Σύνολο: 2 διδακτικές ώρες

Προαπαιτούμενες γνώσεις: για το ιστορικό φαινόμενο της Εικονομαχίας. Λόγοι που οδήγησαν τους Ισαύρους αυτοκράτορες στην Εικονομαχία.

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές:

Ιστορία, Γεωγραφία, Νεοελληνική γλώσσα.

Συμβατότητα με το αναλυτικό πρόγραμμα: Συμβατό με τη στοχοθεσία του ΑΠ ιστορίας (κριτικός γραμματισμός, οπτικός γραμματισμός, διατύπωση ιστορικών ερωτημάτων, επεξεργασία πηγών, ανάλυση αιτιών-συνεπειών, εμβάθυνση στα ιστορικά δρώμενα, ο ρόλος των δρώντων προσώπων και των συγκυριών)

Τρόπος οργάνωσης: Οι μαθητές θα εργαστούν ατομικά και σε ομάδες των 5 ατόμων στη σύγχρονη και την ασύγχρονη διδασκαλία.

Βασικό υλικό μελέτης: σχολικό βιβλίο, πολυμεσικό υλικό (απόσπασμα κινηματογραφικής ταινίας https://www.youtube.com/watch?v=Y8TL9s-GxUU (Ένα video-κολάζ που περιλαμβάνει γνώμες ιστορικών για την περίοδο της εικονομαχίας. Η κρίση εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς), χάρτες, χρονογραμμή, ασκήσεις κριτικής προσέγγισης πηγών, παραγωγής λόγου, αναστοχασμού και μεταγνωστικών δεξιοτήτων κ.ά,).

Το παρόν σενάριο αποτελεί παράδειγμα συνεργατικής μελέτης του φαινομένου της Εικονομαχίας στο Βυζάντιο στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Πρόκειται για εκπαιδευτικό σενάριο για τη διδασκαλία της ιστορίας σε μαθητές και μαθήτριες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με έμφαση σε ατομικές και ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες με τη χρήση εκπαιδευτικής πλατφόρμας η-τάξη και εργαλείων της e-me.

Στάδιο 1

Ασύγχρονη διδασκαλία: 1 διδακτική ώρα (ατομική δραστηριότητα)

Στάδιο 2

Σύγχρονη διδασκαλία -1 διδακτική ώρα (διαδραστικό βίντεο) – Συζήτηση

Στάδιο 3

Ασύγχρονη διδασκαλία – εργασίες ομαδικές/ατομικές

Βασική ροή Σεναρίου Ασύγχρονης

Πριν ξεκινήσει η 1η ώρα σύγχρονης διδασκαλίας έχει δοθεί στους μαθητές (τουλάχιστον 1 εβδομάδα πριν) για μελέτη η ηλεκτρονική διεύθυνση με το σχετικό βίντεο. https://www.youtube.com/watch?v=Y8TL9s-GxUU (Ένα video-κολάζ που περιλαμβάνει γνώμες ιστορικών για την περίοδο της εικονομαχίας. Η κρίση εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς)

Ασύγχρονη διδασκαλία: Έχουν ως εργασία να κρατήσουν σημειώσεις στα τετράδιά τους, να φωτογραφίσουν τις σημειώσεις και να τις ανεβάσουν στον τοίχο/συζητήσεις της η-τάξη. Πρέπει, επίσης, να σημειώσουν ποιο από αυτά που είδαν τους έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση και να καταλήξουν (με επιχειρήματα) ποιο αίτιο κρίνουν ως πιο σημαντικό (αίτια και συνέπειες της Εικονομαχίας).

Γνωρίζουν ότι αντλώντας στοιχεία από αυτές τις σημειώσεις και τις συμπληρώσεις που θα κάνουν της ώρα του μαθήματος και της μελέτης τους θα προβούν στη σύνταξη ιστορικού κειμένου-εργασίας με τίτλο: «Συνέπειες της Εικονομαχίας, τόσο στο εσωτερικό του Βυζαντινού κράτους, όσο και στην εξωτερική του πολιτική».

