ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΥΚΕΙΑΚΗΣ ΒΑΘΜΙΔΑΣ
5Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
- ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Σύνταγμα στο άρθ. 16 παρ. 2 ανάγει σε πρωταρχικούς σκοπούς της παιδείας, την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες. Εύλογη είναι, επομένως, η σύνδεση των παραπάνω παιδαγωγικών σκοπών με τις διαδικασίες, μέσα από τις οποίες επιτυγχάνονται οι πρώτοι. Οδηγούμαστε δηλαδή, μέσω της έκφρασης της βούλησης του συνταγματικού νομοθέτη, στην αναγκαιότητα ανάπτυξης και εφαρμογής στην εκπαιδευτική κοινότητα θεσμών, που προωθούν την ανάληψη ευθύνης και την καλλιέργεια της ωριμότητας των μαθητών, με την εμπλοκή τους σε δημοκρατικές διεργασίες, για τα θέματα που τους αφορούν.
Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΔΣΔΠ), που εισάγει με δεσμευτική ισχύ (ν. 2101/1992) την υποχρέωση σεβασμού και προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών, κατοχυρώνει ρητά τη δυνατότητα των ανηλίκων να εκφράζουν τις απόψεις τους για οποιοδήποτε θέμα τους αφορά.
Με δεδομένο μάλιστα ότι το σχολείο αποτελεί το βασικότερο ίσως κεφάλαιο της πραγματικότητας των παιδιών, το παραπάνω δικαίωμα θα πρέπει να γίνεται σεβαστό και η άσκησή του να διασφαλίζεται στη σχολική ζωή (πρβλ. «Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού και η εσωτερική έννομη τάξη», Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου, εκδ. Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα – Κομοτηνή 2002, σσ. 126-128).
Στο ίδιο πνεύμα εξάλλου το άρθρο 28 (παρ. 2) της Σύμβασης προβλέπει ότι: «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη παίρνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την εφαρμογή της σχολικής πειθαρχίας με τρόπο που να ταιριάζει στην αξιοπρέπεια του παιδιού ως ανθρώπινου όντος, και σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση». Και η διάταξη αυτή αναγνωρίζει το ρόλο των μαθητών ως υποκειμένων (και όχι παθητικών δεκτών), που δικαιούνται να αντιμετωπίζονται με απόλυτο σεβασμό στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, κατά τη θέσπιση και εφαρμογή μέτρων που τους αφορούν, όπως είναι και η σχολική πειθαρχία.
O N. 1566/1985, εξάλλου, που ορίζει τους βασικούς άξονες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, θέτει σε γενικές γραμμές τους ίδιους στόχους της εκπαίδευσης με εκείνους της ΔΣΔΠ: την αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών, με γνώμονα την καλλιέργεια δημοκρατικού, ελεύθερου και υπεύθυνου πνεύματος, δημιουργικής και κριτικής σκέψης και «αντίληψης συλλογικής προσπάθειας και συνεργασίας, ώστε να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και με την υπεύθυνη συμμετοχή τους να συντελούν αποφασιστική στην πρόοδο του κοινωνικού συνόλου» (άρθ. 1 παρ. 1). Ειδικότερα, σε σχέση με τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στους στόχους του Λυκείου περιλαμβάνεται ρητά η καλλιέργεια της ικανότητας των μαθητών να αντιμετωπίζουν με επιτυχία διάφορες καταστάσεις και να αναζητούν λύσεις των προβλημάτων της ζωής με υπευθυνότητα, μέσα σε κλίμα δημιουργικού διαλόγου και συλλογικής προσπάθειας (άρθ. 5 παρ. 1 εδ. β΄).
Στο άρθρο 45 εξάλλου («Συμμετοχή των μαθητών στη σχολική ζωή»), προβλέπεται ο θεσμός των μαθητικών κοινοτήτων και τονίζεται η σημασία τους για την υλοποίηση των σκοπών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αναγνωρίζεται μάλιστα ότι η συμμετοχή των μαθητών στη σχολική ζωή βοηθά τους μαθητές: «α) Να αποκτήσουν υπευθυνότητα και άμεση αντίληψη της σημασίας του δημοκρατικού διαλόγου στη διαμόρφωση του συνειδητού και δημιουργικού πολίτη. β) Να συμβάλλουν στην ομαλή και γόνιμη λειτουργία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ώστε να επιτευχθεί η συστηματική μετάδοση της απαραίτητης και ουσιαστικής γνώσης».
Με τον κανονισμό αυτό κατοχυρώνεται ο ρόλος των μαθητικών κοινοτήτων και αναπτύσσεται το πλαίσιο της δημοκρατικής ζωής στο σχολείο. Στους μαθητές απομένει να αξιοποιήσουν αυτές τις δυνατότητες, αναπτύσσοντας τις λειτουργίες των μαθητικών κοινοτήτων με τη συμμετοχή όλων των παιδιών στις διαδικασίες για λήψη των αποφάσεων, με επεξεργασία απόψεων, ώστε οι μαθητές να έχουν γνώμη για τα θέματα που τους αφορούν.
