του Μερκούρη Παναγιωτόπουλου
- ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ
- O 2ος ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ
- H ΜΗΧΑΝΗ του CARNOT
Οι ερωτήσεις είναι φτιαγμένες με το πρόγραμμα Hot Potatoes.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ και όχι μόνο…
Ανδρέας Ριζόπουλος – Καθηγητής Φυσικής 12ου Λυκείου Πατρών
Οι ερωτήσεις είναι φτιαγμένες με το πρόγραμμα Hot Potatoes.
Ο ανατολικός άνεμος συχνά μεταφέρει αέρα από ψηλά στο Παναχαϊκό, μέχρι την Πάτρα, αρκετά γρήγορα ώστε ο αέρας δεν έχει χρόνο για ανταλλαγή θερμότητας με το περιβάλλον του. Έστω ότι κάποια μέρα, η θερμοκρασία και η πίεση στην κορυφή του Παναχαϊκού είναι Τ1 = 270Κ (-30C) και p1 = 75kPa αντίστοιχα. Η πίεση στην πόλη παρακάτω είναι p2 = 100kPa. Να βρείτε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω προτάσεις, δικαιολογώντας την επιλογή σας.
i) Η διαδικασία που υφίσταται ο αέρας καθώς κατεβαίνει τα βουνά είναι
α) ισόθερμη β) ισόχωρη γ) ισοβαρής δ) αδιαβατική
ii) Όταν ο αέρας φτάσει στην πεδιάδα, η θερμοκρασία του είναι περίπου
α) -15 0C β) 10 0C γ) 16 0C δ) 30 0C
Δίνεται γ = 1,3
iii) Καθώς ο αέρας κατεβαίνει, ο όγκος του
α) αυξάνεται κατά 50%
β) αυξάνεται λιγότερο από 50%
γ) μειώνεται κατά 50%
δ) μειώνεται λιγότερο από 50%
ε) παραμένει σταθερός
iv) Καθώς ο αέρας κατεβαίνει, η εσωτερική του ενέργεια
α) αυξάνεται β) μειώνεται γ) παραμένει σταθερή
v) Η μάζα αυτή του κινούμενου αέρα
α) παίρνει ενέργεια
β) δίνει ενέργεια
γ) δεν ανταλλάσσει ενέργεια με το περιβάλλον της.
vi) Να κάνετε μια ποιοτική γραφική παράσταση p – V, βαθμολογώντας μόνο τον άξονα των p.
Ιδανικό αέριο υποβάλλεται στην κυκλική μεταβολή ΑΒΓΔΕΖΓΗΑ του σχήματος. Οι δύο καμπύλες έχουν σχήμα κύκλου με ακτίνες R1 > R2.
i) Κατά τη διάρκεια της πλήρους κυκλικής μεταβολής το αέριο παράγει
α) Θετικό έργο β) Αρνητικό έργο γ) Μηδενικό έργο
Βρείτε τη σωστή απάντηση και δικαιολογείστε την.
ii) Στην κυκλική αυτή μεταβολή η συνολική θερμότητα, που ανταλλάσσει το αέριο εισρέει ή αποβάλλεται από το σύστημα; Εξηγείστε.
iii) Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αυτός ο κύκλος από μια θερμική μηχανή; Εξηγείστε.
Μια θερμική μηχανή Carnot C1, προσλαμβάνει θερμότητα από μια δεξαμενή θερμοκρασίας θh1 = 7270C με ρυθμό Ph1 = 6kW και αποβάλλει θερμότητα στο περιβάλλον, που έχει θερμοκρασία Τc1 = 300K. Η μηχανική ισχύς που παράγει η θερμική μηχανή χρησιμοποιείται για να τροφοδοτήσει ένα ψυγείο Carnot C2 . Τι κάνει το ψυγείο; Αφαιρεί θερμότητα από το χώρο ψύξης ο οποίος έχει έτσι θερμοκρασία θc2 = -130C και την αποβάλλει στο περιβάλλον που έχει θερμοκρασία Τh2 = 300K. Αφού σχεδιάσετε τις δυο μηχανές, υπολογίστε:
α) Την απόδοση της θερμικής μηχανής C1 και τη μηχανική ισχύ P1, που προσφέρει στο ψυγείο.
