Επιπεδοχώρα ή Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά του νηπιαγωγείου για την τρίτη διάσταση
Συντάκτρια Κυριακή Φαρδή
Αφορμές για τη δημιουργία της “επιπεδοχώρας” (μιας αφηγηματικής ιστορίας που δημιουργήθηκε από τα ίδια τα παιδιά του νηπιαγωγείου μας με τη μέθοδο της δημιουργικής γραφής) ήταν: 1) η θεματική προσέγγιση για τα σχήματα, θέμα γνωστό σε όλα τα νηπιαγωγεία, 2) το γνωστό βιβλίο του Edwin Abbot, “Flatland” (“Η Επιπεδοχώρα”), 3) οι “Μπαμπούσκες” αγαπημένο ξύλινο παιχνίδι και βιβλίο ενός παιδιού, τα οποία και έφερε στο νηπιαγωγείο για να τα δούμε όλοι και όλες και να διαβάσουμε την ιστορία τους (Ντιμίτερ Ινκιόφ, “Η κούκλα που ήθελε να αποκτήσει ένα μωρό”, Εκδ. Πατάκη).
Οι μπαμπούσκες στο νηπιαγωγείο μας
Σε ένα πρώτο στάδιο μιλήσαμε για τα σχήματα ξεκινώντας από τις υπάρχουσες γνώσεις των παιδιών. Ονόμασαν και περιέγραψαν τα σχήματα που γνώριζαν και στη συνέχεια εξηγήσαμε τη σημασία τους, μιλήσαμε για σχήματα που δε γνώριζαν, αναγνώρισαν σχήματα στο χώρο του νηπιαγωγείου. Σε επόμενη δραστηριότητα δημιούργησαν με μικτή τεχνική σε κολάζ τα δικά τους έργα. Χωρίστηκαν σε ομάδες και πάνω σε κάνσον κόλλησαν σχήματα από χαρτόνι, και ζωγράφισαν με μαρκαδόρους και μολύβια με σκοπό να σχηματίσουν ανθρώπους, σπίτια, φυτά, δέντρα από σχήματα ώστε κάθε ομάδα να ετοιμάσει τη δική της σχηματοχώρα.
Μερικές από τις σχηματοχώρες
Όταν “επισκέφτηκαν” το νηπιαγωγείο μας οι “Μπαμπούσκες” παρατηρήσαμε ότι είχαν ύψος και μέσα στην πρώτη τη “Μάνουσκα” (το όνομα από την ιστορία που διαβάσαμε) χωρούσαν άλλες πέντε, ενώ η βάση της Μάνουσκας ήταν ένας κύκλος. Έτσι, τα παιδιά κατάλαβαν ότι τα σχήματα δεν είναι μόνο επίπεδα, αλλά πολλοί κύκλοι μαζί μπορούν να δημιουργήσουν έναν κύλινδρο και μια σφαίρα, πολλά τετράγωνα έναν κύβο κ.ά.
Τότε, θέσαμε μία κατάσταση προβληματισμού: Πώς θα ήταν η ζωή σε μια χώρα που όλα θα ήταν επίπεδα; Τι θα έπρεπε να κάνει κάποιος σ’ αυτή τη χώρα για να δει και την τρίτη διάσταση (για τα παιδιά για να μοιάσει με τις Μπαμπούσκες, τους κυλίνδρους και τους κύβους) ;
Για να απαντήσουμε στα προηγούμενα ερωτήματα δημιουργήσαμε όλοι μαζί συμπληρώνοντας ο ένας τις ιδέες του άλλου μία ιστορία για μια χώρα που όλοι και όλα ήταν επίπεδα και ονομαζόταν επιπεδοχώρα (όπως στο βιβλίο του Abbot). Να, λοιπόν, τι πιστεύουν τα παιδιά για μια τέτοια χώρα:
“Επιπεδοχώρα”
“Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια χώρα που όλα ήταν επίπεδα. Ένα ανθρωπάκι της επιπεδοχώρας θα είχε ένα κεφάλι από κύκλο και ένα σώμα από τετράγωνο. Δεν θα είχε μάτια,μύτη, δεν θα είχε πόδια, δε θα είχε στόμα για να φάει. Δεν θα υπήρχαν φαγητά στην επιπεδοχώρα. Δε θα είχε λαιμό για να καταπιεί. Δε θα μπορούσε να κάνει τίποτα. Μπορούσε να δει αλλά θα καθόταν όλη μέρα στην καρέκλα. Θα περπατούσε με το κεφάλι του από κύκλο και το σώμα του από τετράγωνο και θα σερνόταν σαν το σκουλίκι. Και δε θα μπορούσε να ζωγραφίσει. Δε θα μπορούσε να στολίσει ένα δέντρο. Σερνότανε και κάποια στιγμή χτύπησε σε μια γωνία. Και πόνεσε. Και τότε σηκώθηκε όρθιο. Όλα άλλαξαν. Η επιπεδοχώρα έγινε ψηλή και σταθερή. Και άλλαξαν και όλα. Και το φαγητό και το τραπέζι και τα παιχνίδια. Το παιδάκι άλλαξε και τώρα έχει χέρια πόδια μύτη και θα μπορούσε να βάλει ρούχα. Και μπορούσε να στολίσει και δέντρο. Και την είπε τη χώρα του “Σταθερή” και άλλαξαν και τα βουνά και έγιναν όμορφα και τα λουλούδια θα ήταν χρωματιστά. Και το παιδάκι φόρεσε τα παπούτσια του και άρχισε το χορό και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα!”
Ένα “ατύχημα”, μία διαφορετική ματιά στη ζωή, μπορεί να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε νέες “πλευρές” και “διαστάσεις”.
Με τη βοήθεια αυτών των δραστηριοτήτων προσεγγίσαμε μαθηματικές έννοιες (σχήματα, επίπεδα και στερεά), καλλιεργήσαμε τη φιλαγνωσία, αναπτύξαμε δεξιότητες προφορικού και γραπτού λόγου, εκφραστήκαμε δημιουργώντας τα δικά μας έργα κολάζ.
Το μήνυμά μας: Η ζωή είναι πιο χαρούμενη όταν δεν είναι μόνο επίπεδη!