Βασική ροή Σεναρίου Σύγχρονης

Αφόρμηση

Συνειρμοί της λέξης «Εικονομαχία» (ιδεοθύελλα)

Συζήτηση: τα αίτια και οι συνέπειες της Εικονομαχίας (από τις σημειώσεις που έχουν στα τετράδιά τους οι μαθητές-από το βίντεο που έχουν επεξεργαστεί ασύγχρονα. https://www.youtube.com/watch?v=Y8TL9s-GxUU (Ένα video-κολάζ που περιλαμβάνει γνώμες ιστορικών για την περίοδο της εικονομαχίας. Η κρίση εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς)

Παρουσίαση ερευνητική εστίαση

Δραστηριότητες με χρήση: Βίντεο, Ιστοσελίδα, Σχολικό βιβλίο, Χρονογραμμή, μελέτη εκπαιδευτικού υλικού από το φωτόδεντρο:

ΤΙΤΛΟΣ

Εικονομαχία (συλλογή εικόνων)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Συλλογή δεκαπέντε εικόνων με θέμα την περίοδο της Εικονομαχίας και την οριστική αναστήλωση των εικόνων. Στόχοι του μαθησιακού αντικειμένου είναι η εξάσκηση των μαθητών στην παρατήρηση εποπτικού υλικού και κυρίως η εξοικείωσή τους τόσο με τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου όσο και με τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν σε αυτά. Πιο συγκεκριμένα, οι εικόνες της συλλογής παρουσιάζουν την καταστροφή εικόνων από εικονομάχους, παραδείγματα εικονοκλαστικής διακόσμησης εκκλησιών, μορφές αυτοκρατόρων, αυτοκρατειρών και Πατέρων της Εκκλησίας που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο κατά την Εικονομαχία, καθώς και σκηνές από τη Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο και την αναστήλωση των εικόνων. Για κάθε εικόνα, μάλιστα, δίνονται σύντομες πληροφορίες, με σκοπό τον εμπλουτισμό των γνώσεων των μαθητών, καθώς και σχετικός υπερσύνδεσμος.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΟΡΟΥ

Ανάλυση, Εμβάθυνση, Εφαρμογή

Διατύπωση ερωτημάτων από μαθητές και μαθήτριες. Καταιγισμός ιδεών.

Αξιολόγηση, αναστοχασμός

Αξιολόγηση γνώσης. Συνοπτική επανάληψη.

Επέκταση

Ανάθεση εργασίας: δημιουργία ιστορικού κειμένου.

Βασική Ροή Σεναρίου Σύγχρονης (2ωρο)

Αφόρμηση

Κουβεντούλα προφορική και σχόλια στο chat για τις αναρτήσεις που έγιναν στον τοίχο της η-τάξη. Σχολιάζονται οι σχετικές πληροφορίες.

Ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες: Εικονομαχία: στο χάρτη, στα κείμενα, αντικρουόμενα επιχειρήματα. Αγώνας λόγου ανάμεσα σε Εικονομάχους και Εικονολάτρες.

Κάθε ομάδα παίρνει έναν υπερσύνδεσμο για συνεργατικό έγγραφο google doc με το θέμα που επέλεξε. Συνεργάζονται για να εκτελέσουν την αποστολή της ομάδας τους, μέχρι το τέλος της 1ης διδακτικής ώρας.

Παρουσίαση των ομαδικών εργασιών

Κάθε ομάδα έχει 5 λεπτά για να δείξει το έργο της. Γίνονται σχόλια στο chat και επιτρέπονται ερωτήσεις, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των ομάδων.

Αξιολόγηση, αναστοχασμός

Μετά την ολοκλήρωση των παρουσιάσεων από μαθήτριες και μαθητές, ψηφίζεται η καλύτερη εργασία. Γίνεται σχολιασμός: πως εργάστηκαν οι ομάδες, τι καινούργιο έμαθαν κ.ά.