Το ισχύον αυτό πλαίσιο παρέχει το θεωρητικό (και νομικό) υπόβαθρο για την ειδικότερη νομοθετική πρόβλεψη του θεσμού του σχολικού κανονισμού, που θα προκύπτει μέσα από δημοκρατικές, συμμετοχικές διαδικασίες και θα διασφαλίζει, επομένως, τη δέσμευση όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας σε σαφείς και οριοθετημένους εξαρχής κανόνες ρύθμισης της καθημερινότητας και των επιμέρους θεμάτων του σχολείου.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, μέσω της αρμόδιας Διεύθυνσής του, ανέπτυξε πολλές συναφείς δραστηριότητες και παρήγαγε το 2006 έναν «Πρακτικό Οδηγό» –Manual– για τη δημοκρατική διακυβέρνηση των σχολείων (Democratic Governance of Schools), στον οποίο περιλαμβάνονται αρχές, μέθοδοι και καλές πρακτικές. Σε αυτόν τονίζεται, μεταξύ άλλων, η ανάγκη της επιμόρφωσης και καθοδήγησης των εκπαιδευτικών, ώστε το σχολείο να δημιουργεί χώρο για την έκφραση των απόψεων των μαθητών, ως μετόχων της εκπαιδευτικής διαδικασίας και την υιοθέτηση στρατηγικών που προάγουν τη συμμετοχή, την επικοινωνία, την επίτευξη συμφωνιών, το διάλογο, τη συνεργασία και την επίλυση συγκρούσεων. Στον ίδιο οδηγό τονίζεται ότι η συμμετοχή των μαθητών στην παραγωγή αλλά και στην εφαρμογή των κανόνων εντός του σχολείου, έχει ως αποτέλεσμα οι τελευταίοι να είναι πιο κατανοητοί στα παιδιά, να γίνονται περισσότερο σεβαστοί, συμβάλλοντας ουσιαστικά και αποτελεσματικά στη δημοκρατική διακυβέρνηση της σχολικής μονάδας.
Με τον όρο “σχολικός κανονισμός” εννοούμε το σύνολο των όρων και των κανόνων που αποτελούν προϋποθέσεις για να πραγματοποιείται ανενόχλητα, μεθοδικά και αποτελεσματικά το έργο του σχολείου.
Ο Σχολικός Κανονισμός αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία και την εκπλήρωση της αποστολής του σχολείου. Ο παρών Σχολικός Κανονισμός, εναρμονισμένος προς την Ελληνική Εκπαιδευτική Νομοθεσία και τις απαιτήσεις της Πολιτείας, καθορίζει τις αρχές και τους σκοπούς του σχολείου, τα μέσα με τα οποία επιδιώκεται η πραγμάτωσή τους και τα όρια των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων μαθητών και γονέων.
Επιπροσθέτως λαμβάνει υπ΄όψιν τις βασικές επισημάνσεις του Συνηγόρου του Παιδιού που εκτιμά ότι ένα κομβικό ζήτημα, που σχετίζεται πολλαπλά με την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και την προστασία των δικαιωμάτων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας, είναι αυτό της αυτοδέσμευσης, με τη σύνταξη και εφαρμογή σχολικών κανονισμών, διαπνεόμενων από τις αρχές της δημοκρατικής σχολικής διοίκησης.
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ΘΕΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Ο Διευθυντής του σχολείου ευρισκόμενος στην κορυφή της πυραμίδας μέσα στη σχολική κοινότητα έχει την ευθύνη της οργάνωσης και της πραγματοποίησης του έργου μέσα στο σχολείο, καθώς και την ευθύνη για την ικανοποίηση των αναγκών των εκπαιδευτικών και του υπόλοιπου προσωπικού πάντα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων που του παρέχονται.
Οι αρμοδιότητες, οι ευθύνες και τα καθήκοντά του Διευθυντή του σχολείου περιγράφονται και προβλέπονται από την εκπαιδευτική νομοθεσία.
Τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες των εκπαιδευτικών, οι σχέσεις τους με τα υπόλοιπα μέλη της σχολικής κοινότητας και της εκπαιδευτικής ιεραρχίας περιγράφονται από την αντίστοιχη εκπαιδευτική νομοθεσία.
Η σχολική μονάδα, όπως προβλέπεται από την σχετική νομοθεσία, έχει την οργάνωση μίας ευνομούμενης ομάδας, που λειτουργεί με αποτελεσματικότητα και αποτελεί για τους μαθητές παράδειγμα δημοκρατικής λειτουργίας και πρότυπο δημοκρατικής αγωγής.
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
ΘΕΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
3.1. Σχολική ζωή
Οι μαθητές κάθε ηλικίας προσέρχονται στο σχολείο έχοντας διαφορετική αφετηρία και διαφορετικό μορφωτικό φορτίο. Κατά την έναρξη της σχολικής ζωής η διαφορετικότητα αυτή έχει κυρίως οικογενειακή προέλευση, αλλά στην πορεία προστίθεται και η ευρύτερη επίδραση του περιβάλλοντος. Το κοινωνικό, το φυσικό και το σχολικό περιβάλλον θα προσδιορίσουν σημαντικά την παραπέρα εξέλιξη. Η επίδραση αυτή ασκείται με πολλούς τρόπους άμεσα ή έμμεσα, συστηματικά ή διάχυτα.
