Κοινωνική & συναισθηματική μάθηση

SEL BlogImage Edit scaled
Σχολική και Κοινωνική Ζωή

Προγράμματα Σπουδών Υπουργείου Παιδείας

Οδηγοί για τον Εκπαιδευτικό

Βιωματικές Δραστηριότητες κοινωνικο-συναισθηματικής αγωγής


Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2012), Θέματα αξιοποίησης της ομάδας στη σχολική τάξη, Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών



Λήψη αρχείου


Σύστημα Προώθησης Θετικής Συμπεριφοράς (ΠροΘεΣυ)

Προσφέρει ένα οργανωτικό πλαίσιο, το οποίο δίνει την ευκαιρία στη διεύθυνση και στο προσωπικό του σχολείου να κτίσουν ένα θετικό, διδακτικό και προληπτικό πρώτο επίπεδο πρόληψης με τη συνεργασία εξωτερικού/ής συνεργάτη/ιδας. Η προσέγγιση ΠροΘεΣυ προωθεί το μοντέλο λύσης προβλήματος στη σχολική μονάδα, όπου η Διεύθυνση και το προσωπικό προβαίνουν σε διερεύνηση σχολικών αναγκών σε θέματα βελτίωσης σχολικού κλίματος, αύξησης επιθυμητών συμπεριφορών και μείωσης προβλημάτων συμπεριφοράς. Στη συνέχεια, Διεύθυνση και προσωπικό ετοιμάζουν τη στοχοθεσία, τις δράσεις (πρακτικές) και τις διαδικασίες, καθώς και την αξιολόγηση (συλλογή δεδομένων) του Ενιαίου Σχεδίου Βελτίωσης της σχολικής τους μονάδας.


Παπαμιχαήλ Ε. (2013), Ανακαλύπτοντας τον ελέφαντα: Οδηγός εκπαιδευτικού με ενδεικτικές δραστηριότητες για υλοποίηση θεματικής ενότητας 3.3: Αποδοχή και διαχείριση της διαφορετικότητας και άλλων σχετικών δεικτών επιτυχίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου



Λήψη αρχείου


USAID

Πρόγραμμα Παρέμβασης Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης: Εγχειρίδιο εκπαιδευομένου



Λήψη αρχείου

Πρόγραμμα Παρέμβασης Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης: Τράπεζα σχεδίων μαθημάτων



Λήψη αρχείου

Πρόγραμμα Παρέμβασης Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης: Τράπεζα παιχνιδιών



Λήψη αρχείου


ΚΕΘΕΑ

TACADE – ΚΕ.Θ.Ε.Α. (1998). Δεξιότητες για παιδιά του Δημοτικού: Προάγοντας την Προστασία του Παιδιού
Πληροφορίες: Στόχος του εκπαιδευτικού υλικού είναι η εκπαίδευση των παιδιών του Δημοτικού σχολείου σε δεξιότητες απαραίτητες για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, ώστε να είναι σε θέση να προστατεύονται από κάθε είδους «κακοποίηση», δηλαδή από κάθε μορφής συμπεριφορά που μπορεί να βλάψει τη σωματική και ψυχική τους υγεία.
Πιο συγκεκριμένα, παρέχει υποστήριξη σε παιδιά και εκπαιδευτικούς και αναλύει θέματα που αφορούν την ωρίμανση, την αλλαγή, την εφηβεία, τις εξαρτησιογόνες ουσίες, τις σχέσεις, τις διαφοροποιήσεις των δυο φύλων, τον εκφοβισμό κ.α. Το υλικό βοηθάει τα παιδιά  να καλλιεργήσουν προσωπικές δεξιότητες και εμπιστοσύνη, για να αντισταθούν στην πίεση από τους συνομηλίκους και τα ΜΜΕ, καθώς και να αναζητήσουν υποστήριξη και συμβουλές.
Περιλαμβάνει: 1. Το Εγχειρίδιο: Το θεωρητικό υπόβαθρο και τις οδηγίες για την προσωπική και κοινωνική εκπαίδευση που στοχεύει στην προστασία του παιδιού. 2. Εργαστήρια για το σχολείο: 10 εργαστήρια για όλο το σχολείο και την σχολική κοινότητα. 3. Εργαστήρια για γονείς: 6 εργαστήρια που απευθύνονται στους γονείς και την οικογένεια του παιδιού. 4. Διδακτικές κάρτες: Περιλαμβάνει 33 κάρτες με δραστηριότητες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι δάσκαλοι με τα παιδιά. Οι δραστηριότητες αυτές βασίζονται στην ομαδική δουλειά και στην συνεργατική μάθηση


Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Το έργο EduCardia αφορά ένα πρόγραμμα Erasmus+ και εκτελείται υπό την επίβλεψη του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ). Συντονίζεται από τη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ενώ στο έργο συμμετέχουν εταίροι από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (Παιδαγωγικό τμήμα), το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Κύπρου, το Πανεπιστήμιο της Σουτσεάβα (Παιδαγωγικό τμήμα) και το RIEEB (Red Internacional de Educación Emocional y Bienestar) που αποτελεί φορέα ανάπτυξης εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετικά με τη συναισθηματική εκπαίδευση μαθητών.
Σκοπός του Educardia είναι να υποστηρίξει τους εκπαιδευτικούς στην εκτίμηση των συναισθηματικών χαρακτηριστικών των μαθητών τους και του κλίματος συνεργατικότητας εντός της τάξης. Με βάση τα αποτελέσματα της εκτίμησης, το Educardia προσφέρει μια σειρά από προτεινόμενες δραστηριότητες συναισθηματικής εκπαίδευσής που μπορούν να λάβουν χώρα εντός του σχολικού προγράμματος. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του έργου EduCardia έχουν αναπτυχθεί εργαλεία αξιολόγησης των συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών με τη χρήση εργαλείων πληροφορικής. Τα εργαλεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε βαθμίδα από έναν εκπαιδευτικό ανεξαρτήτου ειδικότητας, εφόσον αυτός/αυτή έχει πρώτα ενημερωθεί για τον βέλτιστο τρόπο χρήσης αυτών και την κατάλληλη ερμηνεία των αποτελεσμάτων.
Σχετικά με τα εργαλεία πληροφορικής, έχει αναπτυχθεί το εργαλείο EmoSociograms (https://emosociograms.com/), το οποίο επιτρέπει στον/ην εκπαιδευτικό να καταγράψει τους μαθητές της τάξης του και να τους χορηγήσει μια σειρά ερωτηματολογίων. Τα ερωτηματολόγια αποτελούνται από μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με τις συναισθηματικές και κοινωνικές τους δεξιότητες. Τα ερωτηματολόγια απευθύνονται στις ηλικιακές ομάδες των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ηλικίες 6-8 ετών, 9-12 ετών, 13-18 ετών). Κατόπιν της συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων, γίνονται διαθέσιμα με αυτόματο τρόπο στον/ην εκπαιδευτικό τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που αφορούν τις ατομικές δεξιότητες των μαθητών (π.χ. δυνατότητα διαχείρισης συναισθημάτων, ενσυναίσθηση, ανεπτυγμένες κοινωνικές σχέσεις) και ομαδικές δεξιότητες (π.χ. κλίμα εντός της τάξης, επίγνωση συναισθημάτων των συμμαθητών). Η πρόσβαση στα αποτελέσματα γίνεται μόνο από τον εκπαιδευτικό που διαχειρίζεται την τάξη, ενώ απαγορεύεται η οποιαδήποτε μη ανώνυμη χρήση των δεδομένων εκτός του σχολικού πλαισίου.
Τα αποτελέσματα αυτά είναι χρήσιμα για μια πληρέστερη εκτίμηση των δεξιοτήτων των μαθητών και για τη δρομολόγηση κατάλληλων εκπαιδευτικών παρεμβάσεων, εφόσον ο εκπαιδευτικός το επιθυμεί. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να κάνει παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση των συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών. Για το σκοπό αυτό έχει αναπτυχθεί το αποθετήριο συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων EduCardia Repository (http://sel-activities.netmode.ece.ntua.gr/activities) το οποίο φιλοξενεί δραστηριότητες σχεδιασμένες από ειδικούς σε θέματα συναισθηματικής εκπαίδευσης. Για να παρατηρηθεί βελτίωση στις δεξιότητες των εμπλεκόμενων μαθητών προτείνεται η αφιέρωση τουλάχιστον μιας διδακτικής ώρας ανά εβδομάδα για διάστημα περίπου πέντε με έξι μηνών σε δραστηριότητες που φιλοξενούνται στο αποθετήριο. Μεταξύ άλλων, η διεξαγωγή των δραστηριοτήτων μπορεί να γίνει μέσω των εργαστηρίων δεξιοτήτων ή την οργάνωση κατάλληλων προγραμμάτων αγωγής υγείας. Μετά το πέρας των έξι μηνών και προκειμένου να αποτυπωθεί η αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων, , προτείνεται να συμπληρωθούν εκ νέου τα ερωτηματολόγια από τους μαθητές με την βοήθεια του εργαλείου EmoSociograms.

 Coping with Changes: Η κοινωνική και συναισθηματική αγωγή μέσω παιχνιδιού

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα της LEGO Foundation που απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς και κύριους φροντιστές παιδιών. Οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με τις πρακτικές και συναισθηματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, ιδίως όταν σημειώνονται απότομες μεταβάσεις και αλλαγές. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα συμβάλει στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να επηρεάσουν οι κρίσεις τη μακροπρόθεσμη κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη ενός παιδιού. Οι συμμετέχοντες θα διδαχθούν πρακτικές δεξιότητες, όπως η επίδειξη στρατηγικών μετριασμού, η εφαρμογή στρατηγικών συνεργασίας με άλλους ενήλικες, η εφαρμογή της κοινωνικής και συναισθηματικής αγωγής μέσω παιχνιδιού στην πράξη και η εφαρμογή τεχνικών ανακούφισης από το άγχος, όπως η ενσυνειδητότητα. Αυτό το αυτοκαθοδηγούμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αποτελείται από εννέα ενότητες που περιλαμβάνουν βίντεο, ασκήσεις και συζητήσεις.


Λογισμικό ΕΛΠεΙΔΑ (Εκπαιδευτικό Λογισμικό Προσχολικής Εκπαίδευσης για Ικανότητες Δημιουργικότητας και γνωστικής, συναισθηματικής και κοινωνικής Ανάπτυξης για παιδιά 4-6 ετών)