Ανάθεση εργασιών

Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να τελειοποιήσει την εργασία της και να την αναρτήσει στον τοίχο της η-τάξης.

Ενθαρρύνω την ανταλλαγή σχολίων μεταξύ των μαθητών/τριών.

Με το τέλος του σεναρίου όλες οι εργασίες των ομάδων θα ενοποιηθούν σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο, που θα ανέβει και στην ιστοσελίδα του σχολείου (ή στο ιστολόγιο η-τάξη).

Βασική Ροή Σεναρίου Σύγχρονης

Αφόρμηση

Δύο φωτογραφίες, του σχολικού εγχειριδίου, από την περίοδο της εικονομαχίας στην οθόνη: μαθητές και μαθήτριες κοιτάζουν προσεκτικά, συγκρίνουν και σχολιάζουν.

Παρουσίαση, ερευνητική εστίαση

Ανάγνωση πηγών από το φύλλο εργασίας

Στόχος: να γνωρίσουν, να συγκρίνουν και να αξιολογήσουν τις ιστορικές πηγές και την αξιοπιστία τους.

Ανάλυση, Εμβάθυνση, Εφαρμογή

Απάντηση των ερωτημάτων που είχαν τεθεί στην αρχή του σεναρίου. Ελεύθερος διάλογος.

Αξιολόγηση, αναστοχασμός

Αξιολόγηση της συμμετοχής στον διάλογο, τις ερωτήσεις και απαντήσεις των μαθητών/τριών και εκπαιδευτικού.

Αναστοχασμός: γράφουν τρεις λέξεις που κρατούν από το μάθημα της Εικονομαχίας στο chat, ποια δραστηριότητα τους άρεσε περισσότερο και ποια θα ήθελαν να επαναληφθεί σε επόμενη διδακτική ενότητα.

Επέκταση

Ανάθεση εργασίας από λίστα επιλογών,

Δημιουργία παρουσίασης, δημιουργία βίντεο κ.ά.

Πλαίσιο Υλοποίησης

Το σενάριο υλοποιείται με τη μορφή εξ αποστάσεως δραστηριοτήτων, οι οποίες ανατίθενται στους μαθητές και στις μαθήτριες και εκπονούνται σύγχρονα μέσω του webex, εργαλείων e-me και της η-τάξη (σύγχρονη διδασκαλία). Ολοκληρώνεται με τη ανάθεση εργασιών εξ αποστάσεως οι οποίες ανατίθενται στους μαθητές/τριες και εκπονούνται ασύγχρονα μέσω της e-me και η-τάξη (ασύγχρονη διδασκαλία). Συμπληρώνεται (προαιρετικά) κατόπιν, με σύγχρονη διδασκαλία μέσω του webex, της e-me και η-τάξη. Στόχος είναι η ενεργοποίηση των μαθητών/τριών.

Χρησιμοποιούμενα εργαλεία/μέσα

Παρουσιάζονται συνοπτικά τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία/μέσα και ο ρόλος τους στην υλοποίηση του σεναρίου.

Εργαλεία e-me:

e-me content (δημιουργία του δικού μου ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού): Image, juxtaposition, Timeline, Image slider, Image sequencing, Image Pair, Interactive video.

Ο τοίχος η-τάξη, κανάλι επικοινωνίας της τάξης.

Η-τάξη εργασίες (δημιουργία εργασιών, ανάθεση εργασιών με καταληκτική ημερομηνία παράδοσης, βαθμοί και ανατροφοδότηση).

Η-τάξη συζητήσεις

Η-τάξη γραμμή μάθησης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Διαδραστικά σχολικά βιβλία http://ebooks.edu.gr/ebooks/

Φωτόδεντρο, http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/1053 ΤΙΤΛΟΣ

Εικονομαχία (συλλογή εικόνων)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Συλλογή δεκαπέντε εικόνων με θέμα την περίοδο της Εικονομαχίας και την οριστική αναστήλωση των εικόνων. Στόχοι του μαθησιακού αντικειμένου είναι η εξάσκηση των μαθητών στην παρατήρηση εποπτικού υλικού και κυρίως η εξοικείωσή τους τόσο με τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου όσο και με τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν σε αυτά. Πιο συγκεκριμένα, οι εικόνες της συλλογής παρουσιάζουν την καταστροφή εικόνων από εικονομάχους, παραδείγματα εικονοκλαστικής διακόσμησης εκκλησιών, μορφές αυτοκρατόρων, αυτοκρατειρών και Πατέρων της Εκκλησίας που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο κατά την Εικονομαχία, καθώς και σκηνές από τη Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο και την αναστήλωση των εικόνων. Για κάθε εικόνα, μάλιστα, δίνονται σύντομες πληροφορίες, με σκοπό τον εμπλουτισμό των γνώσεων των μαθητών, καθώς και σχετικός υπερσύνδεσμος.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΟΡΟΥ

https://www.youtube.com/watch?v=Y8TL9s-GxUU (Ένα video-κολάζ που περιλαμβάνει γνώμες ιστορικών για την περίοδο της εικονομαχίας. Η κρίση εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς)

Χρονοπρογραμματισμός

Χρονοπρογραμματισμός-Δραστηριότητα-Περιγραφή- εκπαιδευτικά μέσα

1.Ασύγχρονη διδασκαλία: παρακολούθηση βίντεο ατομική δραστηριότητα, σε χρόνο που οι μαθητές επιλέγουν (έχει δοθεί τουλάχιστον 1 εβδομάδα πριν την εφαρμογή του σεναρίου).

Περίπου 8΄. Οι μαθητές παρακολουθούν το βίντεο «Εικονομαχία» και κρατούν σημειώσεις στα τετράδιά τους, τις οποίες (τα βασικά σημεία) αναρτούν σε αντίστοιχη ενότητα στον τοίχο της η-τάξης. https://www.youtube.com/watch?v=Y8TL9s-GxUU (Ένα video-κολάζ που περιλαμβάνει γνώμες ιστορικών για την περίοδο της εικονομαχίας. Η κρίση εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς)

2.Σύγχρονη διδασκαλία (1 διδακτική ώρα). Χρήση του webex της πλατφόρμας η-τάξη, ψηφιακά εργαλεία από εφαρμογές του διαδικτύου ή την e-me.

Φάση 1. Αφόρμηση. Επαφή με το ιστορική γεγονός της Εικονομαχίας (διάρκεια: 5΄ λεπτά).

Ιδεοθύελλα. Γράφουν όλοι την πρώτη λέξη που έρχεται στο μυαλό τους όταν ακούν τη λέξη «Εικονομαχία» ως σχόλιο στον Τοίχο.

Διερεύνηση γνώσεων. Διερεύνηση γνώσεων: μονολεκτική επανάληψη αιτίων και συνεπειών της Εικονομαχίας (από τις σημειώσεις που έχουν κρατήσει στα τετράδιά τους). Προφορικά και στο chat.

Φάση 2. Εικονομαχία: πληροφορίες, καθαρά γνωστικός προσανατολισμός (διάρκεια: 20 λεπτά). Βίντεο διαδραστικό: https://www.youtube.com/watch?v=yT23eWqOQpA- Εικονομαχία. Καθώς παίζει το βίντεο μπορεί να γίνει και σύντομος διάλογος (αν το επιθυμεί ο/η εκπαιδευτικός) με διάρκεια της ταινίας στα σημεία που προσφέρονται για διευκρίνιση ή ερωτήματα. Επίσης, κάποια σημεία του βίντεο μπορεί να τα προσπεράσει για να κερδίσει χρόνο. Μετά το βίντεο προβάλλεται στην οθόνη το σχολικό βιβλίο και τονίζονται τα σημαντικά σημεία του μαθήματος, αξιοποιούνται περισσότερες πληροφορίες, όπου χρειαστεί. Έχω δημιουργήσει επίσης μία χρονογραμμή με τα σημαντικότερα γεγονότα των 2 φάσεων της εικονομαχίας και την προβάλλω στην ώρα της διδασκαλίας. E-me content-interactive video (διαδραστικό βίντεο). E-me content timeline.

