ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» στιχ.280~331 (κείμενο-μετάφραση)

310810_09_ANTIGONI

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» στιχ.280~331

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

 

ΚΡ. Παῦσαιπρὶν ὀργῆς κἀμὲ μεστῶσαι λέγων,
μὴ ᾽φευρεθῇς ἄνους τε καὶ γέρων ἅμα
Λέγεις γὰρ οὐκ ἀνεκτά, δαίμονας λέγων 
πρόνοιαν ἴσχειν τοῦδε τοῦ νεκροῦ πέρι.
Πότερον ὑπερτιμῶντες ὡς εὐεργέτην
280
  ἔκρυπτον αὐτόν, ὅστις ἀμφικίονας
ναοὺς
 πυρώσων ἦλθε κἀναθήματα 

καὶ γῆν ἐκείνων καὶ νόμους διασκεδῶν
ἢ τοὺς κακοὺς τιμῶντας εἰσορᾷς θεούς;
Οὐκ ἔστιν· ἀλλὰ ταῦτα καὶ πάλαι πόλεως
285
  ἄνδρες μόλις φέροντες ἐρρόθουν ἐμοί
κρυφῇ κάρα σείοντες, οὐδ᾽ ὑπὸ ζυγῷ
λόφον δικαίως εἶχον
ὡς στέργειν ἐμέ.

Ἐκ τῶνδε τούτους ἐξεπίσταμαι καλῶς 
παρηγμένους μισθοῖσιν εἰργάσθαι τάδε.
290
  Οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν οἷον ἄργυρος 
κακὸν νόμισμ᾽ ἔβλαστε· τοῦτο καὶ πόλεις
πορθεῖ, τόδ᾽ ἄνδρας ἐξανίστησιν δόμων,
τόδ᾽ ἐκδιδάσκει καὶ παραλλάσσει φρένας 
χρηστὰς πρὸς αἰσχρὰ πράγμαθ᾽ ἵστασθαι βροτῶν
295
  πανουργίας δ᾽ ἔδειξεν ἀνθρώποις ἔχειν 
καὶ παντὸς ἔργου δυσσέβειαν εἰδέναι.
300
  Ὅσοι δὲ μισθαρνοῦντες ἤνυσαν τάδε, 
χρόνῳ ποτ᾽ ἐξέπραξαν ὡς δοῦναι δίκην
Ἀλλ᾽, εἴπερ ἴσχει Ζεὺς ἔτ᾽ ἐξ ἐμοῦ σέβας,
 
  εὖ τοῦτ᾽ ἐπίστασ᾽, ὅρκιος δέ σοι λέγω, 
εἰ μὴ τὸν αὐτόχειρα τοῦδε τοῦ τάφου 
εὑρόντες ἐκφανεῖτ᾽ ἐς ὀφθαλμοὺς ἐμούς,
οὐχ ὑμὶν Ἅιδης μοῦνος ἀρκέσειπρὶν ἂν
ζῶντες κρεμαστοὶ τήνδε δηλώσηθ᾽ ὕβριν
,
305
  ἵν᾽ εἰδότες τὸ κέρδος ἔνθεν οἰστέον
τὸ λοιπὸν ἁρπάζητε καὶ μάθηθ᾽ ὅτι 
οὐκ ἐξ ἅπαντος δεῖ τὸ κερδαίνειν φιλεῖν.
Ἐκ τῶν γὰρ αἰσχρῶν λημμάτων τοὺς πλείονας 
ἀτωμένους ἴδοις ἂν ἢ σεσωσμένους.
310
ΦΥ. Εἰπεῖν δὲ δώσεις, ἢ στραφεὶς οὕτως ἴω; 315
ΚΡ. Οὐκ οἶσθα καὶ νῦν ὡς ἀνιαρῶς λέγεις;  
ΦΥ. Ἐν τοῖσιν ὠσὶν ἢ ᾽πὶ τῇ ψυχῇ δάκνῃ;  
ΚΡ. τί δὲ ῥυθμίζεις τὴν ἐμὴν λύπην ὅπου;  
ΦΥ. Ὁ δρῶν σ᾽ ἀνιᾷ τὰς φρένας, τὰ δ᾽ ὦτ᾽ ἐγώ.  
ΚΡ. Οἴμ᾽ὡς λάλημα δῆλον ἐκπεφυκὸς εἶ. 320
ΦΥ. Οὔκουν τό γ᾽ ἔργον τοῦτο ποιήσας ποτέ.  
 

ΚΡ.

 

Καὶ ταῦτ᾽ ἐπ᾽ ἀργύρῳ γε τὴν ψυχὴν προδούς.

 
ΦΥ. Φεῦ·  δεινὸν ᾧ δοκεῖ γε καὶ ψευδῆ δοκεῖν.  
 

ΚΡ.