Η ποιότητα των στοιχείων της ενδοσχολικής ζωής επιδρά και επηρεάζει την ποιότητα των στοιχείων της προσωπικότητας του μαθητή. Επίσης αντίστροφα η δική του δραστηριότητα επηρεάζει την ποιότητα της σχολικής ζωής, εφόσον ανάμεσα στο μαθητή και το σχολείο υπάρχει δυναμική σχέση αλληλεπίδρασης.
Το σχολείο θεωρεί τη συμμετοχή των μαθητών στις σχολικές δραστηριότητες ως υποχρέωσή τους.
Στις σχέσεις μεταξύ των μαθητών είναι απαραίτητο να επικρατεί ο αμοιβαίος σεβασμός, ο δημοκρατικός διάλογος, η αναγνώριση και η ανοχή του άλλου, η αλληλεγγύη, η υπευθυνότητα και η συνέπεια. Η ευγενής άμιλλα είναι ευκταία. Εκείνο που είναι απαραίτητο να καταστέλλεται είναι ο επιθετικός ανταγωνισμός.
Οι προσπάθειες για επιδόσεις, οι κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα αναγνωρίζονται και βοηθούνται να αναπτύσσονται.
Οι ενδοσχολικές εκδηλώσεις, όπως είναι οι σχολικές εκδηλώσεις, οι εθνικές γιορτές, οι αθλητικές, οι πολιτιστικές και οι άλλες σχολικές δραστηριότητες των μαθητικών κοινοτήτων, η συμμετοχή στα προγράμματα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και σε άλλα καινοτόμα σχολικά προγράμματα, πρέπει να γίνονται με πρωτοβουλίες, ιδέες και ευθύνες των ίδιων των μαθητών.
Μεγάλη σημασία στη σχολική ζωή των μαθητών έχουν ο δημοκρατικός διάλογος και οι κανόνες του. Η αναγνώριση των διακριτών ρόλων, η δυνατότητα συνδιαλλαγής με σεβασμό και χωρίς εντάσεις είναι βασικός στόχος της σχολικής αγωγής. Η δημοκρατία και η δημοκρατική συμπεριφορά είναι αρετές που εμπεριέχονται ως στοιχεία στην «κοινωνικοποιητική» αποστολή του σχολείου.
3.2. Φοίτηση των μαθητών
Το Σχολείο αποδίδει πρωταρχική σημασία στην τακτική και ανελλιπή φοίτηση των μαθητών του.
Η φοίτηση των μαθητών πρέπει να είναι τακτική και η παρακολούθηση όλων των μαθημάτων ανελλιπής και όχι επιλεκτική. Οι απουσίες των μαθητών και οι συνέπειες αυτών, όπως προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία, είναι ένα σοβαρότατο θέμα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίζεται από κοινού από το σχολείο και την οικογένεια.
Εκπαιδευτικά σημαίνει ότι το έλλειμμα στην παρακολούθηση, πέρα από ένα ορισμένο αριθμό απουσιών, δημιουργεί εκπαιδευτικό κενό και συνεπώς την ανάγκη για την επανάληψη της τάξης αλλά και παιδαγωγικά παγιώνει στη συνείδηση του μαθητή την αντίληψη ότι η εργασία και η συνέπεια στις υποχρεώσεις δε συγκαταλέγονται στις αρετές του ανθρώπου.
Ειδικότερα:
- Οι γονείς οφείλουν να φροντίζουν για την έγκαιρη προσέλευση των παιδιών τους στο Σχολείο το πρωί.
- Οι γονείς οφείλουν να ενημερώνονται συχνά και να δικαιολογούν εγκαίρως τις απουσίες του παιδιού τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
- Οι απουσίες των μαθητών από μάθημα ενδιάμεσης ώρας είναι αδικαιολόγητες και ελέγχονται πειθαρχικά.
- Η καθυστερημένη προσέλευση σε μάθημα δεν επιτρέπεται.
- Μαθητής που έχει λόγους να φύγει από το Σχολείο πριν από το πέρας της σχολικής ημέρας «εφοδιάζεται» με άδεια εξόδου από τη Διεύθυνση του σχολείου του, μετά από επικοινωνία με τους γονείς του.
- Η φοίτηση των μαθητών των σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης χαρακτηρίζεται με πράξη του Συλλόγου των διδασκόντων την ημέρα που λήγουν τα μαθήματα του σχολικού έτους, με βάση το σύνολο των απουσιών που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, σε συνδυασμό με την ετήσια προφορική επίδοση σε όλα τα μαθήματα, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις του Υπουργείου Παιδείας.
3.3. Απαλλαγή από το μάθημα της Φυσικής Αγωγής
Για μακροχρόνια απαλλαγή από το μάθημα της Φυσικής Αγωγής απαιτείται ιατρική γνωμάτευση.
Για απαλλαγή μιας ημέρας απαιτείται σημείωμα του γονέα, το οποίο εγκρίνεται από τη Διεύθυνση του σχολείου του.
3.4. Ενδυμασία.