Συζήτηση στην τάξη. Σύνδεση των πληροφοριών που πήραμε από το βίντεο με αυτά που περιέχει το σχολικό βιβλίο.

Εμπέδωση όσων μάθαμε με την προβολή της χρονογραμμής. Αναρτώ στον Τοίχο της η-τάξη φύλλα επανάληψης για την ιστορική περίοδο της Εικονομαχίας, με τα επιχειρήματα των δύο παρατάξεων; Εικονομάχων και εικονολατρών. Google docs,τοίχος η-τάξης.

Φάση 3. Ανάλυση-Εμβάθυνση (διάρκεια: 5 λεπτά). Διατύπωση ερωτημάτων από τους μαθητές και μαθήτριες. Προτείνω στους μαθητές να σκεφτούν διάφορα ερωτήματα. «Σκεφτείτε διάφορα ερωτήματα:

Τι θα θέλατε να μάθετε για την σύγκρουση αυτή που δίχασε τη Βυζαντινή κοινωνία;

Τι θα θέλατε να εξηγήσετε σε κάποιον, που τώρα ακούει, για την εικονομαχία στο Βυζάντιο, και δεν γνωρίζει τα γεγονότα;

Καταιγισμός ιδεών-ερωτημάτων. Ακολουθεί καταιγισμός ιδεών-ερωτημάτων, όπως:

Ποια η σημασία της Εικονομαχίας τότε; Γιατί ήταν τόσο σφοδρή ως πνευματική σύγκρουση;

Ποιοι ήταν οι πρωταγωνιστές; Ποιες δυνάμεις συγκρούονται;

Ποιος ο ρόλος της Δύσης;

Τι χάθηκε τελικά με την Εικονομαχία; Τι κερδήθηκε;

Ποια κληρονομιά άφησε η Εικονομαχία στο Βυζαντινό κόσμο;

Καταγράφω όσα ερωτήματα τεθούν και λέω: «Αυτά τα ερωτήματα, λοιπόν, πρέπει να απαντηθούν ως το τέλος του σεναρίου από εμάς».

Chat στο webex.

Φάση 4. Επανάληψη, ανάθεση εργασιών (διάρκεια: 5 λεπτά). Σύντομη επανάληψη: «κάρτες εξόδου». Ολοκληρώνω τη διδακτική ώρα με ερωτήσεις που απαντούν όλοι στο chat:

Γράψτε τις 3 κυριότερες αιτίες-συνέπειες της Εικονομαχίας, ή, εναλλακτικά, μπορούν να συμπληρώσουν τα κενά στο μικρό κουίζ συμπλήρωσης κενών, που αναρτώ στον Τοίχο της πλατφόρμας e-me. Chat στο webex, e-me content.

Ανάθεση εργασίας. Οι μαθητές/τριες καλούνται να δημιουργήσουν κείμενο.

3.Ασύγχρονη διδασκαλία. Πλατφόρμα η-τάξη.

Μελέτη, έρευνα (διάρκεια: έως 20-30 λεπτά)

Ανάληψη αποστολής. Οι μαθητές/τριες καλούνται να κάνουν διαδικτυακή έρευνα και να γνωρίσουν περισσότερα για την περίοδο της Εικονομαχίας, να βρουν άγνωστες λεπτομέρειες (διαδικτυακή έρευνα).

Ανάρτηση εργασιών στον Τοίχο της e-me. Μελέτη του εγγράφου «Εικονομαχία». Google docs.

Προωθώ την αλληλεπίδραση στον Τοίχο της η-τάξης (ή στις συζητήσεις), αναφορές στην περίοδο της Εικονομαχίας. Στόχος είναι να κρατηθεί αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών. Γίνεται συζήτηση και αναστοχασμός. Θέτω διάφορα ερωτήματα και ζητώ την άποψή τους, προετοιμάζοντας τη σύγχρονη διδασκαλία, που θα ακολουθήσει.