β) Ποιος είναι ο συντελεστής λειτουργίας του ψυγείου C2.
γ) Το ρυθμό με τον οποίο αφαιρείται θερμότητα από το χώρο ψύξης στην C2.
δ) Το ρυθμό με τον οποίο αποβάλλεται θερμότητα στο περιβάλλον από το ψυγείο C2.
ε) Το συνολικό ρυθμό αποβολής θερμότητας στο περιβάλλον του συστήματος των δυο μηχανών.
Τα τοιχώματα των δύο ενωμένων κυλινδρικών δοχείων Δ1, Δ2 του σχήματος είναι αδιαβατικά (θερμομονωτικά). Οι εγκάρσιες διατομές των κυλίνδρων είναι Α1 =1∙10-1m2, A2 = 4∙10-1m2 αντίστοιχα. Σε κάθε δοχείο υπάρχει από ένα έμβολο καλά εφαπτόμενο στα τοιχώματα, αλλά ελεύθερα κινούμενο, χωρίς τριβές, σε αποστάσεις L1 = L2 = L = 1,5∙10-1m από το σημείο που αλλάζει η εγκάρσια διατομή. Τα έμβολα συνδέονται μεταξύ τους με πολύ λεπτή αβαρή ράβδο. Στον κλειστό χώρο που δημιουργείται, ανάμεσα στα έμβολα, υπάρχει ιδανικό αέριο σε θερμοκρασία Τ0 = 300Κ. Η πίεση του αερίου είναι ίση με την εξωτερική ατμοσφαιρική δηλαδή p0 = patm = 105Pa.
α) Ποιο είναι το μέτρο της δύναμης, που ασκεί σε κάθε έμβολο η ράβδος σύνδεσης, στην αρχική κατάσταση ισορροπίας;
Αφήνουμε για χρονικό διάστημα Δt = 2min, να διέλθει ηλεκτρικό ρεύμα από τον αντιστάτη R, ο οποίος έχει ισχύ P = 30W.
β) Ποιο είναι το είδος της μεταβολής που υφίσταται το αέριο;
γ) Σε ποια κατεύθυνση θα μετακινηθούν τα έμβολα και γιατί;
δ) Ποια θα είναι η μετατόπιση των εμβόλων, μέχρι η νέα κατάσταση ισορροπίας να πραγματοποιηθεί;
ε) Ποια θα είναι η τελική θερμοκρασία του αερίου;
Ένα εξωγήινο εξερευνητικό σκάφος μπαίνει στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης. Στο σκάφος λειτουργεί μια μηχανή Carnot μεταξύ δύο δεξαμενών θερμότητας σε θερμοκρασίες Τh = 1200 K και Tc = 300 K. Κάποια στιγμή, που μπορούμε να θεωρήσουμε t0 = 0s, λόγω βλάβης, η θερμοκρασία Tc αρχίζει να αυξάνεται με ρυθμό dTc/dt = 0,5K/s.
α) Ποια σχέση δίνει τo συντελεστή απόδοσης της θερμικής μηχανής σε συνάρτηση με το χρόνο;
β) Να κάνετε τη γραφική παράσταση του συντελεστή απόδοσης σε συνάρτηση με το χρόνο, από t0 = 0s, ως t = 350s.
γ) Από το εξωγήινο κέντρο ελέγχου διαπιστώνουν ότι θα μπορούσαν να κρατήσουν σταθερό το συντελεστή απόδοσης, αν αυξάνεται η θερμοκρασία της θερμής δεξαμενής.
Μπορούν να επιτύχουν το εγχείρημα με γραμμική αύξηση της θερμοκρασίας της θερμής δεξαμενής; Αν ναι ποιος θα είναι ο ρυθμός μεταβολής αυτής της θερμοκρασίας;
Ο Ερμής είναι ο πλησιέστερος πλανήτης στον Ήλιο. Αυτό δημιουργεί ένα μεγάλο πρόβλημα αν θέλουμε να δημιουργήσουμε αποικία, αφού την ημέρα η θερμοκρασία είναι 4300C και το βράδυ πέφτει στους -1800C. Οι άποικοι φυσικά θα πρέπει να ζουν σε θόλους με κλιματισμό. Ας θεωρήσουμε ότι ένα κλιματιστικό μηχάνημα, λειτουργεί σαν ιδανική μηχανή Carnot και στο χώρο διαβίωσης δημιουργεί θερμοκρασία 200C. Ο ρυθμός απώλειας ενέργειας από ή προς το περιβάλλον από τη μόνωση του θόλου είναι 0,5KJ/s για διαφορά θερμοκρασίας 10C .
