Το 5οΓΕΛ Τρικάλων και η «Πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας» Τι θα γινόταν… αν μια πεταλούδα κάπου στον κόσμο χτυπούσε τα φτερά της; Τι θα γινόταν …αν ήσουν εσύ;

Το 5οΓΕΛ Τρικάλων και η «Πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας»

Τι θα γινόταν… αν μια πεταλούδα κάπου στον κόσμο χτυπούσε τα φτερά της;

Τι θα γινόταν …αν ήσουν εσύ;

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Τα παραπάνω ερωτήματα δεν είναι ρητορικά ή θεωρητικά… Αφορούν την πραγματική ζωή, αυτό που βιώνουμε καθημερινά και που πολλές φορές αποφεύγουμε να αντιμετωπίσουμε… Θέλουμε να πιστεύουμε πως είμαστε καλά μες στον μικρόκοσμό μας, με τις ασχολίες μας και τις σχέσεις και τα μικρά ή μεγαλύτερα «παιχνίδια» που έχουμε στη ζωή μας, με τα μικροπροβλήματα και τις ανησυχίες μας… Για να συνειδητοποιήσουμε πως στον κόσμο δεν είμαστε μόνο ο εμείς και ό, τι μας αφορά άμεσα, χρειάζεται ν’ ανοίξουμε το βλέμμα μας, να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει γύρω μας και να πάψουμε να εθελοτυφλούμε…

Τη δυνατότητα αυτή μας την έδωσε το θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα που είχαμε τη χαρά να φιλοξενήσουμετην Παρασκευή 24 Νοεμβρίου 2017 στο 5οΓΕΛ, στο εργαστήριο Πληροφορικής,  που για 2 ώρες μεταμορφώθηκε σε …θεατρική σκηνή.

Τριάντα οκτώ μαθητές από την Α’ και τη Β’ Λυκείου που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Θεατρικής Παιδείας του σχολείου μας, είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν και να συμμετάσχουν στην «Πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας»που παρουσιάστηκε από την ομάδα του Θεάτρου Φόρουμ (με σκοπό την ευαισθητοποίηση εκπαιδευτικών και μαθητών στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε θέματα προσφύγων, την αλληλεγγύη και την αντιμετώπιση της ξενοφοβίας και του ρατσιστικού λόγου), μέσα από την αξιοποίηση βιωματικών δραστηριοτήτων και τεχνικών θεάτρου και εκπαιδευτικού δράματος.

Όπως μας εξήγησε η συντονίστρια της ομάδας κ. Αντονέλλα Χήρα, σ’ αυτή τη μορφή θεάτρου οι θεατρικές  τεχνικές χρησιμοποιούνται ως μέσο για την προώθηση της κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής. Το κοινό εδώ γίνεται ενεργό. Οι θεατές γίνονται ηθοποιοί και εξερευνούν, δείχνουν, αναλύουν, αλλάζουν την πραγματικότητα στην οποία ζουν. Συμμετέχοντας, αλλάζουν τον ρου του σεναρίου,  επαναδιαπραγματεύονται την κατάσταση της κρίσης και αναζητούν  εν δυνάμει λύσεις στο πρόβλημα που έχει τεθεί και έχει μείνει«μετέωρο»…

Έτσι, άνοιξε και για τους μαθητές μας η αυλαία!

Αρχικά, με το ευφάνταστο και δημιουργικό θεατρικό παιχνίδι δόθηκε στα παιδιά η ευκαιρία να μπουν στο κλίμα αλλά και να γνωρίσουν κατά τη διάρκειά του τους βασικούς χαρακτήρες και την υπόθεση του δρωμένου: έφηβοι, μαθητές της Γ’ Λυκείου, έρχονται «αντιμέτωποι» με το πρόβλημα της ένταξης παιδιών προσφύγων στο σχολείο τους αλλά και στην τοπική κοινωνία τους. Ποια θα είναι η αντίδρασή τους; Άραγε θα δείξουν ενδιαφέρον; Θα θελήσουν να βοηθήσουν; Ή μήπως έχουν γίνει κι αυτοί, οι δεκαοχτάχρονοι, ένα και το αυτό με την αδιάφορη κοινωνία μας και νοιάζονται μόνο για τα γνωστά και μη εξαιρετέα που απαρτίζουν το καθημερινό θεματολόγιο της ζωής μας;

Η Ηλέκτρα είναι αυτή που θα διαφοροποιηθεί από τους άλλους και θα θελήσει «να κάνει κάτι γι’ αυτό». Θα πείσει όμως τους φίλους και συμμαθητές της να αναλάβουν δράση; Θα πείσει τους γονείς της -και ειδικά την τυπική Ελληνίδα μάνα της με τους φόβους, τις εμμονές και τα στερεότυπάτης- να της δώσουν την έγκρισή τους για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα για την ένταξη των προσφυγόπουλων;

Το δρώμενο διακόπτεται σε ένα σημείο που μοιάζει αδιέξοδο, κι εκεί είναι που  καλούνται οι μαθητές να συμμετάσχουν για να δώσουν τη δική τους οπτική, τον δικό τους τρόπο αντιμετώπισης, τη δική τους πρόταση ζωής…

Έτσι λοιπόν, τα παιδιά μας είχαν την ευκαιρία να γίνουν δρώντα πρόσωπα, να συνεργήσουν στο σενάριοκαι να το συν-διαμορφώσουν, με τον δικό του τρόπο ο καθένας. Ήταν πραγματικά συγκινητική η συμβολή τους και οι προτάσεις που κατέθεσαν για να βρεθεί λύση στο πρόβλημα!

Με την πολύτιμη καθοδήγηση των συντελεστών του προγράμματος, συνειδητοποίησαν ότι μπορεί να γίνει κάτι γι’ αυτό, και ότι υπάρχουν τελικά πολλοί τρόποι προσέγγισης και χειρισμού μιας κατάστασης, όσο δύσκολη κι αν μοιάζει αυτή αρχικά… Συνειδητοποίησαν ότι τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν είναι απλώς λόγια σε ένα καταστατικό…  Είναι βασικές αρχές πάνω στις οποίες οι άνθρωποι έχουμε συμφωνήσει, προκειμένου να ζούμε ως άνθρωποι, καιπου παίρνουν υπόσταση από τη δική μας βούληση και εφαρμογή.

Εμείς είμαστε αυτοί που με τη συμπεριφορά μας και την ακεραιότητά μας θα αλλάξουμε καταστάσεις στη ζωή, που με την υπευθυνότητά μας θα κάνουμε αυτό τον κόσμο καλύτερο, που με την ανθρωπιά μας θα ζεστάνουμε τις καρδιές και τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους, πέρα από στερεότυπα και προκαταλήψεις…

Η δράσηπου έλαβε χώρα είχε βαθύ παιδαγωγικό χαρακτήρα, πέρα από το ότι προσέφερε στα παιδιά μια έξοχη βιωματική θεατρική εμπειρία. Αυτό έγινε φανερό από την αδιάλειπτη προσήλωσή τους, την ωριμότητα που επέδειξαν  και τη συμμετοχή τους καθ’ όλη τη διάρκειά της.

Τα παιδιά βίωσαν έντονα συναισθήματα, από λύπη και αγωνία έωςχαρά και  ενθουσιασμό…Σκέφτηκαν,  ευαισθητοποιήθηκαν….

Και να τι έγραψαν σχετικά:

«Ήταν μια υπέροχη εμπειρία! Μάθαμε να βλέπουμε ένα θέμα από διάφορες πλευρές!»

«Ήταν τέλεια εμπειρία! Μου άρεσε πάρα πολύ, και περισσότερο γιατί μας δείχνει πώς μπορούμε να φερθούμε σε δύσκολες καταστάσεις και καθημερινά προβλήματα ΔΥΝΑΜΙΚΑ!»

«Μπήκα στη θέση των ηθοποιών. Κατάλαβα τη διαδικασία για να πραγματοποιηθεί ένα θέατρο. Ήταν πολύ καλό που μπορούσαμε να συμμετάσχουμε κι εμείς. Μπράβο στην ομάδα!»

«Καταφέραμε να ευαισθητοποιηθούμε σχετικά με το λεπτό ζήτημα των προσφύγων. Μπήκαμε στην ψυχή ενός πρόσφυγα, συγκινηθήκαμε αλλά και γελάσαμε, πραγματικά το ζήσαμε και το απολαύσαμε.»

«Πολλές φορές, ξεχνάμε πόσο σημαντική είναι η προσφορά. Ήταν ένα δυνατό μήνυμα. Καλό θα ήταν τέτοια δρώμενα να γίνονται συχνά ώστε να μην ξεχνάμε τον ρόλο μας ως άνθρωποι.»

Το μήνυμα που εισπράξαμε λοιπόν, εκπαιδευτικοί και μαθητές, ήταν πολύ δυνατό.

Στην εποχή μας έχουμε πάρει τον λάθος δρόμο -της βίας, του υλισμού και της απαξίωσης του ανθρώπου, και πρέπει να σταματήσουμε πριν να είναι πολύ αργά.

Η έξοδος του ανθρώπου από το σκοτάδι μπορεί να γίνει μόνο μέσα από την πολιτιστική και πνευματική άνοδο και την επαναφορά των βασικών ανθρώπινων αξιών. Πρέπει να αποδοκιμάζουμε τα κηρύγματα μίσους απ’ όπου και αν προέρχονται. Η διέξοδος βρίσκεται στην κατανόηση και την αλληλοβοήθεια. Στο να βρίσκεις τι κοινό έχεις με τον άλλο και όχι τι σε χωρίζει από αυτόν. Ας μην παρασυρόμαστε από αυτούς που μας λένε πως η λύση βρίσκεται στο μίσος και την καταστροφή των άλλων.Ας δώσει ο καθένας μας έναν κόκκο ηρεμίας και συμπαράστασης στο περιβάλλον του. Έτσι θα ανατρέψουμε τα σχέδια των επαγγελματιών του φόβου. Και ίσως, έτσι, να κάνουμε μια αρχή για να βρούμε τον δρόμο προς την πραγματική έξοδο. Μια έξοδο για όλους. Και για εμάς και για “τους άλλους”.

Ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί λοιπόν, ας φροντίσουμε τα παιδιά μας, γιατί διαφορετικά δε θα έχουμε μέλλον. Ας νοιαστούμε όλοι μας και ας πάψουμε να ιδιωτεύουμε. Αν το σπίτι του διπλανού μας καίγεται, αύριο μπορεί να καίγεται και το δικό μας…

Η στάση μας απέναντι στη ζωή, θα καθορίσει και την στάση της ζωής απέναντί μας.

Και όπως λέει κι ομεγάλος μας ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος,  τα χέρια μαςπρέπει να βρίσκονται σε αδιάκοπη κίνηση: να ξεφορτώνουμε ουρανό στις ψυχές των ανθρώπων…!

 

Οι υπεύθυνες για το πρόγραμμα καθηγήτριες:

Αναγνώστου Αγγελική, φιλόλογος,Αλεξανδρή Χαρά, φιλόλογος,Μόρμορη Ανδρούλα, οικονομολόγος-Υποδιευθύντρια και η Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογος-Διευθύντρια,

καθώς και οι μαθητές και μαθήτριες του5ου ΓΕΛ Τρικάλων,

ευχαριστούμε θερμά την Αντονέλλα Χήρα, τη ΒασιλέναΜητσιάδη, την Ελευθερία Σικινιώτη και τον Βασίλη Βόπη για την πολύτιμη εμπειρία που μας προσέφεραν και τους συγχαίρουμε για τη νησίδα πολιτισμού και ανθρωπισμού που δημιουργούν στην πόλη μας.

 

Τρίκαλα, 26 Νοεμβρίου 2017

Αγγελική Αναγνώστου, φιλόλογος

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

 

 

 

5ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Σχολικό Έτος 2017-18 Πολιτιστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε» Η ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη (λογοτεχνικό εργαστήρι) Συντονίστρια- Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, φιλόλογος-ιστορικός, Διευθύντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

5ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

Σχολικό Έτος 2017-18

Πολιτιστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα:

«Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε»

Η ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη

(λογοτεχνικό εργαστήρι)

Συντονίστρια- Υπεύθυνη καθηγήτρια:

Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, φιλόλογος-ιστορικός, Διευθύντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

Εισαγωγή στο «σκεπτικό» του προγράμματος:

Ο Νίκος Καζαντζάκης υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, ο πρώτος νεοέλληνας συγγραφέας που κέρδισε παγκόσμια αναγνώριση, ο πρώτος που απέκτησε ένα πλατύ και φανατικό αναγνωστικό κοινό, ο πρώτος που κίνησε το ενδιαφέρον του κοινού αυτού με τις ιδέες του, που η ζωή του προκάλεσε τόσες συζητήσεις όσες και τα βιβλία του. Μυθιστορήματά του γυρίστηκαν ταινίες, βιβλία γράφτηκαν γι’ αυτόν όχι μόνον από Έλληνες αλλά και από ξένους νεοελληνιστές, και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη, δημιουργήθηκε ένα Μουσείο αφιερωμένο αποκλειστικά σ’ αυτόν. Το εύρος της προσωπικότητας και της δημιουργίας του μπορεί ακριβώς να μετρηθεί και από τις ποικίλες και συχνά αντικρουόμενες απόψεις, από διθυραμβικές έως απορριπτικές, που έχουν διατυπωθεί για το έργο του, κοιταγμένο από διαφορετικές καλλιτεχνικές, αισθητικές και ιδεολογικές οπτικές γωνίες. Είναι για τον λόγο αυτό εξαιρετικά δύσκολο από τη μια να συμπυκνωθούν οι πληροφορίες για τη ζωή και την προσωπικότητά του και από την άλλη να δοθούν τα αναγκαία σχόλια για το εκτεταμένο και πολύπλευρο έργο του, έτσι ώστε να σχεδιάσουμε ικανοποιητικά το πνευματικό και καλλιτεχνικό πορτρέτο του, χωρίς να πλεονάζουν οι αναπόφευκτες παραλείψεις και απλουστεύσεις.

Ο ίδιος ο Καζαντζάκης μυθοποίησε τη ζωή του στο τελευταίο έργο του Αναφορά στον Γκρέκο (1961), κείμενο στο οποίο προβάλλει ιδιαίτερα την καταγωγή του, που τον προίκισε με μια ιδιόμορφη όραση για τον κόσμο, την «κρητική ματιά», όπως την ονόμαζε, για την οποία ήταν υπερήφανος. Στο βιβλίο αυτό αποκαλύπτει και τα τέσσερα «σκαλοπάτια» της δύσκολης ανοδικής δημιουργικής πορείας του: Χριστός, Βούδας, Λένιν, Οδυσσέας, που σηματοδοτούν τις βάσεις της κοσμοθεωρίας του φτιαγμένης από ποικίλες και αλληλοσυγκρουόμενες κάποτε ιδεολογίες και φιλοσοφίες. Ουσιαστική αφετηρία του ώριμου πρωτότυπου έργου του μπορούμε να θεωρήσουμε του βιβλίο Salvatores Dei – Ασκητική (1927) γραμμένο στο Βερολίνο. Καταθέτοντας σ’ αυτό μια πλατιά εικόνα της κοσμοθεωρίας του, μπόρεσε στη συνέχεια να την ενσωματώσει στη λογοτεχνική δημιουργία του.  Σε όλο του το έργο δύο είναι οι βασικοί τύποι ηρώων που καθορίζουν τόσο τη θεματική του όσο και την ανάπτυξη των ιστοριών του: από τη μια ο ήρωας, ο υπεράνθρωπος, από την άλλη ο απλός, καθημερινός άνθρωπος, ο λαός. Ο πρώτος ηγείται, ανοίγει δρόμους, θυσιάζεται για τις ιδέες του, ο άλλος, συνήθως ως συλλογικό υποκείμενο, ως χορός στις τραγωδίες του, ακολουθεί, διστάζει, ματαιώνει τα μεγάλα σχέδια από φόβο και αντίδραση. Στον πρώτο, ενυπάρχουν δύο φαινομενικά αντίπαλες ροπές, που μάχονται απεγνωσμένα και ενσαρκώνονται με δύο διαφορετικούς ήρωες: τον άνθρωπο της δράσης και τον ασκητή ή άγιο, χαρακτήρα όχι παθητικό αλλά, αντίθετα, αγωνιστή της πίστης του, στην προσπάθειά του να υποτάξει τη χοϊκή του πλευρά. Συχνά οι δυο τους ενσαρκώνονται στο ίδιο πρόσωπο και η πάλη τους είναι οδυνηρή, ενώ το κυρίαρχο θέμα είναι η υπαρξιακή αγωνία και η αντιμετώπιση του θανάτου.

Θα ‘πρεπε να κρίνουμε τον Καζαντζάκη, όχι από το τι έκανε, κι αν αυτό που έκανε έχει ή δεν έχει ανώτατη αξία. Παρά από το τι ήταν  αυτό  που   ήθελε   να   κάνει,   κι   αν   αυτό   που   ήθελε   να  κάνει   είχε ανώτατη   αξία   για   κείνον   και   για   μας   τους   άλλους.   Όλοι,   βέβαια, κρινόμαστε από το έργο και όχι μόνον από τις προθέσεις μας. Έτσι κι αλλιώς,  το  κατορθωμένο   έργο   του   Καζαντζάκη   του   δίνει  μία   από   τις πρώτες θέσεις στην ιστορία της λογοτεχνίας μας,  όχι μόνο για την έκταση, την   ποικιλία   και   το   εύρος   των   θεμάτων   του,   αλλά   και   για   την αναζωογονητική   πνοή   στην   πεζογραφία   μας   με   τη   δύναμη   της αφηγηματικής του φωνής. Αν, τώρα, αναλογιστούμε και την αγωνιώδη πνευματική   πορεία  του  με  τα   άλματα   και   τις   παλινωδίες   και συνυπολογίσουμε το ότι θέλησε να μπολιάσει τη λογοτεχνία μας με μία ιδεολογική   και   φιλοσοφική   διάσταση   πρωτοφανή   για   τον   τότε   στενό ηθογραφικό της ορίζοντα, σίγουρα αντιλαμβανόμαστε ότι υπήρξε για την πνευματική μας ζωή μια από τις μεγάλες μορφές αυτού του αιώνα.

Τη φετινή σχολική χρονιά, το 5ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων σχεδιάζει και στοχεύει να υλοποιήσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα, σχολικής βαθμίδας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λυκείου, για τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Το πρόγραμμα σχεδιάζεται σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα της κάθε ηλικιακής ομάδας, τις δυνατότητες του χώρου μας και το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ). Στόχος μας είναι η εξοικείωση των μαθητών/τριών  μας με την έννοια «μουσείο» και κυρίως με την προσωπικότητα και το λογοτεχνικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη μέσα από παλιές φωτογραφίες και οπτικοακουστικό υλικό (ταινίες, ντοκυμαντέρ). Με τον τρόπο αυτό και μέσα από μεθόδους άτυπης εκπαίδευσης, οι μαθητές/τριές μας θα γνωρίσουν την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τους, παρατηρώντας, ανταλλάσσοντας  ιδέες και απόψεις, ερευνώντας, γράφοντας και εκφράζοντας τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους ελεύθερα με το δικό τους μοναδικό τρόπο.

Για τους λόγους αυτούς αναζητήσαμε ψηφιακή υποστήριξή στο διαδίκτυο και κυρίως στο παραπάνω μουσείο του Νίκου Καζαντζάκη για δράσεις-εκπαιδευτικές δραστηριότητες-παρουσιάσεις-εκδηλώσεις, τις οποίες το Σχολείο μας εντάσσει στα Εκπαιδευτικά του Προγράμματα Πολιτισμού, Τέχνης και Λόγου. Παρά  τη σχετική δυσκολία που δημιουργεί η χωρική απόσταση μεταξύ μας, απαραίτητα στοιχεία όπως άρθρα, μελέτες, χειρόγραφα, παρτιτούρες σε μορφή ανατύπωσης  για τη σχέση-σύνδεση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη με την τέχνη, φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες, ταινίες), καθώς τις φιλολογικές-λογοτεχνικές μας ανάγκες καλύπτει  το πλούσιο υλικό, σε λόγο και πληροφορίες, της εξαιρετικά ενημερωμένης ιστοσελίδας του μουσείου.

Η αυτονόητα ευδόκιμη συνεργασία μας ωθεί να ευχαριστήσουμε εκ των προτέρων για το πολυποίκιλο έργο του στον τομέα της εκπαίδευσης το μουσείο Νίκου Καζαντζάκη στην Κρήτη γιατί  ανταποκρίνεται θαυμάσια στην αποστολή του να μετατρέπει την επικοινωνία μας σε μια ευχάριστη εμπειρία προσαρμοσμένη στα ενδιαφέροντα του Σχολείου μας και τις δυνατότητες των μαθητών μας.

Η Διευθύντρια  του 5ου Λυκείου Τρικάλων και συντονίστρια- υπεύθυνη καθηγήτρια του εν λόγω πολιτιστικού προγράμματος: «Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε» Η ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη (λογοτεχνικό εργαστήρι)

Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, φιλόλογος-ιστορικός

Μαθητές και μαθήτριες του 5ου Λυκείου Τρικάλων γράφουν για τη σκέψη, τη φιλοσοφία και την προσωπικότητα και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη:

 Θέμα: (εργασία για τον Νίκο Καζαντζάκη)  Σχόλια και σκέψεις με αφορμή παραθέματα από την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη:

  • Ν ‘αρνιέσαι ό ,τι θωρούν τα μάτια σου. Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!
  • Σα να ‘ναι όλη η ζωή ετούτη τ’ ορατό αιώνιο κυνήγι ενός αόρατου Γαμπρού, που κυνηγάει από κορμί σε κορμί την αιωνιότητα, την αδάμαστη Νύφη
  • Τι θα πει ευτυχία; Να ζεις όλες τις δυστυχίες.

Ο Νίκος Καζαντζάκης έχοντας δικαστεί για αθεϊσμό για την «Ασκητική», καταλαβαίνουμε ότι αμφιταλαντευόταν ανάμεσα στην έννοια των λέξεων «ζωή» και «θάνατος».  Από τη μία, τον ταλανίζει η άποψη ότι σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος και από την άλλη ότι σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία. Δυο φλέγοντα ζητήματα τα οποία απασχολούν μέχρι και σήμερα τόσο την επιστήμη όσο και τον καθένα μας ξεχωριστά. Προσπαθεί να διαχωρίσει τα συναισθήματα που του προκαλούνται και να διαπιστώσει αν αυτά προέρχονται από το μυαλό ή την καρδιά. Επικρατεί η φωνή της καρδιάς, αφού σύμφωνα με τα λεγόμενα του «ν’ αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου», είναι προφανές πως η φωνή της λογικής υστερεί μπροστά στην ένταση, το πάθος και τη θέληση της καρδιάς.

Προφανώς ο Καζαντζάκης δε φοβάται το θάνατο. Αντιθέτως, προσπαθεί να εξοικειωθεί μαζί του και να παλέψει, αφού γνωρίζει πως κάποια μέρα και ο ίδιος θα πεθάνει. Εξ ου και ο στίχος «Να πεθαίνεις και να λες: θάνατος δεν υπάρχει». Παρομοιάζει τη ζωή με ένα ορατό αιώνιο κυνήγι ενός αόρατου Γαμπρού, που κυνηγάει από κορμί σε κορμί την αιωνιότητα, την αδάμαστη Νύφη. Δημιουργείται μια σύγχυση ανάμεσα στο ορατό κυνήγι και τον αόρατο Γαμπρό. Λέγοντας από κορμί σε κορμί εννοεί ότι ο υποτιθέμενος Γαμπρός θα πρέπει να προσπαθήσει πολύ, να δοκιμαστεί και να παλέψει αρκετά ώστε να βρει την κατάλληλη Νύφη, η οποία όμως θα είναι αδάμαστη. Δε θα μπορεί, δηλαδή, να υποτάσσεται, να υπακούει και εκείνος δε θα μπορεί να την ελέγχει. Ένα ταξίδι προς την αιωνιότητα, το οποίο καταλήγει σε κάτι που δεν είναι ιδανικό ούτε τέλειο. Ένα ταξίδι από το οποίο θα έχει αποκτήσει πολλές εμπειρίες, γνώσεις και αγαθά χωρίς εν τέλει αυτά να έχουν καμία σημασία αφού δεν καταλήγει σε κάτι ουσιώδες. Έτσι και η ζωή, είναι ένα ταξίδι, ένα κυνήγι, μόνο που δεν είναι αιώνιο. Έχει να σου προσφέρει πολλά. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα σου τα προσφέρει για πάντα. Ποια η σημασία λοιπόν της αιώνιας ζωής; Της αιωνιότητας; Ποια η έννοια του να ζεις για πάντα χωρίς να έχεις αποκτήσει αυτά για τα οποία τόσα χρόνια πάλευες; Ας πούμε λοιπόν πως η αιωνιότητα είναι ένα… άπιαστο όνειρο. Σύμφωνα λοιπόν με τον Καζαντζάκη «ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο… το μεταξύ τους φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή».

Δυστυχία και ευτυχία. Δύο έννοιες αντίθετες, δύο διαφορετικά συναισθήματα, δύο διαφορετικοί κόσμοι. Έχουν κάτι κοινό… την επιλογή! Ο καθένας κάνει τις επιλογές του στη ζωή. Είναι αυτές οι επιλογές που έχουν διαμορφώσει το χαρακτήρα μας, την προσωπικότητα μας και μαζί με αυτές χαράζουμε μια πορεία στη ζωή που δε γνωρίζει κανείς που θα καταλήξει. Σε μια εποχή που τίποτα δεν είναι ιδανικό, που κυριαρχεί το συμφέρον και η υποκρισία, είναι δύσκολο να θεωρήσει κανείς τον εαυτό του ευτυχισμένο. Η ευτυχία δεν είναι μόνιμη. Υπάρχουν μόνο στιγμές ευτυχίας.

Υπάρχουν, ωστόσο, και στιγμές δυστυχίας. Στιγμές δύσκολες που θα χρειαστεί να έχουμε υπομονή, δύναμη και πίστη στον εαυτό μας, ώστε να τις ξεπεράσουμε. Ευτυχία, επομένως, δεν είναι μόνο να είμαστε χαρούμενοι και να αντιμετωπίζουμε μόνο τα εύκολα. Ευτυχία είναι να είμαστε δυνατοί στα δύσκολα. Να αντέχουμε. Πρώτα για τον εαυτό μας και μετά για τους γύρω μας. Να ξεπερνάμε εμπόδια και δύσκολες καταστάσεις. Ευτυχία είναι να ζούμε όλες τις δυστυχίες. Η ευτυχία θέλει ρίσκο! Αξίζει όμως να ρισκάρεις ο,τιδήποτε είναι ανούσιο στη ζωή σου για να γίνεις ευτυχισμένος…

Δήμητρα Αθανασάκη, μαθήτρια Β’ τάξης του 5ου Λυκείου Τρικάλων, τμήμα Β΄1

ΠΗΓΕΣ

Ηλιάνα Αγάπη Γούλα, Τάξη: Β’, Τμήμα:Β1 5ου Λυκείου Τρικάλων

Θέμα: Να εκθέσετε τις σκέψεις που σας προκαλεί ο λόγος του Καζαντζάκη από το απόσπασμα που σας διαμοιράστηκε.

«Ένα καράβι είναι το σώμα μας και πλέει απάνω σε βαθιογάλαζα νερά. Ποιος είναι ο σκοπός μας; Να ναυαγήσουμε!

Έχεις ευθύνη. Δεν κυβερνάς πια μονάχα τη μικρή ασήμαντη ύπαρξή σου. Είσαι μια ζαριά όπου για μια στιγμή παίζεται η μοίρα του σογιού σου.

Ζούμε μόνοι, πεθαίνουμε μόνοι, το ενδιάμεσο φωτεινό σημείο το λέμε ζωή.

Η ανώτατη αρετή δεν είναι να είσαι ελεύθερος, παρά να μάχεσαι για ελευθερία»

Τα λόγια του Καζαντζάκη θίγουν διάφορα θέματα που αφορούν την ζωή, την πορεία και τη συνολική ύπαρξη του ανθρώπου πάνω στη γη. Διαβάζοντας αυτά τα λόγια-ιδιαίτερα το σημείο που λέει πως ο σκοπός μας είναι να ναυαγήσουμε-αισθάνομαι ότι το βαθύτερο νόημα, μια πιθανή εξήγηση των λεγομένων του είναι πως ο προορισμός του ανθρώπου σε αυτή τη Γη, είναι να ζήσει τη ζωή του, όσο δύσκολη και αν είναι αυτή. Κάπως έτσι, ο άνθρωπος θα διδαχτεί μέσα από τα λάθη, τα παθήματα και τις κακουχίες που καλείται να αντιμετωπίσει. “Να ναυαγήσουμε” . Η φράση αυτή φέρνει στο νου την κόπωση, την κατάθεση σωματικών και ψυχικών αποθεμάτων, πολλές φορές την απόγνωση, το αδιέξοδο αλλά και την περιπέτεια, την αναζήτηση του αγνώστου και του αβέβαιου, αυτού που δεν περιορίζεται στα όρια της ασφάλειας. Γιατί μόνο με τον μόχθο και την προσπάθεια θα σκαρφαλώσουμε τα δύσβατα μονοπάτια στα οποία θα βρεθούμε και στο τέλος από εκεί θα δούμε την όμορφη ανατολή.

O άνθρωπος δεν είναι μόνος του σε αυτή τη Γη. Έχει ευθύνη για τους κοντινούς του, φίλους, συγγενείς, συντρόφους στην εργασία ή στην καθημερινότητα. Ο λόγος αυτός δημιουργεί τη σκέψη της υπευθυνότητας από την οποία πρέπει να διακατέχεται ο καθένας μας. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να δρα αυθαίρετα και εγωκεντρικά. Έχει την υποχρέωση να σκέφτεται τον αντίκτυπο των πράξεών του στους οικείους του, σε όσους τον νοιάζονται και τον αγαπούν. Γιατί αλλιώς, μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να καταστρέψει την οικογένειά του με κάποια ανούσια πράξη.

Ποιος είναι, άραγε, ο προορισμός του καθενός; Ο κύκλος της ζωής του ανθρώπου είναι γνωστός: η γέννηση το χαρμόσυνο γεγονός, η ανάπτυξη, σωματική και πνευματική, που συνοδεύεται από τη διαμόρφωση της προσωπικότητας, η διάρκεια της ζωής με ό, τι αυτή συνεπάγεται και τέλος το κλείσιμο, η δύση δηλαδή ο αναπόφευκτος θάνατος. Ο απώτερος σκοπός μας είναι να ζήσουμε μια όμορφη ζωή με φίλους, με ανθρώπους γύρω μας που μπορούν να μας δώσουν εφόδια, να σταθούν ως σημεία αναφοράς στη ζωή μας και να μας βοηθήσουν να συνεχίσουμε το δύσκολο αλλά όμορφο αυτό ταξίδι που λέγεται ζωή.

Το τελευταίο λεγόμενο του αποσπάσματος λέει ότι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ελεύθεροι και να μάχονται για αυτή τους την ελευθερία. Έτσι γεννήθηκαν. Ελεύθεροι να ζήσουν, να επιλέξουν, να ταξιδέψουν στο όμορφο ταξίδι της ζωής. Στις μέρες μας βέβαια, η ελευθερία έχει μειωθεί κατά πολύ αλλά όλοι μας έχουμε καθήκον να συνεχίσουμε να προσπαθούμε και να καταβάλουμε όσα αποθέματα έχουμε για να έχουμε ένα όμορφο ταξίδι, ένα ταξίδι που αξίζει να κάνουμε.

Ηλιάνα Αγάπη Γούλα, μαθήτρια Β1’ τάξης 5ου Λυκείου Τρικάλων

«Τριών λογιών είναι οι ψυχές, τριών λογιών οι προσευχές: 
α’ Δοξάρι είμαι στα χέρια σου Κύριε, τέντωσέ με να μη σαπίσω
β’ Μη  με παρατεντώσεις, θα σπάσω
γ’ Παρατέντωσέ με, κι ας σπάσω.
Διάλεξε.» 

Να εκθέσετε / να διατυπώσετε τις σκέψεις που σας προκαλεί ο λόγος του Καζαντζάκη .

Οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίδιοι. Χωρίζονται κυρίως σε τρείς κατηγορίες με βάση τα στοιχεία του χαρακτήρα τους. Στην πρώτη κατηγορία είναι εκείνοι που πρόθυμα δέχονται να αγωνιστούν, που επιδιώκουν να γνωρίσουν καινούριες εμπειρίες, που δεν επαναπαύονται και δεν διστάζουν να γνωρίσουν καινούργιες προκλήσεις. Είναι αυτοί που θεωρούν ότι οφείλουν να προσφέρουν ό,τι καλύτερο μπορούν. Είναι αυτοί που στις προσευχές τους ψιθυρίζουν : Δοξάρι είμαι στα χέρια σου Κύριε, τέντωσέ με να μη σαπίσω.

Η δεύτερη κατηγορία ανθρώπων είναι αυτοί που φοβούνται να τολμήσουν, αυτοί που διστάζουν να αγωνιστούν, αυτοί που σκέφτονται μόνο τον εαυτό τους. Είναι οι άνθρωποι που πάντα ακολουθούν και πάντα ζούνε με τον φόβο. Αυτοί στις προσευχές τους παρακαλούν : Δοξάρι είμαι στα χέρια σου Κύριε, μη με παρατεντώσεις, θα σπάσω.

Τέλος υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που είναι οι τολμηροί, αυτοί που έχουν θάρρος αλλά και θράσος, αυτοί που τολμούν ένα βήμα πέρα από τα συνηθισμένα. Είναι οι άνθρωποι που φαίνεται ότι δεν περιορίζονται σε όρια, που ξεπερνούν τον εαυτό τους. Είναι όσοι επιλέγουν να θυσιαστούν για τους άλλους χωρίς να υπολογίζουν τίποτα. Αυτοί στις προσευχές τους φαίνεται να λένε : Δοξάρι είμαι στα χέρια σου Κύριε, παρατέντωσέ με, κι ας σπάσω.
Νίκος Βάγγος, μαθητής του τμήματος  Β1, 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

Το απόσπασμα του Ν. Καζαντζάκη αναφέρεται σε ανθρώπους που δεν μπορούν να καταλάβουν τη δύναμη που έχουν. Προσπαθεί να τους αφυπνίσει καλώντας αυτούς που γνωρίζουν τις δυνατότητές τους να ξεκινήσουν μια “επανάσταση” απέναντι σε ανθρώπους που μας κάνουν να μην πιστεύουμε στους εαυτούς μας.

Οι άνθρωποι που μάχονται και διεκδικούν τα δικαιώματά τους στη ζωή είναι πραγματικά ελεύθεροι, διότι τα δικαιώματα αποκτώνται μόνο με θυσίες.

“Ε κακομοίρη άνθρωπε”, είπε δυνατά, “μπορείς να μετακινήσεις βουνά, να κάμεις θάματα, κι εσύ να βουλιάζεις στην κοπριά, στην τεμπελιά και στην απιστία! Θεό έχεις μέσα σου, Θεό κουβαλάς και δεν το ξέρεις – το μαθαίνεις μονάχα την ώρα που πεθαίνεις, μα ΄ναι πολύ αργά. Ας ανασκουμπωθούμε εμείς που το ξέρουμε, ας σύρουμε, μπορεί να μας ακούσουν!”

Ελευτεριά θα πει να μάχεσαι στη γης χωρίς ελπίδα! Οδύσσεια!

 

Γιάννης Γεωργιάδης, μαθητής Β1 του  5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

 Γιαννάκα Σαββίνα, μαθήτρια Β1 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων Τρίκαλα 28-9-2017

ΘΕΜΑ: Εργασία για τον Νίκο Καζαντζάκη

<<Πιο δυνατή η ψυχή από την ανάγκη, και δε συχωρνάει!>>

Νίκος Καζαντζάκης

Διαβάζοντας αυτό το απόφθεγμα του συγγραφέα μπορούμε να πούμε ότι η ανθρώπινη ψυχή έχει απεριόριστη δύναμη. Αντέχει όσα καμιά φορά δεν αντέχει ο νους και το σώμα. Κυρίως στις μεγάλες στεναχώριες και στις λύπες, η ψυχή είναι εκείνη που παλεύει με τα συναισθήματά της για να τις ξεπεράσει.

Κι αν η ηρεμία της ψυχής διαταραχθεί από κάποιον, κι αν πληγωθεί, είναι τόσο πεισματάρα και περήφανη που δεν το ξεχνάει ποτέ. Κρατάει καλά κρυμμένο μέσα της για χρόνια ,για καιρό ,για μια ολόκληρη ζωή καμιά φορά ό,τι την πίκρανε ,την ξεφτίλισε, την κορόιδεψε, την ατίμωσε, την εξαπάτησε, την πρόσβαλε.

Ακόμα κι όταν ο ανθρώπινος οργανισμός ως βιολογική οντότητα έχει την ανάγκη να πάρει κάτι, όπως παραδείγματος χάρη το να είναι κάποιος φτωχός και να έχει την ανάγκη των χρημάτων για να καλύψει βασικές βιοποριστικές ανάγκες, αυτός ο άνθρωπος λοιπόν είναι δυνατόν να μην δεχτεί ποτέ χρήματα από κάποιον που στο παρελθόν τον έβλαψε, τον πρόσβαλε, τον στεναχώρησε, τον έθιξε, τον εξαπάτησε… Η ψυχή του πληγωμένου είναι ραγισμένη και παραμένει. Γι΄αυτό και δεν συγχωράει την αδικία ,την ατιμία, το κακό.

<<Πυροβάτης είναι κάθε άγιος-πυροβάτης και κάθε τίμιος άνθρωπος στην Κόλαση ετούτη που την λένε ζωή.>> Νίκος Καζαντζάκης

Ο συγγραφέας αναφέρεται στον καθημερινό αγώνα του ανθρώπου προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της ζωής. Μιλάει για τον άνθρωπο εκείνο, ο οποίος προσπαθεί και ριψοκινδυνεύει την ίδια του την ανθρώπινη ύπαρξη για να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις και στις δυσκολίες της καθημερινής του ζωής.

Και φυσικά μιλάει για τον τίμιο άνθρωπο, για αυτόν που στηρίζετε στις δικές του δυνάμεις, εργάζεται τίμια, κοπιάζει. Κάποιες φορές φτάνει μέχρι τα άκρα των δυνατοτήτων του κι όμως δεν τα εγκαταλείπει. Προσπαθεί, κουράζεται ,παιδεύεται, τολμάει, δοκιμάζει και δοκιμάζεται και παρομοιάζεται με τον πυροβάτη που περπατά σε αναμμένα κάρβουνα. Γιατί και οι ανάγκες του ανθρώπου μοιάζουν με αναμμένα κάρβουνα, πάνω στα οποία πρέπει να περπατήσει για να τις καλύψει.

Η διαφορά είναι ότι ο τίμιος άνθρωπος δεν χρησιμοποιεί δόλια μέσα για να τα καταφέρει στη ζωή του. Δοκιμάζεται ακόμα και στα πιο δύσκολα, πατά με τα γυμνά του πόδια στις καυτές -σαν τα κάρβουνα- ανάγκες του και διαβαίνει και συνεχίζει πνίγοντας τον πόνο από το κάψιμο, γιατί έχει κι άλλες αναμμένες εστίες μπροστά του και πρέπει να τις διαβεί κι αυτές.Έχει κι άλλες ανάγκες που πρέπει ο ίδιος να καλύψει κι αύριο και την άλλη μέρα και κάθε μέρα ,όλη του τη ζωή. Μια ζωή που μοιάζει μάταιη ,που μοιάζει με την Κόλαση!

Ο καθημερινός πυροβάτης- κατά τον Καζαντζάκη-πατάει σε αναμμένα κάρβουνα (μεταφορικά το λέει ο συγγραφέας), από ανάγκη κι όχι από επιλογή.

 

 Γκαραγκάνη Αθανασία  μαθήτρια  Β’1 του 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

-Να εκθέσω τις σκέψεις, που μου προκαλεί ο λόγος του Καζαντζάκη  στο απόσπασμα που μου διαμοιράστηκε. (Μάθημα φιλοσοφίας )

  • H καρδιά σμίγει ό,τι ο νους χωρίζει, ξεπερνάει την παλαίστρα της ανάγκης και μετουσιώνει το πάλεμα σε αγάπη.

Σε αυτή τη φράση η λέξη ”νους” σημαίνει λογική και η λέξη ”καρδιά ” συναίσθημα. Η λογική έχει την ικανότητα να οργανώνει τον άνθρωπο , να τον βοηθά να ξεφεύγει τους κινδύνους και να του προσφέρει ισορροπία στη ζωή. Από την άλλη, το συναίσθημα βοηθά τον άνθρωπο να γνωρίσει τις επιθυμίες και τους πόθους του. Η ”καρδιά ” σε αυτή την περίπτωση ενώνεται με τον ” νου” , με σκοπό να κάνει λογικό κάτι που πριν έμοιαζε παράλογο.

  • Μην καταδέχεσαι να ρωτάς : “Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;” Πολέμα!

Εδώ βλέπουμε την έννοια της αμφιβολίας. Είναι λογικό, πως οι άνθρωποι απορούν για ο,τιδήποτε τους συμβαίνει. Θέλουν να μάθουν τι θα γίνει στο μέλλον και ποιες θα είναι οι συνέπειες των πράξεών τους. Ο Καζαντζάκης, όμως,  συμβουλεύει τους ανθρώπους να κάνουν κάτι σωστότερο: Να διατηρήσουν τη γενναιότητα και την τόλμη τους , να επιδιώξουν τους στόχους τους, να πολεμήσουν! Το γεγονός αυτό δείχνει πως σημασία έχει η προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα, είτε είναι επιθυμητό είτε ανεπιθύμητο. Εξάλλου, όπως λέει και το γνωστό ποίημα ”Ιθάκη” , σημασία έχει το ταξίδι (και ό,τι αποκομίσουμε από αυτό) και όχι ο προορισμός.

  • Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί , εγώ φταίω.

Στη φράση αυτή, υπάρχει η έννοια της ευθύνης. Εμείς , όμως, ζούμε σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι απορρίπτουν την ευθύνη. Είναι επίσης εγωιστές και προβάλλουν το εγώ τους εις βάρος των άλλων. Έτσι, με αυτόν τον τρόπο απομακρύνονται από την κοινωνία και συνεπώς από τις ευθύνες που τους αναλογούν. Όπως αναφέρει και ο Καζαντζάκης, το σωστό θα ήταν όλοι να  αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, διότι έχουν υποχρέωση απέναντι στους συνανθρώπους τους και στον πλανήτη. Εάν, βέβαια, όλοι οι άνθρωποι ενωμένοι αγαπήσουν την ευθύνη, τότε τα πάντα σε αυτόν τον πλανήτη θα λειτουργήσουν καλύτερα. Με λίγα λόγια, ο Καζαντζάκης κατακρίνει τους ευθυνόφοβους και εγωιστές και ενθαρρύνει όλους να αγωνιστούν για ένα καλύτερο αύριο, διότι έχουν χρέος να το κάνουν.

 Δεν υπάρχουν ιδέες -υπάρχουν μόνο άνθρωποι που κουβαλούν αυτές τις ιδέες-κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει.

Διαβάζοντας αυτό το κείμενο περνούν από το μυαλό μας διάφορες σκέψεις και ερωτήματα. Αυτά  τα ερωτήματα θα θέσουμε σήμερα και θα προσπαθήσουμε να βρούμε απαντήσεις για αυτά καθώς και θα παραθέσουμε την άποψή μας για την πρόταση αυτή.
Ο συντάκτης της περιόδου που αναφέραμε μας προβληματίζει. Εγώ
πιστεύω πως θέλει να μας πει ότι η σπουδαιότητα  των ιδεών  καθορίζεται από τον άνθρωπο που τις έχει. Για να γίνω πιο σαφής πιστεύω ότι μας λέει πως όσο καλή και να είναι η ιδέα άμα είναι από έναν άνθρωπο που κανένας δεν υπολογίζει τότε δεν έχει αξία, ενώ άμα κάποιος με δύναμη  έχει κάποια ιδέα όλοι θα του την αναγνωρίσουν. Τελικά ο συντάκτης μας λέει ότι κάθε άνθρωπος έχει καλές σκέψεις απλά τις  απαξιώνουμε άμα αυτός που τις  έχει δεν είναι αποδεκτός από το ευρύτερο σύνολο της κοινωνίας .
Μέγιστο λάθος: όλες οι ιδέες θα πρέπει να έχουν την ίδια βαρύτητα.
  ΑΛΙΑΓΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, μαθητής  Β1 του 5ου Λυκείου Τρικάλων.

 

ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΔΕΚΗ /ΤΑΞΗ  Β1 του 5ου Λυκείου Τρικάλων

«Να πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν’ αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα.   Να ‘σαι ανήσυχος, αφχαρίστητος, απροσάρμοστος πάντα. Όταν μια συνήθεια καταντήσει βολική, να τη συντρίβεις. Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η ευχαρίστηση». (Είναι μερικά από τα αποφθέγματα από την  «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη)

Η «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη μεταφράσθηκε και εκδόθηκε σε πολλές ξένες γλώσσες και χώρες και αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του διεθνώς. Το 1930 ο Στέφαν Τσβάιχ έγραψε στον Καζαντζάκη ότι η «Ασκητική» ανήκει σε όλο τον κόσμο. Ο ελληνιστής Οκτάβιος Μερλιέ, ο οποίος έγραψε μακροσκελή εισαγωγή στη γαλλική έκδοσή της το 1951, θεωρεί την «Ασκητική» ως το μεγαλύτερο μεταφυσικό ταξίδι. 

Οι σκέψεις   μου  για  τον  λόγο  του Νίκου  Καζαντζάκη   πάνω στο  συγκεκριμένο απόφθεγμα  είναι  περίπλοκες.  Από ότι  μπορώ  να  καταλάβω  μας   λέει  ότι  δεν  πρέπει  να  θεωρούμε   τί- ποτα   δεδομένο  στην   ζωή  εφόσον  δεν   γνωρίζουμε  τι  μας  επιφυλάσσει το μέλλον.  Μας  λέει  ξεκάθαρα  να αρνιούμαστε  ό,τι   έχουμε κάθε μέρα διότι  σήμερα τα  έχουμε  ενώ  αύριο  όχι  καθώς  και  το  αντίστροφο.  Το  να πεθαίνεις  κάθε  μέρα γνωρίζοντας  το,  η  σκέψη  του  θανάτου  μας   κάνει  να θέλουμε  να  ζήσουμε  μια  πιο  έντονη  και  ενδιαφέρουσα  ζωή.  Μας κά-νει να ξεχνάμε  και  να απωθούμε  κάθε  σίγουρο και  δεδομένο  γεγονός.  Να ξεχνάμε  την  καθημερινότητα  μας.  Από  την  άλλη  πλευρά όταν  ακούς  την  λέξη θάνατος   προσπαθείς  να  αποφύγεις   την  σκέψη του  εφόσον  την συνδιάζεις   με  τον  πόνο,  την  θλίψη,  τη  στεναχώρια  και  την  απώλια.  Το άτομο δεν  πρέπει  να  επαναπαύεται  με  όσα  έχει  στη  ζωή  του. Οφείλει  να είναι  ανήσυχο  πνεύμα, δραστήριο  και  δυναμικό. Να  έχει  το  αίσθημα  του  ανικανοποίητου  ώστε  να  θέτει  συνεχώς  νέ- ους  στόχους. Η  συμπεριφορά  του  καλό είναι  να  ξεφεύγει  από  τα  όρια  της νωχελικότητας.  Η  ρουτίνα  τον  συντρίβει  και  τον  καθιστά  οκνηρό  και  απαθή.  Του  στερεί  κάθε  ανάγκη  για  εξέλιξη  και   τον  κρατά  δέσμιο  της.  Τον  εμποδίζει  έτσι  να  αναβαθμιστεί.  Εξάλλου  η  απόκτηση  της  ευτυχίας  είναι  παροδική.  Για αυτό  πρέπει  ο  καθένας  να  αγωνίζεται συνεχώς  ώστε  να  αποκτά  καινούρια  αγαθά.  Η  διαρκής  αναζήτηση  εμπειριών  όμως  δίνει  νόημα  στην  ύπαρξη  του.  Δεν  επαναπαύεται  στα κεκτημένα  αλλά  όντας  ανήσυχος  έχει  νέους  προβληματισμούς ,  φιλοδοξίες  και  όνειρα.

Όσον  αφορά  την  ευχαρίστηση  θεωρώ  ότι  είναι  ένα  σημαντικό  αγαθό  και  όχι  μια  αμαρτία.  Βέβαια  είναι  μια  μορφή  ικανοποίησης  και επιβράβευσης  των  προσπαθειών  του  καθενός.   Όταν  όμως  τείνει  να  παγιωθεί  ως  συναίσθημα τότε  το  άτομο  επαναπαύεται.   Για  το λόγο  αυτό  χρειάζεται  να παίρνει  το  ρίσκο.  Να  δοκιμάζει,  να πειραματίζεται,   να  αποτυγχάνει,   να συνθλίβεται.  Μέσα  από  τις  αρνητικές εμπειρίες  χτίζει  τον  χαρακτήρα και  την  προσωπικότητα  του.  Μαθαίνει να  μάχεται  και  να θέτει  ακόμη  πιο  υψηλούς  στόχους.  Δεν συμβιβάζεται  με  τα απλά πράγματα  αλλά  αναζητά  τα  νέα  και  τα  δύσκολα.  Εξάλλου  η  ζωή  είναι  για  τους  τολμηρούς  και  δυναμικούς ανθρώπους.   Δοκιμάζουν  τα όριά τους  αλλά  και  ταυτόχρονα  δοκιμάζονται  και  οι  ίδιοι .

Ονοματεπώνυμο: Μαριαλένα Γκόλια, μαθήτρια 5ΟΥ Γενικού Λυκείου Τρικάλων, Τμήμα: Β1

  • Τι θα πει φως; Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια.

«Εγώ ρωτάω, τι θα πει ευτυχία; Να ζει κάποιος όλες τις δυστυχίες. Άκουσα κάποτε έναν γέρο στο χωριό της μάνας μου να εύχεται: ‘Θεέ μου μη μου δίνεις όλα τα καλά, αλλά ούτε και όλα τα κακά’. Ο άνθρωπος όλα τα αντέχει , όλα τα υπομένει, το σίδερο, το σχοινί, η πέτρα δεν αντέχουν. Δε σημαίνει ότι είναι άφθαρτος, αλλά η ψυχή είναι αυτή που ορίζει τη δύναμή του. Η γέννηση εμπεριέχει αυτόματα και το θάνατο. Σκοπός της εφήμερης ζωής, είναι η αθανασία και αυτό, το πετυχαίνει ο άνθρωπος με το έργο, τα σημάδια που αφήνει πίσω του. Το να έχουμε το ‘γνώθι σαυτόν’ και να βαδίζουμε σεμνά και ταπεινά στη ζωή, αυτά μας χαρίζουν εσωτερική γαλήνη και ομορφιά. Γιατί η ομορφιά δεν έχει έλεος. Αυτή σε θωρεί και δε συγχωρεί… δε συγχωρεί να μη βάζουμε τάξη στην αναρχία, να μην ανοίγουμε δρόμους για τις επόμενες γενιές. Πρέπει να γίνουμε εμείς η θεωρία και η πράξη».

 

  • Η ομορφιά δεν έχει έλεος. Δεν την κοιτάζεις, αυτή σε θωρεί και δε συγχωρεί…

Η ομορφιά όντως δεν έχει έλεος. Σε θωρεί και δε συγχωρεί. Η αναφορά του μεγάλου λογοτέχνη Ν. Καζαντζάκη στην ομορφιά, θα ήταν επιπόλαιο από την πλευρά μας, να νομίζουμε ότι αναφέρεται στην εξωτερική εμφάνιση και μόνο. Δεν έχει αξία αν δεν συνοδεύεται με εσωτερική ομορφιά και εννοώ ψυχική και νοητική. Η μόρφωση και η καλλιέργεια του ατόμου είναι αυτά που κάνουν την εξωτερική ομορφιά να εκπέμπει ακόμη περισσότερο. Όπως λέει ένας σύγχρονος Αμερικανός φιλόσοφος ‘Η ομορφιά χωρίς χάρη είναι σαν αγκίστρι χωρίς δόλωμα’.

  • Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.

Πολλοί άνθρωποι ακούμε να μιλάνε και να κάνουν αναφορά στη ‘μοίρα’. Θα με έβρισκαν να συμφωνώ μαζί τους, αν δεν είχα ακούσει τελευταία για έναν Έλληνα φιλόσοφο που ρωτήθηκε στα σαράντα του χρόνια, τί γνώμη έχει για την ‘τύχη’ στη ζωή των ανθρώπων και πόσο μεγάλο ρόλο παίζει. Απάντησε ότι όλα είναι στο χέρι μας και ότι εμείς ορίζουμε τις καταστάσεις. Λίγο πριν το τέλος της ζωής του, όταν( γύρω στα 40) του κάνανε την ίδια ερώτηση, αναθεώρησε λέγοντας ότι η ‘τύχη-μοίρα’ καθορίζει τη ζωή μας και λιγότερο οι προσωπικές μας εκτιμήσεις.

Άρα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τα δικά μας θέλω, δεν αρκούν, αν οι συγκυρίες δεν είναι ευνοϊκές, ώστε να βιώσουμε πράγματα που επιθυμήσαμε.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΟΥΛΑ, ΤΜΗΜΑ Β1, μαθήτρια 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

Να διατυπώσετε τις σκέψεις που σας προκαλεί ο λόγος του Καζαντζάκη απ’ το απόσπασμα που σας διαμοιράστηκε.

<<Αναφορά στον Γκρέκο>>

  • Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει.
  • Για ένα ήμουν σε όλη μου τη ζωή βέβαιος : πως ένας δρόμος , ένας μοναχά οδηγάει στο θεό, ο ανήφορος .Ποτέ ο κατήφορος ,ποτέ ο δρόμος ο στρωτός , ο ανήφορος μοναχά.

Οι φόβοι πολλές φορές μας κρατάνε πίσω σε πράγματα που θέλουμε να κάνουμε αλλά δειλιάζουμε και μόνο στην ιδέα . Η σκέψη της αποτυχίας μας τρομάζει και δεν κάνουμε καμία προσπάθεια να δοκιμάσουμε . Μόνο όμως αν καταπολεμήσουμε αυτό που μας φοβίζει θα δούμε τι κρύβει μέσα του, μόνο αν δεν μείνουμε απαθείς θα ζήσουμε. Ο φόβος είναι ένα κομμάτι μας και πρέπει να μάθουμε να ζούμε αρμονικά μαζί του. Χρειάζεται από εχθρό να τον κάνουμε σύμμαχο .

Η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα και η ατολμία επισκιάζουν τις ζωές μας και μας εμποδίζουν στην υλοποίηση των ονείρων μας. Το πιο δύσκολο πράγμα είναι η αναμέτρηση με τον εαυτό μας, αν αποβάλουμε τις φοβίες θα νιώσουμε ελεύθεροι . Αλλά η ελευθερία θέλει τόλμη και αποφασιστικότητα.

Η ζωή όπως και κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις . Κανείς δε μας διαβεβαιώνει όμως πως μέσα της όλα θα είναι εύκολα . Θα βρούμε εμπόδια και άπειρες δυσκολίες, μέσα από αυτές όμως θα γίνουμε πιο ισχυροί ,θα αποκτήσουμε νέες εμπειρίες οι οποίες θα μας κάνουν να αντέξουμε τον πόνο και την καταπίεση. Ο καθένα από εμάς έχει ανάγκη να επιζητά τον δύσκολο δρόμο, αυτός είναι που θα μας πάει στην κορυφή, τίποτα στην ζωή δεν είναι δεδομένο και τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς κόπο. Έτσι ενεργοποιούμε την σκέψη και την κρίση μας, γινόμαστε πιο δυναμικοί και ελέγχουμε τις αντοχές μας . Δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε και να μένουμε αδρανείς ,η προσπάθεια ακόμα και αν κάτι έχει ήδη κριθεί μετρά .

Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας από τους σημαντικότερους και καταξιωμένους συγγραφείς σε παγκόσμιο επίπεδο και ανάμεσα σε ακραίες περιπτώσεις δημιουργών, πράγμα που μας το αποδεικνύουν το ευρύτατο σύνολο των φιλοσοφικών ρητών και αποφθεγματικών εκφράσεών του, οι οποίες παραμένουν αλώβητες, αναλλοίωτες και διαχρονικές μέχρι τη σημερινή εποχή. Μεταξύ πολλών από αυτών των αποφθεγμάτων διακρίνουμε τις ακόλουθες φράσεις:

  • Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος.
  • Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε.
  • Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα.

Κατά την άποψή μου με την πρώτη φράση θέλει να εκφράσει τα πιστεύω του σχετικά με το πώς θα πρέπει να σκέφτεται ο άνθρωπος και να δρα. Το άτομο δεν πρέπει να φοβάται τίποτα και κανένα  παρά μόνο τον εαυτό του, θα πρέπει να αισθάνεται ελεύθερος εκφράζοντας τις σκέψεις του και κάνοντας πράξη ό,τι επιθυμεί.

Με τη δεύτερη φράση εξηγεί πως με τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας η ζωή του ανθρώπου περνά χωρίς ο ίδιος να το καταλαβαίνει επειδή δεν έχει το χρόνο, όμως, με ότι και να συμβαίνει πάντα βρίσκουμε τη λύση με την ευφυΐα που μας διακατέχει. Για όλα υπάρχει λύση και ο άνθρωπος μπορεί να πετύχει πολλά!

Τέλος, ο Καζαντζάκης με το δικό του τρόπο θέλει να πει πως ο καθένας μπορεί να ορίσει το μέλλον του κάνοντας (μεταφορικά) ένα δικό του κόσμο στον οποίο είναι το αφεντικό δηλαδή, στον εσωτερικό του κόσμο, στην ψυχή του.

Αυτά εννοεί ο Νίκος Καζαντζάκης, τουλάχιστον όπως μπορώ εγώ να καταλάβω και να κατανοήσω και με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο με όλα αυτά. Είναι ένας από τους καλύτερους στον κλάδο του και το αποδεικνύει με αυτά που λέει και κάνει, διότι πίσω από αυτά κρύβονται πολλές αλήθειες.

Σπύρος Δίπλας, μαθητής Β1 του 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

“Ολάνθιστος γκρεμός της γυναικός το σώμα”

Με το γνωμικό αυτό ο συγγραφέας, κατά την άποψή μου, εκφράζει αρχικά τον θαυμασμό και την εκτίμησή του για το γυναικείο σώμα. Αυτό ίσως οφείλεται στο θαύμα της ζωής που πηγάζει από το σώμα της γυναίκας και με αυτόν τον τρόπο ίσως να τονίζει την αξία αλλά και την ιερότητα της γυναίκας. Επιπρόσθετα με τον όρο ολάνθιστο μας δείχνει την ομορφιά που κρύβει, την νεότητα και το δέος που προκαλεί. Τέλος, όπως γνωρίζουμε,  είχε μεγάλη αγάπη προς το γυναικείο φύλο οπότε πιθανόν μας μιλάει για την ψυχική και παράλληλα την  σωματική ευχαρίστηση και ηδονή που προσφέρει το γυναικείο σώμα.

Αντίθετα, με τον όρο γκρεμός, θέλει να δείξει πως ένα σαγηνευτικό σώμα μπορεί να σε εθίσει και γλυκά να σε οδηγήσει στην καταστροφή. Με λίγα λόγια δηλαδή παρουσιάζει το γυναικείο σώμα ως μια έντονη αδυναμία των ανδρών, η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία.

Θα ήθελα επίσης να προσθέσω, πως αυτό το γνωμικό ταιριάζει πολύ στη σημερινή εποχή. Δυστυχώς στις μέρες μας οι γυναίκες συνεχώς δυσανασχετούν και νιώθουν άβολα με το σώμα τους. Αυτό λοιπόν είναι ένα δυνατό κίνητρο για μια γυναίκα ώστε να αναγνωρίσει την αξία του σώματός της, να το αποδεχτεί, να το αγαπήσει και να το φροντίσει με τον τρόπο που του αρμόζει, αντί συνεχώς να προσπαθεί να μοιάσει στα εικονικά ψεύτικα είδωλα που μας προβάλλονται.

Γκουλίτου Ηρώ, μαθήτρια Β1′ του 5ου Λυκείου Τρικάλων

Αλίμονο σε όποιον ζει στην έρημο και θυμάται του κόσμου:

Οι σκέψεις που προκαλεί το συγκεκριμένο απόσπασμα του Νίκου Καζαντζάκη είναι ότι ο άνθρωπος που επιλέγει να  ζει στην μοναξιά θα αναπολεί  την ζωή ανάμεσα στην κοινωνία.

  • Από τα καλά κερδεμένα παίρνει ο διάολος τα μισά-από τα κακά κερδεμένα, παίρνει και το νοικοκύρη:

Το απόσπασμα του Νίκου Καζαντζάκη προκαλεί σκέψεις ότι, όταν ο άνθρωπος είναι αδιάφορος στην ζωή, πρόκειται να χάσει κάθε ενδιαφέρον για αυτήν, ενώ όταν ο άνθρωπος ασχολείται και ενδιαφέρεται δεν πρόκειται να χάσει το ενδιαφέρον και το νόημα ως προς αυτήν.

 

Βασίλης Γιαρίκης, μαθητής Τάξης: Β1 του 5ου Λυκείου Τρικάλων

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΚΟΛΙΑΣ, μαθητής Β1 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ:

<<Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο. Καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο. Το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή. Ταυτόχρονα με το ξεκίνημα κι ο γυρισμός. Κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος. Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή. Κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία. Στα πρόσκαιρα ζωντανά σώματα τα δυο τούτα ρέματα παλεύουν: α) ο ανήφορος, προς τη σύνθεση, προς τη ζωή, προς την αθανασία. β) ο κατήφορος, προς την αποσύνθεση, προς την ύλη, προς το θάνατο>>.

Το παραπάνω απόσπασμα μου δημιουργεί μελαγχολικές σκέψεις αλλά κυρίως καταλαβαίνω ότι ο  Καζαντζάκης δείχνει μια απαισιοδοξία απέναντι στην ζωή. Στην συνέχεια εντοπίζω στο απόσπασμα ότι  αρχίζει να αλλάζει τις σκέψεις του προς την ζωή. Επιπλέον δίνει κάποια   παραδείγματα ανθρώπων που διαλάλησαν ότι ο σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος αλλά και κάποιων άλλων που λένε ότι σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία. Τέλος παραθέτει τα δυο ρέματα που παλεύουν για τα ζωντανά σώματα. Το πρώτο είναι  κατά την γνώμη του ο ανήφορος προς την σύνθεση και την αθανασία και το δεύτερο είναι ο κατήφορος προς την αποσύνθεση, προς την ύλη και τον θάνατο.

 

«Είδα κάποτε μια μέλισσα πνιγμένη μέσα στο μέλι και κατάλαβα».

Ο συγγραφέας μιλάει κυριολεκτικά και μεταφορικά. Κυριολεκτικά όταν είδε πραγματικά μια πνιγμένη μέλισσα μέσα στο μέλι και μεταφορικά το <<κατάλαβα>>, μας παραπέμπει στο πάθος της μέλισσας και στην αγάπη της για την τροφή αυτήν που ήταν τόσο μεγάλη που της στοίχησε την ζωή.

<<Η ευτυχία απάνω στη γης είναι κομμένη στο μπόι του ανθρώπου. Δεν είναι σπάνιο πουλί να το κυνηγούμε πότε στον ουρανό, πότε στο μυαλό μας. Η ευτυχία είναι ένα κατοικίδιο πουλί στην αυλή μας.>>

Εδώ ο συγγραφέας παρομοιάζει την ευτυχία με πουλί. Μας λέει πως βρίσκεται στον καθένα και μπορεί να την έχει στο <<μπόι του>>. Δεν είναι κάτι σπάνιο που πρέπει να κυνηγούμε  στον ουρανό. Είναι κατοικίδιο πουλί, δηλαδή βρίσκεται δίπλα μας και δεν χρειάζεται προσπάθεια για να την αποκτήσουμε.

<<Η νιότη ζητάει αθανασία, δεν την βρίσκει, συμβιβασμό δεν καταδέχεται, κι από περηφάνια αρνιέται τα πάντα. Όχι κάθε νιότη. Η νιότη η λαβωμένη από την αλήθεια.

Κάποιοι νέοι όταν γνωρίζουν την αλήθεια πληγώνονται. Αντιδρούν, δεν θέλουν να συμβιβαστούν και αρνιούνται τα πάντα. Ζητούν την αθανασία που όμως δεν βρίσκουν.

         Βασίλης Δημητρίου, μαθητής   Β1 τμήματος, 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

 

  • Δεν έχουμε παρά μια μονάχα στιγμή στη διάθεσή μας. Ας κάνουμε τη στιγμή αυτή αιωνιότητα. Άλλη αθανασία δεν υπάρχει.
  • Δεν είναι ο Χριστός το τέλος ,είναι η αρχή ,δεν είναι το “Καλώς όρισες!”, είναι το “Καλό ταξίδι!”.
  • Δεν υπάρχει δύναμη πιο ιμπεριαλιστική στον κόσμο από την ψυχή του ανθρώπου. Καταχτάει, καταχτάται και όλο κι η αυτοκρατορία της φαντάζει στενή, πλαντάει, και θέλει να κυριέψει τον κόσμο για να μπορεί ν’ ανασάνει.

Ο Νίκος Καζαντζάκης δεν πίστευε σε ιδέες αλλά σε ανθρώπους που κουβαλούν τις ιδέες, δίνοντάς τους το μπόι τους. Πίστη του ο άνθρωπος, γιατί ο άνθρωπος έχοντας μια καρδιά σαν κουβάρι από κάμπιες που με ένα  φύσηγμα μπορούν να γίνουν πεταλούδες, είναι ο καθένας από εμάς που   μπορεί   να   κάμει   θάματα,   αν   καταλάβει,   πριν   να   είναι   αργά,   ότι  κουβαλά έναν θεό μέσα του… τον ίδιο του τον εαυτό. Σαν άνθρωπος ήταν κι   αυτός   ένα   πλάσμα   εφήμερο,   αδύναμο,   καμωμένο   από   λάσπη   κι ονείρατα, μα έβαλε σκοπό ζωής να ανοίξει τα μάτια του και να δει όλες τις   δυνάμεις   του   Σύμπαντος   που   στροβιλίζονταν   μέσα   του.   Και   ο μυστικός νόμος του σύμπαντος; Ότι το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος  νικάται.      Μια αστραπή η ζωή του… μα πρόλαβε! Έλεγε πως δεν έχουμε παρά μια μονάχα στιγμή στη διάθεσή μας και πως θα πρέπει να κάνουμε τη στιγμή αυτή αιωνιότητα, γιατί άλλη αθανασία δεν υπάρχει. Πέθαινε κάθε μέρα. Γεννιόταν κάθε μέρα. Αρνιόταν ότι είχε κάθε μέρα. Η πιο «αψηλή» εντολή; Ν’ αρνηθεί κανείς όλες τις παρηγοριές, τους θεούς, τις πατρίδες, τις ηθικές και τις αλήθειες, ν’ απομείνει μόνος και ν’ αρχίσει να πλάθει μοναχά με τη δύναμή του, έναν κόσμο που να μην ντροπιάζει την καρδιά του. Ν’ αναλάβει την πάσα ευθύνη. Αγάπαγε την ευθύνη, καθώς κανένας δεν   κυβερνάει   μόνο   τη   μικρή   ασήμαντη   ύπαρξή   του.   Έλεγε:   «Εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω». Δε ζύγιαζε,   δε   μετρούσε,   δε   βολευόταν.   Ακολουθούσε   το   βαθύ   του χτυποκάρδι.   Η   στερνή,   η   πιο   ιερή   μορφή   θεωρίας   ήταν   η   πράξη   για εκείνον. Η φυγή δεν ήταν νίκη, τ’ όνειρο ήταν τεμπελιά, και μόνο το έργο μπορούσε να χορτάσει την ψυχή και να σώσει τον κόσμο.

Πολιτική του ιδεολογία ήταν ότι δεν μισούσε κανέναν. Προσωπική του ιδεολογία η ελευθερία. Ελευθερία για τον Καζαντζάκη ήταν να μάχεσαι στη γης χωρίς ελπίδα, και ανώτερη αρετή από την ίδια την ελευθερία… το να μάχεσαι για αυτήν. Η ανώτατη ελευθερία, η πιο αψηλή από όλες ήταν να πάψεις να φοβάσαι το θάνατο αλλά και να λυτρωθείς απ’ όλους τους σωτήρες.   Μια   τέτοια   ελευθερία   όμως   με   δυσκολία   την   αναπνέει   ο άνθρωπος,   με   δυσκολία   την   αντέχει…   Με   δυσκολία   άντεξε   το εκκλησιαστικό   κατεστημένο   την   κοινωνικοποίηση   του   «Σωτήρα»   του  από   τον   μεγάλο   συγγραφέα,   ο   οποίος   σαν   θιασώτης   της   κοινωνικής δράσης διακήρυττε ότι η προσευχή λέγεται πράξη, το να ασκητεύεις θα πει  να   ζεις   με   τους   ανθρώπους   και   να   ανεβαίνεις   κάθε   μέρα   στο «Γολγοθά» και να σταυρώνεσαι μαζί τους.   Ο   Καζαντζάκης   στο   θέμα   του   Θεού   ήταν   για   πολλούς   μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Όμως αυτό που έκανε δεν ήτανε τίποτε άλλο από το να διατυπώσει με θάρρος και παρρησία τις απορίες και να εξομολογείται   τις   αγωνίες   του   για   τον   Θεό.   Έτσι,   έχοντας   βαθιά συνείδηση της αμαρτωλότητάς  του εγχειρήματός του, που προσπάθησε ως ταπεινός εργάτης του πνεύματος να διερευνήσει στα πρόθυρα μιας αρχόμενης  παγκοσμιοποίησης  όχι  μόνον τη  δυνατότητα   αλλά  και  την αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός Θεού, που να είναι αποδεκτός από όλους τους λαούς της γης. Προσπάθησε δηλαδή να συλλάβει μια έννοια του Θεού,   στην   οποία   μπορεί   ίσως   να   αναχθεί   το   πλήθος   των   υπαρκτών θρησκειών. Ο Θεός αυτός αντικατοπτρίζει τον αγώνα και ενσαρκώνει την αρετή. Για   το   ότι   ο   θέμα   του   Θεού   ήταν   στην   πρώτη   γραμμή   των στοχασμών του προκύπτει και από την ομολογία του: «Το κύριο, σχεδόν μοναδικό θέμα όλου μου του έργου είναι ο αγώνας του ανθρώπου με τον θεό».

Τα   ηθικά καθήκοντα   του   ανθρώπου για   τον   Καζαντζάκη ξεκινούν πρώτα απέναντι στον εαυτό του: καταρχάς, αυτοπειθαρχία ώστε ο   νους   να   μπορέσει   να   ελέγξει   τις   δυνάμεις του   και   να   επιβάλει   τη θέλησή του στην ύλη. Το δεύτερο χρέος ξεκινά από την επιταγή ο νους να αφήσει την καρδιά να δει πέρα από τα φαινόμενα και να φτάσει στην Ουσία. Έτσι, ενώ ο Καζαντζάκης φαντάζει μερικές φορές υλιστής, που πιστεύει στις αισθήσεις και στη σάρκα, συνάμα είναι και ιδεαλιστής που πιστεύει   στο   επέκεινα,   όχι   αναγκαστικά   με   τη   θρησκευτική   αναμονή αλλά με μια μεταφυσική ρίζα που δεν σταματά στον ορατό κόσμο. Το τρίτο   χρέος   οδηγεί   τον   άνθρωπο   να   νικήσει   την   ελπίδα,   για να μην δένεται με την προσμονή για κάτι καλύτερο κι απογοητεύεται. Έτσι, ο άνθρωπος   θα   αποδεσμευτεί   από   τη  νομοτέλεια   και   θα   χαίρεται   κάθε στιγμή αυτή  καθεαυτή.  Κι έτσι πάλι ο  Καζαντζάκης  ξαναγυρίζει στον αγαπημένο του μηδενισμό.

Το μεγάλο αίτημα για τον Καζαντζάκη είναι ο καθένας να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί για να σώσει τον κόσμο. Μια φωνή μέσα του, η συνείδηση, να μην τον αφήνει να βολευτεί, να επαναπαυτεί, να μουλιάσει στο νερό της συνήθειας, αλλά να ζωστεί τ’ άρματα και να πάρει την ανηφόρα, δηλαδή τον δύσκολο δρόμο που θα τον κάνει αγωνιστή. Ευθύνη και αγώνας. Ο αγώνας   όμως   δεν  είναι  μόνο προσωπικός.   Εκφράζει   τους   προγόνους,   την παράδοση,   την   ιστορία,   κάνει   τον   άνθρωπο   όργανο   μιας   αρραγούς συνέχειας,   που   τον   οπλίζει   ως   αντιπρόσωπό   της   στη   γενιά   του   και σκυταλοδρόμο προς τα εμπρός. Ο Καζαντζάκης εκφράζει ότι η ράτσα, η ανθρωπότητα, ολόκληρο το σύμπαν περιμένει τον ανηφορικό αγώνα, για να σώσει ο άνθρωπος την ψυχή του αλλά και την πλάση ολάκερη. Η πιο μεγάλη αλήθεια από όλες τις αλήθειες ήταν για αυτόν η ψυχή του ανθρώπου. Μια ψυχή που για να κατακτήσει την ευτυχία, θα πρέπει να περάσει πρώτα όλες τις δυστυχίες. Την ευτυχία δεν την κυνήγησε σαν σπάνιο πουλί πότε στον ουρανό, πότε στο μυαλό του, γιατί εκείνη ήταν ένα κατοικίδιο πουλί στην αυλή του. «Όσο ζούμε μιαν ευτυχία, δύσκολα τη νιώθουμε.   Μονάχα   όταν   περάσει   και   κοιτάξουμε   πίσω   μας, καταλαβαίνουμε ξαφνικά ―και κάποτε με κατάπληξη― πόσο σταθήκαμε ευτυχισμένοι», πίστευε. ‘Ό, τι δεν του συνέβη άλλωστε, ήταν ό, τι δεν πόθησε   αρκετά.   Έψαξε   να   βρει   μια   ψυχή   σαρανταπληγιασμένη   κι απροσκύνητη, σαν την ψυχή του, να της ξομολογηθεί ότι η καρδιά σμίγει, ότι  ο νους  χωρίζει,   ξεπερνάει   την   παλαίστρα   της   ανάγκης   και μετουσιώνει το πάλεμα σε αγάπη. Και τι είναι αγάπη; Δεν είναι συμπόνια μήτε καλοσύνη. Στη συμπόνια είναι δύο, αυτός που πονά κι αυτός που συμπονάει.   Στην   καλοσύνη   είναι   δύο,   αυτός   που   δίνει   κι   αυτός   που δέχεται. Μα στην αγάπη είναι ένα. Σμίγουν οι δύο και γίνονται ένα. Δεν ξεχωρίζουν.  Το  εγώ  και το  εσύ αφανίζονται.  Αγάπη είναι  να  χάνεσαι, έλεγε.

Συγκεφαλαιώνοντας, θα ‘πρεπε να κρίνουμε τον Καζαντζάκη, όχι από το τι έκανε, κι αν αυτό που έκανε έχει ή δεν έχει ανώτατη αξία. Παρά τι ήταν   αυτό   που   ήθελε   να   κάνει,   κι   αν   αυτό   που   ήθελε   να  κάνει   είχε ανώτατη   αξία   για   κείνον   και   για   μας   τους   άλλους.   Όλοι,   βέβαια, κρινόμαστε από το έργο και όχι μόνον από τις προθέσεις μας. Έτσι κι αλλιώς,  το  κατορθωμένο   έργο   του   Καζαντζάκη   του   δίνει  μία   από   τις πρώτες θέσεις στην ιστορία της λογοτεχνίας μας,  όχι μόνο για την έκταση, την   ποικιλία   και   το   εύρος   των   θεμάτων   του,   αλλά   και   για   την αναζωογονητική   πνοή   στην   πεζογραφία   μας   με   τη   δύναμη   της αφηγηματικής του φωνής. Αν, τώρα, αναλογιστούμε και την αγωνιώδη πνευματική   πορεία  του  με  τα   άλματα   και   τις   παλινωδίες   και συνυπολογίσουμε το ότι θέλησε να μπολιάσει τη λογοτεχνία μας με μία ιδεολογική   και   φιλοσοφική   διάσταση   πρωτοφανή   για   τον   τότε   στενό ηθογραφικό της ορίζοντα, σίγουρα αντιλαμβανόμαστε ότι υπήρξε για την πνευματική μας ζωή μια από τις μεγάλες μορφές αυτού του αιώνα.

Επιμέλεια: Δημήτρης Αντωνίου, μαθητής   Β1 τμήματος, 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

 

Όνομα: Σωκράτης Γούλας,   μαθητής   Β1 τμήματος, 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων    (Εργασία στη φιλοσοφία)

Ο άνθρωπος στη ζωή πρέπει να ζει ελεύθερος μακριά από πάθη και καταναγκασμούς .Οφείλει να απομακρυνθεί από κάθε μορφή χειραγώγησης, πνευματικής και συναισθηματικής. Όταν αποβάλει τον φανατισμό, τον ορθολογισμό και την αυστηρά κριτική σκέψη ,θα βγει από τα στεγανά και θα νιώσει ελεύθερος .Το ίδιο ισχύει και με τα συναισθήματα .Βέβαια, όπως είπαν και κάποιοι μεγάλοι λογοτέχνες: «Με την καρδιά βλέπεις καλά ,την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια .Αγάπα για να ζήσεις ,ζήσε για να αγαπάς» .Το συναίσθημα δίνει αξία στην ζωή, την προάγει σε άλλο επίπεδο .Με οδηγό το συναίσθημα μπορείς να βιώσεις όλες τις καταστάσεις ολοκληρωτικά ,ουσιαστικά .Όμως από την άλλη τα παγιωμένα συναισθήματα μίσους-χαράς, ικανοποίησής-δυσαρέσκειας ,συμπάθειας-αντιπάθειας δεσμεύουν και εγκλωβίζουν το άτομο .Για να νικηθούν τα σκοτεινά πάθη χρειάζεται ως αντίβαρο να αναπτυχθούν άλλα, σφοδρότερα πάθη .Πάθη ικανά να αφυπνίσουν το άτομο, να το δραστηριοποιήσουν ώστε να βγει από τον λήθαργο και να θέσει νέους στόχους. …… Η πίστη σε άλλα υψηλότερα ιδανικά δίνει νόημα στην ύπαρξή μας, την καταξιώνει ,την κάνει να ανθίζει…

 

Να διατυπώσετε τις σκέψεις που σας προκαλεί ο λόγος  του Καζαντζάκη από το απόσπασμα που σας δόθηκε.

Απόσπασμα

[ Νίκησε το στερνό, τον πιο μεγάλο πειρασμό, την ελπίδα .Τούτο είναι το τρίτο χρέος.

Πειθαρχία, να η αρετή.

Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα!]

Ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν Έλληνας συγγραφέας, δημοσιογράφος, πολιτικός, μουσικός, ποιητής και φιλόσοφος, με πλούσιο λογοτεχνικό, ποιητικό και μεταφραστικό έργο. Αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ως ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως. Έγινε ακόμα γνωστότερος μέσω της κινηματογραφικής απόδοσης των έργων του Ο Χριστός ξανασταυρώνεταιΒίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά και Ο Τελευταίος Πειρασμός. Ήταν ένας από τους πιο σεβαστούς από το λαό και από τους πλέον αναγνωρισμένους στο εξωτερικό συγγραφείς. Από το 1945 ως το 1948 ήταν πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Στην πρώτη φράση ο Νίκος Καζαντζάκης μας μιλάει για το τρίτο χρέος… Από το έργο του ‘Ασκητική’ μας λέει ότι το πρώτο χρέος είναι,   εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα,  να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους . Το δεύτερο χρέος , να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Και τέλος το τρίτο χρέος να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει….

Στην δεύτερη πρόταση αναφέρεται στην πειθαρχία που την αποκαλεί ανώτερη αρετή. Πειθαρχία είναι η υπακοή σε κανόνες που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά και τη δράση των ατόμων ενός συνόλου και εξασφαλίζουν τη τάξη. Ο Καζαντζάκης θεώρει την πειθαρχία αρετή . H αρετή, ως έννοια, περιλαμβάνει αρκετές από τις διαθέσιμες δυνατότητες της ανθρώπινης φύσης.  Πειθαρχία λοιπόν, δεν μπορούν να έχουν όλοι οι άνθρωποι διότι είναι μια δυνατότητα .Οπότε δεν μπορούν όλοι οι άνθρωποι να έχουν τις ίδιες ικανότητες . Γιατί όμως αποκαλεί την πειθαρχία ανώτερη αρετή;  Είναι τελικά τόσο σημαντική η πειθαρχία ώστε να την χαρακτηρίζει αρετή; Προφανώς η πειθαρχία είναι αρετή διότι και η υπομονή είναι και χωρίς την υπομονή δεν υπάρχει πειθαρχία.

Στην τρίτη και τελευταία παράγραφο μας προτρέπει να σπάμε τα σύνορα, να μην μένουμε στάσιμοι και να προχωράμε στη ζωή μας . Τέλος να  μην γνωρίζουμε τα όρια ενός ανθρώπου ,άλλωστε είναι αδύνατον να κάνουμε κάτι τέτοιο γιατί το άτομο που γνωρίζει τα όρια κάποιου είναι ο ίδιος μας ο εαυτός…

Κατερίνα Βαλκανιώτη, μαθήτρια Β1 του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82  (πρώτη παράγραφος )

 

Θέμα: Σίγουρα, είναι η ψυχή από την Πυρκαγιά του Θεού μια σπίθα και κάθεται μέσα στα άχερα, στα κρέατα και τους βάζει φωτιά.

Τα συναισθήματα που μου προκαλεί αυτό το απόσπασμα είναι εντυπωσιακά και περίεργα. Παρομοιάζει την ψυχή από την Πυρκαγιά του Θεού που καίει  με μια σπίθα που μπορεί να κάψει ανθρώπους όπως καίγονται τα άχερα, τόσο εύκολα από μια σπίθα. Με λίγα λόγια θέλει να μας πει ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι τόσο εύκολο να καεί όπως καίγονται και τα άχερα.

Αντωνίου Σωτηρία  Τάξη Β΄1 του 5ου Λυκείου Τρικάλων

 

Θέμα-παράθεμα-ρήση του Νίκου Καζαντζάκη:

Ότι εμείς οι άνθρωποι λέμε πόλεμο για την πίστη και την πατρίδα, τα κοράκια το λένε φαγοπότι και ότι εμείς λέμε ήρωα, τα κοράκια το λένε νόστιμο κρέας.

Οι σκέψεις που μου προκαλεί αυτή η φράση είναι ότι εμείς γενικότερα θα αποκαλέσουμε σύγκρουση -ανάμεσα σε κάτι ή με κάποιον- για την χώρα μας και την πίστη μας, ενώ τα κοράκια θα το έβλεπαν σαν ένα χαρούμενο γεγονός και θα το γιορτάζανε. Χρησιμοποιούνται τα κοράκια σε αυτή την φράση σαν έξυπνα πουλιά, εξυπνότερα από τους ανθρώπους, δηλαδή ότι σκέφτονται πιο λογικά από εμάς, βλέπουν τα πράγματα όπως είναι και δεν εξαγοράζονται στον τρόπο σκέψης τους. Επίσης θα πούμε κάποιον ήρωα για μια πράξη που έκανε, ενώ τα κοράκια απλά θα το έβλεπαν σαν το φαγητό τους, δηλαδή ότι δεν μπορείς να τα ξεγελάσεις κάνοντας μια καλή πράξη ενώ οι προθέσεις σου στο μέλλον μπορεί να αλλάξουν, εμείς απλά θα τον βλέπαμε σαν σωτήρα και δεν θα σκεφτόμασταν κάτι αρνητικό για εκείνον.

Βιολατζή Παρθένα, μαθήτρια Β΄1 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

 

Ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, μετά τις  ταινίες Καβάφης, El Greco και Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι, ολοκλήρωσε τη νέα του ταινία «Νίκος Καζαντζάκης». Το σενάριο της ταινίας βασίζεται πάνω στην πνευματική αυτοβιογραφία του μεγάλου Έλληνα και ταυτόχρονα οικουμενικού συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη,  Αναφορά στον Γκρέκο.

Είναι μια πολυκύμαντη αναζήτηση του συγγραφέα, μέσα από όνειρα και ταξίδια σε τόπους που αγάπησε, διεκδικώντας βιωματικά να κατανοήσει τον Χριστό, τον Βούδα, τον Λένιν, για να καταλήξει, μέσω του Οδυσσέα του, στην «Κρητική Ματιά» η οποία τον οδήγησε στην κατάργηση του φόβου του θανάτου και στην κατάκτηση μιας ανώτερης ελευθερίας.

«Στην Ευρώπη του σήμερα όπου υπάρχουν εντάσεις και διαφοροποιήσεις, η  τέχνη  πρέπει να παίξει το  ρόλο της, δηλαδή   να ενώνει τις ανθρώπους και να τους δίνει δύναμη. Εμείς,  οι άνθρωποι του κινηματογράφου το αποδεικνύουμε έμπρακτα. Τέσσερις διαφορετικές  χώρες  της Ευρώπης Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία  ενώνουμε  τις δυνάμεις μας για να δημιουργήσουμε μια ταινία  για τον Κρητικό Έλληνα, τον Ευρωπαίο και  τον οικουμενικό συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη!» τόνισε ο Γιάννης Σμαραγδής.

Τα γυρίσματα ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2016. Έγιναν στην Ελλάδα, στην Κρήτη, στην Αθήνα, στην Αίγινα, στις θάλασσες του Αιγαίου,  στη Γαλλία, Παρίσι και Αντίπολη, στην Αυστρία, Βιέννη, στην Γερμανία, Βερολίνο καθώς και στην Κίνα. Οι ηθοποιοί που συμμετέχουν στην ταινία είναι ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος ως Νέος Καζαντζάκης, η Μαρίνα Καλογήρου ως Ελένη Καζαντζάκη, ο Θοδωρής Αθερίδης  ως  Γιώργης Ζορμπάς, η Ζέτα Δούκα ως Μελίνα Μερκούρη και ο Στάθης Ψάλτης στο ρόλο ενός καλόγερου.

«Μέσα από την ταινία θέλουμε  και πιστεύουμε  ότι θα προβληθεί η μεγάλη αλλά και ελκυστική προσωπικότητα  του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς και οι τόποι που έζησε, αγάπησε  και τον γοήτευσαν. Ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας έλεγε πως «αυτό που καθόρισε  την ζωή του  αλλά και το έργο του  ήταν τα ταξίδια  και τα όνειρα».  Αυτό ακριβώς  θα επιδιωχθεί να αναδειχθεί μέσα από την ταινία. Τα ταξίδια του στην  Γαλλία, την Γερμανία την Αυστρία  και την Κίνα και μέσα από αυτά οι φιλοσοφικές και μεταφυσικές αναζητήσεις του, αλλά και το «μέσα» το «εσώτερο» ταξίδι» συμπλήρωσε ο κ. Σμαραγδής.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Έκθεση-Αξιολόγηση της εκπαιδευτικής εκδρομής που πραγματοποίησε το 5ο ΓΕΛ Τρικάλων στη Θεσσαλονίκη.

Έκθεση-Αξιολόγηση της εκπαιδευτικής εκδρομής  που  πραγματοποίησε  το  5ο  ΓΕΛ  Τρικάλων στη Θεσσαλονίκη.

Ημερομηνία  :  Πέμπτη  16 – 11 – 2017

Προορισμός  :  Θεσσαλονίκη

Τουριστικό  Γραφείο : «Ταξιδιωτικό  Γραφείο ΥΠΕΡ TOURS – ΚΤΕΛ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Α.Ε»

Πρόγραμμα  Εκδρομής : 

  • 7 :30 Αναχώρηση  από  τον χώρο  του  σχολείου
  • 11:00 Άφιξη  στη  Θεσσαλονίκη  και  Επίσκεψη  -ξενάγηση  στο  μουσείο  του  «Λευκού  Πύργου»
  • 12:30 Επίσκεψη   και  ξενάγηση  στο «Αρχαιολογικό  μουσείο  Θεσσαλονίκης»
  • 14:30 Ελεύθερος  χρόνος  για  φαγητό  και  περιήγηση  στην  πόλη  της  Θεσσαλονίκης.
  • 17:00 Επίσκεψη   και  ξενάγηση  στον  Ιερό  ναό  του  Αγίου  Δημητρίου.
  • 18:00 Αναχώρηση  και  επιστροφή  στα  Τρίκαλα  και  στον  χώρο  του  σχολείου  γύρω  στις  21:00.

Συνοδοί  Καθηγητές :

Καρατώλος  Γεώργιος   ( Αρχηγός  Εκδρομής )

Ηλιάδη  Αμαλία

Γεωργόπουλος  Ιωάννης

Μουζακιάρης  Γεώργιος

Αριθμός  συμμετεχόντων  μαθητών  :  60 ( εξήντα )  μαθητές   της  Γ΄ Τάξης

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Σκοπός  της  εκδρομής.

Κύριος  σκοπός  της  εκδρομής  ήταν  η απόκτηση γνώσεων από  τους   συμμετέχοντες,  που  αφορούν σε  γνωστά  ιστορικά  μνημεία  της  Θεσσαλονίκης, η  συλλογή    και  καταγραφή πληροφοριών  σχετικών με   αυτά,  όπως  επίσης  και  η   επαφή  με  ευρήματα  της  πολιτιστικής  και  ιστορικής  κληρονομιάς  της  αρχαίας Μακεδονίας.

Επίσης  η εκδρομή εκτός από τους εκπαιδευτικούς της στόχους απέβλεπε και στην επικοινωνία και συναναστροφή των μαθητών με τους συμμαθητές και τους καθηγητές τους σε συνθήκες χαλάρωσης και ξεκούρασης και στη σύσφιξη των μεταξύ τους σχέσεων.

Διενέργεια   Εκδρομής.

Το  πρόγραμμα  της  εκδρομής  ακολουθήθηκε  απαρέγκλιτα   με  κάποιες  μόνο  μικροαλλαγές  οι  οποίες  σκοπό  είχαν  να  διευκολύνουν  την πρόσβασή  μας   στους  χώρους  επίσκεψης  αλλά  και  να  καλυφθούν  κάποιες  καθυστερήσεις  που  προέκυψαν  λόγω  των  αντίξοων  καιρικών  συνθηκών (μεγάλα διαστήματα με βροχή). Έτσι  η  επίσκεψη  στον  «Άγιο  Δημήτριο»  έγινε  αμέσως  με  την άφιξή  μας  στη  Θεσσαλονίκη  και  στη  συνέχεια ακολούθησαν  οι  επισκέψεις  στον «Λευκό  Πύργο»  και  στο  «Αρχαιολογικό Μουσείο».

Κατά  την  επιστροφή   μας, λόγο των έντονων  καιρικών  φαινομένων  όλης  της  ημέρας,  υπήρξε   διακοπή  της  κυκλοφορίας  στην  εθνική  οδό  Θεσσαλονίκη – Λάρισας στο  ύψος  της  Κατερίνης. Έτσι η  επάνοδός   μας  έγινε  μέσω  Γρεβενών,  με  αποτέλεσμα  η  άφιξή  μας  στα  Τρίκαλα  να  παραταθεί   κατά  δύο  περίπου  ώρες   (έγινε  στις  23:00  περίπου  αντί  στις  21:00  που αρχικά  είχε  υπολογισθεί).

Οι  επισκέψεις  μας

Άγιος  Δημήτριος : Είχαμε  την  ευκαιρία  να  θαυμάσουμε  τον  μεγαλοπρεπή  ναό  αλλά  και  την  περίφημη  «κρύπτη» , όπου  σύμφωνα  με  της  Χριστιανική  παράδοση,  θανατώθηκε  δια  λογχισμού  ο  Άγιος  Δημήτριος.  Οι  μαθητές  περιηγήθηκαν  στις  περίφημες  «κατακόμβες»   που  βρίσκονται  κάτω  και  δεξιά   από το  Ιερό βήμα  του  ναού  και  απέκτησαν ή  ξαναθυμήθηκαν  ιστορικές  γνώσεις  και  πληροφορίες,  κυρίως  για  την  εποχή  που  έζησε  ο  Άγιος  Δημήτριος (280 -305 μχ)  αλλά  και  τα  χρόνια  που  ακολούθησαν μέχρι  ο  ιερός  ναός  να  πάρει  τη  σημερινή  του  μορφή.

Λευκός  Πύργος  :  Με  τη  βοήθεια  των  ξεναγών  τους  οποίους  συναντήσαμε  στο  μνημείο  αυτό, οι  μαθητές  και οι  συνοδοί  τους περιηγήθηκαν  στο  εσωτερικό  του  πασίγνωστου  μνημείου,  έμαθαν  σημαντικά  στοιχεία  για  την  ιστορία  του  και  θαύμασαν  την  πανέμορφη  «Θέα»  από  τη  κορυφή  του.

Αρχαιολογικό Μουσείο :  Οι   μαθητές  χωρίστηκαν  σε  δυο  «γκρούπ»  και  ξεναγήθηκαν  στο  χώρο  του  μουσείου  όπου  ήρθαν  σε  επαφή  με  ευρήματα  της  αρχαίας  Μακεδονίας  και  γνώρισαν  ένα  μικρό  μέρος  της  μεγάλης  ιστορίας της. Ευρήματα  όπως  ο  « Κρατήρας του Δερβενίου»  ή  τα  πανέμορφα  και  καλαίσθητα  αρχαία  κοσμήματα  σίγουρα  είναι  στοιχεία  που οι  μαθητές  θα  τα  θυμούνται  για  χρόνια.

Μετά  τις  επισκέψεις  στα  παραπάνω  μνημεία, οι  μαθητές και  οι  συνοδοί  καθηγητές  τους  περιηγήθηκαν  στο  ιστορικό  κέντρο και  την  αγορά   της  Θεσσαλονίκης   μέχρι  την  αναχώρησή τους.

Αξιολόγηση.

Οι  μαθητές  παρακολούθησαν  το  πρόγραμμα  των  επισκέψεων  με  ιδιαίτερη  προσοχή  και  ενδιαφέρον  και  δεν  έδειξαν  σημάδια  αδιαφορίας  ή   απροθυμίας. Έτσι  το  πρόγραμμα  της  εκδρομής    κρίνεται   εξαιρετικά  ευέλικτο  και  επιτυχές  καθώς  δεν  ήταν  φορτωμένο  με  πολλές  περιηγήσεις  αλλά  ήταν  προσαρμοσμένο  στις  αντοχές των   μαθητών. Οι  κανονισμένες   από  πριν  επισκέψεις  έγιναν  με  κάποια  καθυστέρηση, λόγω  των  καιρικών  συνθηκών, αλλά  αυτό  δεν  εμπόδισε  ούτε  μείωσε   την  ωφέλεια  από  αυτές.

Η  συμπεριφορά των  μαθητών  ήταν  εξαιρετική  και  δεν  δημιουργήθηκε  κανένα  απολύτως  πρόβλημα   κατά  τη  διάρκεια  της  εκδρομής. Υπό τη εποπτεία των συνοδών καθηγητών οι μαθητές εκπαιδεύτηκαν  αλλά  και  ψυχαγωγήθηκαν, ξεφεύγοντας για λίγο από τις σχολικές  τους υποχρεώσεις.

Το τουριστικό γραφείο ανταποκρίθηκε πλήρως  στις υποχρεώσεις τους και μετέφερε τους μαθητές με ασφάλεια. Ένα  μικρό  πρόβλημα  δημιουργήθηκε όταν  λόγω  της  συνεχούς  βροχόπτωσης, σε  κάποιο  σημείο  στο  εσωτερικό  του  λεωφορείου,  άρχισε  να  στάζει  νερό  και  να  βρέχονται  έτσι οι  μαθητές  που  καθόντουσαν  εκεί. Το  πρόβλημα  αυτό ξεπεράστηκε  με  την  επέμβαση  των  συνοδών  καθηγητών, είναι  όμως  κάτι  που  το  τουριστικό  γραφείο  πρέπει να  εξετάσει  ώστε  να  μην  επαναληφθεί  στο  μέλλον  σε  κάποιο άλλο ταξίδι.

Οι υποδομές των χώρων επίσκεψης κάλυπταν απολύτως τις απαιτήσεις των εκδρομέων.

Σε γενικές γραμμές η εκτίμηση όλων είναι ότι η ημερήσια εκδρομή της Γ Τάξης  του  Σχολείου μας  ήταν ιδιαιτέρως επιτυχημένη και επιτέλεσε τον εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό της στόχο.

Ο  αρχηγός  της  εκδρομής

Καρατώλος  Γιώργος

Καθηγητής  Μαθηματικών – Πληροφορικής

«Εντυπώσεις από την εκπαιδευτική επίσκεψη του 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων στο Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό» (από τη σκοπιά του μαθητή)

 

«Εντυπώσεις από την εκπαιδευτική επίσκεψη του 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων στο Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό»

(από τη σκοπιά του μαθητή)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Την προηγούμενη Δευτέρα το τμήμα μου, το Β1 του 5ου Λυκείου Τρικάλων  επισκέφτηκε τα οθωμανικά λουτρά και το Κουρσούμ Τζαμί για μια ενημέρωση πάνω στην λειτουργία του και γενικά για να συλλέξει πληροφορίες για αυτό. Εκεί έγινε η κατάλληλη πληροφόρηση και ξενάγηση για την λειτουργία του τον καιρό της τουρκοκρατίας και αναφορά στους ανθρώπους που επιτρεπόταν να περάσουν σε αυτό καθώς και για το αντίτιμο στην είσοδο.
Επίσης οι ξεναγοί έδειξαν τον τρόπο της κατασκευής του καθώς και την
περιπλοκότητά της αν και για την χρονολογία που κατασκευάστηκε είναι
περίτεχνο και περιέχει πολλές αρχιτεκτονικές <<πινελιές>> οι οποίες
είναι δύσκολο να κατασκευαστούν ακόμα και σήμερα. Παράλληλα, έγινε
ενημέρωση για την σημαντικότητά του και το πόσο χρήσιμο ήταν στην
εποχή του και σε καιρούς που δεν υπήρχε πόσιμο-τρεχούμενο νερό στα σπίτια. Επίσης ήταν φορέας κοινωνικοποίησης για τις γυναίκες,  οι οποίες δεν είχαν πολλά δικαιώματα ή δεν επιτρεπόταν να βγαίνουν από το σπίτι.  Ο χώρος, λοιπόν, αυτός ήταν ένα ευχάριστο διάλειμμα από την καθημερινότητά τους και ένας τρόπος επικοινωνίας με την κοινωνική ζωή της πόλης . Επίσης  εκεί γίνονταν και  συνοικέσια με την «βοήθεια» των λουτρών . Οι ξεναγοί  ενημέρωσαν το τμήμα μας και για την λειτουργία  των φυλακών που χτίστηκαν  πάνω από τα λουτρά και για τις συνθήκες διαβίωσης  των κρατουμένων εκεί που ήταν άθλιες .

Τελικά τα λουτρά, εκτός από άνδρες που επιτρεπόταν να πάνε,  όπου είχαν απεριόριστα δικαιώματα σε σχέση με τις γυναίκες που είχαν ελάχιστα μέρη που επιτρεπόταν να περάσουν,  ήταν ένα μέρος που είχαν την δυνατότητα να είναι ισάξιες με τους άντρες. Διότι οι γυναίκες έτσι είχαν τον δικό τους <<προσωπικό χώρο>>. Επίσης είδαμε και το τζαμί το οποίο θεωρούταν ιερός  χώρος λατρείας.

Οι συνοδοί καθηγητές: Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογος-Διευθύντρια και Γεωργόπουλος Ιωάννης, φυσικής αγωγής, καθώς και οι μαθητές και μαθήτριες του Β1 τμήματος του 5ου ΓΕΛ  Τρικάλων  ευχαριστούν θερμά τις εξαίρετες ξεναγούς μας Ντάφη Ευαγγελία, αρχαιολόγο και Παπαστεργίου Μαρία, πολιτικό μηχανικό  για την πολύτιμη μορφωτική εμπειρία που γενναιόδωρα μας προσέφεραν!

Ο μαθητής του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

Αλιάγας Χρήστος

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

5ο ΓΕΛ Τρικάλων: Μια αρχαιολογική ξενάγηση στο δίδυμο οθωμανικό λουτρό των παλιών φυλακών (από τη σκοπιά του μαθητή)

5ο ΓΕΛ Τρικάλων: Μια αρχαιολογική ξενάγηση στο δίδυμο οθωμανικό λουτρό των παλιών φυλακών

(από τη σκοπιά του μαθητή)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

«Την  Δευτέρα 13-11-2017 επισκεφτήκαμε ως  τμήμα το μουσείο Τσιτσάνη(Οθωμανικό λουτρό) και το τζαμί του Οσμάν Σαχ. Εκτός από τον εκπαιδευτικό της  χαρακτήρα η εκδρομή μας έδωσε την ευκαιρία να περπατήσουμε δίπλα στο ποτάμι.

Πρώτα πήγαμε στο Οθωμανικό λουτρό και είδαμε και το γυναικείο και το ανδρικό. Μετά μπήκαμε στο τζαμί και στο μαυσωλείο του Οσμάν Σαχ. Το τζαμί το είχα ξαναεπισκεφτεί και δεν μου έκανε εντύπωση. Το μουσείο πρώτη φορά το επισκέφτηκα και μου άρεσε ο χώρος. Γενικά η επίσκεψη μου δημιούργησε την απορία  α)πως ήταν η περιοχή, πριν κτιστεί  το  Οθωμανικό συγκρότημα της περιοχής  β)όσο λειτουργούσε τον 16ο αιώνα  γ)στο μέλλον, εάν θα αντέξει στην πάροδο του χρόνου. Ιδιαίτερα θα ήθελα να ξέρω πως ήταν το λουτρό και το τζαμί εσωτερικά, όσο λειτουργούσε και χρησιμοποιούνταν από τους Οθωμανούς.

Επιπλέον οι ξεναγοί ήταν ευγενικοί και έκαναν όσο καλύτερα μπορούσαν την ξενάγηση. Εντύπωση μου έκανε το ότι προσπαθούν να διδάξουν σε εμάς να σεβόμαστε την δημόσια περιουσία και φυσικά τον κόπο  των εργαζομένων, διότι στο μέλλον θα βρεθούμε στη θέση τους.

Έτσι, ελπίζω και εγώ και η τάξη μου να ξαναπάμε και σε κάποια άλλη εκπαιδευτική εκδρομή εντός ή εκτός της πόλης. Επίσης, καθώς μελετάμε στο μάθημα έκφρασης-έκθεσης  τον ελεύθερο χρόνο στα πλαίσια του σχολείου, απαντώντας βέβαια στο ερώτημα αν  το σχολείο μπορεί να βοηθήσει το άτομο να αξιοποιήσει σωστά τον ελεύθερο χρόνο του, σε μερικές περιπτώσεις απαντώ πως μπορεί με τέτοιου είδους δραστηριότητες».

Οι συνοδοί καθηγητές: Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογος-Διευθύντρια και Γεωργόπουλος Ιωάννης, φυσικής αγωγής, καθώς και οι μαθητές και μαθήτριες του Β1 τμήματος του 5ου ΓΕΛ  Τρικάλων  ευχαριστούν θερμά τις εξαίρετες ξεναγούς μας Ντάφη Ευαγγελία, αρχαιολόγο και Παπαστεργίου Μαρία, πολιτικό μηχανικό  για την πολύτιμη μορφωτική εμπειρία που γενναιόδωρα μας προσέφεραν!

Για το τμήμα Β1 του 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων,

Η μαθήτρια Γκαραγκάνη Αθανασία

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Η επέτειος του Πολυτεχνείου στο 5ο ΓΕΛ Τρικάλων (17-11-2017)

Η επέτειος του Πολυτεχνείου στο 5ο ΓΕΛ Τρικάλων (17-11-2017)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Μέρες Νοεμβρίου και στο 5ο ΓΕΛ Τρικάλων, άρα μέρες μνήμης Πολυτεχνείου. Το γεμάτο νεανικό παλμό και ζωντάνια αφιέρωμα που απολαύσαμε στο σχολείο μας την 17η Νοεμβρίου 2017, 44 χρόνια μετά την εξέγερση των φοιτητών, το επιμελήθηκαν, προσφέροντας το καλύτερο των δυνατοτήτων τους η κ. Άννα Δήμου, θεολόγος, η κ. Τσικορδάνου Αικατερίνη, πληροφορικός και ο κ. Σταθόπουλος Γεώργιος, φυσικός, που το υποστήριξαν τεχνικά, σε συνεργασία με τη δημιουργική ομάδα μαθητών/τριών μας στην αφήγηση, στην χορωδία και στην ορχήστρα. Όλοι οι άξιοι συντελεστές της εορταστικής αυτής εκδήλωσης έδωσαν πραγματικά την ψυχή τους για να μας εμπνεύσουν, να μας συγκινήσουν, να μας προβληματίσουν.

Πολλά έχουν ειπωθεί και γραφεί για τη θυσία των φοιτητών του 1973 και για τη σημασία της στην πολιτική και κοινωνική ιστορία του τόπου αφενός και για το πώς κάποιοι εξ ημών, το κοινό καλό προτάσσοντας, τη σεβάστηκαν και πώς ορισμένοι προς ίδιον όφελος την καπηλεύτηκαν.
Η  νέα γενιά παίζει πάντοτε ρόλο ρυθμιστή σε μιαν κοινωνία. Ασχέτως εάν οι μεγαλύτεροι συχνά την ψέγουν για αμυαλιά και παρορμητισμό  και την αποκλείουν από τα κέντρα λήψης αποφάσεων που διαμορφώνουν το παρόν και το μέλλον των πολιτών. Η νέα γενιά είναι η ενεργός “πρώτη ύλη” στους “ευαίσθητους” χώρους της εκπαίδευσης και της εργασίας… Τα παιδιά της δικτατορίας , η φοιτητική τους αντίσταση, οι πολιτισμικές και  πολιτικές επιρροές τους στη μακρά δεκαετία του εξήντα στην Ελλάδα  μελετήθηκαν σε  μια περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας στην οποία πολύ πρόσφατα στράφηκε η ιστορική έρευνα. Αυτή, εστιάζοντας στην περίοδο της χούντας με κύριο θεματικό άξονα τη φοιτητική και νεανική αντιδικτατορική δράση και τις φοιτητικές κινητοποιήσεις που κορυφώθηκαν με την εξέγερση του Πολυτεχνείου,  θίγει πολλά και ποικίλα θέματα κοινωνικού προβληματισμού.  Αξίζει εδώ να επισημάνουμε τη διάδραση ανάμεσα στις τοπικές και διεθνείς διαστάσεις σε ό,τι αφορά τα νεανικά κινήματα, την εγγραφή και τη μελέτη της φοιτητικής και νεανικής διαμαρτυρίας στη διεθνή σκηνή της μακράς δεκαετίας του 1960 και την ανάδειξη των πολύπλοκων σχέσεων ανάμεσα στην πολιτική και στον πολιτισμό. Πλούσιο αρχειακό υλικό και τεκμήρια (αρχεία, εφημερίδες, ταινίες, φωτογραφικό υλικό κ.ά.) αξιοποιείται σήμερα για τη μελέτη της εν λόγω περιόδου, όμως και ένας μεγάλος αριθμός προφορικών μαρτυριών και αφηγήσεων που αναδεικνύουν μέσα από τη μνήμη και τη βιωμένη εμπειρία δρώντων υποκειμένων της εποχής, ανδρών και γυναικών, τον τρόπο που έζησαν τα γεγονότα και τις εξελίξεις μιας ολόκληρης κοινωνίας  η οποία σημάδεψε τη ζωή τους αλλά και τον τρόπο που τα θυμούνται και τις σημασίες που τους αποδίδουν σήμερα.

Το 5ο ΓΕΛ Τρικάλων (http://5lyk-trikal.tri.sch.gr ) λαμβάνοντας υπόψιν όλες τις παραπάνω  ιστορικές και κοινωνικές παραμέτρους παρουσίασε μία αξιόλογη και πραγματικά συγκινητική γιορτή για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Αξιόλογη, γιατί η γιορτή δεν επικεντρώθηκε μόνο στην εξέγερση των φοιτητών το1973 αλλά εμβάθυνε ουσιαστικά  στα πολλά πρόσωπα της σύγχρονης νεανικής συμπεριφοράς, κάνοντας αναφορές στην πολιτική και κοινωνική ζωή του σήμερα. Αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, εύστοχα, ως  ουσιαστικό μάθημα ιστορίας, διανθίστηκε με αξιόλογα βίντεο σχετικά με την ενότητα της ροής του προγράμματος στην οποία οι συντελεστές αναφέρονταν κάθε φορά . Πραγματικά συγκινητικές εικόνες, που δυνάμωναν τον επαναστατικό παλμό και συνέγειραν,  σε συνδυασμό με τα κείμενα, τις θεατρικές, δραματικές αφηγήσεις και τα ξεσηκωτικά τραγούδια εποχής για  την περίοδο της εξέγερσης του ’73, τα οποία  ερμηνεύτηκαν αριστοτεχνικά, σχεδόν άψογα, από την χορωδία, την ορχήστρα και τα αισθαντικά μας σόλο. Ένα μάθημα ιστορίας, αλλά στην πραγματικότητα, ένα μάθημα ζωής για όλους, γιατί οι μαθητές και οι μαθήτριες του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων, έδειξαν σε όλους μας, ότι γεγονότα και έννοιες επαναλαμβάνονται στην πάροδο του χρόνου και καλό και χρήσιμο θα ήταν να μην  ξεχνάει κανείς τα φανερά-δηλωμένα και κρυφά-άδηλα νοήματά τους, κομβικής σημασίας  για το παρόν και το μέλλον του τόπου μας.

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Διευθύντρια 5ου  ΓΕΛ Τρικάλων

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

 

Το 5ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων στην Θεσσαλονίκη (16 – 11- 2017)

Το 5ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων στην Θεσσαλονίκη (16 – 11- 2017)

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Με την εξαίρετη Γ’ Λυκείου, μια τάξη υποδειγματικής συμπεριφοράς και υψηλού ήθους, και συνοδούς καθηγητές τους κ.κ.  Καρατώλο Γεώργιο, μαθηματικό & πληροφορικό, αρχηγό της εκδρομής, Μουζακιάρη Γεώργιο, φιλόλογο, Γεωργόπουλο Ιωάννη, γυμναστή και Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογο & Διευθύντρια του σχολείου, την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2017, συναντήσαμε μια συννεφιασμένη Θεσσαλονίκη αλλά πολύ φιλική, σχεδόν συναρπαστική: πραγματικά θαυμάσιος προορισμός τόσο για μας τους ενήλικες όσο και για τους έφηβους μαθητές μας… Πολλοί συνδέουν τη Θεσσαλονίκη με τον Μέγα Αλέξανδρο, άλλοι την αποκαλούν αρχόντισσα του Βορρά κι άλλη “συμβασιλεύουσα” βυζαντινής μεγαλοπρέπειας… Εμείς την αγαπάμε για τη ζωντάνια της, τις ανεπανάληπτες φθινοπωρινές εικόνες… χαρήκαμε την παραλία της, το μεγαλύτερο μπαλκόνι στον Όλυμπο! Στην “μαγική” Θεσσαλονίκη απολαύσαμε πόλους πολιτιστικής έλξης (Λευκός Πύργος: μουσείο πόλης, Αρχαιολογικό Μουσείο, ναός Αγίου Δημητρίου με τις κατακόμβες-κρύπτη), γαστριμαργικούς παραδείσους, μικρές οάσεις αστικής και φυσικής ομορφιάς, σύγχρονες υποδομές και γοητευτικές ιστορικές γωνιές…
“ν’ ακούγεται από μακριά μια φυσαρμόνικα /
και να χαμογελάει μια γλάστρα στο μπαλκόνι
/ αχνά μες στο ψιλόβροχο να ξημερώνει Κυριακή
το χώμα να μυρίζει γειτονιά
ένας χαρταετός να υψώνεται πάνω απ’ τα κάστρα
νωχελικά να κατεβαίνεις την Αριστοτέλους /
να κάθεσαι σε καφενείο της παραλίας
με τον καπνό να σε τυλίγει σαν ομίχλη /
κοιτάζοντας τα ψαροκάικα και πιο βαθιά τη θάλασσα
ν’ ακούγεται από μακριά μια φυσαρμόνικα /
χρώματα σκοτεινά να αναδύονται στο φως /
να ονειρεύεσαι ταξίδια”
(Τόλης Νικηφόρου από τη συλλογή “Μυστικά και θαύματα, ο ανεξερεύνητος λόγος της ουτοπίας”, 2007).

http://5lyk-trikal.tri.sch.gr

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Επιμορφωτικό σεμινάριο στη χρήση του διαδραστικού πίνακα

Επιμορφωτικό σεμινάριο στη χρήση του διαδραστικού πίνακα

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Την Τρίτη, 14-11-2017 από την 12η έως τις 13:35 μ.μ. στο 5ο ΓΕΛ Τρικάλων, πραγματοποιήθηκε, μετά από πρωτοβουλία και πρόσκληση της Διευθύντριας κ. Ηλιάδη Αμαλίας, φιλολόγου-ιστορικού, επιμορφωτικό σεμινάριο στη χρήση του διαδραστικού πίνακα υπό την υπεύθυνη επιστημονικής και παιδαγωγικής καθοδήγησης, Σχολική Σύμβουλο φιλολόγων κ. Κανδήλα Ιουλία, και με εισηγητές τον κ. Μποντίλα Λεωνίδα, υπεύθυνο ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕΤ της Δ/νσης Δευτεροβάθμιας Επκ/σης Ν. Τρικάλων και την κ. Τσικορδάνου Αικατερίνη, καθηγήτρια πληροφορικής του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων, η οποία παρουσίασε την ανανεωμένη και βελτιωμένη ιστοσελίδα της σχολικής μας μονάδας.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

5ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων: «Εξερευνώντας το δίδυμο οθωμανικό λουτρό στις παλιές φυλακές».

 

5ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων: «Εξερευνώντας το δίδυμο οθωμανικό λουτρό στις παλιές φυλακές».

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Αρχαιολογική παιδεία,  μύηση  στις αξίες και τα πνευματικά αγαθά της ιστορίας, αρχιτεκτονική  εμπειρία υψηλής ποιότητας υπήρξε,  για το τμήμα Β1 Λυκείου του 5ου  ΓΕΛ Τρικάλων, η εξερεύνηση και ξενάγηση στο  δίδυμο οθωμανικό λουτρό στις παλιές φυλακές  Τρικάλων,  από τους ειδικούς της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ν. Τρικάλων την Δευτέρα, 13 Νοεμβρίου 2017,  όπως και στα παρακείμενα οθωμανικά μνημεία Κουρσούμ Τζαμί και το Μαυσωλείο του Οσμάν Σαχ.

Στη νότια είσοδο της πόλης των Τρικάλων βρίσκεται το δίδυμο οθωμανικό λουτρό του 16ου αιώνα το οποίο πλέον είναι επισκέψιμο δημιουργώντας μια νέα τουριστική δυναμική στην περιοχή. Βρίσκεται σε κομβικό σημείο της οδού Αθηνών – Καρδίτσας – Τρικάλων, στις όχθες του Ληθαίου ποταμού, κοντά στο επιβλητικό οθωμανικό τέμενος του Οσμάν Σαχ και πλάι στο ναό του Αγ. Κωνσταντίνου (19ος αι.). Τα διπλά ή δίδυμα λουτρά ήταν κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να τα επισκέπτονται ταυτόχρονα άνδρες και γυναίκες. Το κτίριο στα Τρίκαλα είχε δύο κύριες εισόδους, μια στα νότια για το ανδρικό λουτρό, και μια στα βόρεια για το γυναικείο. Πρόκειται για ένα σημείο αναφοράς για την πόλη των Τρικάλων και είναι πλέον επισκέψιμο για τα σχολεία και το ευρύ κοινό.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Φτάνοντας σήμερα στην προστασία και ανάδειξη του δίδυμου οθωμανικού λουτρού στο κτίριο των παλαιών φυλακών Τρικάλων, πρέπει να αναλογιστούμε πως, στο παρελθόν,  η μορφή και η ακριβής θέση του λουτρού δεν ήταν  γνωστές, καθώς από το 1893 και μετά το κτίριο υπέστη πολλές επεμβάσεις, προκειμένου να στεγάσει το κεντρικό κτίριο των φυλακών Τρικάλων, οι οποίες λειτούργησαν εκεί ως το 2006.Οι  διερευνητικές εργασίες, οι οποίες οδήγησαν στην ταύτιση του ισογείου τμήματος των παλαιών φυλακών με το δίδυμο οθωμανικό λουτρό, που αποτυπώνεται σε παλαιό τοπογραφικό διάγραμμα της πόλης απέδειξαν πως η  αρχική στέγαση των λουτρών με θόλους καταστράφηκε σε άγνωστη χρονική στιγμή, κατά τη μετατροπή του κτιρίου σε φυλακή και σίγουρα πολύ πριν την ανακατασκευή του ορόφου από οπλισμένο σκυρόδεμα στη δεκαετία του 1950.

Το δίδυμο οθωμανικό λουτρό του 16ου αι. στις παλαιές φυλακές Τρικάλων μας εντυπωσίασε. Αξίζουν πραγματικά εύσημα στους υπευθύνους της εργασίας αποκατάστασης. Οι εργασίες αποκατάστασης του μνημείου πραγματοποιήθηκαν με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων και διήρκεσαν δύο χρόνια. Όπως επισημαίνεται επίσης και στο σχετικό έντυπο της Εφορείας Αρχαιοτήτων, το οθωμανικό λουτρό αποτελούσε μέρος συγκροτήματος κτιρίων που ίδρυσε τον 16ο αι. ο Οσμάν Σαχ, οθωμανός διοικητής του Σαντζακίου της Θεσσαλίας. Το σύνολο περιελάμβανε και άλλα κοινωφελή κτίρια (ιεροσπουδαστήριο – μεντρεσές, πτωχοκομείο, γηροκομείο, χάνι) και βέβαια το επιβλητικό τέμενος του Οσμάν Σαχ γνωστό και ως Κουρσούμ Τζαμί, έργο του σημαντικού αρχιτέκτονα Σινάν. Το τέμενος, σύμφωνα με τις γραπτές πηγές της εποχής, βρισκόταν ήδη σε λειτουργία κατά τα έτη 1566/67.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Αν και δεν διασώθηκαν σημαντικά στοιχεία, όπως η στέγαση του λουτρού, ωστόσο οι μνημειώδεις είσοδοι, ο τονισμός και η υπεροχή των ψυχρών χώρων και η συμμετρική του διάταξη το κατατάσσουν στην περίοδο της κλασικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά καθώς και το γεγονός ότι το λουτρό ανήκει στο ίδιο οικοδομικό συγκρότημα με το οθωμανικό τέμενος, καθιστούν πιθανό, σύμφωνα με τους αρχιτέκτονες και τους αρχαιολόγους,  να σχεδιάστηκε από τον ίδιο τον Σινάν και να αποτελεί έτσι το 481ο στον κατάλογο των έργων του.

Κατά την επίσκεψη στο οθωμανικό αυτό μνημείο, εισήλθαμε ως επισκέπτες αρχικά στον ψυχρό χώρο των ανδρών . Πλέον  ο διαχωριστικός τοίχος ανάμεσα στο ανδρικό και το γυναικείο τμήμα έχει καθαιρεθεί στον χλιαρό χώρο κι έτσι υπάρχει ενδιάμεση επικοινωνία.

Σύμφωνα με την προτεινόμενη εκθεσιακή διαδρομή, ο επισκέπτης καλείται να ακολουθήσει την πορεία του διαγράμματος του χώρου. Σε κάθε επιμέρους χώρο υπάρχει περιγραφή της χρήσης του κατά τη λειτουργία του λουτρού. Παράλληλα, αναπτύσσονται θεματικές πληροφορίες και στην τελευταία αίθουσα, στο θερμό των ανδρών , παρουσιάζεται η μετατροπή του λουτρού σε φυλακή.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Πριν και κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής μας επίσκεψης, ως εκπαιδευτικοί  παροτρύναμε τους μαθητές:

Να φανταστούν τον κόσμο και τη ζωή του λουτρού όπως αυτή απεικονίζεται στις εικόνες.

Να μιμηθούν τους ρόλους των ανθρώπων που συναντούσε κανείς στο λουτρό.

Να παρατηρήσουν τα χρηστικά αντικείμενα που έβρισκε κανείς στο χαμάμ.

Να επισημάνουν τη διαδοχή των χώρων σύμφωνα με τη λειτουργία του λουτρού.

Να συγκρίνουν τις εποχές μέσα από το διαχωρισμό των ρόλων, ανδρών γυναικών, των επαγγελμάτων, των κοινωνικών τάξεων κτλ.

Να φανταστούν τον μυσταγωγικό χώρο του χαμάμ, με τα λιγοστά ανοίγματα και την ζεστή ατμόσφαιρα.

Να εντοπίσουν τα στοιχεία που επισημαίνονται στο έντυπο του μαθητή.

Να διακρίνουν τα δομικά και διακοσμητικά στοιχεία του χώρου.

Να καταγράψουν τα στοιχεία που τους εντυπώθηκαν από την περιήγηση και την ξενάγηση.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Οι συνοδοί καθηγητές: Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογος-Διευθύντρια και Γεωργόπουλος Ιωάννης, φυσικής αγωγής, καθώς και οι μαθητές και μαθήτριες του Β1 τμήματος του 5ου ΓΕΛ  Τρικάλων  ευχαριστούμε θερμά τις εξαίρετες ξεναγούς μας Ντάφη Ευαγγελία, αρχαιολόγο και Παπαστεργίου Μαρία, πολιτικό μηχανικό  για την πολύτιμη μορφωτική εμπειρία που γενναιόδωρα μας προσέφεραν!

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Διευθύντρια 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
OLYMPUS DIGITAL CAMERA