Κοινωνική & συναισθηματική μάθηση

SEL BlogImage Edit scaled
Σχολική και Κοινωνική Ζωή

Προγράμματα Σπουδών Υπουργείου Παιδείας

Οδηγοί για τον Εκπαιδευτικό

Βιωματικές Δραστηριότητες κοινωνικο-συναισθηματικής αγωγής


Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2012), Θέματα αξιοποίησης της ομάδας στη σχολική τάξη, Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών



Λήψη αρχείου


Σύστημα Προώθησης Θετικής Συμπεριφοράς (ΠροΘεΣυ)

Προσφέρει ένα οργανωτικό πλαίσιο, το οποίο δίνει την ευκαιρία στη διεύθυνση και στο προσωπικό του σχολείου να κτίσουν ένα θετικό, διδακτικό και προληπτικό πρώτο επίπεδο πρόληψης με τη συνεργασία εξωτερικού/ής συνεργάτη/ιδας. Η προσέγγιση ΠροΘεΣυ προωθεί το μοντέλο λύσης προβλήματος στη σχολική μονάδα, όπου η Διεύθυνση και το προσωπικό προβαίνουν σε διερεύνηση σχολικών αναγκών σε θέματα βελτίωσης σχολικού κλίματος, αύξησης επιθυμητών συμπεριφορών και μείωσης προβλημάτων συμπεριφοράς. Στη συνέχεια, Διεύθυνση και προσωπικό ετοιμάζουν τη στοχοθεσία, τις δράσεις (πρακτικές) και τις διαδικασίες, καθώς και την αξιολόγηση (συλλογή δεδομένων) του Ενιαίου Σχεδίου Βελτίωσης της σχολικής τους μονάδας.


Παπαμιχαήλ Ε. (2013), Ανακαλύπτοντας τον ελέφαντα: Οδηγός εκπαιδευτικού με ενδεικτικές δραστηριότητες για υλοποίηση θεματικής ενότητας 3.3: Αποδοχή και διαχείριση της διαφορετικότητας και άλλων σχετικών δεικτών επιτυχίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου



Λήψη αρχείου


USAID

Πρόγραμμα Παρέμβασης Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης: Εγχειρίδιο εκπαιδευομένου



Λήψη αρχείου

Πρόγραμμα Παρέμβασης Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης: Τράπεζα σχεδίων μαθημάτων



Λήψη αρχείου

Πρόγραμμα Παρέμβασης Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης: Τράπεζα παιχνιδιών



Λήψη αρχείου


ΚΕΘΕΑ

TACADE – ΚΕ.Θ.Ε.Α. (1998). Δεξιότητες για παιδιά του Δημοτικού: Προάγοντας την Προστασία του Παιδιού
Πληροφορίες: Στόχος του εκπαιδευτικού υλικού είναι η εκπαίδευση των παιδιών του Δημοτικού σχολείου σε δεξιότητες απαραίτητες για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, ώστε να είναι σε θέση να προστατεύονται από κάθε είδους «κακοποίηση», δηλαδή από κάθε μορφής συμπεριφορά που μπορεί να βλάψει τη σωματική και ψυχική τους υγεία.
Πιο συγκεκριμένα, παρέχει υποστήριξη σε παιδιά και εκπαιδευτικούς και αναλύει θέματα που αφορούν την ωρίμανση, την αλλαγή, την εφηβεία, τις εξαρτησιογόνες ουσίες, τις σχέσεις, τις διαφοροποιήσεις των δυο φύλων, τον εκφοβισμό κ.α. Το υλικό βοηθάει τα παιδιά  να καλλιεργήσουν προσωπικές δεξιότητες και εμπιστοσύνη, για να αντισταθούν στην πίεση από τους συνομηλίκους και τα ΜΜΕ, καθώς και να αναζητήσουν υποστήριξη και συμβουλές.
Περιλαμβάνει: 1. Το Εγχειρίδιο: Το θεωρητικό υπόβαθρο και τις οδηγίες για την προσωπική και κοινωνική εκπαίδευση που στοχεύει στην προστασία του παιδιού. 2. Εργαστήρια για το σχολείο: 10 εργαστήρια για όλο το σχολείο και την σχολική κοινότητα. 3. Εργαστήρια για γονείς: 6 εργαστήρια που απευθύνονται στους γονείς και την οικογένεια του παιδιού. 4. Διδακτικές κάρτες: Περιλαμβάνει 33 κάρτες με δραστηριότητες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι δάσκαλοι με τα παιδιά. Οι δραστηριότητες αυτές βασίζονται στην ομαδική δουλειά και στην συνεργατική μάθηση


Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Το έργο EduCardia αφορά ένα πρόγραμμα Erasmus+ και εκτελείται υπό την επίβλεψη του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ). Συντονίζεται από τη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ενώ στο έργο συμμετέχουν εταίροι από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (Παιδαγωγικό τμήμα), το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Κύπρου, το Πανεπιστήμιο της Σουτσεάβα (Παιδαγωγικό τμήμα) και το RIEEB (Red Internacional de Educación Emocional y Bienestar) που αποτελεί φορέα ανάπτυξης εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετικά με τη συναισθηματική εκπαίδευση μαθητών.
Σκοπός του Educardia είναι να υποστηρίξει τους εκπαιδευτικούς στην εκτίμηση των συναισθηματικών χαρακτηριστικών των μαθητών τους και του κλίματος συνεργατικότητας εντός της τάξης. Με βάση τα αποτελέσματα της εκτίμησης, το Educardia προσφέρει μια σειρά από προτεινόμενες δραστηριότητες συναισθηματικής εκπαίδευσής που μπορούν να λάβουν χώρα εντός του σχολικού προγράμματος. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του έργου EduCardia έχουν αναπτυχθεί εργαλεία αξιολόγησης των συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών με τη χρήση εργαλείων πληροφορικής. Τα εργαλεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε βαθμίδα από έναν εκπαιδευτικό ανεξαρτήτου ειδικότητας, εφόσον αυτός/αυτή έχει πρώτα ενημερωθεί για τον βέλτιστο τρόπο χρήσης αυτών και την κατάλληλη ερμηνεία των αποτελεσμάτων.
Σχετικά με τα εργαλεία πληροφορικής, έχει αναπτυχθεί το εργαλείο EmoSociograms (https://emosociograms.com/), το οποίο επιτρέπει στον/ην εκπαιδευτικό να καταγράψει τους μαθητές της τάξης του και να τους χορηγήσει μια σειρά ερωτηματολογίων. Τα ερωτηματολόγια αποτελούνται από μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με τις συναισθηματικές και κοινωνικές τους δεξιότητες. Τα ερωτηματολόγια απευθύνονται στις ηλικιακές ομάδες των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ηλικίες 6-8 ετών, 9-12 ετών, 13-18 ετών). Κατόπιν της συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων, γίνονται διαθέσιμα με αυτόματο τρόπο στον/ην εκπαιδευτικό τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που αφορούν τις ατομικές δεξιότητες των μαθητών (π.χ. δυνατότητα διαχείρισης συναισθημάτων, ενσυναίσθηση, ανεπτυγμένες κοινωνικές σχέσεις) και ομαδικές δεξιότητες (π.χ. κλίμα εντός της τάξης, επίγνωση συναισθημάτων των συμμαθητών). Η πρόσβαση στα αποτελέσματα γίνεται μόνο από τον εκπαιδευτικό που διαχειρίζεται την τάξη, ενώ απαγορεύεται η οποιαδήποτε μη ανώνυμη χρήση των δεδομένων εκτός του σχολικού πλαισίου.
Τα αποτελέσματα αυτά είναι χρήσιμα για μια πληρέστερη εκτίμηση των δεξιοτήτων των μαθητών και για τη δρομολόγηση κατάλληλων εκπαιδευτικών παρεμβάσεων, εφόσον ο εκπαιδευτικός το επιθυμεί. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να κάνει παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση των συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών. Για το σκοπό αυτό έχει αναπτυχθεί το αποθετήριο συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων EduCardia Repository (http://sel-activities.netmode.ece.ntua.gr/activities) το οποίο φιλοξενεί δραστηριότητες σχεδιασμένες από ειδικούς σε θέματα συναισθηματικής εκπαίδευσης. Για να παρατηρηθεί βελτίωση στις δεξιότητες των εμπλεκόμενων μαθητών προτείνεται η αφιέρωση τουλάχιστον μιας διδακτικής ώρας ανά εβδομάδα για διάστημα περίπου πέντε με έξι μηνών σε δραστηριότητες που φιλοξενούνται στο αποθετήριο. Μεταξύ άλλων, η διεξαγωγή των δραστηριοτήτων μπορεί να γίνει μέσω των εργαστηρίων δεξιοτήτων ή την οργάνωση κατάλληλων προγραμμάτων αγωγής υγείας. Μετά το πέρας των έξι μηνών και προκειμένου να αποτυπωθεί η αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων, , προτείνεται να συμπληρωθούν εκ νέου τα ερωτηματολόγια από τους μαθητές με την βοήθεια του εργαλείου EmoSociograms.