Οι μαθητές οφείλουν να προσέρχονται στο σχολείο ντυμένοι κόσμια και ευπρεπώς. Επειδή τα όρια για κόσμια και ευπρεπή εμφάνιση των μαθητών είναι δυσδιάκριτα, η προσωπικότητα του κάθε μαθητή μπορεί να τα προσδιορίσει με σαφήνεια και πάντα σε σχέση με αυτόν και το σύνολο των συμμαθητών του στο σχολείο. Υπάρχουν βέβαια ακραίες περιπτώσεις οι οποίες είναι προφανείς. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η κοινότητα της τάξης με το «σύμβουλο»-υπεύθυνο καθηγητή και σε συνεργασία με τους γονείς μπορεί και είναι υποχρεωμένη να παρέμβει. Αν αυτό δεν αποδώσει, η ευθύνη μεταφέρεται στο 15μελές μαθητικό συμβούλιο και τέλος στο σύλλογο διδασκόντων.
3.5. Υγεία των μαθητών
Οι γονείς είναι υποχρεωμένοι να προσκομίσουν, κατά την εγγραφή του μαθητή να ενημερώσουν την Διεύθυνση του σχολείου για τυχόν ειδικά προβλήματα υγείας των παιδιών τους.
3.6. Επίδοση των μαθητών
Η επίδοση των μαθητών αξιολογείται συνεχώς και συζητείται τακτικά, κατά τις συνεδριάσεις του Συλλόγου των διδασκόντων, ελέγχεται με προφορικές και γραπτές δοκιμασίες (ολιγόλεπτες, ωριαίες), με γραπτές εξετάσεις και με κάθε άλλο παιδαγωγικά ενδεδειγμένο τρόπο.
Οι γονείς ενημερώνονται από τους καθηγητές, οι οποίοι δέχονται τους γονείς μία φορά την εβδομάδα σε τακτές ώρες, ή σε συγκεντρώσεις, που ορίζονται μετά τη λήξη των τετραμήνων, οπότε και παραδίδεται στους γονείς το “Δελτίο Προόδου” του μαθητή.
3.7. Πειθαρχία
Πρωταρχική επιδίωξη του Σχολείου είναι η σφυρηλάτηση ακέραιου και ισχυρού χαρακτήρα, η ανάπτυξη κοινωνικής συνείδησης και αυτοπειθαρχίας των μαθητών του καθώς και η εξασφάλιση των προϋποθέσεων της εξέλιξής τους σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες.
Η ανάπτυξη της αυτοπειθαρχίας επιδιώκεται κατά κύριο λόγο με θετικά μέτρα, όπως η καλλιέργεια αξιών και η άσκηση σε συνήθειες και τρόπους ζωής που θεμελιώνουν τις αξίες αυτές. Παράλληλα, το Σχολείο έχει θεσπίσει κανόνες συμπεριφοράς, η συμμόρφωση προς τους οποίους είναι απαραίτητη για όλους όσοι κινούνται μέσα σ’ αυτό.
Ειδικότερα:
- Μετά την πρωινή συγκέντρωση επιτρέπεται η είσοδος των μαθητών στις αίθουσες διδασκαλίας.
- Οι μαθητές εισέρχονται στις αίθουσες διδασκαλίας για κάθε ώρα διδασκαλίας χωρίς καθυστέρηση αμέσως μετά το χτύπημα του κουδουνιού και σε καμιά περίπτωση μετά την είσοδο του καθηγητή τους.
- Κατά την είσοδό τους στις αίθουσες διδασκαλίας απαγορεύεται αυστηρά η κατοχή και μεταφορά σ’ αυτές τροφίμων και ποτών.
- Κατά την διάρκεια του μαθήματος είσοδος ή έξοδος των μαθητών επιτρέπεται μόνον για σοβαρούς λόγους.
- Οι μαθητές πρέπει να αποφεύγουν ενέργειες που εμποδίζουν την ομαλή διεξαγωγή του μαθήματος και των σχολικών εκδηλώσεων, να σέβονται τους θεσμούς, να υπακούουν με ευγένεια στις υποδείξεις των καθηγητών του Σχολείου, να σέβονται την προσωπικότητα των συμμαθητών τους, την ξένη περιουσία (ατομική ή σχολική) και το περιβάλλον. Η τάξη, η ησυχία και το ήρεμο κλίμα μέσα στην αίθουσα είναι προϋποθέσεις αρμονικής συνεργασίας όλων των μελών της σχολικής ομάδας-κοινότητας.
- Στα διαλείμματα εξέρχονται αμέσως όλοι. Οι μαθητές συμπεριφέρονται πάντα, παντού και προς όλους με ευγένεια και αξιοπρέπεια. Προκλητικές συμπεριφορές με λόγια ή έργα δεν ταιριάζουν στο ήθος των μαθητών μας.
- Οι μαθητές οφείλουν σεβασμό στο σχολικό βιβλίο το οποίο ανήκει στην πολιτεία και παρέχεται στους μαθητές για χρήση.
- Οι μαθητές οφείλουν σεβασμό στην ευπρέπεια και την καθαριότητα τόσο των αιθουσών όσο και όλων των κοινόχρηστων χώρων του σχολείου (όπως τουαλέτες, σκάλες, προαύλιο κ.λ.π.).
- Δεν επιτρέπεται η πρόσκληση στο σχολείο φίλων και γνωστών. Η περιφρούρηση των σχολικών χώρων από τους εξωσχολικούς είναι βασικό καθήκον όλων των μαθητών που πρέπει σ΄ αυτές τις περιπτώσεις ν΄ αναφέρονται σχετικά στο γραφείο.