 

Κόμψευέ νυν τὴν δόξα· εἰ δὲ ταῦτα μὴ

 
  φανεῖτέ μοι τοὺς δρῶνταςἐξερεῖθ᾽ ὅτι 
τὰ δειλὰ κέρδη πημονὰς ἐργάζεται.
325
ΦΥ. Ἀλλ᾽ εὑρεθείη μὲν μάλιστ᾽· ἐὰν δέ τοι
ληφθῇ τε καὶ μή, τοῦτο γὰρ τύχη κρινεῖ, 
οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως ὄψει σὺ δεῦρ᾽ ἐλθόντα με.
 
  Καὶ νῦν γὰρ ἐκτὸς ἐλπίδος γνώμης τ᾽ ἐμῆς 
σωθεὶς ὀφείλω τοῖς θεοῖς πολλὴν χάριν.
330

 

ΚΡ. Πάψε, προτού με γεμίσεις με θυμό με τα λόγια σου, μήπως φανείς άμυαλος, αν και είσαι γέρος. Διότι λέγεις πράγματα ανυπόφορα, λέγοντας ότι οι θεοί προνοούν γι΄αυτόν τον νεκρό. Ποιο από τα δύο, επειδή τον τιμούν ως ευεργέτη τον έθαπταν, αυτόν που ήρθε να πυρπολήσει τους περίστυλους ναούς και τα αφιερώματα και να ερημώσει τη γή και να καταλύσει τους νόμους; Ή μήπως βλέπεις οι θεοί να τιμούν τους κακούς; Αλλά από την πρώτη στιγμή της βασιλείας μου (κάποιοι) άνδρες της πόλεως, που με δυσκολία υπέφεραν τη διαταγή μου, μουρμούριζαν εναντίον μου κρυφά, κουνώντας το κεφάλι, και ούτε έβαζαν υπάκουα τον τράχηλο κάτω από τον ζυγό, ώστε να πειθαρχήσουν σε μένα. Το γνωρίζω καλά, ότι αυτοί τα έκαναν αυτά, επειδή παρασύρθηκαν από αυτούς με χρήματα. Γιατί κανένας θεσμός δεν φύτρωσε ανάμεσα στους ανθρώπους (τόσο) κακός σαν το χρήμα. Αυτό και πόλεις κυριεύει, αυτό και άνδρες ξεσπιτώνει, αυτό καθοδηγεί και διαστρέφει τις δίκαιες γνώμες των ανθρώπων να στρέφονται σε αισχρές πράξεις, και δείχνει στους ανθρώπους να κάνουν πανουργίες και κάθε ανόσιο έργο να γνωρίζουν. Όσοι, όμως πληρώθηκαν και έκαναν αυτά, κατάφεραν αργά ή γρήγορα να τιμωρηθούν. Αλλά, αν τιμώ και σέβομαι τον Δία, αυτό καλά να γνωρίζεις, με όρκο στο λέω, αν τον δράστη αυτής της ταφής δεν τον βρείτε και δεν τον παρουσιάσετε στα μάτια, μου μπροστά, δεν θα είναι αρκετός για σας ο θάνατος μόνος, πριν ζωντανοί στην κρεμάλα φανερώσετε αυτή την παρανομία, ώστε, αφού μάθετε από πού πρέπει να ζητάτε το κέρδος, από εδώ και πέρα από εκεί να το αρπάζετε και να μάθετε ότι δεν πρέπει να αγαπάτε το να κερδίζετε από παντού. Διότι από τα παράνομα κέρδη μπορείς να δεις τους πιο πολλούς να καταστρέφονται παρά να έχουν σωθεί.

 

ΦΥ. Θα μου επιτρέψεις να μιλήσω, ή να φύγω χωρίς να πω τίποτα;

ΚΡ. Δεν ξέρεις πως και τώρα ενοχλητικά μιλάς;

ΦΥ. Ενοχλείσαι στην ψυχή ή στ αυτιά;

ΚΡ. Γιατί προσδιορίζεις τη λύπη μου πού βρίσκεται;

ΦΥ. Ο δράστης σε ενοχλεί στο μυαλό, ενώ εγώ στα αυτιά.

ΚΡ. Αλίμονο πόσο φαίνεται ότι γεννήθηκες φλύαρος;

ΦΥ. Σε καμμιά περίπτωση δεν έχω κάνει αυτή την πράξη.

ΚΡ. Και μάλιστα αφού πούλησες την ψυχή σου για χρήματα.

ΦΥ. Αλίμονο, αλήθεια είναι φοβερό να σχηματίζει εσφαλμένες αντιλήψεις εκείνος που παίρνει αποφάσεις.

ΚΡ. Κάνε τον έξυπνο με τη λέξη δόξα˙ αν δεν μου αποκαλύψετε τους δράστες αυτής της πράξης, θα διακηρύξετε ότι τα ανέντιμα κέρδη φέρνουν συμφορές.

ΦΥ. Μακάρι, βέβαια να βρεθεί˙ ειτε όμως βρεθεί, είτε όχι, αυτό η τύχη θα το κρίνει, με κανένα τρόπο δεν θα με δεις να ξανάρθω εδώ. Γιατί και τώρα οφείλω στους Θεούς μεγάλη ευγνωμοσύνη, αφού σώθηκα χωρίς να το περιμένω και το ελπίζω.

 

 

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση