Το έθιμο της Σαρακοστής: τι συμβολίζει & τη φτιάξαμε!

Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα, σήμερα όμως λίγο πολύ ξεχασμένο. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα έθιμο που τείνει στις ημέρες μας να εκλείψει, ενώ παλαιότερα το συναντούσαμε σε όλο τον ελλαδικό χώρο με διάφορες παραλλαγές και χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.

Η κυρά-Σαρακοστή, στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά, που απεικόνιζε μια γυναίκα, που έμοιαζε με καλόγρια, με 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει. Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχής γενομένης από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της έκοβαν ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι (περιοχή της Χίου), το οποίο τοποθετούσαν μαζί με άλλα. Όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός και γουρλής. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι.

Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η κυρά-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο. Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.

Στον Πόντο, η κυρά-Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν απ’ το ταβάνι και πάνω του είχαν καρφωμένα επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εδώ το έθιμο ονομαζόταν “Κουκουράς”, ο οποίος ήταν και ο φόβος των παιδιών!

Η συνταγή

Το ζυμάρι για την Κυρά Σαρακοστή φτιάχνεται με:

1 κούπα νερό περίπου,

1 κούπα αλάτι,

3 κούπες αλεύρι

βάζουμε όσο νερό χρειάζεται, για να γίνει ένα εύπλαστο ζυμάρι. Το “στέγνωμά του” γίνεται σε φούρνο, όχι σε πολύ δυνατή φωτιά, για περίπου 20-30 λεπτά, αφού το ζητούμενο είναι να στεγνώσει και να σκληρύνει και όχι να ψηθεί!

Αυτό το ζυμάρι δεν τρώγεται, παρά μόνο φτιάχνεται για το καλό, αφού είναι αλατόζυμο, όπως το λένε. Στο τέλος της 7ης εβδομάδας, κάθε μέλος της οικογένειας έκοβε με το χέρι ένα μικρό κομμάτι.

Οι επτά (7) εβδομάδες (κάθε βδομάδα και γιορτή) της Μεγάλης Σαρακοστής

1η Κυριακή της Ορθοδοξίας

2η Κυριακή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

3η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως

4η Κυριακή του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακας

5η Κυριακή της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας

6η Κυριακή των Βαΐων

7η Κυριακή του Πάσχα

 

Sarakosti Kyra

Απόκριες στο Νηπιαγωγείο Φαρακλάτων

Μύρισαν Απόκριες στο Νηπιαγωγείο Φαρακλάτων.

Μετά από δύο χρόνια εξ’ αποστάσεως εορτασμού των Αποκριών, ήρθε η ώρα που επιτέλους προσεγγίσαμε δια ζώσης τις Απόκριες.

Ένα διαχρονικό παραμύθι που εισάγει τα παιδιά στο θέμα της Αποκριάς είναι ο αγαπημένος «Αρλεκίνος» της Ζωρζ Σαρή και φυσικά έγινε η αφορμή για μια σειρά από δράσεις.

Και τι δεν κάναμε φέτος τις Απόκριες!

Φτιάξαμε μάσκες με το χαρακτηριστικό σχήμα του Αρλεκίνου, το ρόμβο.

275184711 1006380276753463 7267906363621503827 n

Με το περίγραμμα του κορμιού μικρής μας φίλης φτιάξαμε ομαδική εργασία – αφίσα για να θυμίσουμε σε όλους ότι έφτασαν οι Απόκριες

275198953 5023362897723947 2310162898778176642 n 275425581 292809656255686 7518325845168020328 n

275143046 1153954262049679 3314566929376801662 n

(περισσότερα…)

Τσικνοπέμπτη στο Νηπιαγωγείο μας σχ. έτος 2021-2022

Με μεγάλη χαρά, σήμερα Τσικνοπέμπτη, είχαμε την ευκαιρία να  ετοιμάσουμε για τους μικρούς μας φίλους μια σειρά από δραστηριότητες αφιερωμένες στα έθιμα της ημέρας.  Έχοντας κατά νου ότι λόγω της τριετίας του covid τα παιδάκια μας δεν έχουν παραστάσεις από τη γιορτή της Αποκριάς και το καρναβάλι, ως Σύλλογος Διδασκόντων σκεφτήκαμε την ημέρα αυτή, αυστηρά μεταξύ παιδιών και εκπαιδευτικών να αφιερώσουμε ένα δίωρο (11:00 -13:00 μμ) στο έθιμο της Τσικνοπέμπτης και της Αποκριάς. Επειδή υπάρχουν περιορισμοί στη διενέργεια εκδηλώσεων και κατά το τρέχον σχολικό έτος, το αφιέρωμα αυτό πραγματοποιήθηκε αυστηρά με χρήση μάσκας όπως συμβαίνει καθημερινά στο Νηπιαγωγείο μας. Ετοιμάστηκε λοιπόν μία μικρή γιορτούλα, κεκλεισμένων των θυρών με αποκριάτικες δραστηριότητες για μασκοφόρους (για τον Covid) και μεταμφιεσμένους αποκριάτικα μικρών φίλων. Στην προσπάθειά μας αυτή ήταν καταλυτική η προσφορά όλων ανεξαιρέτως των γονέων. Λιχουδιές αλμυρές, γλυκές, ατομικά συσκευασμένα εδέσματα και ατομικοί χυμοί προσφέρθηκαν απλόχερα από τους γονείς, ώστε να γίνει η σημερινή μέρα ξεχωριστή!

274590314 3133480913589170 6796440710570797778 n     274527740 323806143140091 729910349301443791 n

Παραδοσιακοί χοροί, όπως η Σκούπα της Λέρου  και διάφορα αποκριάτικα δρώμενα έλαβαν χώρα, με τα παιδιά να διασκεδάζουν  και να χορεύουν σε καρναβαλικούς ρυθμούς!

274395697 663258505018784 7945140073376461987 n     274607215 510448167154975 4083171242026437659 n

 

Σας ευχαριστούμε όλους θερμά για την υποστήριξη κάθε ιδέας μας!

Χρόνια Πολλά και του χρόνου, με υγεία και δύναμη!

Οι εκπαιδευτικοί του Νηπιαγωγείου,

Βασιλοπούλου Σπυριδούλα

Κατσούλη Αικατερίνη

 

 

Καρναβάλι- oι δημιουργίες μας!