α) Ποιος είναι ο ρυθμός απώλειας ενέργειας τη νύχτα και ποια η ισχύς της μηχανής Carnot, όταν λειτουργεί κατά τη διάρκεια της νύχτας;
β) Ποιος είναι ο ρυθμός εισροής ενέργειας την ημέρα και ποια η ισχύς της μηχανής Carnot, όταν λειτουργεί κατά τη διάρκεια της ημέρας;
Το ιδανικό μονοατομικό αέριο μιας θερμικής μηχανής υποβάλλεται στην κυκλική μεταβολή που φαίνεται στο διπλανό διάγραμμα P→V, όπου 1→2 είναι ισόθερμη εκτόνωση, 2→3 είναι ισόχωρη ψύξη, 3→4 είναι ισόθερμη συμπίεση και 4→1 είναι ισόχωρη θέρμανση μέχρι την αρχική κατάσταση. Να υπολογίσετε το θερμοδυναμικό συντελεστή απόδοσης της μηχανής και να τον συγκρίνετε με αυτόν της μηχανής Carnot, που εργάζεται ανάμεσα στις ίδιες θερμοκρασίες.
Κυλινδρικό δοχείο με θερμικά μονωμένα τοιχώματα είναι κλεισμένο αεροστεγώς με θερμομονωτικό έμβολο μάζας M = 1,9kg, που μπορεί να κινείται χωρίς τριβές μέσα σ’ αυτό.
Το δοχείο είναι ακλόνητο με τον άξονά του οριζόντιο και περιέχει αέριο όγκου Vο = 0,8L σε θερμοκρασία Το και πίεση Pο = 105N/m², με το έμβολο να βρίσκεται σε ισορροπία.
Βλήμα μάζας m = 0,1kg κινείται οριζόντια στην προέκταση του άξονα του δοχείου και σφηνώνεται στο έμβολο, αναγκάζοντάς το να κινηθεί και να συμπιέσει το αέριο αδιαβατικά.
Μιά άσκηση του Διονύση Μητρόπουλου που την …προσάρμοσα λίγο στη “νέα” ύλη.
Το έμβολο E, κλείνει μια ποσότητα ιδανικού μονοατομικού αερίου, μέσα στο οριζόντιο κυλινδρικό δοχείο του σχήματος. Η αρχική πίεση του αερίου, ίδια με την εξωτερική ατμοσφαιρική, είναι p1 = 105 Pa. Το εμβαδόν του εμβόλου είναι Α = 0,03m2. Ένα ελατήριο σταθεράς k = 2000N/m, που έχει το φυσικό του μήκος, έχει συνδεθεί στο ένα άκρο του με το έμβολο και στο άλλο με ακλόνητο στήριγμα. Τα τοιχώματα του δοχείου και το έμβολο είναι θερμομονωτικά. Ο αρχικός όγκος του αερίου στο δοχείο είναι V1 = 0,024m3 και η αρχική θερμοκρασία είναι Τ1 = 300K. Ένας αντιστάτης με αντίσταση R = 103Ω, ζεσταίνει το αέριο για χρονικό διάστημα Δt = 10s, ανεβάζοντας τη θερμοκρασία σε Τ2 = 360Κ.
α) Βρείτε τη μετατόπιση του εμβόλου
β) Ποιες είναι οι τελικές τιμές πίεσης και όγκου του αερίου;
γ) Ποια είναι η μεταβολή της εσωτερικής ενέργειας του αερίου;
δ) Ποια είναι η ενέργεια που ανταλλάσσει το αέριο μέσω έργου;
ε) Υπολογίστε την ενέργεια που δόθηκε στον αέρα με τον αντιστάτη.
στ) Ποια ήταν η ένταση του ρεύματος που πέρασε από τον αντιστάτη;