιχνίδι τόσο οι edu-missions  θα ανταποκρίνονται  στη δίψα τους αυτή.

 

Εμπνευστής-δημιουργός των Edu-missions

Μιχελάκης Στυλιανός