- Απαγορεύεται η κατοχή και χρήση κινητών τηλεφώνων στον σχολικό χώρο καθώς επίσης μηχανημάτων ήχου (ραδιόφωνα, walkman).
- Επίσης απαγορεύεται στους μαθητές να έχουν μαζί τους στο σχολείο πατίνια, μπάλες, επιτραπέζια παιχνίδια, επικίνδυνα ή μεγάλης αξίας αντικείμενα καθώς επίσης και μεγάλα χρηματικά ποσά. Πάντως για ό, τι τους ανήκει είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι και υπόλογοι για την ασφαλή φύλαξή του.
- Το παιχνίδι εντός του σχολείου διεξάγεται μόνον με μπάλες του σχολείου και υπό την επίβλεψη και ευθύνη των καθηγητών της Φυσικής Αγωγής χωρίς θορύβους και φωνές που να ενοχλούν αυτούς που παρακολουθούν μαθήματα μέσα στις αίθουσες.
- Είναι αυτονόητο ότι οι μαθητές όχι μόνο δεν προκαλούν φθορές στη δημόσια περιουσία που χρησιμοποιούν (τοίχοι – πόρτες – παράθυρα – θρανία – καρέκλες κ.λ.π) αλλά τουναντίον μεριμνούν ώστε να βρίσκονται όλα σε καλή κατάσταση και όταν απαιτείται συνεργάζονται γι΄ αυτό με την διεύθυνση του σχολείου.
- Οι μαθητές οφείλουν κύρια στον εαυτό τους και κατόπιν στους γονείς και στην κοινωνία να παρακολουθούν με επιμέλεια τα μαθήματά τους και να απαιτούν-διεκδικούν όλο και περισσότερο την ποιότητα της διδακτικής διαδικασίας.
Πολύ σοβαρά παραπτώματα, που ενδέχεται να επιφέρουν την ποινή της απομάκρυνσης από το Σχολείο, θεωρούνται:
- Η χειροδικία ή η άσκηση ψυχολογικής βίας από μεμονωμένα άτομα ή ομάδες.
- Η πρόκληση ζημιών ή φθορών στην περιουσία του Σχολείου ή σε περιουσία προσώπων εντός του σχολικού χώρου.
- Το κάπνισμα στους σχολικούς χώρους.
- Η κατοχή ή χρήση αλκοόλ μέσα στους σχολικούς χώρους. Στην περίπτωση κατοχής ή χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, ακολουθούνται οι προβλεπόμενες από την πολιτεία διαδικασίες.
3.8. Πειθαρχικός έλεγχος.
Κάθε παρέκκλιση από τους κανόνες της σχολικής ζωής και τις ηθικές αρχές του κοινωνικού περιβάλλοντος, η οποία εκδηλώνεται με πράξεις ή παραλείψεις, αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα και αντιμετωπίζεται με σχολικές πειθαρχικές κυρώσεις (ποινές). Τις πειθαρχικές κυρώσεις επιβάλλουν τα εξής όργανα:
- Ο διδάσκων καθηγητής: Παρατήρηση – Σύσταση, Επίπληξη και Ωριαία απομάκρυνση από το διδασκόμενο μάθημα.
- Ο Διευθυντής του σχολείου: Όλες τις παραπάνω κυρώσεις και Αποβολή από τα μαθήματα μέχρι και τρεις (3) ημέρες
- Το Συμβούλιο Τμήματος: Όλες τις παραπάνω κυρώσεις και Αποβολή από τα μαθήματα μέχρι και πέντε (5) ημέρες
- Ο Σύλλογος διδασκόντων: Όλες τις παραπάνω κυρώσεις και Αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος
Μαθητές που αποβάλλονται από τα μαθήματα δύνανται να παραμένουν στο σχολείο κατά τις ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων, απασχολούμενοι με την φροντίδα της διεύθυνσης του σχολείου.
3.9 Τιμητικές διακρίσεις
Στους μαθητές που διακρίνονται για την διαγωγή και την επίδοσή τους στα μαθήματα απονέμονται τιμητικές διακρίσεις ( Βραβεία και Αριστεία ) από το Υπουργείο Παιδείας. Επίσης απονέμονται ιδιαίτερες τιμητικές διακρίσεις σε μαθητές για πράξεις αυτοθυσίας ή πράξεις που εκφράζουν ασύνηθες πνεύμα ανιδιοτέλειας και φιλαλληλίας.
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
4.1. Ωράριο λειτουργίας
Τα μαθήματα αρχίζουν κανονικά την 11η Σεπτεμβρίου και λήγουν το Μάιο/Ιούνιο του επομένου έτους. Οι ακριβείς ημερομηνίες ανακοινώνονται από το Υπουργείο Παιδείας.
Το σχολείο λειτουργεί πέντε ημέρες την εβδομάδα (Δευτέρα – Παρασκευή) από τις 8:00 π.μ. και μέχρι το τέλος του ημερησίου προγράμματος που μπορεί να λήγει το πολύ ως την 13.45 μμ. σύμφωνα με το παρακάτω πρόγραμμα:
| Δ. ΩΡΑ |
ΕΝΑΡΞΗ |
ΛΗΞΗ |
|
|
| 1η |
8.00 |
8.45 |
|
|
| 2η |
8.50 |
9.30 |
|
|
| 3η |
9.40 |
10.20 |
|
|
| 4η |
10.30 |
11.10 |
|
|
| 5η |
11.20 |
12.00 |
|
|
| 6η |
12.10 |
12.50 |
|
|
| 7η |
12.55 |
13.35 |
|
|
4.2. Πρωινή προσέλευση
Όλοι οι μαθητές, οι οποίοι έχουν μάθημα την πρώτη ώρα, πρέπει να παρευρίσκονται στην πρωινή συγκέντρωση του σχολείου. Αυτή είναι η μοναδική ευκαιρία συγκέντρωσης όλης της σχολικής κοινότητας. Είναι η μοναδική ευκαιρία επαφής, ενημέρωσης και ψυχολογικής προετοιμασίας για το εκπαιδευτικό έργο που θα ακολουθήσει.
Με τη σημερινή σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν αρκετοί μαθητές αλλόθρησκοι – ετερόδοξοι. Αυτοί έχουν δικαίωμα να μη μετέχουν στην πρωινή προσευχή. Παράλληλα όμως έχουν υποχρέωση να σέβονται το δικαίωμα της ενεργού συμμετοχής των υπολοίπων. Το σχολείο αποδίδει στο σημείο αυτό μεγάλη σημασία.
Η έγκαιρη προσέλευση μαθητών στο σχολείο και η τήρηση του χρόνου έναρξης και λήξης της σχολικής εργασίας δείχνουν ότι όλοι αναγνωρίζουν πόσο σημαντικό ρόλο έχει το σχολείο και πόσος σεβασμός πρέπει να επιδεικνύεται στην αξιοποίηση του διαθέσιμου χρόνου.
Η καθυστερημένη προσέλευση των μαθητών ελέγχεται αυστηρά με βάση την γενική αρχή: «δεν πρέπει να διακόπτεται το μάθημα εξαιτίας αυτών που καθυστερούν ούτε να ενθαρρύνεται η άποψη ότι μπορεί ο κάθε μαθητής να καθυστερεί χωρίς συνέπειες». Ο αντίστοιχος διδάσκων καθηγητής κρίνει και αποφασίζει κατά περίπτωση σχετικά με το θέμα αυτό αφού ενημερώσει την Διεύθυνση του σχολείου για την συχνότητα και το πλήθος των καθυστερήσεων αυτών.
4.3. Πρόγραμμα μαθημάτων
Το πρόγραμμα μαθημάτων αποβλέπει στην ανάπτυξη του πνεύματος και της προσωπικότητας των μαθητών. Το πρόγραμμα μαθημάτων συμπληρώνεται με άλλες δραστηριότητες όπως: πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικές επισκέψεις, σχολικές εκδρομές, αθλητικές εκδηλώσεις, συμμετοχή σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς, εκπαιδευτικές ανταλλαγές με σχολεία του εξωτερικού κ.ά.
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
ΘΕΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΕΣ
- Φυσικοί κηδεμόνες του μαθητή είναι ο πατέρας και η μητέρα του. Αυτοί είναι κηδεμόνες του μαθητή/τριας, εφόσον κατοικούν στην πόλη όπου βρίσκεται το σχολείο. Διαφορετικά, ορίζουν οι ίδιοι με έγγραφη δήλωση τον κηδεμόνα του μαθητή.
- Οι γονείς και οι κηδεμόνες εγγράφουν το μαθητή στο σχολείο, επικοινωνούν συχνά με το Διευθυντή και τους εκπαιδευτικούς της τάξης, παρακολουθούν με ενδιαφέρον τη φοίτηση, το ήθος και τη σχολική επίδοση και ενημερώνουν υπεύθυνα το σχολείο για όλα τα ζητήματα τα οποία σχετίζονται με το μαθητή και επηρεάζουν τη συμπεριφορά του στο σχολείο.
- Κάθε φορά που δημιουργείται ένα θέμα το οποίο σχετίζεται με ένα συγκεκριμένο μαθητή και πρόκειται να απασχολήσει το σχολείο, ενημερώνεται σχετικά ο Γονέας – Κηδεμόνας, ο οποίος με τη σειρά του πρέπει να συνεργαστεί με το σχολείο.
- Για τη συμμετοχή του μαθητή σε ορισμένες σχολικές εκδηλώσεις είναι απαραίτητο να υπάρχει έγκριση του κηδεμόνα, όπως ορίζεται από την κείμενη νομοθεσία. Επίσης το σχολείο μπορεί να ζητήσει τη γνώμη ή την έγκριση του Γονέα – Κηδεμόνα για κάποιες άλλες εκδηλώσεις για τις οποίες δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη.
- Ο Γονέας – Κηδεμόνας δικαιούται να έχει πλήρη και υπεύθυνη ενημέρωση για το μαθητή, αλλά οφείλει και ο ίδιος να ενημερώνει το σχολείο για θέματα που μπορεί να επηρεάζουν την επίδοση ή τη συμπεριφορά του μαθητή στο σχολείο.
- Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων αποτελεί τη συλλογική έκφραση της άποψης των Γονέων και Κηδεμόνων των μαθητών. Το σχολείο χρειάζεται και επιδιώκει τη συνεργασία του Συλλόγου για την προαγωγή του σχολικού έργου.
Είναι προφανές ότι το εκπαιδευτικό έργο ανήκει στην αρμοδιότητα και ευθύνη των εκπαιδευτικών, του Συλλόγου των εκπαιδευτικών και του Διευθυντή του σχολείου. Τα θέματα όμως της παιδαγωγικής λειτουργίας, των ενδοσχολικών και εξωσχολικών εκδηλώσεων και το γενικότερο κλίμα στο σχολικό χώρο επηρεάζονται από την καλή συνεργασία των εκπαιδευτικών και του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων.
- Η Σχολική Επιτροπή, το Σχολικό Συμβούλιο, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι επιστημονικοί, οι καλλιτεχνικοί και οι πολιτιστικοί φορείς, πέρα από το θεσμικό τους ρόλο, είναι οι κοινωνικές συνιστώσες του σχολείου. Ένα ανοιχτό, δημοκρατικό σχολείο έχει ανάγκη από τη σύμπραξη όλων αυτών, για να επιτύχει στην αποστολή του. Εξάλλου, ο κοινωνικός περίγυρος αποτελεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο το σχολείο αναπτύσσει το μορφωτικό έργο του.
ΠΩΣ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΤΑΙ Ο ΚΗΔΕΜΟΝΑΣ
- Για την τακτική παρακολούθηση της φοίτησης του μαθητή ευθύνεται εξ ολοκλήρου ο κηδεμόνας του, ο οποίος οφείλει να προσέρχεται στο Σχολείο το πρώτο δεκαήμερο κάθε μήνα για να ενημερώνεται υπεύθυνα για τη φοίτηση του μαθητή και για άλλα θέματα που τον αφορούν.
- Ανεξάρτητα από την προσέλευση αυτή του κηδεμόνα στο Σχολείο, ο καθηγητής – Σύμβουλος κάθε τμήματος, στις τακτικές συναντήσεις με τους γονείς, μέσα στο πλαίσιο της γενικής αμοιβαίας πληροφόρησης και συνεργασίας, τους ενημερώνει για τον αριθμό απουσιών του παιδιού τους κάθε φορά.
ΠΩΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΑΠΟΥΣΙΕΣ
- Ο συνολικός αριθμός των ημερών που μπορεί να δικαιολογήσει ο κηδεμόνας κατ’ έτος, δεν πρέπει να ξεπερνά τις δέκα (10).
- Για τη δικαιολόγηση απουσιών δύο (2) συνεχών ημερών ή λόγω ασθένειας ή άλλων σοβαρών οικογενειακών λόγων αρκεί και ενυπόγραφο σημείωμα του κηδεμόνα, που προσκομίζεται από τον ίδιο αποκλειστικά δέκα (10) ημέρες το πολύ μετά την επάνοδο του μαθητή στο Σχολείο.
- Αν ο μαθητής απουσίασε για λόγους υγείας από το Σχολείο περισσότερο από δύο (2) συνεχείς ημέρες, ο κηδεμόνας του οφείλει να προσκομίσει ο ίδιος, δέκα (10) ημέρες το πολύ μετά την επιστροφή του μαθητή στο Σχολείο, βεβαίωση δημόσιου νοσηλευτικού ιδρύματος ή οποιουδήποτε ιδιώτη γιατρού, που να πιστοποιεί το είδος και τη διάρκεια της ασθένειας. Μετά την παρέλευση δεκαημέρου κανένα δικαιολογητικό δε γίνεται δεκτό. Ο Σύλλογος των Καθηγητών αποδέχεται το πιστοποιητικό των ιδιωτών γιατρών κατά την κρίση του.
ΠΟΙΕΣ ΑΠΟΥΣΙΕΣ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΜΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΕΣ
Σε καμιά περίπτωση δε δικαιολογούνται απουσίες μαθητών:
α) Σύμφωνα με το Π.Δ. 485/83, άρθρο 3, παρ. 5, εδαφ. α’ (ΦΕΚ 184, τ. Α’, 21-12-1983), “σε καμία περίπτωση δε θεωρούνται δικαιολογημένες απουσίες μαθητών, που πραγματοποιούνται χωρίς την άδεια του Διευθυντή του σχολείου σε ώρες του ημερήσιου προγράμματος λειτουργίας του, μεμονωμένες ή συνεχείς. Σε περίπτωση όμως που πραγματοποιούνται μεμονωμένες απουσίες κατά τη διάρκεια του ημερήσιου προγράμματος λειτουργίας του σχολείου για λόγους υγείας και με την άδεια του Διευθυντή του σχολείου, αυτές θα θεωρούνται δικαιολογημένες, αρκεί να συνοδεύονται από ιατρική βεβαίωση”.
β) Όταν οφείλονται σε ομαδική απομάκρυνση των μαθητών από το Σχολείο. Ο Σύλλογος των Καθηγητών που χαρακτηρίζει στο τέλος του χρόνου τη φοίτηση των μαθητών, θα χαρακτηρίσει με ιδιαίτερη δυσκολία “επαρκή” τη φοίτηση όσων έχουν υπερβεί τα όρια που προβλέπονται και αυτό μόνο όταν συντρέχουν ειδικές περιπτώσεις που προσδιορίζει ο νόμος.
«Εν είδει επιλόγου»
…Ένα ανοιχτό, δημοκρατικό σχολείο έχει ανάγκη από τη σύμπραξη όλων: εκπαιδευτικών, γονέων & κηδεμόνων, τοπικών θεσμών και παραγόντων για να επιτύχει στην αποστολή του. Εξάλλου, ο κοινωνικός περίγυρος αποτελεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο το σχολείο αναπτύσσει το μορφωτικό έργο του. Εξάλλου, στην ηλικία αυτή που βρίσκονται οι έφηβοι μαθητές και μαθήτριές μας διαμορφώνονται πια οριστικά οι παράγοντες που δομούν την προσωπικότητά τους. Κι αυτοί, οι εκ των ων ουκ άνευ που επιζητούμε για τα παιδιά, είναι η εργατικότητα αλλά και η δυνατότητα για συνεργασία, η δημιουργία πνευματικών ανησυχιών, η ευγένεια, η άμιλλα και όχι η βαθμοθηρία, η αυτοπειθαρχία, ο αυτοσεβασμός και ο σεβασμός του συνανθρώπου.
Το ζητούμενο είναι τι είδους πρόοδο επιδιώκουμε για τους νέους ανθρώπους. Ονειρευόμαστε να πετύχουν τα παιδιά στη ζωή τους με πονηρά τεχνάσματα, με «εξυπνάδες» και αθέμιτους, ενίοτε παράνομους τρόπους, με απλή εύνοια της τύχης, με χοντροκοπιές και αμοραλισμό ή ενσωματώνοντας στη θεωρία και την πράξη της ζωής τους τις ανθρωπιστικές ηθικές αξίες της εντιμότητας και της αξιοκρατίας;
Οι γονείς λοιπόν οφείλουν να προβληματιστούν όταν ακούνε τους καθηγητές των παιδιών τους να μιλούν για δύσκολα παιδιά που εμποδίζουν τη λειτουργία της τάξης ή και του Σχολείου τους. Και με τον όρο «δύσκολα» παιδιά δεν εννοούμε παιδιά που έχουν μεγάλη ευαισθησία ή που η ζωή υπήρξε δύσκολη από οικονομική, κοινωνική και ψυχολογική άποψη, για την οικογένειά τους, και γι΄αυτό δεν διασφαλίζει την ηρεμία και τη γαλήνη στο οικογενειακό τους περιβάλλον να δουλέψουν και να εξελιχθούν. Ούτε βέβαια εννοούμε δύσκολα παιδιά τους εφήβους που έχουν ανήσυχο πνεύμα, που κρίνουν, αμφιβάλλουν και επαναστατούν με τον νεανικό τους τρόπο. Αυτούς δεν πρέπει να τους φοβόμαστε, μάλιστα αυτοί χρειάζονται γιατί με το δημιουργικό και πρωτότυπο πνεύμα τους θα αλλάξουν τον κόσμο.
Προβληματισμός χρειάζεται έντονος για τα παιδιά που δεν ξέρουν να συνυπάρχουν, που δεν έχουν μάθει πως η κοινωνική και, κατ΄επέκταση, η σχολική ζωή έχει κανόνες. Που δεν ξέρουν ακόμη πως χωρίς αγάπη, ευγένεια, αμοιβαία υποχώρηση και κατανόηση δεν μπορούν να ζήσουν αρμονικά, ούτε με συνομηλίκους ούτε με μεγαλύτερους.
Επιπροσθέτως, η άσκοπη αμφισβήτηση του σχολείου γενικά και αόριστα, οι απλουστευμένες αρνητικές κρίσεις και η απόρριψη του σχολείου και των καθηγητών, την οποία τα παιδιά οσμίζονται στην οικογενειακή ατμόσφαιρα, μεταπλάθοντάς την σε στείρα άρνηση, αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για την πρόοδο και την εξέλιξη του εφήβου στο χώρο του σχολείου και, ενδεχομένως, και στην κατοπινή ζωή στην ευρύτερη κοινωνία.
Ο «δάσκαλος» των παιδικών και εφηβικών μας χρόνων αποτελεί συνήθως μια γλυκόπικρη και πολύτιμη ανάμνηση. Ενίοτε προβάλλει στη μνήμη μας ως ένα πρόσωπο με ιδιαίτερη αξία, πλάι στους γονείς μας και τα άλλα αγαπημένα μας πρόσωπα. Εκείνο που τον τοποθετεί στη θέση αυτή δεν είναι ίσως τόσο τα ξεχωριστά προσόντα, οι αρετές και ικανότητες της προσωπικότητάς του, αλλά το περιεχόμενο και το είδος της προσφοράς του, όταν αυτή είναι ένα έργο πραγματικά ουσιαστικό. Η αξία της προσφοράς του αναγνωρίζεται και σήμερα, εποχή που όλα κρίνονται και πολλά αμφισβητούνται.
Ο Σύλλογος Διδασκόντων του 5ου Λυκείου Τρικάλων
Η Διευθύντρια και Συντάκτρια του Σχολικού Κανονισμού
Ηλιάδη Αμαλία, Φιλόλογος (ΠΕ02)