 Coping with Changes: Η κοινωνική και συναισθηματική αγωγή μέσω παιχνιδιού

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα της LEGO Foundation που απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς και κύριους φροντιστές παιδιών. Οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με τις πρακτικές και συναισθηματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, ιδίως όταν σημειώνονται απότομες μεταβάσεις και αλλαγές. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα συμβάλει στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να επηρεάσουν οι κρίσεις τη μακροπρόθεσμη κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη ενός παιδιού. Οι συμμετέχοντες θα διδαχθούν πρακτικές δεξιότητες, όπως η επίδειξη στρατηγικών μετριασμού, η εφαρμογή στρατηγικών συνεργασίας με άλλους ενήλικες, η εφαρμογή της κοινωνικής και συναισθηματικής αγωγής μέσω παιχνιδιού στην πράξη και η εφαρμογή τεχνικών ανακούφισης από το άγχος, όπως η ενσυνειδητότητα. Αυτό το αυτοκαθοδηγούμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αποτελείται από εννέα ενότητες που περιλαμβάνουν βίντεο, ασκήσεις και συζητήσεις.


Λογισμικό ΕΛΠεΙΔΑ (Εκπαιδευτικό Λογισμικό Προσχολικής Εκπαίδευσης για Ικανότητες Δημιουργικότητας και γνωστικής, συναισθηματικής και κοινωνικής Ανάπτυξης για παιδιά 4-6 ετών)


Making the case for social and emotional learning (2022)

1. Hand in Hand promotes SEL in education by focusing on the development of teachers’ social and emotional skills and increasing their cultural awareness. By putting their well-being at the centre, the project aims to equip teachers with the skills to handle increasingly diverse classrooms through a range of innovative participatory exercises and learning activities.



Λήψη αρχείου

2. The SEEVAL project is working on two specific outputs, an educator’s training programme and guidelines for a whole-school approach to SEL implementation. By collecting and sharing a range of best practices in SEL education, it can support educators by providing them with pedagogical and didactical tools to develop their students’ social and emotional literacy. The project has produced a summary report analysing both educators’ and students’ perceptions of their own and each other’s social and emotional competences.



Λήψη αρχείου

3. The SMILE project implemented a learner-centred approach focusing on aspects of SEL such as emotional self-awareness, empathy, emotional regulation, and interpersonal skills. The project activities were integrated into the regular curriculum and extracurricular activities using a cross-curricular approach. It produced a good practice manual for teachers, detailing emotion-based projects and activities for children, activities for children with special needs, and projects to increase cultural awareness.



Λήψη αρχείου


4. UPRIGHT is a research project that aims to create a culture of mental well-being at schools through the co-design and delivery of training programmes on mental resilience. The programme is based on four main components, coping, efficacy, social and emotional learning, and mindfulness. The project has developed a set of instructions for schools to effectively implement the programme activities.

WELL-BEING FOR US



Λήψη αρχείου



Λήψη αρχείου


5. The BOOST project aims to build mental health resilience among young people by enhancing their social and emotional skills and reducing bullying, cyberbullying, and online harm. As SEL interventions at school level are often carried out by external experts, this project seeks to integrate SEL into everyday school activities with the direct involvement of educators and school staff by using an innovative approach. It builds on existing SEL programmes to develop teachers’ pedagogical and organisational skills so they feel empowered to incorporate SEL activities in their classrooms.



Λήψη αρχείου

BOOST Tools: https://testversion.boostapproach.com/en/tools-3/

a. Seeing the child:

  • Morning greetings
  • Try to learn as many names as possible
  • See children in other arenas
  • Positive post-it notes
  • Student-adult relationship mapping
  • Motivational stickers

b. Enable a safe learning environment:

  • Equal response opportunities
  • Mapping social relations and social environment in class
  • Mobile phones in school
  • Raising awareness on inclusion using a deck of cards
  • Get to know each other
  • Different ways of randomly placing students into pairs or groups
  • Relaxation music

c. Create an inclusive social environment:

  • Arrange social activities that create shared positive experiences
  • Promote and facilitate joint birthday celebrations
  • Learn to collaborate

d. Boosting children:

  • Top-5 SEL skills
  • Positive greetings
  • How to encourage children in 50 different ways
  • Reflecting on other people’s thoughts and feelings
  • Becoming aware of one’s own strengths
  • Character trait cards (from SmART oppvekst)
  • A week of positive thoughts – Recognising happy moments
  • Concertina – the self-esteem booster

The 5 BOOST step process is a guide to organise and promote social and emotional learning in your school. You can use the steps to structure your work and boost your school staff



Λήψη αρχείου

BOOST Guide to facilitate shared social and emotional learning



Λήψη αρχείου

BOOST Guide to create and share tools



Λήψη αρχείου

BOOST Tool documantation template



Λήψη αρχείου